#Klimat

Niektórzy ludzie odrzucają fakt, że nasza planeta ociepla się z powodu działalności człowieka. Ale czy ci z nas, którzy akceptują rzeczywistość spowodowanej przez człowieka katastrofy klimatycznej, naprawdę w nią wierzą? Gdybyśmy rzeczywiście w nią uwierzyli, z pewnością zdecydowalibyśmy się na działania zgodne z tym, co wiemy. A jednak prawie ich nie podejmujemy.

Najnowsze

Fot. Daniel Enchev/flickr.com

IDEAS NCBR i sztuczna inteligencja: jak Polska może wyjść z technopolitycznej niedojrzałości?

Pozbycie się z IDEAS NCBR cieszącego się zaufaniem środowiska naukowego Piotra Sankowskiego musi niepokoić. Pustynia, jak gorzko konstatował Nietzsche ustami Zaratustry, rośnie.

Daniel Petryczkiewicz. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Petryczkiewicz: Bobry i wilki to symbole. Rząd Tuska poległ w kwestii ochrony przyrody

Jeśli wydawało nam się, że po objęciu władzy przez koalicję 15 października zmieni się coś w kwestii ochrony polskiej przyrody, to mieliśmy rację. Wydawało nam się.

Fot. marneejill/Flickr.com

Jak powstawał nowoczesny pies

Na przykładzie psów, traktowanych jako wynalazki, dobrze widać, że postęp racjonalnej myśli może okazać się regresem. Istniały jednak próby ocalenia psów, a tym samym resztek empatii człowieka.

Fot. ABC News (Australia)/Youtube.com, ed. KP

Odbudowa w wersji budżetowej, czyli tradycyjne dziadowanie w wykonaniu PO

Wygląda na to, że flagowy program rządu w obliczu największej klęski żywiołowej od dekad będzie się składać z 20 mld zł z UE oraz tych drobniaków, które znalazł minister Domański.

Sklep

Mario Draghi Fot. European Central Bank/flickr.com, ed.KP

Warufakis: Zielony Nowy Ład? Dla Europy jest już za późno

Mówi się, że lepiej późno niż wcale, ale czasem bywa już po prostu za późno. Janis Warufakis komentuje raport Draghiego.

Jan Mencwel. Fot. Jakub Szafrański

Za powódź niech zapłacą Amazon i korporacje paliwowe [rozmowa]

Naukowcy wyliczyli, że dotkliwość tej powodzi była o 20 proc. zwiększona wskutek zmiany klimatu. Z tego względu przynajmniej 20 proc. kosztów zniszczeń powinni pokryć ci, którzy w największym stopniu dokładają się do kryzysu klimatycznego. To prosta matematyka.

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

Artyści i artystki nagrywają nową wersję "Moja i Twoja Nadzieja". Fot. Bądźmy Razem. TVP

„Moja i twoja nadzieja”, czyli artystyczne business as usual

Powrót do starych melodyjek to nie tylko dowód na artystyczną jałowość polskiej muzyki pop i bardzo powierzchowne zaangażowanie jej twórców. To też rodzaj miękkiego negacjonizmu.

Ursula von der Leyen  Fot. European Parliament/Flickr.com

Ursula von der Leyen we Wrocławiu. Unia da Polsce miliardy – i nie będzie pytać na co

Donald Tusk, jak kiedyś Beata Szydło, z odwagą wchodzi w błoto. Ale kiedy ona pokazywała, że jesteśmy dzielni, ale samotni, Tusk pokazuje, że solidarnie stoi za nami Unia Europejska.

Fot. Sky News/Youtube.com, ed. KP

Kobosko: Musimy zająć się zarówno skutkami, jak i przyczyną powodzi [rozmowa]

Dziś widać wyraźnie, że opowieści o tym, że należy wyrzucić rozwiązania zawarte w Zielonym Ładzie do kosza i odłożyć wyzwania związane ze zmianami klimatu, są bezsensowne i nieodpowiedzialne.

Fot. ABC News (Australia)/Youtube.com, ed. KP

Petryczkiewicz: Innego końca świata nie będzie

Trudno na razie przeprowadzić pełną analizę powodzi z 1997 roku i obecnej, ale można już nakreślić kilka kluczowych różnic.

Mario Draghi Fot. European Central Bank/flickr.com

Raport Draghiego: zapomniana agenda społeczna

Jeśli Komisja Europejska i rządy państw członkowskich będą trwać przy planach redukowania kosztów i „uelastyczniania” rynku pracy, raport pozostanie tylko akademickim ćwiczeniem.

Fot. Sky News/Youtube.com, ed. KP

Może jesteśmy gotowi na suszę stulecia i powódź tysiąclecia – ale nie co roku [rozmowa]

Najbardziej zależałoby mi na tym, żeby rząd stworzył ponadpartyjny zespół do wypracowania długoterminowej strategie adaptacji Polski do skutków zmian klimatu – mówi prof. Zbigniew Karaczun.

Powódź w Nysie. Fot. BBC World

Państwo z kartonu kontra wielka woda

Z powodu chaotycznej polityki informacyjnej kluczowe informacje omijają nawet rządzących, a instytucje publiczne nie potrafią sobie poradzić nawet z tzw. turystyką powodziową.

Powódź w miejscowości Głuchołazy. Fot. DW News

Naukowcy do polityków: To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość

„Wyrażamy nadzieję, że podejmiecie Państwo pracę nad przyspieszeniem dekarbonizacji gospodarki Polski i wdrożeniem innych niezbędnych działań adaptacyjnych do zmiany klimatu w zgodzie z najnowszą wiedzą naukową i przy wsparciu środowisk eksperckich” – piszą naukowcy w apelu do polskich parlamentarzystów.

Podwórko Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie. Fot. Joanna Wowrzeczka

Śledzimy powódź, martwimy się, widzimy zalania w Cieszynie

Byliśmy tydzień temu z zespołem Krytyki Politycznej w Cieszynie na corocznym spotkaniu. Olza była niska. Wtedy martwiliśmy się suszą.

Prace porządkowe w zlikwidowanej kopalni Makoszowy w Zabrzu. Fot. Jakub Szafrański

Siedem kroków do prawdziwej transformacji energetycznej

Mówi się, że transformacja energetyczna postępuje coraz szybciej. Czasem jednak trzeba spojrzeć prawdzie w oczy. To nie jest żadna transformacja.

Danuta Hübner fot. EPP Group/flickr.com

Hübner: Zmiany, które teraz zachodzą, nie respektują granic [rozmowa]

Miałam nadzieję, że po wygranych wyborach rozpocznie się debata o tym, jak w demokratycznej Polsce widzimy przyszłość Europy. Jak dotąd się jej nie doczekałam.

Fot. an.difal/Flickr.com, Ed. KP

Żarówki LED i nowe zakrętki. Czy to wszystko, na co stać Unię Europejską?

UE powinna mieć coś więcej do zaoferowania obywatelom niż przesłanie: w porównaniu z XIX wiekiem nie jest wam tak źle.

Rekordowo niski poziom wody w Wiśle w 2015 roku Fot. M. Śmiarowski/KPRM

Wysychająca Wisła stała się sensacją. Mniejsze rzeki umierają po cichu

Kiedy wysycha Wielka Rzeka, dzieje się to w błyskach fleszy i w jazgocie sensacyjnych nagłówków. Kiedy przez miesiące umierały jej mniejsze siostry, prawie nikt tego nie zauważał.

Islandia. Fot. Rawpixel/Wikimedia Commons, domena publiczna

Przestańcie wydobywać te paliwa! „Zero emisji netto” to ściema koncernów paliwowych

Przez rok od lutego 2023 globalny średni wzrost temperatur przekroczył przyjęty w porozumieniu paryskim limit 1,5 st. Celsjusza.

Fragment okładki książki Bożeny Keff „Nieśmiertelny". Wydawnictwo Filtry

Keff: Już nie chodzi o to, żeby interpretować świat, ale żeby go ocalić [rozmowa]

Dzielimy się jako społeczeństwa w taki sposób, że nie mamy wspólnego języka. Tak z grubsza: jedni są przedoświeceniowi, drudzy pooświeceniowi. 235 lat różnicy, licząc od rewolucji francuskiej.

Zorza polarna obserwowana z Mazur Garbatych. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Manifest ciemności: czym jest dla mnie luksus i przywilej?

Wraz z rozwojem cywilizacyjnym i podporządkowywaniem świata człowiekowi, stopniowo zabijamy także noc. I to bardziej dosłownie, niż nam się wydaje.

Protest Ostatniego Pokolenia. Fot. facebook.com/ostatniepokoleniepl

Po co chodzić do szkoły, skoro nikt tak naprawdę nie wierzy w naukę?

Decydenci, korporacje i bogate elity za nic mają raporty IPCC, które mówią jasno, że czas skończyć nie tylko z węglem, ale i samochodozą. A my dalej wmawiamy dzieciom, podwożąc je autami do szkół, by ceniły potęgę nauki i rozumu.

Fot. Piotr Drabik/flickr.com

Upał szybciej wykańcza biednych

Na całym świecie za katastrofę klimatyczną wywołaną przez najbogatszych najwyższą cenę płacą najciężej harujące warstwy społeczeństw.

Zofia Sobczak, Łukasz Stanek, ed. KP

Rodzice z Ostatniego Pokolenia piszą list do rodziców

„Mamo, tato, już czas na założenie pomarańczowej kamizelki” – piszą ojciec, Łukasz Stanek, oraz matka, Zofia Sobczak. Dzień po oblaniu Złotych Tarasów w Warszawie przez dwie młode osoby rodzice z Ostatniego Pokolenia zabierają głos.

Taras widokowy Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach. Fot. Jakub Szafrański

Śląscy górnicy: Zielona transformacja jest konieczna, ale musi być sprawiedliwa [reportaż]

Górników nikt o zdanie nie pytał, ale wielu z nich – wbrew temu, co zwykło się myśleć o pracownikach tej gałęzi przemysłu – zdało sobie sprawę, że na węglu nie zbudują przyszłości dla siebie, swoich dzieci i wnuków.

Wysypisko elektrośmieci Agbogbloshie w Ghanie. Fot. Muntaka Chasant, wikimedia.org

Žižek: Wszyscy jesteśmy biomasą

Zamiast współczucia potrzebna jest nam solidarność wyrzuconych na śmietnik. Tych, którzy mają odwagę powiedzieć: jesteśmy biomasą.

Fot. Hector Garcia/Wikimedia Commons

Sjesta w Polsce jako odpowiedź na upały?

Im bardziej obniża się temperaturę klimazytorami, tym bardziej podgrzewa się planetę, co prowadzi do kolejnych inwestycji w schładzanie pomieszczeń. Ale są inne, lepsze rozwiązania.

Fot. Dimitris Siskopoulos, CC BY 2.0

Prywaciarze chcą zniszczyć morskie dno. Co na to opinia publiczna?

Koncerny wydobywcze zdewastowały już środowisko na lądzie, teraz chcą sięgnąć morskiego dna.

Joanna Erbel

W stronę Regeneracji! Ekonomia dla lepszej przyszłości

Odporna gospodarka wymaga równości, współpracy i różnorodności. Zaproszenie na Kongres Regeneracja!

Graffiti w Nantes wspierające walkę z megazbiornikami, nawiązujące do demonstracji 25 marca 2023 r. w Sainte-Soline. fot. Skimel Wikimedia Commons

Francuski przedsmak wojen o wodę

Tuż przez igrzyskami olimpijskimi francuscy rolnicy protestują przed odbieraniem im zasobów wodnych przez „agroprzemysłowców”, a temat może odegrać istotną rolę w formowaniu nowego rządu.

Naturalne schronienie przed slońcem w Namibii. Fot. John Hogg/World Bank/Flickr.com

Jedyną odpowiedzią na kryzys klimatyczny jest przyroda

Kryzysu klimatycznego nie da się rozwiązać technologicznymi wynalazkami. Szukajmy ratunku w tym, co już mamy – w drzewach, glebie i bioróżnorodności.

Plaża w Słajszewie. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Skrawki przyrody. Potrzebujemy rewolucji mentalnej, a nie tylko energetycznej

Mamy do czynienia z walcem postępu, który miażdży i zjada codziennie takie ostoje dzikości, które zsumowane mogłyby tworzyć mały park narodowy.

Plaża nad Wisłą w Warszawie. Fot. Mariusz Cieszewski/Flickr.com

Kiedy warszawiacy legalnie wykąpią się w Wiśle i czy to w ogóle nastąpi?

Mimo że woda w Wiśle jest czysta, pływanie w niej pozostaje zakazane. Dlaczego? Pytamy miejskiego radnego i pełnomocnika prezydenta ds. warszawskiej Wisły.

Demonstracja Leśników. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Bez reformy Lasów Państwowych następnych setnych urodzin nie będzie

W piątek Związek Leśników Polskich zorganizował w Warszawie demonstrację i przemarsz spod kancelarii premiera do ministerstwa klimatu i środowiska. Wysłuchałem ich postulatów przed rozpoczęciem marszu.

Krubińskie Mokradła pod Ciechanowem. Fot. Miej Kulturę Chroń Naturę

Przyroda i obywatel kontra system. Kafka w Ciechanowie

Kubińskie Mokradła to nazwa świeża i nieoficjalna. Nadana przez grupę mieszkańców, którzy bronią tego terenu przed zabudową. Słowa kreują rzeczywistość, a to, co nazwane, trudniej zniszczyć.

Panorama Sieradza od strony Górki Kłockiej. Fot. Matimat987/Wikimedia Commons

Na drodze rozwoju kraju przyroda stanąć nie może

Nie stać nas już na to, aby chronić tylko to, co obiektywnie (czyli według ludzkiej oceny) najcenniejsze.

Kierowcy atakują aktywistów Ostatniego Pokolenia. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Ostatnie Pokolenie: To, co robimy, jest demokratyczną polityką [rozmowa]

Najwięcej ludzi dołącza wtedy, gdy wzbudzamy największy sprzeciw – mówi Andrzej Jurowski z Ostatniego Pokolenia.

Kierowcy atakują aktywistów Ostatniego Pokolenia. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Przemoc kierowców i bezradność Ostatniego Pokolenia

Mężczyzna wyrywa transparent z rąk siedzących osób i rzuca go przez barierkę na sąsiednią jezdnię. Szarpie protestujących, każąc im wypierdalać. Do agresywnej dwójki dołączają kolejni kierowcy. Także kobiety.

Szkolny strajk dla klimatu na ulicach Warszawy. Fot. Jakub Szafrański

Jeszcze w zielone gramy. Czego Polki i Polacy oczekują w kwestii polityki klimatycznej?

Polskie społeczeństwo popiera utrzymanie ambicji klimatycznych przez Unię, ale oczekuje zmian, które zagwarantują obywatelom poczucie bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

Park Narodowy Madidi w Boliwii. Fot. Avec un sac sur le dos/Flickr.com

Zapracowani, zastraszani, mordowani. Aktywiści klimatyczni w Ameryce Łacińskiej

Dario Cartagena ma 44 lata i mieszka w Amazonii całe życie. Podobnie jak paru innych strażników pracujących w Parku Narodowym Madidi, już kilka razy niemal je stracił.

Migranci za barierą na granicy Polsko-Białoruskiej. Fot. Mikołaj Kiembłowski

Dziś kontenery pełne towarów łatwiej przekraczają granicę niż poszukujący lepszego życia ludzie

Migracja to sprawdzony w świecie przyrody sposób na przetrwanie i życie. Patrząc na to z tej perspektywy, nasze dzisiejsze geopolityczne tożsamości i sztucznie wytyczone granice są aberracją.

Demonstracja proklimatyczna na szczycie COP24 w Katowicach. Fot. Jakub Szafrański

Najbardziej kontrowersyjny pomysł na partię w 2024 roku

Czy rolnicy już pokochali rząd Tuska za blokowanie wszystkiego, co zielone? Nie? Jaka szkoda!

Paulina Januszewska. Fot. Jakub Szafrański

Po co zetkom zielone kompetencje?

Gdy mainstreamowe media konkurują w wyścigu na rzucanie inwektyw pod adresem rzekomo roszczeniowych i leniwych zetek, Polska Zielona Sieć bada, …

Protest rolników przeciwko ustaleniom Zielonego Ładu. Fot. Jakub Szafrański

Czy zielona transformacja Europy jest jeszcze możliwa?

Z zielonej fali została kałuża. Ale ogromna większość ludzi w Europie nadal oczekuje skutecznej polityki klimatycznej.

Okolice Czeremchy, 29.10.2021

Kapela: Jak sprawnie i humanitarnie przyjąć dwa miliardy migrantów

Sytuacja na granicy robi się coraz bardziej dramatyczna. Czy w kwestii migracji KO okaże się gorsza niż PiS?

Aktywiści klimatyczni na ulicach Brukseli. Fot. greensefa/Flickr.com

Wybory europejskie 2024 oczami młodej aktywistki klimatycznej

W 2019 roku mogłam być wysłuchana, teraz czuję, że nie mogę nawet dokończyć zdania.

Rys. Elena Mozhvilo

Przyznać prawa naturze, czyli miejsce Ziemi w systemach późnego kapitalizmu

Jak artykuł 71 konstytucji Ekwadoru na zawsze odmienił nowożytny system prawny?

Wojna, zaraza, głód i śmierć, czterej jeźdźcy apokalipsy. Fresk na ścianie kościoła na wyspie Rodos. Fot. DEDAL_Jaro

Zbliża się moment przełomu. Co nas czeka potem?

Wiele osób sądzi, że obecne spiętrzenie kryzysów to jedynie trudny okres przejściowy. Nie musi tak być.

Gaia Vince. Fot. Elena Ternovaja/Wikimedia Commons

Gaia Vince: Większym problemem od migracji jest to, że ludzie obawiają się ich podejmować [rozmowa]

Najbardziej przeciwne migracji są na ogół te miejsca, które doświadczają jej w niewielkim stopniu – mówi brytyjska dziennikarka.

Ilustracja: GHArtwork/Adobe Stock

Rzuć mięso, chociaż na tydzień

Sandra Marciniak z fundacji Viva! Akcja Dla zwierząt przekonuje, że każdy powód jest jednak dobry, by zrezygnować z mięsa i nabiału albo chociaż je ograniczyć.

Fot. Cristian Ibarra Santillan/flickr.com

Świat wymyka się spod kontroli. Czy demokracja przetrwa warunki hybrydowe?

Obywatele nie mają poczucia, że ich głos ma jakiekolwiek znaczenie. Nie wierzą też, że to od działań rządów zależy ich przyszłość.

Fot. Jakub Szafrański

Dorożała: Reforma Lasów Państwowych będzie bolała, ale się wydarzy

Daniel Petryczkiewicz rozmawia z wiceministrem klimatu i środowiska Mikołajem Dorożałą o lasach, rzekach, mokradłach, quadach, polowaniach i protestach rolników.

Aktywistka Just Stop Oil protestuje w Londynie. Fot. Alisdare Hickson/Flickr.com

Potrzeba dziś nowych Robin Hoodów

Pokojowych demonstrantów spotykają niewspółmierne i wielokrotne kary za tę samą przewinę: próbę ratowania systemów Ziemi.

Słońce. Fot. NASA/SDO

Jak zbudować bombę klimatyczną

Gdyby jednak spróbować geoinżynierii jako sposobu na kryzys klimatyczny – co mogłoby pójść nie tak?

Fot. Jakub Szafrański

Oddech dla gleby czy sabotowanie polskich upraw? Słynne ugorowanie to niekoniecznie to, o czym myślicie

W tym roku z rolnictwem zrównoważonym wygrało to wielkoobszarowe. Cała nadzieja w drobnych rolnikach – może następnym razem posłuchamy właśnie ich?

Protest Ostatniego Pokolenia. Fot. facebook.com/ostatniepokoleniepl

Ostatnie Pokolenie: skończył się czas na grzeczne zwracanie uwagi

„Gdyby mój brat obudził mnie w środku nocy, by ostrzec przed pożarem, nie złościłbym się na niego, że mnie budzi”.

Manifestacja poparcia Prawa o Odtwarzaniu Przyrody. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Tuskowa blokada Nature Restoration Law może kosztować nas więcej niż dwie kadencje rządów PiS

Istnieje spore ryzyko, że nowy skład unijnych instytucji nie będzie sprzyjający dla polityki na rzecz klimatu i bioróżnorodności.

Dominika Lasota. Fot. Jakub Szafrański

Jak omnipotencja zmienia się w impotencję. Przypadek Roberta Mazurka

Rozmowa z Przemysławem Czarnkiem w wykonaniu Roberta Mazurka to spijanie sobie z dzióbków, a starcie z młodą aktywistką – wprawdzie nieudolny, ale wciąż roast. Wiadomo, komu łatwiej dowalić. Niestety, tym razem Mazurek chybia w bolesny dla siebie sposób.

Wiec partii Sinn Féin w Dublinie. Fot. Ian Moore/Flickr.com

Irlandia: polityka lokalna stanowczo wygrywa z europejską

Żaden kraj Europy nie patrzy na Unię z takim optymizmem jak Irlandia. Ale nawet tu eurowybory nie wzbudzają entuzjazmu.

Greta Thunberg. Fot. Kushal Das/Wikimedia Commons

Greta w oku szwedzkiego ekocyklonu

Dzień jak co dzień. Aktywistka klimatyczna Greta Thunberg zostaje po raz kolejny zatrzymana z użyciem siły.

wycinka klimat bieszczady wilczyce okupacja kapela las

Blaknąca zieleń ekologicznej agendy rządu Tuska

Do zapowiadanej ochrony 20 proc. polskich lasów oraz realnej kontroli społecznej nad instytucją Lasów Państwowych jeszcze daleko.

Protest rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Lewicowa krytyka Zielonego Ładu (zamiast powielania prawicowych szuryzmów)

Prawica wykorzystuje koszty społeczne wynikające z obecnego – neoliberalnego – kształtu polityki klimatycznej do podważenia sensu całej transformacji energetycznej. Nie idźmy tą drogą.

Kadr z serialu „Problem trzech ciał". Fot. Netflix

Žižek: Od spiętrzonego kryzysu po chaotyczny rozpad, czyli jak nam się żyje na Trisolaris

Nie dokucza nam niemoc, a przeciwnie: wszechmoc. Tyle że nigdy nie umiemy przewidzieć konsekwencji naszych działań.

Demonstracja myśliwych, leśników, NSZZ Solidarność i rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Zielony Ład pogrąży „zwykłych ludzi”? Nie dajcie sobie tego wmówić

Na jaką przyszłość skazują nas ci, którzy jakoby bronią „zwykłych ludzi” przed reformami klimatycznymi?

Rys. Wikimedia Commons, ed. KP

Nie ma antropocenu, jest wielki pożar

Nowa epoka geologiczna dopiero się zacznie – po katastrofie, którą teraz przeżywamy.

Demonstracja myśliwych, leśników, NSZZ Solidarność i rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Gordyjski węzeł rosyjsko-dezinformacyjny, czyli drugie dno rolniczych protestów

Za obniżające się ceny na giełdach międzynarodowych odpowiada nie ukraińskie ziarno, ale zalew taniego zboża z Rosji.

Protest rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Za naszą żywność. Skąd bierze się poparcie dla rolniczych protestów?

Nikt nawet nie próbuje odpowiedzieć na pytanie, co trzeba by zrobić, żeby ukraińska produkcja rolna nie doprowadziła do załamania rolnictwa w Unii.

Naomi Klein podczas demonstracji w Toronto. Fot. Lucas Oleniuk

Naomi Klein: Pod żelazną kopułą mamy tylko siebie

Ostatnie miesiące nauczyły nas, że poza społecznymi ruchami protestu nie mamy nic. Nie ma żadnego moralnego przywództwa poza tym, które wyrasta oddolnie.

Rafał Trzaskowski na otwarciu Placu Pięciu Rogów. Fot. Miasto Stołeczne Warszawa

Greenwashing po warszawsku, czyli jak Trzaskowski robi z nas idiotów

Katastrofa klimatyczna szturmem wdarła się do serc i umysłów wyborców. Zarówno wielki biznes, jak i elity polityczne musiały prędzej czy później spróbować zbić na tym kapitał.

Migranci w Katanii we Włoszech. Fot. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies

Eurobiałość. Gdy „europejski styl życia” oznacza wspólnotę koloru skóry

Europa pamięta o Holokauście, bo to część jej wewnętrznej „wspólnoty losów”. Wypiera za to pamięć kolonializmu, bo z niego musiałaby się spowiadać przed resztą świata.

Uprawa kukurydzy w Demokratycznej Republice Konga. Fot. Axel Fassio/CIFOR-ICRAF

Śmierć Afrykanów korzystna dla planety? Jak Zachód mówi o kryzysie klimatycznym

W perspektywie Zachodu mieszkańcy Afryki są zbywalni, skazani na śmierć jako straty uboczne w dążeniu do wyższego dobra.

Fot. ScotGov Rural/Flickr.com

Ucz się, ucz, bo nauka to zielony klucz

Mozaika klimatyczna to warsztaty opracowane na podstawie raportów Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu. W Polsce prowadzi je Katarzyna Udrycka, gościni najnowszego odcinka podcastu „Nie ma przyszłości bez równości”.

Protest rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Rolnicy w Warszawie. Jak złapać za niewidzialną rękę rynku?

W przypadku protestów rolników nacjonalizm nakłada się na nierozpoznany do końca interes klasowy. Korporacje dosięgnąć trudno, zboże z wagonów wysypać łatwiej.

Młodzież Wszechpolska na proteście rolników w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Protesty rolników są wodą na młyn dla skrajnej prawicy

Już w dziewięciu europejskich państwach na czele sondaży są partie skrajnej prawicy. Sojusz z rolnikami przysparza im poparcia.

Demonstracja antyrasistowska w Londynie. Fot. Alisdare Hickson/Flickr.com

Wielka Brytania: Protest we własnych myślach, strajk po godzinach pracy

Publiczny protest stał się w Wielkiej Brytanii sportem wysokiego ryzyka. Chyba że nienawidzisz stref czystego transportu, z tym policja nie ma problemu.

Fot. Andrew Sorensen/Flickr.com

Anna Spurek: Żyjemy w mleczno-mięsnym matrixie. Na talerzach serwuje się nam katastrofę [rozmowa]

Prawo do talerza czy kotleta to hasło lobby mięsnego, mleczarskiego itd. Ukuto je w celu polaryzacji społeczeństwa i wywoływania lęku przed tym, że ktoś nam coś odbierze w momencie, gdy tak naprawdę robi to sektor hodowlany.

Protest rolników w okolicach Wrocławia. Fot. Adrian Kot/Flickr.com

Nie można utożsamiać interesów rolników z interesami całego kraju

Rolnicy chcieliby całkowitego wyłączenia ich działalności z polityki klimatycznej, chociaż na zmianach klimatycznych tracą także oni – jeśli nie przede wszystkim.

Fot. tanvi sharma/Unsplash

Oszustwo z plastiku. Jak (nie) radzimy sobie z recyklingiem

Całą opowieść o wtórnym wykorzystaniu i przetwarzaniu plastiku można włożyć między bajki.

Protest niemieckich rolników w Berlinie. Fot. Matthias Berg/Flickr.com

Rolnicy demonstrują w całej Europie. Za klimatem czy przeciwko?

Czy protesty rolników w krajach Unii oznaczają sprzeciw wobec polityki klimatycznej? To skomplikowane.

Traktory blokujące autostradę A6 we Francji. Fot. Katell Ar Gow/Flickr.com

Gniew rolników może być (i bywa) zielony

Po reakcjach na trwające od kilku tygodni protesty rolników widać, że Francja i Unia Europejska chętniej poświęcą ekologię niż wolny handel i system premiujący najbogatszych.

Demonstracja rolników przed siedzibą Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Fot. EPP Group/Flickr.com

Monbiot: Populizm agrarny. Skrajna prawica przejmuje protesty rolników

W kilku europejskich krajach ruchy zrzeszające rolników znajdują się pod wpływem prawicowych sił politycznych i są przez nie wykorzystywane w sposób, który doprowadził już do przerażających precedensów.

Kopalnia torfu na osuszonym bagnie Karaska w okolicach Ostrołęki. Fot. Jakub Szafrański

Bagna w końcu zostały wzięte na poważnie

Bagna pomogą nam złagodzić skutki kryzysu klimatycznego. Spletliśmy z nimi nasze losy od narodzin życia na ziemi i musimy je chronić.

Marzena Wichniarz i Magda Zając. Rodzice dla Klimatu. Fot. Paulina Januszewska

Klimat: gorący kartofel, który mają zjeść dzieci?

Kładąc nacisk na konieczność przekazywania aktualnej wiedzy młodszym pokoleniom, łatwo wpadamy w pułapkę przekonania, że to one są rozwiązaniem naszych problemów i że to my będziemy uczyć się od naszych dzieci.

klimat-swiat-prognoza

Leonard: Nieznośny ciężar wielokryzysu

Rok 2024 jest dla połowy świata rokiem wyborów – do głosowania uprawnione są aż 4 miliardy ludzi. To też potęguje niepewność.

Fot. Jakub Szafrański

Producenci mięsa walczą brutalniej niż nafciarze

Jak to „nie jesz mięsa”? Dlaczego nienawidzisz rolników, mężczyzn i całej zachodniej cywilizacji?

Rys. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

O tym, jak miliarderzy się zorganizowali, a reszta z nas to przespała – i kto wyszedł na swoje

W ostatnim półwieczu miliarderzy stali się bogatsi od faraonów, od cezarów, od każdego króla w historii Europy, Afryki czy Azji. Skutecznie się o to wystarali.

Liliana Zeic. Fot. Jakub Szafrański

Sztuką w indywidualocen na marginesie przyrody

Pogadajmy o tym, jak z jednej strony budować połączenia, sprzeciwiając się skrajnemu indywidualizmowi i egoizmowi, a z drugiej nie popaść w skrajny altruizm, nie stracić własnej tożsamości i nie wyhodować w sobie frustracji pt. „moje potrzeby się nie liczą”.

Magdalena Budziszewska, Zbigniew Bohdanowicz i Aleksandra Kardaś. Fot. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego

Budziszewska: W imię ekologii robimy rzeczy, które są kompletnie bezsensowne

Z okazji wznowienia pierwszego w Polsce podręcznika wiedzy o klimacie rozmawiamy z jedną z jego redaktorek, drą Magdaleną Budziszewską.

Fot. pxhere.com CC0/anaterate/pixabay/Fotoedycja KP

Here we go again: Szczawnica wybuduje ośrodek narciarski, choć brakuje śniegu

W górach bielej nie będzie. A drożej i goręcej – owszem. Czy zjeżdżanie na nartach po sztucznym śniegu jest warte niszczenia przyrody i klimatu?

Demonstracja KlimaSeniorinnen w Bernie w sierpniu 2021 roku; Fot. Annette Dubois/Flickr

Szwecja ma Gretę, a Szwajcaria klimatyczne seniorki

Gdy młodzi martwią się, że zdestabilizowany klimat odbierze im bezpieczną przyszłość, seniorzy nie mogą spokojnie cieszyć się jesienią życia, bo ta zmienia się w śmiertelnie upalne lato.

Miasto górnicze Petroszany. Fot. Eduard Gergely/Flickr.com

Rumunia. Czy Dolina Jiu udowodni, że możliwa jest sprawiedliwa transformacja gospodarcza?

W rumuńskiej Dolinie Jiu koncepcja sprawiedliwej transformacji regionów przemysłowych przejdzie prawdziwą próbę.

Fot. Jakub Szafrański

Nagi pies peruwiański, czyli utracony przywilej płacenia podatków

Minął rok, odkąd ludowy prezydent Peru Pedro Castillo został usunięty z urzędu po tym, gdy drogą zamachu stanu próbował uwolnić się od blokady, jaką na jego administrację nałożył zdominowany przez prawicę kongres.

Bagna nad Biebrzą. Fot. Jakub Szafrański

Petryczkiewicz: O co chodzi z bagnami i torfowiskami w umowie koalicyjnej?

Bagna i torfowiska są wyjątkowo nisko wiszącym owocem w grze o ograniczenie wpływu katastrofy klimatycznej. Wystarczy zasypać odwadniające je rowy i zostawić je w spokoju.

Demonstracja pod halą COP28 w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Fot. Mídia NINJA/Flickr.com

COP28. Zapisy spóźnione o trzy dekady, ale progres jest

Przez dwa tygodnie trwania szczytu niespecjalnie bawiono się w niuanse. Zamiast tego wprost wygłaszano pełne hipokryzji bzdury, przy aprobacie licznie obecnego w Dubaju lobby paliwowego.

Fot. Dushawn Jovic/Unsplash

Monbiot: Okrutne fantazje dobrze odżywionych

Zdumiewająca opowieść o tym, jak ruch na rzecz odzyskania wiejskiej prostoty życia stał się przepisem na masową śmierć.

Fot. Gabriel Jimenez/Unsplash

Przyszłość leży pod ziemią [Petryczkiewicz czyta Monbiota]

Bogaci jedzą znacznie więcej białka, niż potrzebują, biedni – zdecydowanie za mało. Jak uratować świat przed klęską żywieniową? Redukcja marnotrawstwa, dieta wegańska i produkcja ekologiczna nie wystarczą.

Piotr Ikonowicz. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz o „Regenesis”: W kapitalizmie nie zbudujemy nowego Edenu

Największe szkody wyrządza naturze nie przemysł i nie rozwój miast, ale dziedzina niemal święta, jak święty jest chleb: rolnictwo. Tylko czy damy radę je zmienić?

Główne wejście na COP28 w Dubaju. Fot. ECCOthinktank

5 rzeczy, które was wkurzą na szczycie klimatycznym w Dubaju

Cokolwiek wydarzy się na szczycie klimatycznym w Dubaju, miejcie pewność, że Polska będzie nadal błądzić w oparach klimatycznego absurdu.

Joe Biden i odnawialne źródła energii. Fot. Werner Slocum/NREL/Flickr.com

Sukces polityki klimatycznej USA zależy od sojuszu robotników i ekologów

Ustawa przyjęta blisko półtora roku temu przez Kongres i podpisana przez Joe Bidena to nie jest koniec Ameryki paliw kopalnych; to nie jest nawet początek jej końca.

Obwarzanek uzbtojony kolaż

Czy obwarzanek można uzbroić w narrację?

O niełatwych wnioskach z badania narracji obwarzanka uzbrojonego rozmawia ich autor, Bartosz Matyja, z psycholożką społeczną, drą Magdaleną Budziszewską.

Biogazownia w Niemczech. Fot. MWM Energy/Flickr.com

Czy biogazownie śmierdzą? [wyjaśniamy]

Idealnym wkładem do biogazowni są odpady kuchenne, liście z parku, obornik, słoma, a nawet wywar gorzelniany. Jak to zrobić, żeby z bioodpadów powstał biogaz, oraz czy da się go szerzej wykorzystać w energetyce?

Fot. 
Adam Mirowski/Flickr.com

Światła małego miasta, czyli spółdzielcza praca i energia w Polsce powiatowej

W cichej wojnie domowej centrów i peryferii chodzi przy tym nie tylko (choć również!) o stan portfela, ale też o poczucie godności i siły.

Fragment okładki książki „Regenesis". Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Jak wykarmić Polskę i świat, czyli Regenesis

Przecież to, co i jak jemy, a przede wszystkim, kto i jak to wszystko produkuje, to sprawa życia i śmierci dla milionów ludzi i ekosystemów Ziemi.

Greta Thunberg przemawia do aktywistek zgromadzonych w Glasgow Fot. Przemysław Stefaniak

Nie tylko Greta Thunberg

W połowie października, przed hotelem InterContinental w Londynie miały miejsce wielkie protesty przeciwko odbywającej się tam konferencji Energy Intelligence Forum. W trakcie protestów policja zatrzymała Gretę Thunberg i wiele innych aktywistek.

Mokradła nad Biebrzą. Fot. Jakub Szafrański

Pokochać bagna. Przewodnik dla początkujących i zaawansowanych

Istniejące na świecie bagna gromadzą łącznie ok. 17 tysięcy kilometrów sześciennych wody. To tyle, ile zgromadzone jest w glebie wszystkich pozostałych ekosystemów. To więcej wody niż zawarte w atmosferze w postaci pary wodnej. Kiedy w końcu zaczniemy o nie dbać?

Joe Biden podpisuje Inflation Reduction Act. Fot. Cameron Smith/Wikimedia Commons

IRA to nie jest program klimatyczny w stylu europejskim [rozmowa z Tooze]

O różnicach między amerykańskim Inflation Reduction Act a rozwiązaniami wdrażanymi przez Unię Europejską Michał Sutowski rozmawia z Adamem Tooze.

Widuchowa 14.08.2022 Katastrofa ekologiczna na Odrze. Strazacy wraz z zolnierzami WOT zbudowali zapore, do ktorej lapia martwe ryby.  Fot. Michał Adamski

Siedzieliśmy na bombie, aż wybuchła. Raport NIK po katastrofie ekologicznej na Odrze

Strach pomyśleć, co mogłoby nam grozić, gdyby ktoś wywołał taką katastrofę umyślnie.

Paulina Januszewska i Agnieszka Wiśniewska. Fot. Jakub Szafrański

To nie Wiśniewska dzieli Polaków, lecz „naród”

Jestem zwyczajnie sfrustrowana tym, z jakim niepokojem moje ciało reaguje na powiewające narodowe flagi, wiedząc, że obok nich będą palone, deptane lub ciągnięte po ziemi jakieś inne. I że dla kogoś może to się źle skończyć.

Greta Thunberg. Fot. Kushal Das/Wikimedia Commons

Tekst „Wyborczej” o Thunberg dowodzi, że dziadocen miewa twarz babocenu

Trudno oczekiwać szacunku do dziennikarskiej starszyzny, gdy ta lekceważy młodych. Nie wyjdziemy z dupy, wygodnie się w niej urządzając.

Greta Thunberg. Fot. Stefan Müller

Neuroróżnorodni ruszają do boju. Autyzm i ADHD a aktywizm klimatyczny

Osoby neuroróżnorodne często są bardziej narażone na choroby i zaburzenia psychiczne, takie jak fobia społeczna, depresja, co często wiąże się z lękiem klimatycznym.

George Monbiot. Fot. Ryan Lash/TED/Flickr.com

Monbiot: Gdy zabraknie żywności, bailoutu nie będzie

Globalny system żywnościowy zrobił się niestabilny. Od około ośmiu lat na świecie znów rośnie głód. Znamy rozwiązania, ale nic tu nie będzie proste – mówi autor „Regenesis”.

Wycinka drzew w Rudawskim Parku Krajobrazowym. Nadleśnictwo Kamienna Góra. Fot. Jakub Szafrański

List otwarty przyrodników i strony społecznej do opozycji demokratycznej

Przekazanie resortu ochrony środowiska w ręce osoby związanej z lobby leśnym, łowieckim lub hydrotechnicznym, będzie oznaczało kontynuację dotychczasowych sporów i utratę zaufania społecznego.

Daniel Petryczkiewicz. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Petryczkiewicz: Koniec sojuszu piły, tronu i ołtarza

Jakie kwestie powinniśmy uznać za barometr rzeczywistej zmiany w kwestiach środowiskowych? Jakie trupy w szafie zostawił PiS i co zrobi z nimi nowy rząd?

Fot. Klub Lewicy

Siedem powodów, by w niedzielę zagłosować na Lewicę

Aborcja, edukacja, klimat, mieszkania – na kogo możemy w tych sprawach liczyć, jeśli nie na Lewicę?

Fot. Inicjatywa Wschód

Inicjatywa Wschód: po pełnię praw i połowę władzy

Kobiety czują się zrezygnowane, dojechane, wkurwione, zmęczone, nie czują, że politycy w ogóle je reprezentują, uważają, że politycy to kłamcy – mówi Ania Pięta z Inicjatywy Wschód.

Rys. Plawgo&Pyrka

Zieloni, ale w temacie: jaki pomysł na transformację energetyczną mają polskie partie?

Swoje liczne postulaty energetyczne politycy schowali, jakby się trochę wstydzili.

Kanał Panamski. Fot. Tim Lenz/Flickr.com

Kanał Panamski wysycha. Albo statki utkną, albo nie będzie co pić

Brak wody, konflikty o zasoby, rosnące koszty i geopolityczne napięcia – oto laboratorium globalnego kryzysu.

Michał Sutowski i Robinson Meyer. Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Meyer: jak dekarbonizacja i reanimacja przemysłu wpłynie na Amerykę do 2030 roku?

Dziennikarz Robinson Meyer mówi Michałowi Sutowskiemu, jak wygląda amerykańska polityka krajowa i klimatyczna rok po wprowadzeniu Inflation Reduction Act.

polska kraj fajny mieszkanie

Żeby żyło się lepiej – wszystkim (albo prawie)

Autorki i autorzy „Fajnego kraju do życia po wyborach” znają się na swoich dziedzinach i proponują spójne diagnozy sytuacji i rozwiązania – zgodne z wartościami szeroko rozumianej lewicy, obozu postępu, prawdy, dobra, piękna i oświecenia.

Olaf Scholz. Fot. Dirk Vorderstraße/Flickr.com

Pięć spraw, o które wykłóca się niemiecka koalicja

To już pewne: niemiecka gospodarka kuleje. W opinii ekspertów Niemcy mogą być jedyną dużą gospodarką, która w 2023 roku się skurczy. Ale konflikty w łonie koalicji „sygnalizatora świetlnego” wykraczają poza szukanie rozwiązań problemów gospodarczych.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Look up, profesorze Hołyst! [list]

Można się zżymać, że debata publiczna deprecjonuje klimat i ekologię. Ale czy jest się czemu dziwić, skoro elementarne wątpliwości ma również fizyk, profesor zwyczajny nauk chemicznych, członek Polskiej Akademii Nauk?

Wschód na Igrzyskach Wolności. Fot. facebook.com/wschod2022

Igrzyska nierówności imienia wujka Balcerowicza

Mój problem z ekonomią polega więc na powątpiewaniu nie w jej naukowość czy zasadność, lecz w omnipotencję ekonomistów. Zwłaszcza takich, którzy mają na sumieniu grzech niezachwianej wiary w kapitalizm i którzy chętnie występują na forach mianujących się jako prodemokratyczne.

Parking turystyczny w lesie na Dolnym Śląsku. Fot. Jakub Szafrański

Co szkodzi lasom bardziej niż katastrofa klimatyczna? Rządy Lasów Państwowych

W Polsce nie ma polityki leśnej. Są tylko Lasy Państwowe broniące leśniczego biznesu, które w każdej konfrontacji dążą do rozwiązania siłowego – mówi Marta Jagusztyn-Krynicka, współtwórczyni inicjatywy Lasy i Obywatelki.

Kolektyw Bombelki. Fot. Wiktor Pelc

Co robią gazowi dziadersi, gdy boją się Bombelków? Straszą je sądem

Należący do Skarbu Państwa Gaz-System pozwał aktywistkę o naruszenie dóbr osobistych, żądając przeprosin i wpłaty 20 tys. złotych na cele charytatywne.

Fragment okładki książki „Aktywna nadzieja".

Aby odzyskać nadzieję, trzeba pozwolić sobie nie wiedzieć, nie umieć i nie wierzyć

Nie sposób rozmontować struktur opresji ciemiężących przyrodę, żywe istoty oraz dyskryminowane grupy tożsamościowe i społeczne, jeśli nasze sposoby działania będą ucieleśniały myślenie kapitalistyczne i patriarchalne.

Fot. Radu Florin/Unsplash

Klima? Wiatraczek? A może zimny prysznic dla rządzących?

Sprawdzamy, czy można przetrwać upały, nie szkodząc jeszcze bardziej planecie.

protest klimatyczny greenpeace bruksela

Aktywna Nadzieja na przekór klimatycznej bezsilności

„Nasz dom się pali!” – wykrzyczała w 2019 roku podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos Greta Thunberg – i miała rację.

Kinga Dunin - fot jakubszafranski-3

Kara dożywocia powinna zniknąć

Kinga Dunin czyta „Historię na śmierć i życie” Wojciecha Tochmana i „Ćwirowidło” Damiana Kowala.

Defilada Tysiąclecia Państwa Polskiego. Fot. NAC

7 najprawdziwszych prawd, jakie znajdziecie w materiałach Polskiej Kroniki Filmowej

Jak pokazują niektóre kroniki, w kwestiach społecznych stalinowska ortodoksja bywała nieraz bliższa rzeczywistości niż odwilżowa narracja „polskiej drogi do socjalizmu”.

Fot. Jakub Szafrański

Udało się raz i to był cud, czyli węgiel i nasza cywilizacja

Zastąpienie drewna węglem przyniosło rewolucję, której skutki odczuwamy do dziś – spora część świata żyje w dobrobycie nieznanym w historii, niestety przy okazji przegrzaliśmy planetę.

Fot. Adobe stock

Co powinno rozstrzygnąć referendum? Koty, grzyby, deszcz i inne kwestie o strategicznym znaczeniu

Skoro nawet tzw. lider opozycji, czyli Donald Tusk, już wskoczył na tę karuzelę, to i my postanowiliśmy dołączyć z pytaniami, które mają naszym zdaniem żywotne znaczenie dla przyszłości kraju.

Berlusconi-Meloni-Salvini

Meloni we Włoszech robi postfaszystowski smród, na arenę międzynarodową wchodzi wyperfumowana

Po agresywnej kampanii wyborczej, wymierzonej m.in. w biurokratów z Brukseli, Meloni chętnie odwiedza europejskich przywódców, próbując udowodnić, że nie taki diabeł straszny.

Reinhard Bütikofer. Fot. CC-BY-SA Stephan Röhl

Polityka klimatyczna USA nie zaszkodzi Europie? Bütikofer: Tego nie powiedziałem

Michał Sutowski rozmawia z Reinhardem Bütikoferem, posłem Parlamentu Europejskiego, byłym współprzewodniczącym Europejskiej Partii Zielonych.

Fot. reikow/flickr.com

Aktywiści go nienawidzą. Zarabia miliony na antyklimatycznej ściemie

Oglądając szurskie treści na YouTubie, zobaczycie reklamy wielkich korporacji, jak również organizacji broniących praw człowieka i planety.

Fot. Lauren Walker/Truthout/flickr.com

WTF! Brytyjski celebryta miał romans z młodszym kolegą! (A światu kończy się jedzenie)

Korporacje i przeraźliwie bogaci oligarchowie mają dziś na wyciągnięcie ręki fabryki umysłowych śmieci (tak zwane think tanki), farmy trolli i zastępy speców od marketingu, psychologii i mikrotargetowania – w dowolnej liczbie. Gdy gra jest tak ustawiona, nie da się jej wygrać.

Fot. Bohdan Melekh/Flickr.com

Nowy monopolista czy umieralnia? Wszystko, co musisz wiedzieć o NABE [rozmowa]

Rząd traktuje NABE i inne projekty tego typu przede wszystkim jako opowieści marketingowe, a nie realne projekty – mówi Piotr Maciążek.

Dominika Lasota. Fot. Jakub Szafrański

Lasota: Śmiej się i tańcz na pohybel dziadocenowi

Nie wierzę w to, że dzień po wyborach i wygranej opozycji obudzimy się w pięknym kraju. Przeciwnie – wciąż będziemy mieć bałagan do posprzątania i kolejne kryzysy przed sobą, ale przynajmniej dostaniemy szansę na lepszą debatę polityczną.

Fragment okładki książki „Aktywna nadzieja".

Opowieść na czasy niepewności. Czym jest Aktywna Nadzieja?

Czy masz poczucie, że nasz świat rozpada się na kawałki, że nasza, ludzka cywilizacja, a także globalny ekosystem chylą się ku upadkowi? To właśnie nazywamy Wielką Dezintegracją.

Jerzy Buzek. fot. MSZ/Flickr.com, ed. KP

Buzek: Polityka klimatyczna USA nie powinna nas niepokoić. Europa nadal będzie w awangardzie

Bez mocy z OZE i technik oszczędzania energii nie dalibyśmy rady tak szybko przestać napełniać rosyjski budżet dolarami, za które oni potem mogli skuteczniej mordować Ukrainki i Ukraińców – mówi były premier.

Michał Książek. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Recepta na urbanocen? Biodróżowanie z pszczołami samotnicami [rozmowa]

Rytualna podróż to złudzenie, przynosi zmianę tylko bohaterom eposów. Łono natury dawno zostało rozjebane – mówi Michał Książek, autor „Atlasu dziur i szczelin”.

Błota. Polesie, obraz Iwana Szyszkina

Dlaczego II RP nie udało się osuszenie poleskich bagien? [rozmowa]

Michał Sutowski rozmawia ze Sławomirem Łotyszem, autorem książki „Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”.

Bug w okolicach Drohiczyna. Fot. Jakub Szafrański

Mencwel: Pokłóćmy się wreszcie o wodę

Rozmowa z Janem Mencwelem, autorem książki „Hydrozagadka. Kto zabiera polską wodę i jak ją odzyskać?”.

Fot. Jakub Szafrański

Parlament Europejski poświęcił przyrodę, by zadowolić lobby rolnicze i leśne

Kto i dlaczego zagłosował przeciwko okrojonym przepisom dotyczącym odtwarzania zasobów przyrodniczych?

Fot. Adobe Stock

To tylko upał: 6 powodów, dla których możecie dać se luz z katastrofą klimatyczną

Oficjalnie ogłaszam, że wycofuję się z rywalizacji o najsilniejsze rażenie upalnym słowotwórstwem.

hamak-dobrobyt-lato-relaks-1

Skąd do cholery wziąć to wszystko, co lewica chce dać ludziom?

Czy możemy żyć wygodnie, ale tak, by nasz komfort nie był wyrokiem śmierci dla planety?

Linia montażowa Fiata 126p w Tychach. Fot. Grażyna Rutowska/Narodowe Archiwum Cyfrowe

Degrowth w Polsce Edwarda Gierka

Michał Sutowski i dr Weronika Parfianowicz rozmawiają o tym, czy produktywistyczna, ciężkoprzemysłowa Polska Ludowa może być inspiracją na dziś.

Plaża nad Wisłą w Warszawie. Fot. Mariusz Cieszewski/Flickr.com

Kto zabiera nam piasek z Wisły, prowadząc ku katastrofie?

Piasek wydobywany z dna dzikiej, unikatowej w skali całej Europy rzeki, na terenie rezerwatu przyrody, to najtańszy towar w Polsce.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Między faszyzmem a załamaniem klimatu

Postępujący kryzys klimatyczny i rosnący w siłę na całym świecie faszyzm są ze sobą nierozerwalnie powiązane.

Mokradła w Stalowej Woli. Fot. Piotr Bednarek

Betonoza jest już niemodna, czas na patorewitalizacje przyrody

Kapitał wyborczy najlepiej zbija się na tym, co się zbudowało, a nie na tym, co się uchroniło przed zabudową. Przyszedł więc czas na patorewitalizacje przyrodnicze.

Fot. Andrew Skowron/Otwarte Klatki

Czy Parlament Europejski stanie po stronie osób mieszkających w sąsiedztwie ferm?

Fermy zamieniają w piekło życie tysięcy Europejek i Europejczyków żyjących w ich sąsiedztwie. Z powodu uciążliwości odorowych ludzie nie mogą wyjść na spacer z dzieckiem, otworzyć okna. Ale nie chodzi tylko o smród.

Fot. Adobe Stock, ed. KP

Lit, czyli serbski kryptonit. Gorączka „białego złota” dotarła na europejskie peryferie

Podobnie jak w historii Supermana, walka z planowanym wydobyciem litu na zachodzie Serbii wypełniona jest szemranymi charakterami oraz nagłymi zwrotami akcji, walką i przykładami solidarności.

Amerykański hamburger. Fot. Tom Kelly/Flickr.com

Dunn: Jedząc mięso, sprawiasz cierpienie ludziom

Dopóki produkujemy tanią wołowinę w przemysłowych rzeźniach, dopóty będziemy produkować cierpienie tysięcy ludzi, o których nie chcemy myśleć.

Występ Elli Marie Hætta Isaksen. Fot. Ørjan Marakatt Bertelsen/Wikimedia Commons

Sapieżyńska: Saamowie przeciwko norwegizacji i wiatrakom odstraszającym renifery

Na czerwcowe protesty pod gabinetem premiera Norwegii aktywiści przynieśli saamskie flagi z dodanym fioletem i pomarańczem, by tęcza była kompletna.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Katastrofa zawłaszczona przez człowieka. A co ze zwierzętami pozaludzkimi?

Dobrze, że wreszcie mówimy o katastrofie adekwatnymi słowami. Ale nie tylko ludzie będą cierpieć.

Płonące zakłady Azowstal w Mariupolu. Fot. azov.org.ua

Napaść Rosji na Ukrainę to także atak na klimat całej planety

To bardzo smutne, ale o wiele łatwiej zaprowadzić neutralność klimatyczną w całkowicie zniszczonym mieście niż przerobić miasto nienaruszone.

Fot. ©torange.biz CC BY-CA 4.0

Kosić czy nie kosić? Trawniki a sprawa polska

Może motywacją do zmiany zachowań będą pieniądze? Bo mimo że staramy się tę wiedzę wypierać, to koszenie trawników finansowane jest z naszych podatków.

Ulice Chersonia zalane po zniszczeniu tamy w Kachowce. Fot. Dsns.gov.ua/Wikimedia Commons

Znajdą się naśladowcy rosyjskich ekoterrorystów

Nie trzeba używać bomb, by zdestabilizować jakiś kraj. Można odciąć lub zatruć wodę. To właśnie robi obecnie Rosja.

kobalt red-1

Nasze auta i hulajnogi napędza krew kongijskich dzieci

W naszych zapowiedziach lepszego świata – ze smartfonami, ale bez samochodów spalinowych – kryje się śmiertelna groźba dla świata mieszkańców i mieszkanek Katangi.

Spotkanie prezydenta Rosji Władimira Putina z szefem koncernu Rosnieft Igorem Sieczinem. Fot. kremlin.ru/Wikimedia Commons

Rosja, czyli wojna petromacho przeciwko nowoczesności [rozmowa]

Rozmowa z Alexandem Etkindem, historykiem i kulturoznawcą, zajmującym się badaniami relacji rosyjsko-europejskich.

Ha-Joon Chang. Fot. Discott/Wikimedia Commons, ed. KP

Ekonomia limonek, polityka czekolady i sztuczna inteligencja w służbie zbioru truskawek

Rozmowa z Ha-Joon Changiem, autorem książki „Ekonomia na talerzu”.

Fot. Derek Tsang/Flickr.com

O metanie i innych gazach cieplarnianych: dlaczego apetyt na mięso powoduje, że planeta płonie?

Inicjatorzy i inicjatorki Planu Based Treaty, czyli tzw. traktatu roślinnego, wzorowanego na słynnym Fossil Fuel Treaty, mówią jasno: sama walka z paliwami kopalnymi, która dominuje międzynarodowy dyskurs klimatyczny, nie wystarczy.

Interwencja policji wobec aktywistki ruchu Letzten Generation. Fot. Stefan Müller/Flickr.com

Niemcy ich biją: Olaf Scholz wymierza cios w ruch klimatyczny

„Kiedy policja zacznie robić naloty na organizacje lobbystów i skonfiskuje rządowe pieniądze na paliwa kopalne?” – pytają członkinie ruchu.

Jakub Szafrański na plaży w Peru. Fot. Iga Lalek

Turysta w oku globalnego cyklonu

W antropocenie podróże nie kształcą. Potwierdzają tylko najbardziej przykre raporty z globalnego Południa.

Kopalnia odkrywkowa w Tomisławicach niedaleko Konina. Fot. Jakub Szafrański

Masz działkę na złożach? Domu na niej nie postawisz

Zaproponowana przez rząd nowelizacja prawa geologicznego i górniczego zaszkodzi właścicielom działek. Ochrona złoża strategicznego może być dla właścicieli gorsza niż wywłaszczenie.

Fot. NASA/Flickr.com, ed. KP

Antyklimatyczna krucjata w kolorze (Twitter) Blue

Prawie połowa autorów co najmniej dziesięciu artykułów naukowych doświadczyła wirtualnej przemocy w postaci podważania ich wiarygodności, ale także szantażowania pobiciem, zabójstwem czy – w przypadku kobiet – gwałtem.

Fot. Erik Mclean/Unsplash

Nawet najbogatsze państwa Zachodu są zastraszane przez korporacje

Europa wie, że walka z kryzysem klimatycznym wymaga odejścia do traktatów o ochronie inwestycji. Dlaczego karze kraje globalnego Południa, które idą w jej ślady?

Plac budowy Tamy Wielkiego Odrodzenia Etiopii w 2016 roku. Fot. Ana E. Cascão/Water Alternatives Photos/Flickr.com

Egipsko-etiopska wojna o Nil

Etiopia buduje wielką tamę, by dźwignąć się z biedy. Egipt zapowiada, że nie pozwoli odebrać sobie ani kropli wody.

Ilustracja: Lauren Walker/Truthout/Flickr.com

Czas wysadzać rurociągi? Ostrożnie z tym ogniem

Pokojowe protesty klimatyczne niczego nie zmieniają. A gdyby zacząć wysadzać rurociągi, co może pójść nie tak?

górnik węgiel kopalnia-100

UE kontra metan. Czy możemy powiedzieć górnikom, by radzili sobie sami?

Może to zabrzmieć gorzko, ale utrata miejsca pracy i pauperyzacja regionu to nie są rzeczy, które górnikom zrekompensuje świadomość, że dzięki temu klimat miałby się mieć trochę lepiej.

Fot. Aleksandr Zykov/Flickr.com, ed. KP

„Nie bać się gospodarki”, czyli ekonomia obwarzanka w Brukseli

Koncepcja obwarzanka pozwala na czytelne pokazanie powiązań między kwestiami społecznymi i ekologicznymi. To właśnie dzięki temu jest tak dobrym narzędziem komunikacji.

chile-atacama-wydobycie-litu

Gorączka „białego złota”. Światowe mocarstwa walczą o złoża litu

Decyzja o nacjonalizacji złóż litu w Chile może być jednym z pierwszych kroków do utworzenia kartelu litowego w stylu OPEC w Ameryce Łacińskiej.

Isar – elektrownia jądrowa w Niemczech w kraju związkowym Bawaria. Fot. Bjoern Schwarz/Flickr.com

5 szkód, które Niemcy wyrządzają Europie przez odejście od atomu

Decyzja Berlina o „dezatomizacji” osłabi tempo dekarbonizacji UE. Bo przecież skoro nawet Niemcy, forpoczta polityki klimatycznej, wracają do węgla, to dlaczego akurat my mamy od niego odchodzić?

Fot. Jonathan Francisca/Unsplash, ed. KP

Nie ma bomby demograficznej. Jest eksplozja luksusowej konsumpcji

Nie liczba ludności, ale konsumpcja najbogatszych 10 proc. populacji przekracza granice wytrzymałości ziemskiego ekosystemu.

Widok na Elektrownię Bełchatów z Kleszczowa Fot. Jakub Szafrański/ClientEarth

Politycy posłuchają prawników ws. klimatu? Teraz muszą

Wybór terminu publikacji projektu ustawy klimatycznej nie jest przypadkowy. Już w tym tygodniu będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Ziemi, a kampania wyborcza rozkręca się na dobre.

Orka. Fot. Matthew Allen/Flickr.com

Górnictwo morskie – pieśń przyszłości i requiem dla planety

Ważą się losy podwodnych kopalń. Będziemy też niszczyć nie tylko ląd, ale i dno ziemskich oceanów.

Fot. Jakub Szafrański

Mięso komórkowe jest naszą przyszłością

Masowa produkcja mięsa jest jedną z rzeczy, które prowadzą nas ku przepaści. Z Bartkiem Sabelą, autorem „Wędrówki tusz”, reportażu o przemysłowej hodowli zwierząt, rozmawia Stasia Budzisz.

Zatrzymanie Malwiny Chmary. Fot. Maciek Piasecki

Nastolatka z ciężkimi zarzutami po proteście. „Grupa jest ze mną”

Sześć godzin siedziała w policyjnym kotle. Wcześniej dostała gazem pieprzowym. Po zatrzymaniu myślała o tym, że na komisariacie będzie cieplej. Rozmowa z aktywistką Malwiną Chmarą.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Opodatkować miliarderów, natychmiast!

Łagodzenie napięć społecznych jest możliwe wyłącznie przez drastyczne zmniejszenie nierówności.

Dominika Lasota i Wiktora Jędroszkowiak. Fot. Lilith Sauer

Biznesmeni z Orlenu dorabiają się na kryzysie energetycznym

Paliwowi giganci wrzucają dolary, złotówki, ruble i euro z brudnego biznesu w nowe projekty gazowe. Jednocześnie politycy z prawa do lewa wmawiają nam, że to właśnie gaz może dać nam jakiekolwiek bezpieczeństwo. To bzdura.

Kolektyw Bombelki blokuje ulicę Wiednia podczas Europejskiej Konferencji Gazowej.

Gaz to nie alternatywa, ale wyrok

Julia Keane z kolektywu Bombelki: Nie wierzymy, że którakolwiek partia polityczna zmieni system energetyczny, gdy wygra wybory. Potrzebna jest presja społeczna.

Pixabay.com, CC0

Nie ma wody, jest stres

Niemal 3 miliardy ludzi ma dziś problemy z dostępem do wody pitnej. W połowie stulecia będzie ich 5 miliardów.

Dominika Lasota i Wiktoria Jędroszkowiak w Sejmie. Fot. Konrad Skotnicki

Jak robić aktywizm, by nie wkurzyć facecików?

Czy Olaf Scholz jest zielonym politykiem? Dlaczego profesor Matczak czepia się aktywistek? Na te i wiele innych pytań odpowiadają Wiktoria Jędroszkowiak i Dominika Lasota, gościnie najnowszego odcinka podcastu „Nie ma przyszłości bez równości”.

Fot. Olearys/Flickr.com

Jak zazielenić cywilizację i (przy okazji) nie dobić planety?

Krytycznych surowców takich jak np. kobalt czy lit do wielkiej transformacji potrzeba naprawdę mnóstwo. Ale ich pozyskanie to niekoniecznie zielony i czysty biznes.

Fot. Daniel Petryczkiewicz

Siarzewo pięć lat później. Tamy nie pomogą rzekom – mogą tylko zaszkodzić

Budowa zapory w Siarzewie poniżej Włocławka to temat, który ciągnie się od lat. Zwroty akcji w tym projekcie, z genezą jeszcze w epoce głębokiego komunizmu, przypominają meandry dzikiej rzeki, którą ten pomysł ma ujarzmić.

Fot. Cristian Ibarra Santillan/flickr.com

Koniec świata, koniec miesiąca, czyli ekosocjalizm w czasach rozpadu

W kontekście nierówności i długotrwałej presji inflacyjnej, przy jednoczesnym braku poważnego programu redystrybucji i reform polityka klimatyczna może budzić gwałtowne reakcje. Jednak jak mówią zwolennicy Zielonego Nowego Ładu, „w XXI wieku cała polityka jest polityką klimatyczną”.

Ukraińskie wojsko

Przed trzecią wojną światową uratuje nas ekosocjalizm [rozmowa z Edwinem Bendykiem]

Czy wojna w Ukrainie nieodwołalnie oddala nas od realizacji celów i wartości ekonomii obwarzanka? Z Edwinem Bendykiem rozmawia Michał Sutowski.

Widuchowa 14.08.2022 Katastrofa ekologiczna na Odrze. Martwe ryby przy brzegu Odry. Fot. Michał Adamski

Katastrofa nienaturalna: Greenpeace pokazał przyczyny zatrucia Odry

Istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że katastrofa na Odrze wydarzy się ponownie. Pytanie, czy w ogóle ją dostrzeżemy. Wszak w tej rzece nie ma już co umierać.

Zdjęcie zrobione 1 stycznia 2023 roku, 19 stopni Celsjusza. Fot. Daniel Petryczkiewicz

Solastalgia i zima, której nie było

„Czuję się okradziona z czekania na wiosnę. Mam wielkie poczucie straty” – mówi Marta Jermarczek-Sitak. „Każda kolejna zima jest tak nieprzewidywalna, że nie wiem, czy pytanie o strach jest konstruktywne. To już chyba tak będzie. Nowa nie-normalność” – dodaje Staszek Łubieński.

Fot. Maarten Duineveld/Unsplash

Po co nam sporty zimowe, kiedy mamy kryzys? [rozmowa]

Sporty zimowe to dobry obszar poszukiwania oszczędności i zrównoważonych rozwiązań, tymczasem w Polsce nie brakuje pomysłów z szejkowskim rozmachem – mówi nam hydrogeolog, dr hab. inż. Mariusz Czop.

Ewa Sufin-Jacquemart. Fot. facebook.com/SufinJacquemart/

Ekofeministki żegnają homo oeconomicusa

W antropocenie i neoliberalnym modelu sprawiedliwości opartej na zwycięstwie najsilniejszego, który bierze wszystko, wygrywają ludzie pokroju Putina – niszczą świat, planetę i nasze szanse na przetrwanie – mówi Ewa Sufin-Jacquemart, prezeska Fundacji Strefa Zieleni.

Fot. Daniel Petryczkiewicz

Jak kraj błota i bagien stracił 85 proc. najcenniejszych wodnych ekosystemów

Dlaczego musimy pilnie zasypać rowy melioracyjne, aby ponad podziałami nawodnić bagna, torfowiska i rozlewiska, a te, które jeszcze są mokre – zostawić w spokoju?

Fot. Andrey Metelev/Unsplash

Gmina i powiat na swoim, czyli lokalna energia na niespokojne czasy

W czasach, kiedy zagrożenie wojną i atakami na infrastrukturę nie jest już abstrakcyjne, rozwój rozproszonych źródeł energii sprzyja też bezpieczeństwu energetycznemu i minimalizowaniu szkód związanych z ewentualną dywersją.

Fot. Drew Hays/Unsplash, Annika Haas/Flickr.com, ed. KP

Rząd pogrzebał wiatraki. Czy wiatraki pogrzebią rząd?

Polskie Stowarzyszenie Elektrowni Wiatrowych informowało, że przesunięcie suwaka z 500 na 700 metrów eliminuje aż 84 proc. planowanych projektów. Aż w czterech województwach – mazowieckim, kujawsko-pomorskim, śląskim i małopolskim – do kosza trafią wszystkie projekty.

Rys. Lauren Walker/Truthout/Flickr.com

Czy zielona transformacja podzieli Zachód?

Na przełomie roku w obszarze gospodarczym zaczęło się rysować potencjalne pęknięcie między Europą a USA. Wszystko za sprawą przyjętej przez amerykański Kongres ustawy o przeciwdziałaniu inflacji (Inflation Reduction Act, IRA)

Protest klimatyczny przeciwko nierównościom i liderom szczytu G8 w Bangladeszu. Fot. Caroline Gluck/Oxfam

Gdzie są pieniądze na fundusz klimatyczny? W kieszeni miliarderów

Eksperci wyliczyli, że gdyby najbogatsi, stanowiący 0,001 proc. dorosłej populacji świata, zapłacili podatek progresywny w wysokości od 1,5 do 3 proc. własnego majątku, to zgromadzilibyśmy globalnie blisko 300 mld dolarów rocznie na zieloną transformację.

Filip Zabielski. Fot. Dominik Bos/Youtube.com

Filip Zabielski – influencer w służbie pisowskiego greenwashingu

Gdybyśmy naprawdę przeprowadzili transformację energetyczną, to mielibyśmy dziś prąd z odnawialnych źródeł energii, a rząd nie musiałby zatrudniać tiktokerów do snucia kłamliwej propagandy.

Interwencja policji podczas akcji Extinction Rebellion w Londynie. Fot. Stefan Müller/Flickr.com

Powrót myślozbrodni

Rząd Wielkiej Brytanii próbuje surowo ograniczyć prawo do pokojowych protestów.

Kadr z filmu „2012". Fot. Columbia Pictures

Globalne szczyty zawiodły. Otrzeźwi nas dopiero katastrofa

Być może już pod koniec tej dekady ocean zaleje Miami, Nowy Jork albo Tokio. Czy wtedy tysiące ofiar przekonają globalną Północ do działania?

Fot. GCIS/GovernmentZA/Flickr.com

Davos nie złoży z powrotem pękniętego świata

Davos stało się silnie toksycznym politycznym symbolem nie tylko dla populistów czy psychoprawicy sprzedającej teorie spiskowe.

Greta Thunberg przemawia na wiecu w niemieckiej wsi Lutzerath. Fot. Stefan Müller/flickr.com

Greta Thunberg: Elity z Davos nie cofną się przed niczym

Koncerny będą inwestować w paliwa kopalne, dopóki będą na tym zarabiać, bez względu na koszty – mówi Greta Thunberg.

Reprezentantka Alexandria Ocasio-Cortez i młoda aktywistka ruchu lokatorskiego w Waszyngtonie. Fot. Miki Jourdan/Flickr.com

Do kogo należy polityka? Nie do ludzi młodych

Osoby w wieku 18–35 lat zwykle mogą głosować, ale same rzadko są wybierane. To poważny deficyt demokracji.

Niemiecka policja w niemieckiej wsi Leutzerath. Fot. Martin Lejeune/Youtube.com

Węgiel – reaktywacja?

Wystarczy zerknąć na mapę bieżącej produkcji prądu, by się przekonać, że w Europie Środkowej węgiel płonie aż (nie)miło. Kryzys energetyczny przywrócił węgiel do łask na całym świecie.

Rafinera ExxonMobil w Teksasie. Fot. Roy Luck/Flickr.com

Exxon wiedział, nie powiedział… Gigant paliwowy precyzyjnie przewidział globalne ocieplenie

Koncern ExxonMobil nie tylko wiedział o zmianie klimatu już 50 lat temu, ale przewidział ją bardzo precyzyjnie.

Szyld zakładu mięsnego w Lublinie. Fot. Jakub Szafrański

Czas na podatek od mięsa

Dlaczego nie opodatkować wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego?

Młodzieżowy Strajk Klimatyczny w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Młodym ludziom należy się prawo głosu

System polityczny nie zapewnia należytej reprezentacji tym, którzy będą ponosić konsekwencje dziś podejmowanych decyzji.

Fot. Ken Whytock/Unsplash

Dlaczego globalne ocieplenie wywołuje ekstremalne mrozy

W grudniu w Teksasie spadały z drzew zamarznięte na kość nietoperze. Skoro robi się coraz cieplej, to dlaczego jest tak zimno?

klimat-swiat-prognoza

To nie był dobry rok dla klimatu. Ale całkiem niezły dla aktywizmu

Rok temu nie wiedziałam jeszcze, że klimatycznego przebudzenia nie wywoła u polityków nawet tak mocny wstrząs jak wojna w środku Europy.

Mężczyzna z dzieckiem w Chersoniu. Fot. Yevhenii Zavhorodnii/UNDP Ukraine

„W zielonej Ukrainie…” Bariery i szanse powojennej odbudowy

Niszcząca agresja Rosji na Ukrainę wciąż trwa, ale Ukraińcy – podobnie jak Europejczycy w trakcie II wojny światowej – od jej początku myślą o odbudowie swego kraju.

Śledź z bakłażana. Fot. Max Zieliński

Ocal śledzia, zjedz bakłażan

Nasz świat potrzebuje zmiany – a ta może zacząć się od rozmowy przy wspólnym stole. Podrzucamy wam trzy przepisy na roślinne dania, które sprawdzą się nie tylko od święta.

George Monbiot. Fot. James Duncan Davidson/TED/flickr.com

Monbiot: Bezmyślny wandalizm władzy

Im bardziej niszczycielski jest dany biznes, tym bardziej prawdopodobne, że państwo otoczy go ochroną.

Maszyna do kontrolowanej fermentacji z połowy XX wieku. Fot. Cushing Memorial Library

Rewolucyjny ferment

Istnieje o wiele lepszy zamiennik mięsa zwierzęcego i rybiego, mleka oraz jajek niż produkty roślinne.

Powódź w Australii. Fot. Wes Warren/Unsplash

Monbiot: To już postanowione. Nikt nie odwoła katastrofy

Rządy bogatych krajów zjawiły się na konferencji klimatycznej w Egipcie, mówiąc „teraz albo nigdy”. Wyjeżdżając, powiedziały sobie: „to może nigdy?”.

Aktywistki klimatyczne blokują samolot na lotnisku pod Paryżem. Fot. Stay Grounded/flickr.com

Francja ogranicza loty coraz bardziej i ma wsparcie UE. Kiedy zakazy w innych krajach?

Francuska lewica postuluje zakaz używania prywatnych jetów w innych celach niż ratowanie życia czy obrona bezpieczeństwa narodowego, pod groźbą wysokich kar lub pozbawienia wolności. Na razie politycy poczynili pierwsze kroki, których legalność potwierdziła Komisja Europejska.

Jan Mencwel, Kaja Kusztra, Michał Grzymała „Miasto nie jest z gumy". Fot. dzięki uprzejmości artystów/MSN

Samochodoza – droga donikąd

Co by było, gdyby największa polska rzeka całkowicie wyschła? Najpewniej powstałby w jej miejscu parking samochodowy.

Fot. Fré Sonneveld/Unsplash

Społeczna, ale nie antysystemowa. Taka powinna być transformacja energetyczna

Obecny system energetyczny stworzony został w sposób, który tłamsi, a nie absorbuje inną, oddolną logikę działania. Ale akceptacja tego, że nadchodzi zmiana, jest coraz większa – mówi dra Agata Stasik z Akademii Leona Koźmińskiego.

Fot. erin leigh mcconnell/flickr.com

Szesnastolatki chcą głosować w wyborach. Dlaczego warto im na to pozwolić?

Starsi ludzi mają pełne prawo, by brać udział w demokratycznych wyborach. Jednak system, gdzie młodsi wyborcy są regularnie przegłosowywani przez interesy starszych, nie może działać dobrze: łatwo może sprzyjać albo politycznej i społecznej apatii, albo antysystemowej radykalizacji młodszych.

Fot. Extinction Rebellion Youth Wrocław

Fast fashion to fast extinction. XR protestuje we Wrocławiu

Modowe koncerny produkują za dużo, napędzają konsumpcję, wspierają wyzysk, a jednym z najskuteczniejszych sposobów na zatrzymanie tego jest bojkot.

Fot. Jakub Szafrański

Noga z gazu i przesiadka do zbiorkomu

Jak zmniejszyć w Polsce wykluczenie komunikacyjne, obniżyć emisje gazów cieplarnianych i zredukować uzależnienie od importu paliw? Z Michałem Wolańskim rozmawia o tym Michał Sutowski.

Obwarzanek uzbtojony kolaż

Obwarzanek uzbrojony: perspektywa dla Polski

Wyzwania klimatyczne i cele dobrobytu społecznego, a także wymogi „twardego” bezpieczeństwa dają się pogodzić, a służące im polityki publiczne mogą tworzyć efekt synergii. W jaki sposób, wyjaśnia „Obwarzanek uzbrojony. Perspektywa dla Polski” autorstwa Michała Sutowskiego.

Elektrownia Bełchatów. Fot. Greenpeace Polska/flickr.com

Bezpieczna Polska bez ropy, węgla i gazu? [rozmowa z Marcinem Popkiewiczem]

Dzisiejsze działania lub zaniechania w kwestiach polityki energetycznej przełożą się na różnicę między tym, czy gaśnie światło, czy jest blackout, czy jest armagedon – a tym, że musimy trochę zacisnąć pasa. Nie chciałbym za półtora roku powiedzieć: a nie mówiłem. Z Marcinem Popkiewiczem rozmawia Michał Sutowski.

Zniszczony, rosyjski pojazd wojskowy w okolicach Charkowa w Ukrainie. Fot. Ukrinform/Depositphotos

Front leśno-bagienny, czyli ekologia a obronność [rozmowa]

Powoli odzyskujemy świadomość, że historia się nie skończyła i nadal potrzebujemy odporności i obronności. Rosja będzie zagrożeniem jeszcze wiele lat. Z Michałem Piekarskim rozmawia Katarzyna Przyborska.

Michał Sutowski. Fot. Jakub Szafrański

Obwarzanek uzbrojony i geopolityka zielonej transformacji

O międzynarodowym kontekście obwarzanka uzbrojonego, czyli w jakim świecie godzić musimy politykę ekologiczną, dobrobytu i bezpieczeństwa, opowiada Michał Sutowski.

Fot. SomewhereInLife/flickr.com

Bez odblokowania wiatraków w Polsce świecić będą tylko portfele

Zniesienie zasady 10H i możliwość inwestycji w farmy wiatrowe na lądzie popiera nawet 60 proc. społeczeństwa. Kiedy wreszcie rząd zajmie się wadliwą zasadą, która wyklucza z możliwości budowania wiatraków 99,7 proc. powierzchni Polski? I co stoi na przeszkodzie?

Zniszczenia w Novoseliwce w obwodzie donieckim. Fot: Oleksandr Ratushniak /UNDP Ukraine

Rosjanie spalili już 2 mln hektarów lasów w Ukrainie. Oto ekologiczne koszty wojny

Rosyjska napaść na Ukrainę i związane z nią emisje jeszcze bardziej pogłębiły ekologiczną katastrofę.

Blokada ulicy Świętokrzyskiej zorganizowana przez ruchy klimatyczne w Warszawie w sierpniu 2021 roku. Fot. Jakub Szafrański

Nie bójmy się klimatycznego alarmizmu [polemika z Kamilem Fejferem]

Zmiana społeczna jest rzeczą tak skomplikowaną, że trudno jest wskazać jeden rodzaj aktywności i powiedzieć: „O! Właśnie to działa, tak róbcie”.

Zuzanna Rudzińska-Bluszcz. Fot. facebook.com/zuzannarudzinskabluszcz

Zuzanna Rudzińska-Bluszcz: Nie zmienię świata, ale Polskę mogę

Miarą dojrzałej demokracji jest to, czy zauważa i jak traktuje mniejszości oraz osoby najmniej uprzywilejowane. To tak jak w górach – dostosowujemy tempo marszu do najsłabszego uczestnika wyprawy, a nie na odwrót. I tak powinno maszerować państwo – mówi nam Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.

Wiktoria Jędroszkowiak i Dominika Lasota podczas demonstracji na COP27 w Egipcie. Fot. facebook.com/dominika.lasota.5

Niebezpiecznie, niepoważnie, pełno Rosjan. Dlaczego pojechałyśmy na COP27?

Szczyt klimatyczny w Egipcie to przestrzeń, która nie ma nic wspólnego z wolnością słowa i demokracją – piszą aktywistki Wiktoria Jędroszkowiak i Dominika Lasota.

Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Kapitalizm zabija powoli

Antykapitalizm nie jest postawą romantyczną, ale pragmatyczną. Kapitalizm jest szkodliwy dla człowieka i przyrody.

Fot. Sklep Reklamowy/flickr.com

Przychodzi leśnik do aktywistki. I płacze jej w rękaw

Co ma klimat do praw człowieka? Więcej, niż myślisz. Planety nie uratujemy, tkwiąc w patriarchacie i kapitalizmie. Dlatego zielonej transformacji nie będzie bez sprawiedliwości, siostrzeństwa, tęczy i feminizmu.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Ziejący ogniem odbyt Kasztanki marszałka Piłsudskiego

Od dłuższego czasu uważam, że to właśnie troska powinna w tym kraju zastąpić wszystkie popierdolone namiętności, którym ulegaliśmy jako społeczeństwo od wieków, budując wielką polską patriotyczną narrację.

Mariana Mazzucato. Fot. Tania Cristofari/UCL/flickr.com

Z wyzwaniami klimatycznymi nie radzi sobie ani sektor publiczny, ani prywatny

COP27 to dobry moment, żeby przyłożyć więcej uwagi do roli bezpośredniego finansowania zielonej transformacji ze środków publicznych.

Ilustracja: Stay Grounded/flickr.com, ed. KP

Klimatyczne plagi egipskie. COP27 to kolejny szczyt hipokryzji

Greta Thunberg bojkotuje startujący w niedzielę szczyt w Egipcie. „COP są wykorzystywanie głównie jako okazja dla ludzi u władzy do zwrócenia na siebie uwagi za pomocą różnych rodzajów greenwashingu” – mówi aktywistka.

Osoby aktywistyczne oblewają zupą obraz Moneta w niemieckiej galerii. Fot. Inside Edition/YouTube.com

Monbiot: Sztuka cenniejsza niż życie

Jak daleko musimy się posunąć, aby ostrzec innych o skali kryzysu? Znacznie dalej niż do tej pory.

Luksusowe auto na ulicach Londynu. Fot. albertizeme/flickr.com

Truciciele, nie elity. Nazywajmy bogaczy po imieniu

Czy naprawdę nie powinniśmy zaglądać elitom do portfeli, skoro to one finansują nam klimatyczne piekło?

Fot. NBC News/YouTube.com

Przeciw apokaliptycznej retoryce: straszenie zagładą nie uratuje świata

Wbrew temu, co uważa wielu komentatorów, opowieści o zagrożeniu istnienia ludzkości w wyniku katastrofy klimatycznej czy wizje tego, że na emeryturze każdy z nas będzie pilnował swojej studni z maczetą, nie są narracjami nauki.

Luiz Inácio Lula da Silva. Fot. Ricardo Stuckert/Presidência da República

Koniec bolsonarismo? Przed porażką prezydent Brazylii groził zamachem stanu

Analitycy prognozują, że za kapitanem, który zresztą w latach 80. został wyrzucony z armii, wojsko raczej nie pójdzie. Należy jednak pamiętać, że 58 milionów wyborców poparło politykę Jaira Bolsonaro.

Rosnący poziom oceanów zagraża miastu Norfolk w Stanach Zjednoczonych. Fot. Skyler Ballard/Chesapeake Bay Program

Troska o klimat łączy lewicę i prawicę. Pora, by politycy wyciągnęli wnioski

Nie zgodzę się, że mamy do czynienia z jakimś zasadniczym konfliktem. Jest wręcz odwrotnie, ochrona środowiska i przeciwdziałanie zmianom klimatu to jedne z niewielu tematów, które wymykają się polaryzacji – mówi Adam Traczyk.

Dominika Lasota i Wiktoria Jędroszkowiak w Sejmie. Fot. Konrad Skotnicki

Dlaczego organizujemy Strajk Kryzysowy z rolnikami?

Działamy w interesie ludzi, w tym nas samych. Nie partii. I próbujemy różnych ścieżek − z pełną świadomością ryzyka.

Przybyszki w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta. Fot. Jakub Szafrański

Jest rok 2137. Przybywamy, by wam o tym opowiedzieć

„To niepokojące, kiedy wszystko może się wydarzyć. To fascynujące, kiedy wszystko może się wydarzyć” − mówią Przybyszki, członkinie kolektywu zawiązanego w proteście wobec działań nowego dyrektora warszawskiej Zachęty.

Mona-Lisa-ZEVS-crop

W obronie faciali z pomidorówki

Histeryczna obrona „niewinnych” dzieł sztuki, które nie mogą nie zachwycać nas, a więc zachwycają, doskonale trafia w mieszczańską próżność, w wieczny kompleks „bycia nieobytym”.

Fot. BBC/Youtube.com

Oto dlaczego rzuciłyśmy zupą pomidorową w van Gogha

Czy akcja była w ogóle potrzebna? Czy nie była przeciwskuteczna? Wyjaśnia rzeczniczka prasowa Just Stop Oil.

Kijów, Ukraina, 2006. Fot. Nomad Tales/flickr.com

Mazzucato: Progresywny program gospodarczy w pięciu punktach

W czasach kryzysu niezadowolenie i lęki społeczeństwa umie wykorzystać skrajna prawica. Lewica musi się szybko nauczyć, jak robić to lepiej.

Joanna Erbel

Erbel: Bruno Latour zachęcał nas, żebyśmy przestali myśleć rozsądnie

Cały dorobek zmarłego 9 października Brunona Latoura był zachętą do tego, żeby rozkładać na części schematy, których używamy do opisywania rzeczywistości. By używać idei, mieszać je z materią, testować nowe układy i nie tracić nadziei na lepsze jutro.

Arka Joanny Wis-Bielewicz. Fot. archiwum autorki

Strażnicy zamiast ogrodników. Dlaczego warto oddać ziemię naturze?

Ochrona ostatnich dzikich obszarów takich jak lasy deszczowe i odtwarzanie naturalnych ekosystemów, także poprzez oddawanie własnej ziemi dzikiej naturze, to nasze być albo nie być na tej planecie.

Fot. Daniel Schludi/Unsplash

Drodzy celebryci, skończcie z laniem wody. Dosłownie

Wśród miejsc zagrożonych i zmuszonych do bardzo ostrożnej dystrybucji wody znajduje się przylądek najbardziej majętnych i znanych celebrytów świata, czyli Los Angeles. Jak zareagowali na narzucone przez władze ograniczenia?

Wypalanie gazu z podwodnych złóż. Fot. Patrick Kelley/flickr.com

Baltic Pipe to rozwiązanie przejściowe. Gdybyśmy zaczęli rozwijać biogazownie…

Nawet gdy elity polityczne wykażą zdolność strategiczną, jak w przypadku Baltic Pipe, to okazuje się, że zdolności tej nie towarzyszy strategiczna wyobraźnia.

Zima stulecia. Fot Narodowe Archiwum Cyfrowe

Fasada fajna, a z tyłu dziadostwo. Jak zima stulecia obnażyła katastrofę Polski węglowej

Zimą 1979 roku temperatura w szpitalach spadała do 10 stopni, w mieszkaniach nawet do 7. Z Marcinem Zarembą, historykiem i socjologiem, rozmawia Michał Sutowski.

Fot. Jason Tester/flickr.com

Dochód podstawowy: lek na chroniczną niepewność

Jeszcze kilka lat temu dochód podstawowy mógł być marzeniem. Dzisiaj jest koniecznością.

gaz platforma paliwa norwegia

Jak rozśmieszyć nafciarza? Łatwizna. Powiedz mu, że walczysz o klimat

Branża Big Oil gotuje nam piekło, z którym decydenci tylko udają, że walczą. Tak wygląda greenwashing w ich wykonaniu – nowa i niestety skuteczna odsłona negacjonizmu klimatycznego.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Wiemy, kto będzie miał tej zimy najgorzej. „Będzie nieprawdopodobna drożyzna”

W rządzie panuje obecnie sarmackie babie lato, wiara, że jakoś to będzie, że nie będzie głębokich mrozów, a Unia Europejska zluzuje wymogi polityki klimatycznej. To są mrzonki – mówi ekspert energetyczny Piotr Maciążek.

Zima nadchodzi. Fot. Wikimedia Commons, depositphotos.com, ed. KP

Zima nadchodzi: nowy cykl Krytyki Politycznej

Zmieniający się klimat, drożejąca energia, dysfunkcyjne państwo i szereg napięć społecznych to niewątpliwie recepta na ciekawe czasy.

Odrzutowiec z nadrukiem drużyny Paris Saint-Germain. Fot. Jordy_RTM/flickr.com

Skończyło się odrzutowcowanie

Francja: afera wokół przelotów drużyny piłkarskiej Paris Saint-Germain wywołała debatę publiczną na temat podróżowania małymi samolotami odrzutowymi.

Odra w okolicach Słubic. Fot. Björn/flickr.com

Znamy przyczyny katastrofy Odry. Wiemy, dlaczego będą kolejne

Choć do spektakularnych zatruć dochodziło już wcześniej, to śmierć Odry sprawiła, że powszechniej poczuliśmy, że nie tylko rzeka potrzebna jest nam, ale i my rzece.

Warsztaty naprawiania ubrań w nurcie Zero Waste. Fot. Sean Pollock/Hackney Council/Flickr.com

Praca opiekuńcza na rzecz planety? Feministyczne zastrzeżenia do zero waste

Prowadzenie domu w zgodzie z wymogami zero waste to ogrom nieodpłatnej i niewidzialnej pracy kobiet.

Alicja Rokicka. Fot. facebook.com/alicja.rokicka

Alicja Rokicka, Wegan Nerd: Pokazuję, że kuchnia wegańska jest prosta, smaczna, kolorowa

Jeśli na warsztatach kręcimy sojonez, potem nic innego się nie liczy. Ludzie potrafią wylizywać pojemniki. Z Alicją Rokicką, autorką bloga Wegan Nerd, rozmawia Katarzyna Przyborska.

Marsz żałobny dla Odry na bulwarach wiślanych w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Czemu służy żałoba po umarłej rzece? [rozmowa z psycholożką Magdaleną Budziszewską]

Tak abstrakcyjne rzeczy jak rzeka czy klimat to wciąż obiekty spoza tradycyjnego horyzontu żałoby. Co nie znaczy, że przeżywanie ich utraty jest nieprawdziwe. Z psycholożką Magdaleną Budziszewską rozmawia Michał Sutowski.

Przymiarka masek przeciwpyłowych w latach trzydziestych w USA. Fot. Bert Garai/Keystone/Wikimedia Commons

Czy ekolog dogada się z żołnierzem, czyli jak bronić Polski w czasach wysychających rzek

Czy „ekonomia obwarzanka” ma sens w czasach, gdy na naszych sąsiadów spadają rakiety?

Fot. Joshua Earle/Unsplash

Nigdy Grenlandia nie będzie tak zimna, rafy koralowe – tak tętniące życiem, a Amazonia – zielona

Znajdujemy się na dobrej drodze do przekroczenia tzw. punktów krytycznych dla klimatu.

Prezentacja strojów marki Shein. Fot. Paul Chin/Flickr.com

Szajs in – gównomoda, której nie możecie się oprzeć

Nie będzie rewolucji bez rozdzierania szat. Dosłownie, bo moda nas zabija. Zwłaszcza ta suberszybka, supertania i supertoksyczna.

Fot. Jakub Szafrański

Dziczenie. Eksplikacja nieprawdopodobnego, lecz możliwego spektaklu teatralnego

Świat płonie, a ja reżyseruję spektakle. Umiem ułożyć widowisko na scenie, ale nie jestem w stanie tym zareagować na największy kryzys, jaki nam się dziś jawi.

Fot. Jakub Szafrański

Sadura: Stosunek do mięsa to pole walki

Ludzie ograniczają mięso, gluten czy laktozę ze względu na własne zdrowie, natomiast wykluczanie mięsa to wybór ideologiczny. O postawach wobec konsumpcji mięsa rozmawiamy z Przemysławem Sadurą.

Powódź w prowincji Sindh. Fot. Ali Hyder Junejo/Flickr.com

Powodzie w Pakistanie: 23 miliony dzieci nie pójdzie do szkoły

Po tegorocznej katastrofie powodziowej w Pakistanie życiowe szanse milionów młodych Pakistańczyków i Pakistanek wiszą na włosku.

Fot. Ernest Brillo/Unsplash

Warufakis: Zlikwidować rynek energii elektrycznej

Prąd z węgla jest drogi, prąd z wiatru coraz tańszy. Ale wszyscy płacimy za niego taką samą, najwyższą cenę. Tak zadziałał „wolny rynek” dostaw energii.

strom-energie-co2-sonnenuntergang

Europa oszczędza energię, Polska czeka. Na co?

Epoka beztroskiego zużywania energii właśnie się kończy – wiedzą o tym prawie wszystkie kraje Europy. Prawie.

Fot. UN Photo/Martine Perret

Każdy wielki kryzys uderza w prawa kobiet

Prawa kobiet przegrały z pandemią. Co z nich zostanie w kryzysie klimatycznym?

Tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi). Fot. Bernard Ruelle/Flickr.com

Dziś jeszcze mamy czas, by się przyrody uczyć

Rozmowa z Martą Sitak, ekolożką, botaniczką i edukatorką, o ćwiczeniach z końca świata, Odrze i przyzwyczajeniu do katastrofy.

Fot. Jakub Szafrański

Uregulowana rzeka, rozregulowana planeta, czyli ludzie i ryby

Żeby móc zmienić świat, trzeba go najpierw opisać. Zapraszamy na pierwszy odcinek „Eko-Polu: podcastu z nieograniczoną odpowiedzialnością” autorstwa Michała Sutowskiego.

Fot. Chris Boland/flickr.com

Skidelsky: Dziury w całym

Między geopolityką a gospodarką zieje coraz głębsza przepaść. Na jej dnie czeka katastrofa.

Widuchowa 14.08.2022 Katastrofa ekologiczna na Odrze. Martwe ryby przy brzegu Odry. Fot. Michał Adamski
Mohammed bin Salman i wizualizacja miasta The Line. Fot. Wikimedia Commons, NEOM/YouTube.com

Szklane domy na pustyni? NEOM, saudyjskie miasto przyszłości

W dwóch pokrytych lustrami budowlach, wysokich na 500 metrów i długich na 170 kilometrów, ma zamieszkać 9 milionów ludzi.

Demonstracja ruchu Sunrise w mieście Providence. Fot. Gabriel Civita Ramirez/Flickr.com

Nie będzie wielkiego zwycięstwa dla klimatu. Są tylko małe kroki

Łańcuszek politycznych pośredników zapewnia ruchom społecznym sprawczość, ale osłabia ich postulaty. Czy jednak jest inna droga?

Śnięta ryba w Odrze. Fot. Ratownictwo Wodne Rzeczpospolitej Oddział We Wrocławiu

Od martwej Odry nie da się już odwrócić wzroku

Dla nas, dzieci dorastających w latach 90. i wychowanych na „Kapitanie Planecie” i zdjęciach ptaków oblepionych ropą, katastrofa ekologiczna przybierała widzialną postać. Czy zataczamy właśnie koło i wracamy do przełomu lat 80. i 90., w których trudno było widzieć i nie dostrzegać?

pozar-lasy-klimat-ocieplenie

Ziemia nie udziela wakacji kredytowych

Pożyczki w banku to obecnie nasze najmniejsze zmartwienie – od ponad 50 lat coraz bardziej zadłużamy się u Ziemi. Pandemie, susze i powodzie to pierwsi wierzyciele, którzy do nas przychodzą.

Taylor-Swift

Czas zjeść bogaczki? Na pewno przestać je podziwiać. Nawet ciebie, Taylor

Odrzutowiec piosenkarki emituje więcej CO2 niż niektóre afrykańskie kraje rocznie.

starszy-czlowiek-mezczyzna-slonce-upal

Śmierć z powodu upałów jest cicha i niewidzialna

Wracają upały, a my ciągle mówimy o węglu na zimę. Dlaczego?

mercedes-auto-niemcy

Biedne Niemcy!

Niemiecki model jest kaput. Dlatego mam bardzo prosty komunikat dla moich niemieckich przyjaciół.

skynews-london-fire

Londyn w płomieniach. Tyle pracy strażacy nie mieli od II wojny światowej

Upały i brak opadów spowodowały suszę, która przyczyniła się do największych od czasu bombardowań z II wojny światowej pożarów w Londynie. Jakby tych katastrof było mało, to torysi próbują jeszcze wybrać nowego premiera.

Roseate spoonbill

Czym jest Gaja?

Najsłynniejszą, prekursorską ideą, jaką głosił zmarły właśnie James Lovelock, była tzw. hipoteza Gai.

Elizabeth Kolbert

Czy rozpylenie siarki w stratosferze uratuje nas przed katastrofą klimatyczną? [rozmowa z Elizabeth Kolbert]

Z Elizabeth Kolbert, autorką książek „Szóste wymieranie” i „Pod białym niebem”, rozmawia Michał Sutowski.

polska węgiel

Bogaci mieli czas na wymianę pieców. Dlaczego dopłacamy do ich węgla?

O ile sześć lat temu, gdy system transferów społecznych był niezwykle ubogi, można było uzasadnić powszechność 500+, o tyle kolejne powszechne programy wsparcia stają się już coraz bardziej szkodliwe – obciążające budżet i w wielu przypadkach zwyczajnie niesprawiedliwe.

Fot. Ib Aarmo/ Flickr.com

Huragany, powodzie i pożary niszczą twoje zdrowie

Zdrowe życie możemy wieść jedynie za zdrowej planecie.

George Monbiot. Fot. James Duncan Davidson, CC BY-NC

Koniec świata na życzenie miliarderów

Potężne interesy usiłują doprowadzić środowisko do ostatecznej ruiny. Dlaczego?

Montreal Fot. Nicolas Longchamps/Flickr.com

Przy klimatycznej gorączce wysiadają termometry i giną ludzie. „Ale przecież kiedyś też było ciepło”

Ulokowany nad Polską wyż słoneczny pieszczotliwie nazywany Jurkiem nie ma w sobie nic z uroczego dostawcy letniej aury. To namaszczony przez katastrofę klimatyczną posłaniec śmierci, który już zbiera żniwo w kolejnych krajach Europy.

Fot. enfad/Flickr.com, Gerd Altmann/Pixabay. Ed. KP

Postradać zmysły od upału? To niestety możliwe

Gramy sami ze sobą i z tą planetą w bardzo niebezpieczną grę.

Fot: Mata, youtube.com

Dlaczego nie zagłosuję na Matę

Nawet mgliście zarysowany program Maty pokazuje, że nie tylko nie ma on pomysłu na rozwiązanie problemów – to on jest problemem.

Fot. vitt (tractor goth)/twitter.com

Kobiety na traktory? Raczej feministki na wieś

Jak emancypuje się wieś i dlaczego miasto o niej zapomniało? O tym dziennikarka Krytyki Politycznej rozmawia z aktywistką i współtwórczynią projektu Klimat dla Rolnictwa, Martą Jarosz.

Putin gaz

Gaz i atom to „zielone”, a nawet „zielonawe” źródła energii

„Putin otwiera szampana”, „to mroczy dzień dla klimatu”. A może to „rozsądna decyzja”, która pozwoli pchać sprawy klimatu wbrew populistom?

Wycinka jodeł w Nadleśnictwie Bircza na Pogórzu Przemyskim Fot. Jakub Szafrański

Czy Beata Szydło stanie po stronie polskich lasów?

13 lipca europarlamentarzyści zagłosują w sprawie zabójczego, nieprecyzyjnego prawa. Ruchy społeczne podkreślają, że kluczowa jest zmiana jednej z definicji.

Fot. Comarch.pl, ed. KP

Nie mają chleba? Niech jedzą ciastka (ale zostawią tanie mięso)

„Milionerzy nie mają z czego rezygnować” – przekonuje Janusz Filipiak. To nie pierwszy raz, kiedy prezes Comarchu pokazuje w pełnej krasie swoje oderwanie od rzeczywistości.

Fot. Google Maps, ed. KP

Solidarnie przeciw lotnisku „Solidarność”

Gdy rozmawiamy na kilka dni przed protestem przeciwko budowie CPK, Magda podkreśla jego pokojowy charakter. „Pokażemy, że nie jesteśmy zadymiarzami. Jesteśmy takimi samymi ludźmi jak oni i walczymy o nasze domy”.

Fot. Jakub Szafrański

Jak przetrwać ekstremalnie wysokie temperatury na Ziemi?

Miliard ludzi w Indiach i Pakistanie odczuwa skutki ekstremalnej fali upałów, która „testuje granice ludzkiej zdolności przetrwania”.

Cmentarzysko platform wiertniczych u wybrzeży Szkocji Fot. Ben Wicks/Unsplash

Negacjonizm polityczny, czyli disneyowska wersja ekologii

Między nami a katastrofą stoi polityka. Kryzys klimatyczny nie ma niepolitycznych rozwiązań.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zatwierdza krajowy plan odbudowy w ramach programu Net Generation EU Fot. Komisja Europejska

7 reform z KPO, dzięki którym Polska będzie troszkę lepsza

Polacy na KPO trochę postękają, ale złość na uległych wobec Brukseli kaczystów może zmaleć, gdy okaże się, że „zielony komunizm” jednak nie jest taki najgorszy.

Puszcza Białowieska Fot. Jakub Szafrański

Czy w drzewach płynie moja krew, czy w moich żyłach – ich soki?

Ktoś, kto w XXI wieku chciałby jeszcze lekceważyć odkrycie, że las jest życiodajny, sam jest ślepy i naiwny.

Młody bóbr pod opieką aktywisty Fot. Andrzej Czech

Nie rzucim ziemi, skąd nasz bóbr

Rozmowa z Adamem Robińskim, autorem książki „Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów”.

Flora i fauna na łąkach golędzinowskich Fot. Jakub Szafrański

Prezydencie Trzaskowski, przyroda będzie istnieć mimo przecinanych wstęg

Na początku podeszłam do pomysłu stworzenia Parku Naturalnego Golędzinów wyrozumiale, z sercem na dłoni, bo przecież nadzieja jest człowiekowi z późnego antropocenu bardzo potrzebna.

Fot. troy_williams/flickr.com

Kryzys paliwowy i stagflacja w wersji soft – katastrofa czy nowe otwarcie?

Zamiast obniżać cenę benzyny właścicielom sześciocylindrowych limuzyn, lepiej wesprzeć tylko mniej zamożnych, pozwalając wysokim cenom paliw zmotywować pozostałą część społeczeństwa do rozsądniejszego korzystania z surowców.

koala-australia

„Supermocarstwo energii odnawialnej”. Zieloni i lewica chcą zmienić Australię

W Australii „zawodowi posłowie” przegrali z pracującymi zawodowo kobietami, które osią kampanii uczyniły kryzys klimatyczny.

Fot. Post Pxrn Film Festival Warsaw

Must-fuck współczesnego człowieka

Porno to debilenie gatunku ludzkiego. Postporno to jego przyszłość.

krowa-zwierze-mieso-weganizm

Czy weganizm może uratować świat?

Prawa zwierząt powinny być ważnym elementem polityki publicznej w każdym nowoczesnym państwie.

Fot. @5tep5/Unsplash

Unia chce nam opodatkować auta. Nareszcie!

Jeśli dzięki Krajowemu Planowi Odbudowy toksyczność polskiego transportu samochodowego chociaż trochę spadnie, to nawet bez tej góry pieniędzy warto będzie ten plan wprowadzić.

Fot. Gemma Evans/Unsplash

Weganizm kontra Zjednoczona Partia Mięsa

Prawa zwierząt powinny stać się ważnym elementem polityki publicznej w każdym nowoczesnym państwie, bo przemysł mięsny, w tym mleczarski i jajczarski, stają się jednym z największych problemów politycznych XXI wieku.

wroclaw_open_fullbanner_notext

Jak ratować Ukrainę, Unię i klimat naraz? Lewica szuka nowej opowieści o Europie

Zjednoczona Prawica pozostaje w stanie „śmierci mózgowej” nie tylko, jeśli chodzi o Europę. Nie jest w tym sama. Poza Lewicą nikt na polskiej pozycji nie podjął się na serio zadania sformułowania nowego pomysłu na Europę po wojnie.

Gabinet prezydenta Zełenskiego

Ukraina: Słabe państwo inaczej niż dotąd zdefiniowało źródło siły [rozmowa z Edwinem Bendykiem]

Zobaczyło ją nie we władczości politycznej, tak jak to sobie Jarosław Kaczyński wyobraża – że lider powie i tak ma być – ale w zdolności koordynacyjnej i umiejętności lewarowania rozproszonych zasobów.

Areta Szpura Fot. Michaela Metesová

Czas schować antropocentryczną dumę do kieszeni

Kiedyś robiła ciuchy, które nosił Justin Bieber, dziś ratuje planetę, mianując się jej specjalistką od public relations. Rozmowa Pauliny Januszewskiej z Aretą Szpurą.

Fot. Karolina Jackowska, Jakub Szafrański, ed. KP

Kapitał i ideologia przeciwko klimatowi

Michał Sutowski w kolejnym odcinku serii podcastów „Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs” rozmawia z aktywistkami klimatycznymi, Dominiką Lasotą i Wiktorią Jędroszkowiak.

Fot. facebook.com/NowaaLewica

Energetyczna konferencja Lewicy: czy to się zepnie bez atomu?

O ile konferencję lewicy na temat bezpieczeństwa można tylko chwalić, to ta, która odbyła się w weekend, budzi pewne wątpliwości.

Park solarny Alqueva. Fot. Energias de Portugal

Jest moc! Portugalia ma największy pływający park solarny w Europie

Energetyka w Portugalii weszła na nowy poziom.

turów elektrownia kopalnia-100

Twój bank też finansuje zagładę planety

Jak podkreślają autorzy nowego raportu o finansowaniu paliw kopalnych przez banki, najwyższy czas wprowadzić do dyskursu społecznego pojęcie „etyczności” banku.

Joe Biden i Barack Obama z wizytą u producenta ogniw słonecznych Fot. Pete Souza/GPA Photo Archive/flickr.com

Czysta energia? Owszem, ale nie w rękach prywaciarzy

Prywatne firmy świadczące usługi użyteczności publicznej w USA celowo wydłużają swoją zależność od paliw kopalnych, opóźniają transformację brudnego i drogiego systemu energetycznego, a konsekwencjami niestabilności cen paliw obarczają konsumentów.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout/flickr.com

Elity zawiodły w sposób katastrofalny. Trzeba ratować, co się jeszcze da

Wszystko, co pogłębia podziały między ludźmi, sprawia, że coraz trudniej będzie nam robić to, co jeszcze zrobić można.

Agnieszka Szpila Fot. Julia Knap

Czy kastracja jest remedium na marazm antropocenu?

Rozmowa z Agnieszką Szpilą, pisarką, autorką powieści „Heksy”.

Fot. Sludge G/Flickr.com, MahmudAl/Pixabay. Ed. KP

Bezpłatna komunikacja miejska? To się da zrobić w całej Polsce

Darmowy zbiorkom uderza w Putina, samochodozę i kryzys klimatyczny, a Starachowice pokazują, że jego wprowadzenie jest całkowicie realne.

Fot. Adam Wilson/Unsplash

Wojna sprawia, że jesteśmy w dupie jeszcze głębiej [rozmowa]

Z psycholożką Magdaleną Budziszewską rozmawia Michał Sutowski.

Fot. Ariel H./flickr.com

Zagadka: co łączy kobiety i drzewa? Nieodpłatna i ciężka praca

Czy kapitalizm doceni usługi świadczone przez przyrodę? Na pewno zrobią to ci, którzy skorzystają z opracowanego przez polskie naukowczynie Kalkulatora Korzyści z Drzew.

Wycinka jodeł w Nadleśnictwie Bircza na Pogórzu Przemyskim Fot. Jakub Szafrański

Biomasa – spalony dowcip o zielonej przyszłości

Eksperci z Forests Defenders Alliance ostrzegają, że jeśli nie zmienimy swojego podejścia do tego surowca, wkrótce nie będzie ani czym palić, ani czym oddychać.

Lwów, Ukraina - 9 marca 2022 r.: Pogrzeby ukraińskich żołnierzy na cmentarzu Łyczakowskim Fot. Bumble-Dee/Depositphotos

Rosyjska wojna w Ukrainie. Czego najważniejszego się dowiedzieliśmy?

Jak zmienił się świat przez ostatnie 50 dni?

Demonstracja aktywistek podczas szczytu klimatycznego COP26 w Glasgow. Fot. Przemysław Stefaniak

Co nowego w katastrofie? Klimatolodzy zapowiadają postwzrost

Kolejna część raportu IPCC pokazuje, że zmiany prowadzące do zmniejszenia zużycia energii nie tylko mają ogromny potencjał ograniczenia emisji, szacowany na 40–70 proc., ale też w większości prowadzą do poprawy jakości życia ludzi.

Strażniczki doliny Wisłoki. Akcja w obronie rzeki i i wioski Myscowa Fot. Stan Baranski

Oddać rzece sprawczość

Chciałabym, żebyśmy wszyscy mogli i mogły powiedzieć, że jesteśmy siostrami rzek – mówi nam artystka i aktywistka, Cecylia Malik.

Fot. tinman6/flickr.com, ed. KP

Sen o wegańskiej Warszawie

Podczas pandemii liczba wegan i weganek w Polsce wzrosła o kolejne 2 proc. Według raportu Kukuła Healthy Food 2021 weganizm deklaruje już 6 proc. badanych.

Zniszczona, rosyjska kolumna wojskowa Fot. Fotoserg/depositphotos

Bagna i drzewa zamiast muru? Sienkiewicz: Nie tylko ludzie bronią ziemi, ale i ziemia ludzi

Rozmowa z Bartłomiejem Sienkiewiczem z Koalicji Obywatelskiej.

Fot. engin akyurt/unsplash

Zwalniając na drodze, uderzasz w Putina i ratujesz klimat

Z prof. Szymonem Malinowskim rozmawia Paulina Januszewska.

Ukraiński policjant w Charkowie Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Od globalizacji do „Wielkiego Rozpadu”

Czy w obliczu kryzysu klimatycznego, pandemii i wojny można jeszcze uratować globalną współpracę?

Fot. odanielgp/flickr.com

Gaz, czyli katastrofa na nasze własne życzenie

W wyniku serii idiotycznych decyzji Rosja nie musi nawet wypowiadać Niemcom wojny, żeby zadać im śmiertelny cios. Wystarczy, że zakręci gaz.

Demonstracja antywojenna pod ambasadą Rosji w Warszawie Fot. Bartosz Banaszak/Greenpeace Polska

Ile bomb musi spaść, byśmy zrozumieli, że świat rządzony przez ropę, gaz i węgiel oznacza zniszczenie?

Już dawno działania wobec pokoju i sprawiedliwości klimatycznej nie były ze sobą tak ściśle powiązane. Suwerenność i bezpieczeństwo w XXI wieku oznacza pożegnanie się z paliwami kopalnymi − raz na zawsze.

Fot. Cristian Ibarra Santillan/flickr.com

Znamy już przyszłość. To wielopiętrowy kryzys

Bańka zachodniego poczucia bezpieczeństwa została przekłuta. Przenika do nas ten sam rodzaj niepewności, który dotąd znali głównie mieszkańcy globalnego Południa.

Zniszczony, rosyjski transporter w Charkowie Fot. standwithukraine/Depositphotos

Świat po wojnie

Wojna się nie skończyła i oby stało się to jak najszybciej, ale już wyłania się spoza niej zarys nowego ładu.

Ukraiński żołnierz w pobliżu Charkowa  Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Žižek: Co wyrośnie z kieszeni pełnej ziaren słonecznika?

Obecny moment nie jest momentem prawdy, kiedy rzeczy stają się proste, a podstawowy antagonizm jest wyraźnie widoczny. To moment najgłębszego kłamstwa.

Putin gaz

Rezygnacja z importu gazu z Rosji? W Europie nawet się tego nie dyskutuje [rozmowa z ekspertem do spraw energetyki]

Nie było pomysłu, żeby embargo na import gazu włączyć do sankcji unijnych. Z tej perspektywy Rosjanie mogli poczuć się bezpiecznie.

Larry Fink odbiera nagrodę Woodrow Wilsona dla zaangażowanych społecznie przedsiębiorców Fot. Wilson Center/Wikimedia Commons, ed. KP

Mazzucato: Kapitalizm interesariuszy? Nie, to tylko mydlenie oczu

„Wartość” to nie jest coś, co wyskakuje z głów heroicznych przedsiębiorców.

Lampa, prąd, elektryczność, żarówka, rachunki // Fot. wallpapers.net

Złodziej krzyczy: „łapać złodzieja”. Kto zarabia na podwyżkach cen prądu?

PiS-owskie spółki energetyczne, korzystając z zachomikowanych i kupionych po niższych cenach uprawnień, podniosły marże, zarabiając dodatkowe miliardy złotych.

Ilustracja: Alexandra Koleva/The Greats

Solidarność – jedyny lek na niepewne czasy?

W nowym raporcie ONZ czytamy, że myślenie globalne i solidarne nie jest utopią.

Fot. Philippe Put/flickr.com

Singer: Czy przyjdzie czas na wyzwolenie roślin?

„Skąd wiesz, że rośliny nie czują bólu?” – słyszę regularnie, odkąd przestałem jeść mięso.

Fot. Patrick Hendry/Unsplash

B jak bank i bullshit. Tak się sponsoruje katastrofę klimatyczną

Nie jesz mięsa? Jeździsz do pracy rowerem i wziąłeś kredyt na fotowoltaikę? Świetnie, ale i tak dzięki bankom wielkie koncerny paliwowe nadal trują planetę.

Fot. Jakub Szafrański

Te billboardy to nowa jakość antyunijnej propagandy

Czy to pierwszy raz, kiedy rządzący fałszywie oczerniają UE? Nie. A jednak w tej akcji jest coś nowego. I to coś już kiedyś widzieliśmy w Wielkiej Brytanii.

Fot. Jakub Szafrański

Antyunijna propaganda za publiczne pieniądze. Tak się bawią spółki energetyczne po tłustym roku

„Polityka klimatyczna UE = droga energia i wysokie ceny” – głoszą banery na mieście. Nie wspominają jednak, że pieniądze ze sprzedaży praw do emisji dwutlenku węgla trafiają w zdecydowanej większości do polskiego budżetu. Przypadek?

Fot. Lance Page/Truthout/flickr.com

Big Tech w służbie paliw kopalnych, czyli ropa w chmurze

Amazon, Microsoft czy Alphabet (Google) robią interesy z gigantami branży paliw kopalnych. Katastrofa klimatyczna katastrofą klimatyczną, ale zysk jest dla korporacji najważniejszy.

Fot. Jakub Szafranski

Sprzeczna z nauką, antyklimatyczna i… wcale niezobowiązująca. Taka jest nowa taksonomia unijna

Uznanie gazu i energii jądrowej za przyjazne środowisku i zrównoważone źródła energii jest niezgodne z prawdą i stanowiskiem naukowców.

Fot. Statkraft/flickr.com

Przestańmy udawać, że spalanie biomasy jest eko

„Największe polskie elektrownie wykorzystujące biomasę drzewną spalają równowartość kilku–kilkunastu hektarów lasu dziennie każda” – piszą eksperci z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.

Wypalanie ropy po awarii platformy Deepwater Horizon w Zatoce Meksykańskiej Fot. Coast Guard/John Masson/flickr.com

Gazy cieplarniane przyjazne roślinom? Takimi bzdurami karmią nas koncerny paliwowe

Za oceanem za sianie antyklimatycznej dezinformacji paliwowi giganci będą odpowiadać przed Kongresem. A nad Wisłą? Próbują uciszać wytykających im ściemę aktywistów.

Fot. Jan Truter/flickr.com

„Apolityczne” podejście do kryzysu klimatycznego to woda na młyn radykalnej prawicy

Najgłupszą rzeczą, jaką można w tej chwili zrobić, byłoby sprezentowanie skrajnej prawicy argumentu, że transformacja energetyczna odbywa się kosztem najsłabszych.

Fot. Jakub Szafranski

W energetycznym klinczu na własne życzenie

Polska energetyka jest największym emitentem gazów cieplarnianych w całej Europie. A skoro tak, musimy srogo cierpieć z powodu polityki klimatycznej.

Praha-Poludnie-Podcast-EP3

Mordor w Turowie. Kopalnia zwalnia ambasadora i zmienia region w pustynię

O co chodzi w sporze o kopalnię węgla i elektrownię Turów? Dlaczego Czesi mają dość sąsiedztwa kopalni? I jak to możliwe, że za obrazę kopalni stanowisko może stracić ambasador RP w Pradze?

klimat xr

Young Leosia czy pani od polskiego? Kto według młodych mówi z RiGCzem o klimacie?

Jak powinna wyglądać edukacja klimatyczna w szkołach? Rozmawiamy z badaczkami z Uniwersytetu Śląskiego, drą Magdaleną Ochwat i drą Anną Guzy.

George Monbiot na antenie brytyjskiej telewizji śniadaniowej. Fot. Good Morning Britain/youtube.com

Film „Nie patrz w górę” przypomniał mi, jak sam rozpłakałem się w programie na żywo

Akcja filmu jest zabawna i wartka, jednak dla mnie, podobnie jak dla wielu innych osób zaangażowanych w ochronę środowiska oraz naukowców zajmujących się klimatem, to rzeczywistość, jaką znamy.

Ilustracja: Weronika Karasek

Eko, a nie ezo. Kim są feministki, które ocalą świat?

Ekofeminizm stanowi jeden z głównych sposobów zmiany świadomości społecznej i pokazywania nam źródeł opresji, która doprowadziła nas do katastrofy klimatycznej – mówi nam dra Monika Żółkoś.

Fot.  Qubes Pictures, Gerd Altmann/Pixabay. Ed. KP

Fajny ten atom, ale taki nie bardzo dla Polski

Jako człowiek w kwestii energetyki jądrowej w Polsce będący „za, a nawet przeciw”, po lekturze „Atomu dla klimatu” gotów byłbym przeprowadzić się do Finlandii. Zwątpiłem natomiast, czy za mojego życia będziemy mieli w Warszawie – Helsinki, a pod Choczewem reaktor.

2021.12.09 Rzym, Włochy | Premier Morawiecki w Rzymie. Fot: Krystian Maj/KPRM

Czy możliwa będzie solidarność społeczna po PiS?

Ten, kto wygra z Prawem i Sprawiedliwością, będzie musiał zmierzyć się nie tylko z naprawianiem zniszczeń w mediach publicznych czy sądownictwie.

Pracownik kotłowni opalanej gazem w Kijowie Fot. USAID Ukraine/Flickr.com

Unia przyspiesza transformację energetyczną, Rosja naciska na Nord Stream 2. Co z Ukrainą?

Otwarcie gazociągu Nord Stream 2 stanowi problem dla Ukrainy. Ale kraj ten może mieć szansę na odegranie istotnej roli w produkcji zielonego wodoru dla Europy.

Fot. Patrick McDonald/Flickr.com, Netflix. Ed. KP

Umoszczeni w katastrofie, czyli klimat w 2021 roku

Złe wiadomości można mnożyć, ale oprócz aktywistów, naukowczyń i organizacji pozarządowych rzadko kogo one obchodzą.

Pożar buszu w stanie Wiktoria Fot. BLMIdaho/Flickr.com

Co nam mówi pogorzelisko? Pocztówki z australijskiego czarnego lata [rozmowa z Szymonem Drobniakiem]

Z Szymonem Drobniakiem rozmawiamy o tym, czy jako ludzkość potrafimy wyciągać lekcje z postępów nie tylko australijskiej, ale i globalnej katastrofy.