#Kapitalizm

Naszym życiem rządzi wszechpotężna, globalna organizacja. Jej tajemny kod można odnaleźć w reklamach, przestrzeni publicznej, a coraz częściej również na naszych ciałach. Wcale nie musisz być fanem piłki nożnej, słodkich gazowanych napojów czy sag dziejących się dawno temu w odległej galaktyce, żeby tego doświadczyć. Niemal wszystko, co wiesz o świecie, przefiltrowane jest przez jej zaufanych ludzi. Pod ich wpływem wyobrażamy sobie przeszłość i snujemy plany na przyszłość.

Ta organizacja to – KAPITALIZM.

Najnowsze

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Jeśli podoba wam się półtora stopnia Celsjusza, to pokochacie cztery

Większość plastikowych odpadów nie nadaje się do recyklingu, emisje rosną, a paliwa kopalne wciąż rządzą światem.

lider partii Chega André Ventura Fot. Jose Targaryenl/Wikipedia.org

Skrajna prawica jako pokłosie kryzysu liberalnego kapitalizmu [rozmowa]

Kryzys wywołał ekonomiczną i społeczną destrukcję, rozpacz, strach i gniew. To właśnie w takich okolicznościach faszyzm zdobywał sobie wyznawców.

Artyści i artystki nagrywają nową wersję "Moja i Twoja Nadzieja". Fot. Bądźmy Razem. TVP

„Moja i twoja nadzieja”, czyli artystyczne business as usual

Powrót do starych melodyjek to nie tylko dowód na artystyczną jałowość polskiej muzyki pop i bardzo powierzchowne zaangażowanie jej twórców. To też rodzaj miękkiego negacjonizmu.

Nahid Islam i Asif Mahmud

Szansa na Bangladesz 2.0. Czy mobilizacja młodych odmieni kraj?

To studenci byli siłą napędową lipcowych protestów. Dwóch młodych liderów – Asif Mahmud i Nahid Islam – weszło w skład tymczasowego rządu. Ale jeśli młodzi chcą założyć partię, muszą działać szybko.

Sklep

Prace porządkowe w zlikwidowanej kopalni Makoszowy w Zabrzu. Fot. Jakub Szafrański

Siedem kroków do prawdziwej transformacji energetycznej

Mówi się, że transformacja energetyczna postępuje coraz szybciej. Czasem jednak trzeba spojrzeć prawdzie w oczy. To nie jest żadna transformacja.

Kadr z serialu „Aukcja". Fot. SkyShowtime

Nie tylko „Squid Game”. W „Akcji” Koreańczycy znowu przypominają, że współczesny kapitalizm to dystopia

Formuła, że łatwiej wyobrazić sobie koniec świata niż kapitalizmu, staje się coraz bardziej komunałem. Serial „Aukcja” wydaje się odpowiadać na podobne stwierdzenia: a czego się spodziewaliście?

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Jeśli nie ludowa, to czyja?

Niemal nikt nie rozumie, że społeczeństwo powinno być urządzone sprawiedliwie i że to konstytucyjny obowiązek władz.

Islandia. Fot. Rawpixel/Wikimedia Commons, domena publiczna

Przestańcie wydobywać te paliwa! „Zero emisji netto” to ściema koncernów paliwowych

Przez rok od lutego 2023 globalny średni wzrost temperatur przekroczył przyjęty w porozumieniu paryskim limit 1,5 st. Celsjusza.

Janis Warufakis. Fot. Steven Purcell/Brookings Institution/flickr.com

Warufakis: Moje osobiste wprowadzenie do mentalności faszystów

Wściekłość faszystów potęgują ci, którzy traktują ich jak ofiary ubóstwa, braków w edukacji czy życiowego pecha. Nie pomoże tłumaczenie im, że antysemityzm czy islamofobia to tylko antykapitalizm w wersji dla głupców (chociaż to prawda).

Fot. SHOX/Flickr.com

Transformacja trąbki w syntezator. Pocztę Polską czeka rewolucja

Struktura zatrudnienia Poczty Polskiej przypomina krajobraz demograficzny Korei Południowej, odwróconą piramidę, chwiejącą się na wąskiej podstawie uplecionej z kwiatu polskiej młodzieży.

Kadr z serialu „The Bear"

Od kuchni [o serialu „The Bear”]

Próbując się zorientować w międzynarodowej recepcji „The Bear” ze zdziwieniem odkryłam, że największe kontrowersje wciąż zdaje się budzić jego klasyfikacja gatunkowa.

Fot. Gage Skidmore/Flickr.com, Krystian Maj/KPRM, Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, ed. KP

Obajtek, Trump i kapitalizm cwaniaków

Obajtek, Trump czy Mentzen to ludzie, których Rutger Bregman nazywa „przesuwaczami bogactwa” – bo przesuwają oni tylko dobrobyt z jednego miejsca na drugie, ale go nie wytwarzają. Dlatego większość ludzi, w szczególności pracownicy, nie mają z nich większego pożytku.

Fot. WrS.tm.pl, Mario Heller

Polacy żyją średnio o 8 lat krócej niż Polki. A mBank ma z tego bekę

mBank dzięki swoim specom od marketingu, którzy śledzą internetowe trendy, dobrze wie, co dziś wzbudza największe emocje i przyciąga uwagę – to polaryzacja i antagonizacja płci. Dlatego nie liczyłabym na jakąkolwiek refleksję.

Rafał Brzoska Fot. w.kadzolka/Wikimedia Commons

Donald Tusk miał rację – Rafał Brzoska jest niebezpieczny

Szef InPostu i filantrop chce zbroić kurierów i walczyć z hejtem, a w zamian prosi tylko o ulgi podatkowe. Wolałbym, żeby państwo podziękowało za tą propozycję – i podatki dla najbogatszych radykalnie podwyższało, w duchu Monbiota i Piketty’ego.

Obraz wygenerowany przez aplikację DALL-E 2

Doctorow: Sztuczna inteligencja udaje, że pracuje

Twój szef jest wymarzoną ofiarą dla każdego dilera AI – i to (przy okazji) wyjaśnia kolosalną różnicę między wyceną firm technologicznych oferujących sztuczną inteligencję a rzeczywistą przydatnością AI dla klientów kupujących produkty tych firm.

Wysypisko elektrośmieci Agbogbloshie w Ghanie. Fot. Muntaka Chasant, wikimedia.org

Žižek: Wszyscy jesteśmy biomasą

Zamiast współczucia potrzebna jest nam solidarność wyrzuconych na śmietnik. Tych, którzy mają odwagę powiedzieć: jesteśmy biomasą.

Fot. Dimitris Siskopoulos, CC BY 2.0

Prywaciarze chcą zniszczyć morskie dno. Co na to opinia publiczna?

Koncerny wydobywcze zdewastowały już środowisko na lądzie, teraz chcą sięgnąć morskiego dna.

George Monbiot. Fot. James Duncan Davidson/TED/flickr.com

Domyślny stan polityki to nie socjaldemokracja, ale oligarchia

Zachodnie państwo dobrobytu było lokalnym, ograniczonym w czasie wyjątkiem od reguły.

Keir Starmer na Światowym Forum Ekonomicznym w Davos, 2023 r. Fot. WEF / Benedikt von Loebell, CC BY-NC-SA 2.0

Laburzyści w czułych objęciach lobbystów [śledztwo magazynu openDemocracy]

Jeszcze nie wiemy, jak będzie rządzić Partia Pracy. Ale wiemy już, że część jej programu napisali lobbyści wielkiego biznesu.

Kacper Bartczak. Fot. Emcek Bydgoszcz/Youtube.com

Poezja może być miejscem, w którym dokonujesz diagnozy kondycji psychologicznej swojej wspólnoty [rozmowa]

Rozmowa z Kacprem Bartczakiem, poetą, autorem nominowanego do nagrody Silesius tomu „czas kompost”.

marianna kowalska

„Nie lubię poniedziałku” to film, który aż kipi od erosa i pragnień

Kiedy skończyła się rewolucja w Polsce? I jak się skończyła? Może właśnie w ten sposób.

Republikański bojówkarz z organizacji Proud Boys Fot. Elvert Barnes/flickr.com

Wojna secesyjna kończy się dopiero dzisiaj – zwycięstwem Południa

Dyrektor Heritage Foundation ostrzega, że jeśli Amerykanie odrzucą prawicową rewolucję, na ulicach poleje się krew.

Krzysztof Sztafa. Fot. Angelina Głowinkowska.

Dzisiaj to banał: literatura zawsze jest polityczna. I to jej wspaniała właściwość [rozmowa]

Rozmowa z Krzysztofem Sztafą, autorem powieści „Wielka radość w polskich domach”, która właśnie ukazała się nakładem Wydawnictwa WBPiCAK w Poznaniu.

Xi Jinping i Joe Biden. Fot. U.S. Department of State/Wikimedia Commons

Dlaczego w 2024 roku warto czytać Giovanniego Arrighiego?

Długi wiek XX uruchamia wyobraźnię polityczną. W końcu przecież nie jesteśmy skazani na kolejny cykl hegemoniczny. Wiemy już, że silnik nieograniczonej akumulacji nie pokona barier środowiskowych i energetycznych, przeciwnie: to właśnie jego działanie nieustanne owe bariery wzmacnia.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Arrighi: Dynamika globalnego kryzysu, czyli jak USA straciły wiarygodność jako strażnik wolnego świata

Fragment „Długiego XX wieku”, reinterpretacji dziejów kapitalizmu, okrzykniętej arcydziełem socjologii historycznej, którego pierwsze tłumaczenie na język polski ukazało się właśnie w wydawnictwie Glowbook.

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych Ameryki. Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

USA: Cztery gwoździe do trumny kraju

Ostatnie decyzje Sądu Najwyższego to m.in. bezkarność Trumpa i okrutny atak na najbiedniejszych w najbogatszym kraju na świecie.

Fot. Poster Boy/Flickr.com

Czas zacisnąć pasa. Najzamożniejszym

Jakoś mało komu przychodzi do głowy, że wysoki deficyt budżetowy można zniwelować lub w ogóle zlikwidować nie tylko cięciem wydatków, ale też zwiększeniem dochodów budżetowych. Czyli podniesieniem podatków.

Piotr Ikonowicz. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Pomyśleć postęp

Posiadacze kapitału boją się postępu, więc próbują nam wmówić, że postęp nie jest możliwy. To kłamstwo.

W tle Kylian Mbappe, na pierwszym planie odrzutowiec Paris Saint-Germain. Fot. Facebook.com, Jordy_RTM/flickr.com, ed. KP

Troska o planetę czy malowanie trawy na zielono? Futbol wciąż siedzi okrakiem na płocie

Szacuje się, że przemysł piłkarski generuje rocznie ponad 30 milionów ton dwutlenku węgla – tyle, ile Dania. Niemcy, gospodarze Euro 2024, uczą się błędach innych, ale czy ambitne zapowiedzi dekarbonizacji turnieju obalą argumenty malkontentów?

Źródło: smart-school.ma

Zlot złoczyńców – campus flipperów na Mazurach

Flipperzy poświęcają zadziwiająco dużo wysiłku na przekonywanie, że wcale nie są źli. Nas nie przekonali.

Fot. TXLeitwolf/Flickr.com

Tanie państwo: reaktywacja. Co sytuacja PKP Cargo i Poczty Polskiej mówi o rządzie Tuska?

Zwalnianie kilku tysięcy pracowników w poczcie i wysłanie jednej trzeciej załogi na postojowe w PKP Cargo wygląda już jednak na usuwanie wyrostka robaczkowego przy pomocy maczety. Pewnie się da, tylko pacjent może tego nie przeżyć.

Ayn Rand. Fot. andromeda.fandom.com

Kto się nie boi Ayn Rand?

Tajemnica literatury dla ludzi biorących sprawy w swoje ręce. Czy tysiące celebrytów, amerykańskich polityków i libertarian mogą się mylić?

Fot. Jakub Szafrański

Józefiak o mieszkaniach: to będzie typowo polska katastrofa [rozmowa]

Rynek mieszkaniowy będzie erodował z roku na roku, powoli i konsekwentnie, że nawet się nie zorientujemy.

Przysięga nowo wcielonych żołnierzy. Fot. Julo/Wikimedia Commons

Pobór w logice kapitalistyczno-neoliberalnej to jakiś ponury żart

Gdyby państwo trzymało się swoich reguł, to armia zachęcałaby obywateli do wstąpienia do niej rynkowymi stawkami. Tylko skąd wziąć na to pieniądze?

Fot. Dariusz Gąszczyk/Flickr.com

Gotówkowcy z alt-leftu i prawicy nie chcą płacić kartą

Parlament Europejski przyjął przepisy, które mają zapobiegać praniu brudnych pieniędzy. Jak? Między innymi przez ograniczenie płacenia gotówką tylko do kwoty 10 tys. euro. Obrońcy bilonu i banknotów krytykują UE.

Boeing 787 Dreamliner w hangarze serwisowym. Fot. Gilbert Sopakuwa

Magiczny prezent od Reagana dla Boeinga, czyli jak zarobić i się nie narobić

Ronald Reagan (bo któż by inny) dał udziałowcom giełdowych firm magiczną moc bogacenia się bez kiwnięcia palcem. Katastrofy boeingów to konsekwencja.

Salonmarki Mercedes w Miami w Stanach Zjednoczonych. Fot. Mercedes-Benz F-Cell/Flickr.com

Globalne monopole, globalny opór. Amerykańscy pracownicy wygrają z Mercedesem?

W zglobalizowanym kapitalizmie wszyscy mamy do czynienia z tym samym wrogiem, który wszędzie działa w ten sam sposób. To jego słaby punkt.

Robotnicy z Katangi. Fot. MONUSCO/Myriam Asmani/Wikimedia Commons

Brutalny trójkąt opresji. Czy jesteśmy bezmyślnymi kolonizatorami? [rozmowa]

O tym, jak krew Kongijczyków zasila naszą codzienność.

Fot. Adolfo Lujan/flickr.com

20 lat później – alterglobalizm i kontrpubliczności dzisiaj

Alterglobalistki nie krępowały się odsłaniać nadużyć międzynarodowego kapitału i neoliberalnych instytucji ponadnarodowych. Dzisiaj nie śmiemy nawet przypomnieć tego młodego w końcu, bo zaledwie dwudziestoletniego, wycinka historii.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Wynik wyborów zależy tylko od pieniędzy. To nadal demokracja czy już oligarchia?

O tym, jak radykalna interpretacja wolności słowa zalegalizowała w Ameryce wyłączną władzę pieniądza.

Fot. ashish choudhar/Pixabay

Rządzą nami podwórkowi tyrani. Nie musi tak być

Żadne prawo natury nie stanowi, że ludzie o agresywnych skłonnościach muszą dominować.

Kadr z serialu „Mr Bates vs The Post Office". Fot. ITV 1

The (Post) Office, czyli największa pomyłka sądowa w historii Wielkiej Brytanii

Ten tekst można by zacząć słynnym pierwszym zdaniem z powieści Lema: „W obliczeniach był błąd”. Johanna Kwiat o największym skandalu sądowym Wielkiej Brytanii.

Obraz Johannesa Vermeera „Młoda kobieta siedząca przy wirginale". Źródło: Wikimedia Commons

Kto tu fałszuje? Malarz podrabiający Picassa czy bogacz szpanujący Rothko?

„Żeby stać się wielkim fałszerzem, nie trzeba być wielkim malarzem, tylko raczej twórcą przekonujących opowieści” – pisze Tony Tetro, specjalista w tworzeniu podróbek i autor książki „Być jak Caravaggio”.

Fot. Jozsef Hocza/Unsplash

Jak pozbyć się flipperów z Polski? Wyższe podatki to dobry początek

Polityka monetarna państwa mogła skłaniać zamożnych do inwestowania w nieruchomości, ale jej celem było uniknięcie zapaści gospodarczej podczas pandemii. Pompowanie rynku nieruchomości było tylko jej skutkiem ubocznym, który teraz trzeba zlikwidować.

Filip Szałasek. Fot. Filip Szałasek

Drony, czyli antykapitalistyczna i bezczasowa muzyka minimalistyczna

Jeśli muzyka dronowa zyskała w ostatnich latach na popularności, to dlatego, że jest muzyką cywilizacyjną, tak jak cywilizacyjne bywają choroby.

Studencka akcja protestacyjna w akademiku Jowita. Fot. Jarosław Jan Hemmerling

Studentki, pracownice, lokatorki, związkowczynie. Kobiety w ruchu socjalnym

Działalność związkowa dla kobiet oznacza niezliczone rozmowy z grubiańskimi seksistami.

Boeing 737-89P PLL LOT. Fot. Jerzy Jabłoński/Flickr.com

Wzlot i upadek Boeinga oraz tajemnicza śmierć sygnalisty Johna Barnetta

Z Boeingiem stało się to, co musiało się stać, odkąd finansiści stali się ważniejsi od inżynierów.

Janis Warufakis. Fot. Patrick Stary (RLS)/flickr.com

Warufakis: Ekonomia jest seksistowska. Nic dziwnego, że kobiety nie chcą się nią zajmować

Ekonomiści potrafią bezbłędnie wskazać, czy grupa znajomych powinna pójść do teatru, czy do kina. Albo kogo należy zastrzelić w pierwszej kolejności.

Naomi Klein podczas demonstracji w Toronto. Fot. Lucas Oleniuk

Naomi Klein: Pod żelazną kopułą mamy tylko siebie

Ostatnie miesiące nauczyły nas, że poza społecznymi ruchami protestu nie mamy nic. Nie ma żadnego moralnego przywództwa poza tym, które wyrasta oddolnie.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Studia MBA. Fabryka produkująca specjalistów od zarządzania czymkolwiek

Placówki szkolące w kierunku MBA są fabrykami produkującymi ludzi, którzy następnie zjawiają się w działającej od lat firmie, nie mając pojęcia o specyfice jej działalności, i wprowadzają swoje porządki.

Fot. tanvi sharma/Unsplash

Oszustwo z plastiku. Jak (nie) radzimy sobie z recyklingiem

Całą opowieść o wtórnym wykorzystaniu i przetwarzaniu plastiku można włożyć między bajki.

Kadr z serialu „The Curse". Fot. Showtime

Mózg na suficie. Dlaczego „The Curse” to najlepszy serial wszechczasów?

Spece od promocji „The Curse” nie postawili – jak ci od „feministycznych” „Biednych istot” – na nachalną promocję baneru pod tytułem: „uwaga, zrobiliśmy roast na bogaczy”. Nie sprzedają nam obietnicy manifestu, mimo nagromadzenia wątków sprawiających, że chcemy piętnować systemowe zwyrodnienia.

Wolfgang Schäuble i Jacques Delors. Fot. Michael von der Lohe, Communautés européennes/Wikimedia Commons, ed. KP

Warufakis: Historia euro opowiedziana jako grecka tragedia

Twórcy euro przewidzieli, że kiedyś nadejdzie poważny kryzys finansowy i postawi Unię przed trudnym wyborem. Ale gdy ten kryzys nadszedł, decyzja nie leżała w ich rękach.

Dominika Kulczyk. fot. Jakub Szafrański

Bogate kobiety biznesu nie stworzą równościowego świata

„Zazdrościsz i nie wspierasz kobiet. Co z ciebie za feministka?” – ciekawe, ile razy jeszcze usłyszę ten tekst, odmawiając aplauzu kolejnej przedsiębiorczyni chwalącej się luksusową torebką albo sprzedającej koszulki z napisem „girl power”.

Ilustracja: Prawny, ed. KP

Polityka zaciskania pasa to narzędzie, którym kapitalizm wymusza posłuszeństwo [rozmowa]

Kapitalizm opiera się na wyzyskiwaniu większości ludzi. Gdy ta większość się mobilizuje, system odpowiada ekonomicznymi represjami.

Mark Fisher. Fot. MACBA/Flickr.com

Mark Fisher: jeden z nas

Żyjemy w erze „dziwacznego i osobliwego”. Mark Fisher, nim rozstał się z życiem, podarował nam przewodnik po tych emocjach.

Rys. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

O tym, jak miliarderzy się zorganizowali, a reszta z nas to przespała – i kto wyszedł na swoje

W ostatnim półwieczu miliarderzy stali się bogatsi od faraonów, od cezarów, od każdego króla w historii Europy, Afryki czy Azji. Skutecznie się o to wystarali.

Javier Milei. Fot. Vox España

Represje i wstrząs w gospodarce. Pierwszy miesiąc rządów nieobliczalnego radykała

Radykalny apostoł wolności i wolnego rynku zaczął kadencję od surowego ograniczenia prawa do protestu.

Ofiara izraelskich nalotów w obozie Jabalia w Strefie Gazy. Fot. Palestinian News Information Agency

Gaza: laboratorium eksterminacji

Izrael niemal z pewnością zrówna Gazę z ziemią, aż nie będzie tam już możliwe ludzkie życie. Nie wolno nam uznać tego za „obronę”. Ani za dopuszczalną technologię władzy.

Kadr z filmu. Fot. MGM/ Youtube

Morderstwo na parkiecie [o „Saltburn”]

Wiralowy i vibe’owy potencjał „Saltburn” jest tak duży, że nie pozostawia miejsca na jakikolwiek potencjał krytyczny.

Fot. pxhere.com CC0/anaterate/pixabay/Fotoedycja KP

Here we go again: Szczawnica wybuduje ośrodek narciarski, choć brakuje śniegu

W górach bielej nie będzie. A drożej i goręcej – owszem. Czy zjeżdżanie na nartach po sztucznym śniegu jest warte niszczenia przyrody i klimatu?

Donald Trump na wiecu w Arizonie. Fot. Gage Skidmore/ Wikimedia Commons

Tak zwany postęp: apokaliptyczne prognozy na 2024 rok

Oczywiście wiele z tych prognoz się nie sprawdzi. Wystarczy jednak, że sprawdzą się dwie lub trzy, a i tak już będzie fatalnie. Lepiej więc nastawić się na wszystkie.

Kadr z filmu „Opowieść wigilijna muppetów". Fot. Walt Disney Pictures

Czy Ebenezer Scrooge szerowałby zrzutki? O dobroczynności, dobrobycie i wigilijnym cudzie

Dlaczego państwo dobrobytu do dziś nie włożyło filantropii milionerów między bajki?

Fot. Ivan Radic/Flickr.com, ed. KP

Ma przeszło 3 tysiące lat i wciąż skutecznie działa. Może nawet w Tesli

W fińskich zakładach Tesli pracownicy sięgają po metody, które działają skutecznie od niepamiętnych czasów.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Czapką do ziemi

17 milionów pracowników w pocie czoła wytwarzających PKB to raczej coś w rodzaju mrówek niż ludzi. Przedmioty biznesu, a nie podmioty pracy.

Piotr Ikonowicz. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz o „Regenesis”: W kapitalizmie nie zbudujemy nowego Edenu

Największe szkody wyrządza naturze nie przemysł i nie rozwój miast, ale dziedzina niemal święta, jak święty jest chleb: rolnictwo. Tylko czy damy radę je zmienić?

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Pan Maruda ma sporo racji. Ale nie może zawładnąć lewicą

Musimy mieć poczucie, że, do cholery, coś się czasem udaje zmienić na lepsze.

Fot. Adobe Stock

Niemoralność rentiera: dlaczego zarabianie na wynajmie to patologia

Traktowanie lokali mieszkalnych jak zwyczajnych dóbr inwestycyjnych to podejście zupełnie wypaczone.

biznesmen

Czy PiS gnębił przedsiębiorców? Niestety nie

Oficjalne uprzywilejowanie najzamożniejszej grupy w Polsce przeszło niemal bez echa. Wszyscy przyjęli to jako oczywistość.

Fot. Neuwieser, Horst Gutmann/Flickr.com, ed. KP

Centrum Nauki Kopernik: za hajs firmy zbrojeniowej nauczaj

Nie od dzisiaj Raytheon Missiles & Defense, znany obecnie pod nazwą RTX, wspiera edukację dzieci i młodzieży. Z Centrum Nauki Kopernik współpracuje już co najmniej od 7 lat.

Lea Ypi. Fot. Penguin Books UK/Youtube.com

Žižek: Narzucona wolność nie przynosi sprawiedliwości

Jak to jest, że ambitne projekty ideologiczne zazwyczaj kończą się nie zwycięstwem, ale bezładem i dezorientacją?

Javier Milei. Fot. Wikimedia Commons

Argentyna szuka ratunku w szaleństwie anarchokapitalisty

Faworyt w wyborach na prezydenta Argentyny Milei chce całkowicie zlikwidować państwo opiekuńcze. I zakazać aborcji, oczywiście.

Fot. Brett Jordan/Flickr.com

Komu przeszkadza shrinkflacja? Polacy łykają sztuczki korporacji jak pelikany

Nie pytaj o to, czy korporacje cię oszukują. Zapytaj: jak robią to tym razem?

Fragment okładki książki „Historia pracy. Nowe dzieje ludzkości". Wydawnictwo Znak.

Lucassen: Nieuchronny koniec „kapitalizmu”?

W kontekście historii pracy nie jest chyba niespodzianką, że pogłębiająca się przepaść majątkowa w poszczególnych krajach wydaje się wielowiekową spuścizną trendu do nierównego doceniania i wynagradzania pracy.

Wschód na Igrzyskach Wolności. Fot. facebook.com/wschod2022

Igrzyska nierówności imienia wujka Balcerowicza

Mój problem z ekonomią polega więc na powątpiewaniu nie w jej naukowość czy zasadność, lecz w omnipotencję ekonomistów. Zwłaszcza takich, którzy mają na sumieniu grzech niezachwianej wiary w kapitalizm i którzy chętnie występują na forach mianujących się jako prodemokratyczne.

Mateusz Morawiecki na forum ekonomicznym w Davos. Fot. Krystian Maj/KPRM

Korpoprzyjazna Polska: Jak podnieść podatki, nie podnosząc podatków

W polityce zagranicznej PiS stawia na staropolskie warcholstwo i awanturnictwo, za to w międzynarodowych stosunkach gospodarczych na tradycyjną polską gościnność.

Instalacja w muzeum pamięci ofiar dyktatury generała Pinocheta w Chile. Fot. CARLOS TEIXIDOR CADENAS/Wikimedia Commons

„Strefa mroku”: chilijska transformacja i 17 lat terroru

11 września mija 50 lat od puczu w Chile, który obalił prezydenta Salvadora Allende, i ustanowienia rządów junty wojskowej Augusto Pinocheta. Historyczną pamięć tamtych lat przywraca pisarka Nona Fernandez. Prezentujemy fragment jej powieści „Strefa mroku”.

Czołgi na ulicach Santiago de Chile podczas zamachu stanu w 1973 roku. Fot. Wikimedia Commons

50 lat po chilijskim puczu Pinochet postanawia umrzeć

Dla wielu, zwłaszcza po lewej stronie, obalony 50 lat temu prezydent Salvador Allende ma status świętego. Ale równolegle funkcjonuje inna opowieść, w której Allende to proto-Chavez, pchający swój kraj w stronę socjalistycznej katastrofy.

Fot. Sgt. Stacy L. Pearsall/Flickr.com

Nie tylko Grupa Wagnera. Prywatyzacja wojny tworzy krwawy raj dla najemników

W światowych konfliktach zbrojnych Grupa Wagnera nie jest wyjątkiem. Zlecanie przemocy podwykonawcom to współczesna norma.

Poprzednia edycja.  Fot: Fest Festival/ Facebook

Katastrofa do przewidzenia, czyli jak zwijał się Fest Festival

Wydawać by się mogło, że największym grzechem Follow The Step jest zorganizowanie przyjazdu Jordana Petersona do Polski. Jednak po odwołaniu Festu kilka dni temu czarne chmury zbierają się nad całą branżą.

Oddział Bank of America na paradzie Pride w Portland. Fot. Sam T/Flickr.com

Największe amerykańskie banki finansują grupy anty-LGBTIQ

Bank przekazywał środki finansowe organizacjom dążącym do ograniczenia dostępu do aborcji i praw osób LGBTIQ na całym świecie.

Fot. World Bank Photo Collection/Flickr.com

Prywaciarz cię zabije, a nie wyleczy

W Stanach Zjednoczonych brak wsparcia państwa skazuje zadłużonych pacjentów na bezdomność. Tego samego chce dla was Konfederacja.

Cyfrowy model łodzi podwodnej Titan. Fot. Madelgarius/Wikimedia Commons

Wasza śmierć to poświęcenie, na które kapitalizm jest gotowy

Byle szybciej, byle taniej. Katastrofa Titana to rzadki przypadek, gdy sprawcy stali się ofiarami.

kredyt-inflacja-mieszkanie-hipoteka-rachunki-pieniadze

TSUE wydało wyrok na polskie banki. Na biednych nie trafiło

Kto zapłaci frankowiczom nawet 90 miliardów? Tutaj nie ma wątpliwości – przecież nie prezesi zarządów czy inni prominenci sektora finansowego.

Zabytkowa menora w Portugalskim muzeum. Fot. jaime.silva/Flickr.com

Žižek: Czy antykapitalizm jest antysemicki?

Według części żydowskich środowisk antykapitalizm jest nową maską antysemityzmu. Coś tu nie gra.

Fot. HBO

Po finale „Sukcesji”: I co, dalej nie chcecie wysokich podatków?

Niemal każdy odcinek „Sukcesji” otwiera na pojednanie ze swoimi bliskimi i akceptację własnego pochodzenia. Mimo wszystko lepiej się użerać z kompleksem niższości i barierami awansu niż mieć w sobie tyle nieuzasadnionej megalomanii co Kendall Roy czy jego braciszek pierdoła.

Dzieci w fabryce w Georgii w 1909 roku. Fot. Lewis W. Hine, Biblioteka Kongresu, CC0

Nikomu się nie chce pracować? Zatrudnij dzieci, prawica właśnie to ułatwiła

Nie możesz znaleźć chętnych na ciężką, podle opłacaną pracę? Teraz możesz zatrudnić dzieci.

Ikonowicz Piotr

Ikonowicz: Zrzucić jarzmo

Wiemy, w jakich rezydencjach mieszkają najbogatsi i gdzie udają się na wakacje, ale czy wiemy, jak dorobili się swoich majątków?

Małpki. Fot. Jakub Szafrański

Kraków ogranicza sprzedaż alkoholu, Warszawa chce tego samego

Doświadczenia części gmin, które zdecydowały się na ograniczenie godzin sprzedaży, wskazują na skuteczność tego rozwiązania.

Fot. Erik Mclean/Unsplash

Nawet najbogatsze państwa Zachodu są zastraszane przez korporacje

Europa wie, że walka z kryzysem klimatycznym wymaga odejścia do traktatów o ochronie inwestycji. Dlaczego karze kraje globalnego Południa, które idą w jej ślady?

Ilustracja: Codex Manesse, UB Heidelberg, Cod. Pal. germ. 848, fol. 249v

Kilka prostych kroków, które pomogą znaleźć miłość życia

Czyli esej o kapitalizmie emocjonalnym, posesywności i innych udrękach monogamicznej dystopii.

Piotr Ikonowicz. Fot. Fraktion DIE LINKE/Flickr.com, ed. KP

Ikonowicz: Polityka bez klas i bez klasy

Zapytałem kiedyś w Sejmie: dlaczego nie zajmujemy się biednymi? Odpowiedziano mi: bo oni nie głosują.

Fot. Elisa Ventur/Unsplash

Czy ludzie mogą długo żyć i krótko pracować (i czy to się spina)

Innowacyjność nie jest po prostu pochodną ciężkiej pracy, tylko raczej chęci jej uniknięcia po to, żeby móc w wygospodarowanym czasie wolnym dobrze żyć.

Fot. Jonathan Francisca/Unsplash, ed. KP

Nie ma bomby demograficznej. Jest eksplozja luksusowej konsumpcji

Nie liczba ludności, ale konsumpcja najbogatszych 10 proc. populacji przekracza granice wytrzymałości ziemskiego ekosystemu.

Interwencja Piotra Ikonowicza i Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej w kamienicy na warszawskim Mokotowie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Biznes nielegalnych eksmisji

Każdy, kto uważa, że wobec dłużników można stosować przemoc, jest barbarzyńcą.

Zniszczenia wojenne w Charkowie. Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Springer: Ukraińcy walczą, a Zachód gada, jak tu na powojennej odbudowie zarobić dobry hajs

Słynny architekt oferuje, że jego pracownia pomoże zaprojektować odbudowę ostrzeliwanego i bombardowanego Charkowa. Ukraińscy architekci porównywali to do działania Putina, tylko bez czołgów. Rozmowa z Filipem Springerem.

Przeceny

Ile potrzeba do szczęśliwego życia

Czy da się ograniczyć konsumpcję do niezbędnego minimum? Czego można się o sobie nauczyć, gdy próbuje się to robić? O swoich doświadczeniach opowiadają Paulina, Marta, Monika i Iza, wspólnie biorące udział w rocznym wyzwaniu, by kupować mniej.

Dominika Lasota i Wiktora Jędroszkowiak. Fot. Lilith Sauer

Biznesmeni z Orlenu dorabiają się na kryzysie energetycznym

Paliwowi giganci wrzucają dolary, złotówki, ruble i euro z brudnego biznesu w nowe projekty gazowe. Jednocześnie politycy z prawa do lewa wmawiają nam, że to właśnie gaz może dać nam jakiekolwiek bezpieczeństwo. To bzdura.

Prezydent Egiptu witany w Arabii Saudyjskiej. Fot. Saudi Press Agency

Olimpiada zimowa w Arabii Saudyjskiej? Kto bogatemu zabroni?

Ostatnie lata to wielka ofensywa Arabii Saudyjskiej w świecie sportu. Dżudda niedawno gościła wyścig Formuły 1, w jednym z saudyjskich klubów gra Cristiano Ronaldo, a władze kraju nie ukrywają, że ich celem jest organizacja mundialu lub igrzysk olimpijskich. Czy Saudowie zmyją w ten sposób krew ofiar swojego reżimu?

gender

Młodzi mężczyźni, wyleczcie się z neoliberalizmu

Mentzen nie przytula wykluczonych chłopaków. Przytula podobnych sobie cwaniaków z klasy średniej.

Kozak_1_Maja_Marks

Ku nowej konstytucji: od Norbiego do Negriego

Gdy przestaniemy wierzyć w „świętość” pracy, powstanie nowa, globalna klasa wyzwolonych.

Jurorzy programu Twoje 5 minut Fot. Karol Friz Wiśniewski/ YouTube

„Boisz się? To świetnie!” – czyli co łączy Friza i Mentzena

Friz tworzy sobie maszynki do zarabiania, które po wykorzystaniu będzie mógł po prostu wyrzucić jak zużyte podpaski. Widocznie nie nadawały się do tej branży, bo musiały jeść i spać.

Ikonowicz Piotr

Rewolucja obcinała panom głowy. Piketty wierzy, że wystarczy ich opodatkować

Demokrację można ustanowić tylko dzięki nowej redystrybucji. Thomas Piketty nie odpowiada na pytanie: kto ma tego dokonać.

Siedziba banku Credit Suisse w Zurychu. Fot. kuhnmi, CC BY 2.0

Warufakis: Niech banki płoną

Albo rozmontujemy upadający system bankowy, albo zgodzimy się na wieczne bailouty i coraz ostrzejsze zaciskanie pasa.

Przemysł brytyjski. Węgiel

Krytyka kapitalizmu odwraca uwagę od właściwych problemów? [rozmowa z Kacprem Pobłockim]

Nawet jeśli obalimy kapitalizm – cokolwiek miałoby to dziś znaczyć – to pozostaje problem państwa, ta naga siła i przemoc imperialna, która przez długi czas pozostawała wątkiem pobocznym w debacie na temat kapitalizmu.

globalizacja-1079033

Między globalizacją a polityką wielkich mocarstw

Hiperglobalizacja przegrała, bo nie mogła przezwyciężyć wewnętrznych sprzeczności i nie spełniła złożonych obietnic. Nie wiemy jeszcze, co ją zastąpi.

Fot. Jamin Gray/Flickr.com

Firmy konsultingowe, czyli wielkie oszustwo kapitalizmu

Wokół wielkich firm konsultingowych co rusz wybuchają skandale korupcyjne. Ale naprawdę szkodliwa jest ich legalna działalność.

Kadr z filmu „Wszystko wszędzie naraz". Fot. AGBO

„Wszystko wszędzie naraz”: „Matriks” nowego pokolenia czy nachalny life coaching?

Anglojęzyczne agregatory ocen w rodzaju Rotten Tomatoes czy Metacritic wyły z zachwytu na poziomie 97 proc. (zarówno w zakładkach krytyków, jak i widzów), a fora popkulturowe zapowiadały nadejście „Matriksa nowego pokolenia”.

Obraz wygenerowany przez aplikację DALL-E 2

„Frankowicze” wygrywają, ale nadal przykleja się im brzydką gębę

Historyjki o „głupich-cwanych frankowiczach” i „bankach, które muszą zarabiać” długo działały i nadal działają – również dlatego, że PR branży bankowej poświęcił temu mnóstwo roboczogodzin.

Daniel Obajtek i Mateusz Morawiecki. Fot. Krystian Maj/KPRM

Ile Polska zapłaciła za rosyjskie surowce, by Putin mógł kontynuować wojnę?

Nie jest tak, że spółka kierowana przez Daniela Obajtka zupełnie skończyła z surowcem ze wschodu. Przestaną ją przerabiać tylko polskie rafinerie.

Fot. Unsplash, ed. KP

To straszne, kiedy zmęczony pracownik może trochę odpocząć

Zdaniem milionera praca zdalna to jedna z najgorszych rzeczy, jakie mogły przytrafić się pracodawcom.

Henryk, książę Sussexu, potocznie określany w mediach jako książę Harry. Fot. Eva Rinaldi/Flickr.com

„Ten drugi”: Pycha kroczy przed upadkiem

„Tego drugiego” można czytać jako niezamierzoną parodię wszystkiego, co książę Harry uosabia – wynikających z urodzenia przywilejów, monarchii, patriarchatu, intelektualnego lenistwa, egocentryzmu.

Thomas Piketty

Bogaci mogą zapłacić niemal konfiskacyjne podatki. Wytrzymają

Powinniśmy wziąć pod uwagę, w jakich granicach podatek progresywny i państwo opiekuńcze mogą niwelować nierówności dochodów, a zwłaszcza majątków, oraz znaleźć sposoby pokonania tych granic.

Janusz Palikot w 2011 roku. Fot. Jakub Szafrański

Janusz Palikot – błazen i cynik kontra zwyrodnialcy w mundurach

Wartość Palikota polega na tym, że był on klaunem Schrödingera – jednocześnie szlachetnym i szemranym. Ale chciał być nie tylko macherem od medialnej woltyżerki, lecz także prawdziwym politykiem. I faktycznie nim bywał.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Pracujący biedacy

Zapomnijcie o „średniej krajowej”. Większość pracujących w Polsce zarabia niewiele ponad płacę minimalną.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Biedni się nie buntują. Dlaczego kapitaliści muszą zwalczać demokrację

Utrzymywanie ludzi w stanie biedy i bezradności to nie jest skutek uboczny kapitalizmu – to warunek jego trwania.

Fot. Konrad Krajewski/Flickr.com

Informacje o handlu skórami pojawiły się już w 1992 roku. Dlaczego nikt nie reagował?

„Ostrzegam Pana, że jeśli w dalszym ciągu będzie tolerował to, co się dzieje w zarządzanym przez Pana przedsiębiorstwie, skończy się to dla Pana w sposób przykry. Sprawa dotyczy wyjazdu karetek R do zgonów. To łatwe do udowodnienia, wystarczy tylko dokładnie prześledzić zlecenia wyjazdu, wiek ludzi, do których jadą, oraz wyniki ich interwencji: w 99 proc. jest to zgon”.

Bloki w Piotrkowie Trybunalskim Fot. Jakub Szafrański

Nie ma mieszkań zbyt drogich. Są tylko te, na które cię nie stać

Postanowiłem udowodnić, że mieszkania w Polsce nie tylko nie są zbyt drogie, ale tak naprawdę stać na nie prawie każdego. Wystarczy ruszyć głową, stworzyć plan i konsekwentnie się go trzymać.

Surfujący robotnik

Gdy gwarantowany dochód zakończy erę pracy, nadejdzie czas surferów

Jak wyglądały poglądy pionierów filozofii pomocy publicznej, ubezpieczeń społecznych oraz dochodu gwarantowanego?

Rys. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Kapitał, by rządzić, musi sabotować postęp

Jak to jest, że kolejne fale kryzysów przysparzają rekordowego bogactwa właścicielom kapitału? Wyjaśnia to teoria kapitału jako władzy.

Restauracja McDonald’s w Moskwie. Fot. John Clift/flickr.com

Globalizacja doprowadziła do permanentnej wojny

Wizjonerzy, którzy obiecywali, że globalizacyjny przypływ uniesie wszystkie łodzie, nerwowo sprawdzają teraz stan swoich kapoków ratunkowych.

Fragment okładki książki „Kamerdyner świata. Jak Wielka Brytania wstąpiła na służbę u oligarchów, kleptokratów i kombinatorów". Wydawnictwo W.A.B

Jak Wielka Brytania ze stolicy globalnego imperium zmieniła się w globalnego kamerdynera

„Kamerdyner świata” Olivera Bullougha pokazuje, dlaczego to właśnie Londyn i Wielka Brytania stały się ulubionym miejscem światowej oligarchii.

Riya Sokół. Fot. Marta Wojtal/Wikimedia Commons CC BY-SA 4.0

Ezoteryczna teoria sukcesu, czyli czego dowiedziałem się dzięki kongresowi coachów

Zagłębiając się w treści oferowane przez innych prelegentów, poczułem się jak bohater którejś z powieści Philipa Dicka. Odkryłem, że w naszym kraju istnieje równoległa rzeczywistość, o której nie miałem pojęcia.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Umorzony wyzysk [rozmowa]

Rozmowa z adwokatem Marcinem Czachorem, broniącym pracowników i pracownic przed wyzyskiem ze strony pracodawców i indolencją polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Greta Thunberg przemawia na wiecu w niemieckiej wsi Lutzerath. Fot. Stefan Müller/flickr.com

Greta Thunberg: Elity z Davos nie cofną się przed niczym

Koncerny będą inwestować w paliwa kopalne, dopóki będą na tym zarabiać, bez względu na koszty – mówi Greta Thunberg.

Ewa-Wanat-mieszkanie-wynajem

Dziennikarka wynajmuje mieszkanie na Facebooku. Wszystko poszło nie tak

„Wolnoć, Tomku, w swoim domku” to typowo polskie przyzwolenie na dyskryminację, przebrane za święte prawo własności.

Demonstracja pracowników sektora energetycznego w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Skoro jest demokracja, to dlaczego nie mamy nic do powiedzenia?

W III RP klasa pracująca jest niemal całkowicie odsunięta od procesu decyzyjnego. To nieracjonalne i urąga demokracji.

Bogusław Grabowski, ekonomista i były członek RPP. Fot. Radio ZET/YouTube.com

Liberalny ekonomista Grabowski i prywatyzacja, czyli jak już nigdy nie wygrać z PiS

Bogusław Grabowski w głośnym wywiadzie na antenie Radia ZET twierdził, że nie ma powodu, by istniały jakiekolwiek państwowe spółki i firmy. Wezwał też do dalszej prywatyzacji i ograniczenia programów socjalnych.

Shakira. Fot. Richard Cartwright/NBC/City Year/Flickr.com

Shakira wystawia rachunek i płaci go sama. Świętują Piqué, Twingo i Casio

Kiedy zraniona kobieta śpiewa swój revenge song, zza rogu już wygląda nasz dobry znajomy, czyli nastawiony na zysk, pozbawiony skrupułów kapitalizm.

Rafinera ExxonMobil w Teksasie. Fot. Roy Luck/Flickr.com

Exxon wiedział, nie powiedział… Gigant paliwowy precyzyjnie przewidział globalne ocieplenie

Koncern ExxonMobil nie tylko wiedział o zmianie klimatu już 50 lat temu, ale przewidział ją bardzo precyzyjnie.

Fot. Wesley Tingey/Unsplash, Archiwum AISW/Flickr.com, ed. KP

Nowy rok, nowa ja? Wszystko jest kwestią organizacji! Wersja historyczna

Może wydawać się, że powszechny kult produktywności to produkt niedawnych czasów, wedle którego wart jesteś tyle, ile wyprodukujesz, zorganizujesz, załatwisz. Posunięta do absurdu troska o produktywność jednostki ma jednak dużo dłuższą historię.

Fot. WINI/Youtube.com, KPRM/flickr.com, ed. KP

Jak Krzysztof Stanowski pokochał socjalizm

Krzysztof Stanowski zaczynał już jako 16-latek w „Przeglądzie sportowym”, ale dopiero po latach, dzięki Kanałowi Sportowemu, zyskiwał coraz bardziej wpływowych mecenasów, z których ostatnio kluczowymi wydają się znany browar oraz partia rządząca.

Fot. Jonathan Borba/Unsplash, ed. KP

Nowa przysięga Hipokratesa. Po pierwsze: zarobić

Prywatne gabinety lekarskie podwyższają ceny bez skrupułów, tłumacząc się inflacją. Jednak ten proces zaczął się wcześniej – w latach 2019–2022 (do listopada) skumulowany wzrost cen usług lekarskich wyniósł około 45 proc. Podrożały więc prawie o połowę, chociaż ceny wzrosły w tym czasie o około jedną trzecią.

Narendra Modi i Władimir Putin. Fot. GCIS/GovernmentZA/Flickr.com

Indie rozumieją argumenty Zachodu w kwestii wojny, ale nie mogą sobie pozwolić na konflikt z Rosją

Chiny i Indie na dłuższą metę mają ten sam cel – odzyskanie pozycji światowej czołówki, którą miały ich gospodarki jeszcze w końcu XVIII wieku. Jednak cele krótko- i średnioterminowe się różnią. Rozmowa z ambasadorem Tomaszem Łukaszukiem, orientalistą i dyplomatą.

Kadr z serialu „Biały Lotos". Fot. HBO Max

Ten się śmieje, kto się śmieje ze statku, czyli filmowa satyra na bogatych

Wystarczy niezbyt sympatyczny bogacz na ekranie i już przyklaskujemy: satyra na jeden procent, triumf lewicy.

Fot. Clemens v. Vogelsang/flickr.com

Jak kantują nas sprzedawcy i dlaczego już nie będą mogli (aż tak bardzo)

Dzięki unijnej dyrektywie Omnibus sieci handlowe muszą oficjalnie poinformować nas, że chcą nas wkręcić. W Czarny Piątek nie mogliśmy skorzystać jeszcze z tego dobrodziejstwa. Dobrze, że jest dostępne przynajmniej podczas wyprzedaży noworocznych.

Sam Bankman-Fried. Fot. Jakub Szafrański, Wikimedia Commons, ed. KP

Czy fiasko giełdy FTX skompromitowało efektywny altruizm?

Twórca giełdy FTX twierdził, że gromadzi bogactwo po to, żeby je rozdać. W tym wypadku jednak cel nie uświęcił oszukańczych środków.

Rys. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Krach FTX i hipokryzja efektywnego altruizmu

Efektywny altruizm działa identycznie jak każda filantropia miliarderów: służy podtrzymywaniu tego, co jest, i bogaceniu się najbogatszych.

Fot. Jakub Szafrański

Sezon na epidemie. Dlaczego w neoliberalizmie ludzie i zwierzęta chorują coraz częściej?

Biolog i epidemiolog Robert G. Wallace dowodzi w swoich pracach, że współczesne epidemie mają swoje źródło przede wszystkim w obecnym systemie gospodarczym. Można zatem mówić o neoliberalnej eboli, grypie czy covidzie.

Materiały promocyjne Disney+

„Spójrz, jak wiele otaczającej cię kultury należy do nas”

Jak przemysł kulturowy cynicznie wykorzystuje nasze przywiązanie do kultowych postaci.

Fot. Nasif Tazwar, 
Alex Smith/Unsplash.com, ed. KP

Katar za nami, przed nami Kraków

Współpraca z FIFA czy MKOl to dzisiaj plama na wizerunku, ale gra idzie o zbyt wielkie zyski, by korporacje miały się przed nią wzdragać.

George Monbiot. Fot. James Duncan Davidson/TED/flickr.com

Monbiot: Bezmyślny wandalizm władzy

Im bardziej niszczycielski jest dany biznes, tym bardziej prawdopodobne, że państwo otoczy go ochroną.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Zjeść bogatych?

Postulat równości wziął się z potrzeby przetrwania. Gdy zasoby są skąpe, tylko w miarę równy podział pozwala przetrwać wszystkim.

Fot. Michał Kasprzak/flickr.com

Kredyty hipoteczne powoli się cywilizują. Co to jest WIRON i czy ulży kredytobiorcom?

Wycofano już kredyty walutowe, za to obecnie coraz bardziej popularne stają się kredyty o stałej stopie oprocentowania, które są już niezmiennym elementem bankowej oferty. Od stycznia będzie można zaciągnąć kredyt o zmiennej stopie, ale oparty na wskaźniku mającym realne fundamenty, a nie wynikającym z obliczeń analityków.

Powódź w Australii. Fot. Wes Warren/Unsplash

Monbiot: To już postanowione. Nikt nie odwoła katastrofy

Rządy bogatych krajów zjawiły się na konferencji klimatycznej w Egipcie, mówiąc „teraz albo nigdy”. Wyjeżdżając, powiedziały sobie: „to może nigdy?”.

Ikonowicz Piotr

Ikonowicz: Współczesne niewolnictwo

W najnędzniejszej osadzie lepianek czy chat z bambusa zawsze jest jeden murowany dom. To dom miejscowego lichwiarza.

technologia-1

Miliarderzy geniuszami? Raczej bandą nieudaczników

Bankman-Fried to tylko najnowszy fałszywy prorok wśród technokratów, ale podobne historie przerabialiśmy już tyle razy, że powoli robią się nudne. Bezbrzeżna niekompetencja miliarderów nie jest sensacją, tylko powtórką graną częściej niż „Kevin” na Polsacie.

Robert-Lewandowski

Lewandowskich tego świata wytykał już Jezus

Dogorywający bezrobotny Polak nauczony jest przez społeczeństwo tego, że jest czymś nieeleganckim, a nawet skandalicznym, żeby nawet nie tyle domagał się pomocy od bogatszego, ile żeby w ogóle bogatszego brać za bogatego.

Fot. Nathan Rupert/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Co jest nie tak z wielkim sportem i dlaczego wszystko?

„Wiele z naszych binarnych płciowo przekonań i tradycji na temat sportu ma zawiłą i wcale nieoczywistą historię” – mówią autorki broszury „Jak pisać i mówić o kobietach i osobach LGBT+ w sporcie”.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Od Gierka i Chomejniego do czerwonego Batmana: Polska w spirali nieustających przyspieszeń

Kluczem do świata, który wyłonił się po roku „zimy stulecia”, jest pojęcie przyspieszenia.

Janis Warufakis. Fot. Steven Purcell/Brookings Institution/flickr.com

Warufakis: Wróg mojego wroga nie jest moim przyjacielem

Lewica musi pamiętać, że jej fundamentem i świętym obowiązkiem lewicy jest humanizm.

Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Kapitalizm zabija powoli

Antykapitalizm nie jest postawą romantyczną, ale pragmatyczną. Kapitalizm jest szkodliwy dla człowieka i przyrody.

Fot. Ariadna Creus/Banc d'Imatges Infermeres, Daniel Oberhaus/flickr.com, ed. KP

Insulina za darmo, czyli na Twitterze bez zmian. Ściema goni ściemę

Dowcipnisie zaszkodzili nie tylko koncernom, ale też zwykłym ludziom. Mogli to zrobić, bo działali na przejętym przez Elona Muska Twitterze. 

Mariana Mazzucato. Fot. Tania Cristofari/UCL/flickr.com

Z wyzwaniami klimatycznymi nie radzi sobie ani sektor publiczny, ani prywatny

COP27 to dobry moment, żeby przyłożyć więcej uwagi do roli bezpośredniego finansowania zielonej transformacji ze środków publicznych.

Konferencja przedstawicieli Banku Światowego i prezydenta Ukrainy. Fot. World Bank/Ian Samuel Foulk

Pomoc czy zyski wierzycieli? Bank Światowy w czasie wojny w Ukrainie

Co jest najważniejsze w kraju pogrążonym w wojnie? Bank Światowy uważa, że zaufanie inwestorów.

Osoby aktywistyczne oblewają zupą obraz Moneta w niemieckiej galerii. Fot. Inside Edition/YouTube.com

Monbiot: Sztuka cenniejsza niż życie

Jak daleko musimy się posunąć, aby ostrzec innych o skali kryzysu? Znacznie dalej niż do tej pory.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Ikonowicz: W niewoli kłamstw

Nie istnieje uczciwa prywatyzacja ani moralnie akceptowalny poziom wyzysku. To nie żadne wypaczenia kapitalizmu, to jego natura.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

PiS vs deweloperzy. Ikonowicz: Kaczyński ma rację, rządzi kasa

Są tacy, co uważają, że za kryzys mieszkaniowy, podobnie jak za pogodę i ceny energii, odpowiada Kaczyński, a deweloperom należą się pocałowania rączek.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Wolny rynek nie wygrał jeszcze żadnej wojny

Spekulantom zarabiającym na wojnie groziła kiedyś kara śmierci. Dziś nie umiemy ich nawet opodatkować?

rachunek podatek pieniądze

Jest drogo, będzie drożej

Skutki inflacji dotykają wszystkich. Zobacz, jaki jest jej mechanizm i jak sobie z nią radzić.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Chcemy mieszkać!

Jest sposób na poprawienie sytuacji mieszkaniowej: opodatkować puste mieszkania.

zombie balcerowicz-2

Zdaniem publicystki „GW” Balcerowicz uratowałby Polskę przed inflacją

Ale co by było, gdyby Balcerowicz naprawdę odpowiadał dziś za politykę monetarną państwa.

Kijów, Ukraina, 2006. Fot. Nomad Tales/flickr.com

Mazzucato: Progresywny program gospodarczy w pięciu punktach

W czasach kryzysu niezadowolenie i lęki społeczeństwa umie wykorzystać skrajna prawica. Lewica musi się szybko nauczyć, jak robić to lepiej.

klaun pieniądze

Im człowiek bogatszy, tym bardziej konserwatywny. Dlaczego?

O sile władzy miliarderów nie trzeba nikogo przekonywać, ale to nie znaczy, że kiedyś im tej władzy wystarczy.

Fot. France24/youtube.com, ed. KP

Strajk paraliżuje Francję. Macron odpowiada przymusem pracy

W całym kraju rosną niedobory paliwa na skutek strajku w rafineriach. Pracownicy nie zamierzają ustąpić, a zdesperowany rząd sięga po rozwiązania siłowe. A może to być dopiero początek kłopotów Macrona.

Palenie czarownic w szwajcarskim Bremgarten w 1574 roku. Ilustracja: Johann Jakob Wick/Wikimedia Commons

Kapitalizm żeruje na ciałach kobiet

Konserwatyzm skrajnej prawicy to konieczny element kapitalistycznej gospodarki w kryzysie.

Liz Truss w Nowym Jorku. Fot. Simon Dawson/No 10 Downing Street

Monbiot: Rząd oligarchów dla oligarchów

W Wielkiej Brytanii oligarchowie nie muszą już lobbować w rządzie. Teraz sami są rządem.

Liz Truss. Fot. Andrew Parsons/No 10 Downing Street

Wielka Brytania: neoliberalny granat wybuchł w rękach rządu

Kiedy próbujesz obniżyć podatki najbogatszym, a giełda, zamiast skoczyć z radości, zaczyna się sypać, to znak, że naprawdę nie masz pojęcia o rządzeniu krajem.

Fot. Daniel Schludi/Unsplash

Drodzy celebryci, skończcie z laniem wody. Dosłownie

Wśród miejsc zagrożonych i zmuszonych do bardzo ostrożnej dystrybucji wody znajduje się przylądek najbardziej majętnych i znanych celebrytów świata, czyli Los Angeles. Jak zareagowali na narzucone przez władze ograniczenia?

Janis Warufakis. Fot. penguin.co.uk

Warufakis: Jak kapitalizm zatruł własne pieniądze

Gdy w bankach centralnych pieniądz zaczął mieć wartość ujemną, to się nie mogło dobrze skończyć.

Fot. Nenad Stojkovic/flickr.com

Healthism z klasą, czyli żeby być zdrowym, wystarczy chcieć (i dobrze zarabiać)

Człowiek sukcesu to człowiek zdrowy, a zdrowie zależy tylko od nas. Prawda to czy nowe narzędzie kontroli społecznej?

Kadr ze zwiastuna filmu „Mała Syrenka". Fot. ©Disney

Markiewka: Czarna syrenka to nie marksizm. To kapitalizm kulturowy

O tym, dlaczego syrenka jest czarna i czy w serialach Netflixa rzeczywiście widać nadreprezentację mniejszości.

gaz platforma paliwa norwegia

Jak rozśmieszyć nafciarza? Łatwizna. Powiedz mu, że walczysz o klimat

Branża Big Oil gotuje nam piekło, z którym decydenci tylko udają, że walczą. Tak wygląda greenwashing w ich wykonaniu – nowa i niestety skuteczna odsłona negacjonizmu klimatycznego.

Zamieszki w Buenos Aires w sierpniu 2022 roku. Fot. Santiago Sito/Flickr.com

Największy niespłacalny dług w historii ludzkości

Kryzys zadłużenia ściągnęły na Argentynę neoliberalne rządy junty wojskowej. Od tej klątwy kraj wciąż nie może się uwolnić.

Prezentacja strojów marki Shein. Fot. Paul Chin/Flickr.com

Szajs in – gównomoda, której nie możecie się oprzeć

Nie będzie rewolucji bez rozdzierania szat. Dosłownie, bo moda nas zabija. Zwłaszcza ta suberszybka, supertania i supertoksyczna.

Obrady Chilijskiego parlamentu. Fot. Johanna Zárate Pérez/Flickr.com


Sesión 65º, Sala.

1. Proyecto de ley, iniciado en moción, que interpreta la ley N° 19.496 y modifica
otras normas legales. SEGUNDO TRÁMITE CONSTITUCIONAL. Segundo Informe de la
Comisión de Educación. Diputada informante, la señora Sara Concha.
Boletín No 13053-04.

2. Proyecto de ley, iniciado en moción, que declara el 12 de mayo de cada año como el
Día de la Libertad de Información y del Ejercicio del Periodismo Independiente. PRIMER TRÁMITE CONSTITUCIONAL. Segundo Informe de la Comisión de Cultura, Artes y Comunicaciones. Diputado informante, el señor Jaime Naranjo.
Boletín No14994-24.

3. Proyecto de ley, iniciado en moción, que proscribe, tipifica y sanciona la violencia
digital en sus diversas formas y otorga protección a las víctimas de la misma. PRIMER TRÁMITE CONSTITUCIONAL. Informe de la Comisión de Seguridad Ciudadana. Diputada informante, la señora Maite Orsini. Boletín No 13928-07.


4. Proyecto de ley, iniciado en moción, que interpreta el artículo 11 de la ley N° 21.069, que crea el Instituto Nacional de Desarrollo Sustentable de la Pesca Artesanal y de la Acuicultura de Pequeña Escala, Indespa. SEGUNDO TRÁMITE CONSTITUCIONAL. Informe de la Comisión de Pesca, Acuicultura e Intereses Marítimos, rendido. Discusión pendiente. Boletín No 14639-21.


5. Proyecto de ley, iniciado en moción, que modifica el Código de Aguas para impedir
la constitución de derechos de aprovechamiento de aguas sobre los glaciares. PRIMER TRÁMITE CONSTITUCIONAL. Segundo Informe de la Comisión de Medio Ambiente y
Recursos Naturales. Diputado informante, el señor Daniel Melo.
Boletín No 11597-12. 


Fotos:-  Johanna Zárate Pérez.

Chile: kolejna przegrana rewolucja

Z prywatnych mediów należących do oligarchów płynął jeden przekaz: nowa konstytucja to zamach na wolność i wielowiekową, katolicką tradycję.

Robert Lewandowski w meczu FC Barcelona - Valladolid. Fot. FC Barcelona/YouTube.com

Reguły Javiera Tebasa mogą uratować nie tylko Barcelonę

Uparliśmy się, że przedsiębiorstwo, które w okolicy jest głównym pracodawcą, ma być zarządzane wyłącznie przez widzimisię właściciela i jego mało rozgarniętych spadkobierców.

Slavoj Žižek

Pomiędzy dwiema kolonizacjami

Byłoby tragedią, gdyby Ukraina pokonała rosyjski neoimperializm tylko po to, by przyjąć jarzmo zachodniego neoliberalizmu.

Dennis Jarvis

Pułapki produktywizmu

Zielona transformacja to jeden z priorytetów nowego paradygmatu produktywizmu. Ale państwu nie uda się upiec dwóch pieczeni na jednym ogniu. Polityki walki ze zmianą klimatyczną nie zastąpią polityki służące tworzeniu dobrych miejsc pracy i odwrotnie.

Wiesławiec Deluxe

Wiesławiec Deluxe: Polski menadżer gnoi, bo może

Z Wiesławcem Deluxe o jego doświadczeniach opisanych w książce „Każda praca hańbi. Pozdrowienia z późnego kapitalizmu” rozmawia Michał Sutowski.

Jordan-Peterson

Žižek: Co ma wspólnego altprawica z „woke” lewicą?

Oto kłamstwo, które pozwala populistycznej altprawicy przedstawiać siebie jako tych, którzy bronią „zwykłych” ludzi.

capitalism-banksy-brooklyn

Czy korporacje mogą być postępowe? ESG na celowniku prawicy

Vivek Ramaswamy, nowa gwiazda amerykańskich konserwatystów, widzi w „woke” cyniczną grę korporacji, które tanim kosztem odwracają uwagę społeczeństwa od niegodziwości, których się dopuszczają. Lewica może pod wieloma względami się z nim zgadzać, ale ostateczne wnioski są diametralnie odmienne.

George Monbiot. Fot. James Duncan Davidson, CC BY-NC

Koniec świata na życzenie miliarderów

Potężne interesy usiłują doprowadzić środowisko do ostatecznej ruiny. Dlaczego?

austin-butler-elvis

Estrada na sterydach. Nowy film o Elvisie porywa

Dzięki hiperaktywnej reżyserii Luhrmanna widz nieraz poczuje każdą komórką swego ciała to, czego w konkretnych momentach swego życia doświadczał „Król” lub jego ekstatyczna publiczność.

Fot. DonkeyHotey/ Flicr.com

Kto wyruchał Ronalda Reagana i co z tego wynikło?

Oto pornograf, który stymuluje supermarksistów.

Uber, Fot: Tati Tata/Flickr.com

Uber zawsze będzie toczył walkę z przepisami państw, w których działa

Strategia tworzenia chaosu niewątpliwie odniosła zamierzony skutek. Obecna wartość Ubera to 43 mld dolarów, a jego kierowcy odbywają dziennie około 19 mln kursów. Nadal jednak zmaga się on z problemem rentowności oraz agresywną konkurencją.

Ilustracja: Thomas Hawk/flickr.com

Nowy paradygmat: czym jest produktywizm, następca neoliberalizmu?

Wiele elementów produktywistycznych widać choćby w retoryce administracji Joe Bidena. Chodzi m.in. o uznanie wielkich korporacji za głównych winowajców inflacji.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

„Najlepiej by było, abyśmy przychodzili do pracy wysrani i wysikani”

Słyszysz korpo, myślisz garnitur i garsonka. A przecież korporacja to też kurier, który przywiózł ci ostatnio paczkę, czy osoba czyszcząca internet z przemocowych treści. Rozmowa z Katarzyną Dudą o jej książce „KORPO. Jak się pracuje w zagranicznych korporacjach w Polsce”.

Fot. Comarch.pl, ed. KP

Nie mają chleba? Niech jedzą ciastka (ale zostawią tanie mięso)

„Milionerzy nie mają z czego rezygnować” – przekonuje Janusz Filipiak. To nie pierwszy raz, kiedy prezes Comarchu pokazuje w pełnej krasie swoje oderwanie od rzeczywistości.

Fot. Emil Kalibradov/Unsplash

Warufakis: Inflacja to rachunek za rozpasanie najbogatszych

Na pytanie, skąd ta inflacja, jest wiele odpowiedzi. Wszystkie są poprawne, ale żadna nie trafia w sedno.

Boris Johnson Fot. Andrew Parsons/No 10 Downing Street

Boris Johnson i czar rosyjskich pieniędzy

Brudne pieniądze płynące z Rosji do Londynu były tajemnicą poliszynela na długo przed wojną w Ukrainie. Ale po wybuchu wojny też niewiele się zmieniło.

Fot. European Union/Laurie Dieffembacq, WrS.tm.pl, ed. KP

Obniżyć marżę Orlenu, czyli nagła miłość do komunizmu

W całej dyskusji o kapitalizmie u libków od początku chodzi o to, żeby jednocześnie mieć ideologiczne ciastko i zjeść ciastko.

sims4

Życie to nie Simsy. Ubóstwo mieszkaniowe polskiej młodzieży

Koszt zakupu mieszkania w Polsce jest niewspółmiernie wysoki do płac, a wynajmu jest jednym z najwyższych w Europie.

Fot. Roy/flickr.com

Gospodarka od dawna nie służy już ludziom. Dlaczego na to pozwalamy?

Przepaść między bogatymi a biednymi rośnie z roku na rok, a jednak wciąż nie wywołuje to większego społecznego sprzeciwu.

Thomas Piketty

Piketty: Bez drastycznego ograniczenia nierówności nie pojawi się rozwiązanie kryzysu klimatycznego

Przecież cała historia ludzkości polega na budowaniu norm zbiorowej sprawiedliwości, które zaakceptuje znakomita większość społeczeństwa – mówi Thomas Piketty w rozmowie z Michałem Sutowskim.

Pracownica linii montażowej w Indonezji Fot. ILO/Asrian Mirza

Globalizacja okazała się wielką ściemą. Czy z deglobalizacją pójdzie nam lepiej?

Minęły czasy, gdy światowa gospodarka miała nie znać granic. Globalizacja jest w odwrocie. Ale rachunku sumienia nie będzie.

Fot. PlusLexia.com

Mózg osoby z ADD odmawia uczestnictwa w kapitalizmie. I to nas może wyzwoli

AD(H)D to neurologiczna przypadłość późnego kapitalizmu. A także jego anioł zagłady.

Fot. Jakub Szafrański

Bez progresywnych podatków – majątkowych i węglowych – nie pokonamy kryzysu klimatycznego

W ostatnim odcinku podcastu „Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs” Michał Sutowski rozmawia z Thomasem Pikettym.

Fot. Thomas Hawk, Official SpaceX Photos/flickr.com, ed. KP

Elona Muska pociąg do kosmosu

Kosmos to dla Elona Muska błękitny ocean: nieskolonizowana przestrzeń pełna cennych zasobów. Idealne miejsce na nowy biznes.

Robotnicy w stolicy Sri Lanki Kolombo Fot. Stas Rozhkov/flickr.com

Ostatnia koszula prezydenta

Sytuacja na Sri Lance jest krytyczna. Wyspa, która zwykła importować niemal wszystkie podstawowe produkty, od żywności po środki energii, nie ma pieniędzy, by za nie zapłacić.

Fot. Universitat Pompeu Fabra, Maréchal Crotmoul, ed. KP

Gdzie w opowieści Piketty’ego znajduje się Polska?

Można pokusić się o tezę, że w Polsce mamy jedno z największych osiągnięć turbokapitalizmu – lewicę, która ignoruje kwestie nierówności ekonomicznych i nie chce podwyższać podatków najbogatszym.

Dyrektorka zarządzająca MFW Kristalina Georgieva Fot. IMF Photo/Cliff Owen

Międzynarodowy Fundusz Walutowy: wciąż w tyle za rzeczywistością

Są racjonalne powody, by ograniczać przepływy kapitału zagranicznego. Ignorując to, MFW podkopuje własną wiarygodność.

Fot. Paul Hector Mair/Wikimedia Commons, ed. KP

Absolutyzacja jednostkowych krzywd sprawi, że wszyscy staniemy się Okraskami

Dyskurs ludowego buntu nie może wrócić „na wieś”. Musi pójść do przodu. Poza małorolną parcelę – poza myślenie w kategoriach resentymentalnego partykularyzmu. Ruch „ludowy” nie może być ekskluzywnie „chłopski”. Ani tępo antymieszczański i antyinteligencki. Drewniane piły? Na złom!

Fot. HDRO UNDP/flickr.com, Jakub Szafrański ed. KP

Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs

Posłuchajcie go przed zaplanowaną na 26 maja 2022 debatą w warszawskiej świetlicy KP przy Jasnej 10, w której Piketty porozmawia ze Sławomirem Sierakowskim o tym, jak jego pracę można wykorzystać w kontekście wojny w Ukrainie. 

Fot. Anders Löwdin/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Ubóstwo ekonomii [o „Kapitale i ideologii” Thomasa Piketty’ego]

Co zrobić, aby uratować świat przed zagładą? Zamienić współczesny hiperkapitalizm na demokratyczny socjalizm partycypacyjny. Tak przynajmniej twierdzi francuski ekonomista Thomas Piketty.

Demonstracja pod jednym z marketów sieci Fot. Ogólnopolski Bojkot Leroy Merlin/Facebook.com

Obywatel konsument i Leroy Kremlin

W mediach społecznościowych Leroy Merlin wyraźnie przegrywa. Stara się za to odegrać w telewizji.

Fot. Jakub Szafrański

Europa jako wyjście z PiS-owskiej pułapki?

Czemu lewica przyciąga wykształciuchów, a klasę robotniczą już niekoniecznie? Rozmowa z Przemysławem Wielgoszem, redaktorem naczelnym „Le Monde Diplomatique”.

Slavoj Žižek

Žižek: Globalizacja po wojnie w Ukrainie

Europa traci właśnie wyjątkową szansę połączenia niemilitarnej presji na Rosję ze zrobieniem czegoś dobrego dla naszego środowiska.

Sprzątnie zniszczeń wojennych w Charkowie. Fot. PavelDorogoy/Depositphotos

Kto nie chce umorzenia ukraińskiego długu (i dlaczego rząd się waha)

Trzeba głośno powtarzać, że dług długowi nierówny i nie zawsze jego spłacenie jest moralnym obowiązkiem. Rozmowa z Maciejem Szlinderem, prezesem Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego i członkiem Zarządu Krajowego Partii Razem.

Fot. Apple TV+

Jestem ofiarą rozdzielenia

„Rozdzielenie” jest dziełem science fiction jedynie do pewnego stopnia. W dużej mierze jest doskonałym serialem obyczajowym, obrazującym katorgę naszej codziennej roboty.

Fot. Jacob Bøtter/flickr.com

Turbokapitalizm: między nowoczesnością a archaizmem

Dlaczego raje podatkowe służą temu samemu, czemu cenzus majątkowy 150 lat temu – opowiadamy w rozmowie z prof. Kacprem Pobłockim w kolejnym odcinku krótkiego kursu „Kapitału i ideologii”.

Fot. BRZOSKI/youtube.com

Po męskość, po hit! Krótka historia filmu, który wyruchał Żeromskiego

Pan Czarek zatrudnia kilka młodych dziewczyn, które zagrają u niego w reklamie. I to w jakiej!

Emmanuel Macron Fot. Aron Urb/flickr.com

Macron? To tylko pyrrusowe zwycięstwo nad populizmem

Coraz większe grupy społeczne widzą Francję rządzoną przez obcy świat mamony, do którego one same się nie załapały i który broni wstępu do siebie. Macron jest dla nich ucieleśnieniem tego świata.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Rosja płaci i wymaga. Co robi prawica za pieniądze Putina

Rosja jest bankomatem europejskiej skrajnej prawicy. Wojna w Ukrainie kiedyś się skończy, ale użyteczni idioci Putina zostaną między nami.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Pan bankier: handlarz marzeniami Polaka o dachu nad głową

Oto dlaczego polska polityka mieszkaniowa jest żywcem wyjęta z marzeń bankierów.

Sowiecki mural w Mińsku Fot. Terry Feuerborn/flickr.com

Systemowe kłamstwo – nie tylko rosyjska specjalność

Kryzys prawdy jest znacznie głębszy, niż mamy ochotę przyznać. My też żyjemy w zakłamaniu.

Fot. École polytechnique - J.Barande/flickr.com

Rosyjska wojna to terapia szokowa dla neoliberałów

Nie dziwmy się, że nikt nie wie, jak się wyleczyć z uzależnienia od taniej rosyjskiej energii. To było do przewidzenia.

Fot. madmen.fandom.com, unsplash.com, ed. KP

Alexa wygryzła klasę panującą. Dziś rządzą chmuraliści

Nie kupujesz tabliczki Hersheya dla kilku uncji czekolady. Kupujesz ją, by odzyskać to uczucie bycia kochanym, gdy tata kupował ci ją za skoszenie trawnika.

Protest antywojenny w Warszawie Fot. Jakub Szafrański

Głosując tylko portfelem, nie wybierzemy sobie demokracji

Dopóki głosujemy tylko portfelem, wciąż będziemy się zadręczać, od którego reżimu kupować ropę i gaz.

Fot. Jakub Szafrański

Wojna o przetrwanie późnego kapitalizmu

Wojna w Ukrainie może być pierwszą kostką domina, która doprowadzi do upadku świata, który znamy. Ale nie będzie to dobra wiadomość dla krytyków i krytyczek kapitalizmu.

Fot. Hawksk/Pixabay. Ed. KP.

Najbardziej uciskana i dyskryminowana grupa społeczna w Polsce

O ich problemach się milczy, ich problemy się zwykle lekceważy. Najlepiej zarabiające Polki i Polacy znoszą swoją udrękę w ciszy i samotności.

Janis Warufakis. Fot. penguin.co.uk

Warufakis: Niech na rosyjskich oligarchach lustracja się nie kończy

Czy saudyjscy książęta nie są oligarchami? Czy amerykańscy nafciarze są jakimś cudem moralnie lepsi od właścicieli Rosnieftu i Gazpromu?

Jeff-Bezos-De-Hef

¡No pasarán! Superjacht Bezosa uziemiony w porcie

Czy zachcianka najbogatszego człowieka na świecie to wystarczający powód, aby rozmontować zabytkowy most? Na szczęście tym razem nie.

Slavoj Žižek. Fot. Jakub Szafrański

Žižek: Od Rasputina do Dwaputina, czyli witajcie w gorącym pokoju

Jeśli jedynie groźba wojny może nas zmobilizować, ale już nie zagrożenie dla środowiska, to cała ta wolność, którą uzyskamy, kiedy wygra nasza strona, może być niewarta zachodu.

morawiecki

PiS nie chce zamrażać rosyjskich majątków, boi się tirowców. O co chodzi?

Wróciły czasy imposybilizmu. „Nie da się” odciąć od rosyjskiego biznesu, nie da się zatrzymać TIR-ów zaopatrujących Rosję, nie da się nawet zająć majątku rosyjskich oligarchów bez zmiany konstytucji. Dlaczego?

Przemysław Wielgosz Fot. Jakub Szafrański

Jak zerwać z rojeniami o „strefach wpływów” i odzyskać lepszy świat

Świat zmilitaryzowany, zjednoczony wokół narodowych i imperialnych sztandarów będzie jeszcze mniej bezpieczny i mniej sprawiedliwy niż dziś. Będzie bardziej „putinowski”.

Fot. twiga269/flickr.com, ed. KP

Jeden jacht cudów nie czyni. Jeszcze dużo trzeba zrobić, by rosyjscy oligarchowie odczuli sankcje

Najbogatsi Europejczycy i Amerykanie czują większą solidarność z rosyjskimi oligarchami niż z Ukraińcami ginącymi w obronie swojego kraju.

Slavoj Žižek

Žižek: Zimna wojna i gorący pokój

Rosja ostrzeliwuje miasta rakietami, zabija cywilów, a jednocześnie oczekuje, że handel międzynarodowy powinien trwać bez zakłóceń. Tak nie będzie.

Maciej Konieczny poseł 2020. Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons

Konieczny: Kapitalistyczny Zachód krytykuje zbrodnicze reżimy, ale na nich zarabia

Łatwiej jest nam sobie wyobrazić wojnę niż zerwanie relacji finansowych Zachodu z rosyjskimi elitami – mówi Maciej Konieczny z partii Razem.

Larry Fink odbiera nagrodę Woodrow Wilsona dla zaangażowanych społecznie przedsiębiorców Fot. Wilson Center/Wikimedia Commons, ed. KP

Mazzucato: Kapitalizm interesariuszy? Nie, to tylko mydlenie oczu

„Wartość” to nie jest coś, co wyskakuje z głów heroicznych przedsiębiorców.

Michał Kalecki Fot. inmemoriam.org

Zubożenie niekoniecznie prowadzi do lepszego zrozumienia własnej sytuacji. Kalecki i polityka pełnego zatrudnienia

Idee ekonomisty Michała Kaleckiego są wciąż kluczowym narzędziem do rozumienia tego, jak działa system kapitalistyczny i jak można go przekroczyć.

Fot. Wes Peck, Dariusz Gąszczyk/Flickr.com. Ed. KP

Na inflacji korzystają firmy i budżet

Michał Sutowski rozmawia z dziennikarzem ekonomicznym Rafałem Hirschem.

Fot. Martyna Urbańczyk, Aragorn25x/Wikimedia Commons, Monika Bryk. Ed. KP

Ikonowicz: Prezent od prezydenta

Wstydzę się za to, co władza robi ludziom. Za to, co bogaci robią biednym.

Jeff Bezos Fot. Daniel Oberhaus/Flickr.com

Jak miliarderzy ukradli nam postęp

Podobno żyjemy w erze wielkich innowacji. Jednak wynalazki Jeffów Bezosów i Elonów Musków tego świata do złudzenia przypominają XIX-wieczny kapitalizm.

Fot. wan mohd, Remo-/Flickr.com. Ed. KP

Strzeżcie się korporacji niosących dary

Koncerny znalazły sobie nowy kanał promowania niezdrowej żywności i używek: pomoc humanitarną.

Dyrektor generalny firmy Pfizer Albert Bourla w maseczce z napisem Nauka zwycięży Fot. New Democracy/Flickr.com

Zdrowie to dobro wspólne

Czy nadal wierzymy, że interes firm farmaceutycznych jest ważniejszy od pokonania pandemii?

Przemysław Wielgosz Fot. Jakub Szafrański

W rasizmie chodzi o zarządzanie różnicą, niekoniecznie o kolor skóry [rozmowa]

Nie da się walczyć z takimi zjawiskami jak rasizm, odłączając je od szerszego kontekstu politycznego i systemowego, jakim jest kapitalizm – mówi Przemysław Wielgosz, autor książki „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Gra w rasy fragm. okładki

Kiedy Afrykanie nie byli czarni

Jak elity wczesnego kapitalizmu w odpowiedzi na zaostrzającą się walkę klas stworzyły rasy. Fragment książki Przemysława Wielgosza „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Fot. Jürgen/Flickr.com

Polskie szwaczki powiedziały „dość”. Ale później przyszła pandemia…

Po tych osobach, które pracują jako szwaczki dłużej, widać, że są inne – stłamszone, zastraszone. To są kobiety, na które się cały czas krzyczy i grozi im zwolnieniami. U nas kilka miało z tego powodu depresję.

Janis Warufakis. Fot. penguin.co.uk

Warufakis: Świat boi się inflacji i kryzysu. Mam pomysł, jak tego uniknąć

Banki centralne przypominają osła, któremu dano w jednym żłobie owies, a w drugim siano, aż w końcu zdechł, nie mogąc się zdecydować na żadne.

Przywódcy państw G20 wrzucają pieniądze do fontanny w Rzymie. Fot. Andrew Parsons/No 10 Downing Street

Opodatkujmy wreszcie najbogatszych!

Globalny podatek od korporacji wejdzie w życie, ale to tylko pierwszy i bardzo skromny krok ku sprawiedliwości podatkowej.

Fot. espensorvik, Coast Guard/John Masson/Flickr.com. Ed. KP

Recepta Unii na drożejący prąd? Paliwa kopalne!

Lobbyści koncernów energetycznych wykonali swoją robotę. Niejasne wytyczne UE zostawiają otwartą drogę dla gazu i wodoru, który „zielony” jest tylko w biznesowych prospektach.

Dominika Lasota Fot. Twitter.com

To my jesteśmy prawdziwą delegacją Polski na szczyt klimatyczny COP26

Jestem Dominika, mam 19 lat i wraz z grupą aktywistek i aktywistów wyruszam do Glasgow na szczyt klimatyczny COP26. To my będziemy tam prawdziwą reprezentacją polskiego społeczeństwa.

Delegat jednego z afrykańskich państw na stoisku Japonii podczas szczytu klimatycznego COP24 w Katowicach. Fot. Jakub Szafrański

Globalna Północ wywołała kryzys klimatyczny. To ona musi zapłacić

Ekstremalne zmiany pogodowe sieją spustoszenie w takich krajach afrykańskich jak Zambia. Tych państw nie stać na własny Zielony Ład.

Demonstracja Młodzieżowego Strajku Klimatycznego Fot. Jakub Szafrański

Poważni panowie gotują nam katastrofę

Kto tu jest niepoważny: Greta Thunberg i młodzież strajkująca dla klimatu czy wsłuchani w głos lobbystów panowie w gabinetach?

Budowlańcy w mieście Tiencin Fot. Yang Aijun/World Bank

Koniec świata przełożony na (trochę) później

Bankructwo chińskiego holdingu Evergrande mogło wywołać krach nie tylko w Chinach, ale w całej światowej gospodarce. Problem został odroczony, ale na jak długo?

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, Nick Normal/Flickr.com. Ed. KP

Pan wie już za co, profesorze!

Lewicowi aktywiści zakłócają Matczakowi wizję studentów prawa „o jasnym spojrzeniu”. Profesorowi odpowiada student prawa.

Fot. Noel Hidalgo/Flickr.com

Możemy zapierdalać 16 godzin dziennie, ale do wygrania jest co najwyżej nagroda pocieszenia

Chwaląc zalety 16 godzin pracy dziennie, Marcin Matczak nakręca walkę klasy średniej z klasą średnią. Zapomina przy tym, jakie jest nasze (i jego) miejsce w hierarchii kapitalistycznego świata.

Fot. Marco Verch, CC BY

Pfizer nic nie musi, państwo nic nie może. Co kryją umowy o zakupie szczepionki

Wyszły na jaw warunki poufnych umów o zakupie szczepionki na COVID-19. Pierwsze i ostatnie słowo należy w nich do producenta.

Mariana Mazzucato Fot. Stuart Robinson/Sussex

Mazzucato: Skompromitowana ekonomia odchodzi na śmietnik historii. Oto co ją zastąpi

Galopująca liberalizacja wszystkiego kompletnie zawiodła wobec wielkich, globalnych wstrząsów. Musimy wypracować nowy model gospodarki.

biznesmen-praca-zmeczenie

Praca po godzinach. Długo jedziesz? Łatwiej się zajedziesz

Męczennicy chwalący się zapieprzaniem po 16 godzin na dobę przypominają człowieka, który po udanej walce z nowotworem robi ogólnokrajową kampanię pod tytułem: „Rak jest spoko – polecam”.

pxfuel.com, CC0

Monbiot: Kapitalizm to pożar, który trawi cały świat

Niszczenie żywych ekosystemów Ziemi i drenaż jej bogactw to nie wypaczenia kapitalizmu. To kapitalizm taki, jaki jest. Innego nie ma.

microchip

Światowy kryzys półprzewodników: co z niego wynika i jak uderza w każdego z nas?

Co ma krzem do ceny odkurzacza i geopolityki? Oto krótki (pół)przewodnik dla osób niekoniecznie technicznych.

mata-50cent

Zacznijmy traktować raperów jak libkoprzedsiębiorców

Przez lata próbowano balansować między artystyczną kreacją a bardziej lub mniej udaną próbą jej komercjalizacji. Mata zwyczajnie przestał się z tym szczypać.

Matczak-przepracowanie-2

Powiedzcie Matczakowi, że czas to skarb cenniejszy niż pieniądze

To właśnie przez pracę po 16 godzin na dobę, przez wypalenie i zmęczenie stajemy się stopniowo niedzielnymi rodzicami, partnerami od czasu do czasu, przyjaciółmi od wielkiego dzwonu.

Squid Game

Biedne dzieci kapitalizmu patrzą na seriale

„Squid Game” to antyutopia totalitarna, „Alice in Borderland” – anarchistyczna. Którą wybieracie?

Fot. Kevin Gill, Ged Carroll/Flickr.com. Ed. KP

Wielki Reset, czyli nadchodzą rządy korporacji

Problem z teoriami spiskowymi polega na tym, że odwracają uwagę od realnych procesów, które prowadzą do ponurej dystopii. Oto co kryje się za tzw. Wielkim Resetem.

Patryk_Jaki-lol

Patryk Jaki kocha i nienawidzi (inwestorów i matematyki)

Solidarna Polska złorzeczy na wypływające z Polski pieniądze, chociaż jej własny rząd robi wszystko, żeby przyciągnąć inwestorów zagranicznych najtańszymi możliwymi metodami.

Emisja nowych banknotów przez Bank Anglii. Fot. Bank of England/Flickr.com

Gdzie się podziały te wszystkie pieniądze?

Od 10 lat banki centralne pompują w gospodarkę pieniądze – i właściwie nie ma pewności, co się z tymi pieniędzmi dzieje.

Fot. Kuba Midel/Youtube.com. Ed. KP

Jak zostać człowiekiem sukcesu: poradnik w pięciu krokach

Marketing ludzi sukcesu, bajki o martyrologii, ciężkiej pracy i trudnym dzieciństwie, choć wyssane z palca, nadal są bardzo skuteczne.

Kopalnia odkrywkowa i elektrownia Garzweiler w Niemczech Fot. petrOlly/Flickr.com

Banki bardziej zielone? W kwestii klimatu wciąż niczego się nie nauczyły

Sektor bankowy lubi się chwalić, że jest eko. Mimo to nadal finansuje koncerny węglowe.

Żołnierze Stanów Zjednoczonych w Afganistanie Fot. Alfred Johnson/Morning Calm Weekly

Klęska w Afganistanie to znak, że kończą się rządy Zachodu nad rynkami świata. Ale nowy model nie będzie lepszy

Klęska USA w Afganistanie to symboliczny koniec neoliberalizmu i początek dominacji nowego systemu – kapitalizmu autorytarnego.

Fot. Glen Scott/Flickr.com

Handel w niedzielę, czyli wolny rynek (ale tylko dla biednych)

Ograniczenie handlu w niedzielę bywa uznawane za jakiś dziwny, „kościółkowy” przepis, który PiS wprowadził przy współpracy z klerem, żeby napędzić ludzi na msze. Tymczasem powinno się je traktować tak, jak każde inne prawo pracownicze.

Fot. Todd Quackenbush/Unsplash, pngwing.com. Ed. KP

Kryptowaluta? Tak, ale niech robi ją bank centralny

Obojętnie, czy obciążasz kartę debetową płatnością za kawę czy wykonujesz przelew, twoja transakcja przechodzi przez cyfrowy system, który w całości jest własnością bankierów.

Fot. gencat cat/Flickr.com

„Lewilna” szczepionka przegrała. A farmaceutycznym gigantom wciąż mało

Szczepionka AstraZeneca została opracowana w sposób, który miał pozwolić na wyszczepienie całego świata. Nie udało się – a zyskał na tym wielki kapitał.

pxfuel.com, CC0

Czy amerykańskie korporacje stoją ponad prawem?

Jedną z najgorszych rzeczy, jakich dopuszczają się dziś korporacje, jest wykorzystywanie niewolniczej pracy dzieci.

Jan_Kulczyk_edycja

„Zawalczyć, ku…a, o Afrykę”. Rzecz o ekologicznym muralu Doktora Jana

W Poznaniu powstanie mural dedykowany Janowi Kulczykowi. Do namalowania go użyte będą specjalne ekologiczne farby, które oczyszczają powietrze. Ta farba o właściwościach zbliżonych do liści jest tylko listkiem figowym kolejnego projektu artwashingowego.

technofeudalizm

Warufakis: Kapitalizm odchodzi, nadciąga technofeudalizm

System generowania zysków, którego narodziny obserwujemy, nie jest już kapitalizmem.

Fot. Thomas Hawk/Flickr.com

Shell musi upaść

Wywieranie presji nie przynosi oczekiwanych efektów. Dlatego proponujemy czteropunktowy plan, który położy kres działalności Shella i całego przemysłu paliw kopalnych.

Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Elon Musk, Warren Buffett. Fot. Wikimedia Commons. Ed. KP

Bogaci nie płacą podatków, bo nie są biedni. Czego nie rozumiecie?

Dobrze wiemy, że miliarderzy płacą podatki skromne albo żadne, ale co innego się tego domyślać, a co innego – mieć na tę bezczelność twarde kwity.

Leo-Dicaprio-meme

Wierzysz, że korporacje zaczną płacić wyższe podatki? Niewiele wiesz o tym, jak działa „optymalizacja”

Skąd wiem, że wielkie koncerny i tak będą unikały globalnego podatku? Ano stąd, że na wiadomość o nim giełdy ani drgnęły.

Młodzieżowy Strajk Klimatyczny w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Nie dopuszczam myśli, że panika jest jedyną rzeczą, która nam zostaje

Nie ma sensu szukać jednej idei, która rozwiąże wszystkie problemy, musimy szukać sposobów, żeby budować zasoby na dłuższy czas.

CEo szef

Koniec dyktatu prezesów (oby jak najszybciej)

Odpowiedzialność przedsiębiorstw to zbyt ważna sprawa, by ją pozostawić w rękach szefów korporacji.

platki-sniadaniowe-nestle

Cukier w cukrze i trochę barwnika. „Doskonałe śniadanie dla dzieci na początek dnia”

Wewnątrzkorporacyjny raport firmy Nestlé pokazuje, że aż 60 proc. produktów spożywczych tej firmy nie spełnia kryteriów zdrowotnych.

klaun pieniądze

Warufakis: Niedobrze, kiedy biedni przestają być biedni

Nie ma żadnych wątpliwości, że zaciskanie pasa ma fatalne skutki dla gospodarki. Wszyscy to już wiedzą. Skąd zatem te lamenty, gdy państwo kieruje pieniądze do biedniejszych?

polski ład

Suma egoizmów nie obali rządów PiS

Czytając komentarze w stylu „chcą dojechać ludzi sukcesu”, można odnieść wrażenie, że ZP zaproponowała takie podwyżki podatków, że milionerzy zaraz będą musieli korzystać ze świadczeń pomocy społecznej.

Hołdys Musk

Czy Hołdys myśli, że Elon Musk wymyślił też koło?

Muzyk nie ma większego pojęcia o tym, w jaki sposób kreuje się przełomowe technologie.

Sienkiewicz Bartłomiej

Bandycka wolność liberalizmu

Bartłomiej Sienkiewicz mówi: „Nagle się okazuje, że żyjemy w świecie, gdzie wszystko, co robią jednostki i społeczeństwo, jest etyczne. Ja ten projekt uważam za śmiertelnie niebezpieczny dla myśli liberalnej”. Niby dlaczego?

szczepienie covid koronawirus

Koncerny kłamią, by utrzymać monopol. A szczepionki muszą być dla wszystkich

Celem istnienia koncernów farmaceutycznych nie jest maksymalizacja zdrowia, ale maksymalizacja zysków. Dlatego to państwa muszą teraz uchylić ochronę patentową szczepionek.

use senat plan-100

Mazzucato: Odbudujmy państwo

Lepsze przekształcenie gospodarki wymagać będzie nie tylko zmiany mentalności, ale także nowej umowy społecznej, w której zarówno ryzyko, jak i korzyści z ryzykownych przedsięwzięć będą uspołecznione.

cristiano-ronaldo-lionel-messi-neymar-jr

Warufakis: Gdzie jest granica kapitalizmu? Właśnie się przekonaliśmy

Posłusznie ratowaliśmy bankierów, przymykaliśmy oko na raje podatkowe i godziliśmy się na prywatyzację ochrony zdrowia… Ale zamachu kapitalistów na piłkę nożną nie zdzierżyliśmy.

elon musk space X mars

Elon Musk i kolonizacja Marsa, czyli Jezus, na jakiego zasługujemy

Superbogacze już nie wiedzą, na co wydawać pieniądze na Ziemi. Zainteresowali się więc kosmosem.

leszek balcerowicz

Bank ma zawsze rację, czyli pokusa nadużycia Balcerowicza

W Polsce dyskusję o kredytach frankowych przejęła mała, acz radykalna sekta rynkowych fundamentalistów.

pilka-nozna-telewizja

Superliga jest martwa. Ale i tak byście ją oglądali

Tak, kibice piłkarscy chcą meczów najlepszych z najlepszymi, tak jak kinomani chcą najlepszych filmów i seriali.

covid pandemia dług ghana

W kapitalizmie nie ma wyjścia z długów. Nadciąga gigantyczny kryzys

Zadłużone państwa Globalnego Południa, zamiast ratować życie ludzi, wciąż muszą spłacać kredyty prywatnym wierzycielom. A kiedy występują o pomoc, odsetki tylko rosną.

wojna covid korona

Globalne wojny szczepionkowe

Sytuacja, gdy zamożna Północ sama się szczepi, pozostawiając uboższe państwa samym sobie, tworzy polityczną próżnię, w którą już wkraczają autorytarne reżimy: Chiny i Rosja.

rybołóstwo ryby

Monbiot: Łosoś z malowniczej Szkocji, czyli jak konsumpcjonizm zabija wyobraźnię

Kupując towar za pieniądze, wyrywamy go z moralnego kontekstu, w którym powstał. Ale gdy konsumujemy na masową skalę, sami siebie odzieramy z moralności.

Everydays − The First 5000 Days

Katastrofa NFT, czyli jak sprzedać mem za milion dolarów

„Everydays” to plik JPG, który każdy może sobie wygooglować i skopiować. 11 marca został kupiony za 69 milionów dolarów.

naprawa technika technologia

Ułomne prawo do naprawy

Pogłoski o wprowadzeniu w Europie „prawa do naprawy” urządzeń elektronicznych są niestety mocno przesadzone.

refineria-maska-zanieczyszczenie-powietrza

Wielki kapitał chciał nas zatruć ołowiem. Nie tylko on

Przemysł paliwowy robi dziś wszystko, żeby dla własnych korzyści powstrzymać działania na rzecz klimatu. Ale mało kto pamięta, że kilka dekad temu omal nie potruł nas ołowiem. I nie był w tym zakresie pionierem.

Fot. Jonathan Lin/Flickr.com

Gracie w „Monopoly”? Robicie to źle

Tę grę stworzyła amerykańska feministka – nie żeby reklamować drapieżny kapitalizm, ale by pokazać, że są lepsze rozwiązania.

Ikonowicz Piotr

Ikonowicz: Uniewinniam dłużników

Już ponad 2,8 mln ludzi w Polsce ma problemy z terminową spłatą zobowiązań. Najwięcej kłopotów sprawiają kredyty gotówkowe i hipoteczne oraz podstawowe rachunki, jak prąd i gaz. Ale czy „winien” zawsze znaczy „winny”?

33652938638_844a8451a2_k

Wyjść z biedy? Branża tech proponuje ucieczkę do wirtualu

Ucieczka do wirtualnej rezydencji raczej nie uszczęśliwi nas bardziej niż Pornhub czy Facebook.

kryptowaluty

Z bitcoinem konkuruje już 8 tysięcy innych kryptowalut

W każdym momencie jakaś inna kryptowaluta z lepszą technologią może stać się oczkiem w głowie inwestorów, wypierając starzejącego się bitcoina.

RWE elektrownia klimat

Traktat Karty Energetycznej – brzmi jak flaki z olejem? No to się zdziwicie

Walczyliśmy z CETA, walczyliśmy z TTIP… a Traktat Karty Energetycznej okazuje się jeszcze gorszy. ECT może zablokować zieloną transformację.

Robotnicy-migranci na budowie w Katarze Fot. ILO/Apex Image2011

Kradzież wynagrodzeń – niewidzialne ogniwo wyzysku migrantów

Większość nadużyć wobec migrujących pracowników nie wynika z działań mrocznych grup przestępczych. Przeciwnie – dokonuje się w majestacie prawa.

mazzucato

Co szczepionka na COVID-19 ma wspólnego z lotem na Księżyc?

Im mocniej wierzymy w mit wyższości sektora prywatnego, tym gorzej na tym wyjdziemy przy kolejnych katastrofach.

dochód podstawowy

Dlaczego nawet faszyści powinni dostawać gwarantowany dochód podstawowy

Nie musząc martwić się, jak zdobyć kasę na owsiankę i kulebiak, ludzie mogliby sięgać myślami głębiej niż do własnego brzucha i patrzeć dalej niż na czubek własnego nosa.

przemysł tekstylny koronawirus

W pandemii branża odzieżowa zostawiła pracowników na lodzie

Branża modowa to system wyzysku oparty na eksploatacji nisko opłacanej i niedoszacowanej siły roboczej w krajach produkcji.

Fot. vishpool/Flickr.com. Ed. KP

Reddit, Robinhood i GameStop, czyli jak nie było rewolucji na Wall Street

Zamówiliśmy artykuł o tym, jak giganci z Wall Street zmiażdżyli oddolną rebelię drobnych ciułaczy. Dostaliśmy inny tekst… jeszcze ciekawszy. Oto trzecie dno afery GameStop.

Bernie Sanders gamestop

Próżne łzy: Sanders ucina lamenty miliardera po aferze GameStop

Kiedy mówisz, że opodatkowanie transakcji finansowych to „atak na tych, którym się powiodło”, mów tak, żeby nie słyszał cię Bernie Sanders.

Fot. Maryland National Guard/Flickr.com

A jakby tak wywłaszczyć producentów szczepionek na COVID-19?

Gdyby zamiast krzyczeć: „konstytucja, konstytucja”, liberałowie chociaż raz w życiu ją przeczytali, być może dotarliby do art. 21 i poznaliby odpowiedź na tytułowe pytanie.

31/01/2020. London, United Kingdom. Britain's Prime Minister Boris Johnson inside No10 Downing street at 11pm the moment the UK left the EU. Picture by Andrew Parsons / No10 Downing Street

Brexit to starcie dwóch kapitalizmów. My byliśmy tylko widzami

Ani pandemia, ani bieda i niepewność – nic nie mogło powstrzymać Wielkiej Brytanii przed skokiem bez spadochronu, gdy w starciu dwóch odmian kapitalizmu wygrała ta bardziej bezwzględna.

Fot. Marco Verch Professional/Flickr.com

Wolni od społeczeństwa kopacze własnego losu. Co mają w głowach kryptowaluciarze

Fascynaci kryptowalut mają w sobie coś z coacha, amerykańskiego alt-prawicowca, komputerowego geeka i zgreda nieznoszącego sąsiadów.. A co myślą o świecie?

przedsiębiorcy strajk protest

Żal mi przedsiębiorców

Pandemia pokazała, że łatwiej nam wyobrazić sobie ludzi umierających w kolejce do respiratora niż choćby kilka miesięcy ferii od kapitalizmu.

Liść Oxytree. Fot. Milo33/Wikimedia Commons

Czy wierzymy bankom, kiedy sadzą drzewa?

Banki sadzą drzewa, a Jaś Kapela czyta raport „Pięć straconych lat”.

kosmos-eksploracja

Kopalnie na asteroidach, na Księżycu hel-3. Kolonizacja kosmosu możliwa jeszcze za naszego życia

Nadchodzące przełomy w astronomii i naukach pokrewnych są niebywale ekscytujące i kluczowe dla zrozumienia, kim my właściwie jesteśmy i czym jest planeta Ziemia.

Fot. Jernej Furman/Flickr.com

Nie ma szczepionki na katastrofę klimatyczną

Chcecie wiedzieć, jak ludzkość poradzi sobie z katastrofą klimatyczną? To zobaczcie, jak sobie „radzi” z pandemią.

Scenka uliczna w Nowym Jorku. Fot. digitalexander/Flickr.com

Populizm może wrócić. Ratunkiem jest dochód podstawowy

Jeśli lewica ma zapobiec powstaniu neoliberalnej antyutopii, musi przestać tylko łatać nierówności. Czas na demontaż kapitalizmu rentierów.

Fot. Hawksk/Pixabay. Ed. KP.

Magicznych Monet Trzos? Dlaczego prezesi banków boją się nowoczesnej teorii pieniądza

Nowoczesna teoria pieniądza to dobra ekonomia, prezentowana w przejrzysty, demokratyczny sposób. Szefowie banków centralnych boją się jej jak ognia.

serial-branza

Olejcie Sylwester Marzeń. Oto nasz typ na dzisiejszy wieczór

Wybuch w elektrowni jądrowej w „Czarnobylu” nie był tak toksyczny jak świat banku inwestycyjnego z „Branży”, nowego serialu HBO i BBC.

Janis Warufakis. Fot. penguin.co.uk

7 tajemnic kapitalizmu, które obnażył 2020 rok

Był sobie kapitalizm i mówiono nam, że miał swoje zasady. Wtem przyszedł rok 2020 i powiedział: „jednak nie jest tak, jak się państwu zdaje”.

Hong Kong. Fot. Chromatograph/Unsplash

Hongkong w Warszawie, bonanza na giełdzie. Dlaczego mieszkamy w ciasnych klitkach

Lubicie ciasne mieszkania? Podobno tak, bo tylko małe się sprzedają, dlatego na Woli powstało osiedle o zagęszczeniu godnym Hongkongu.

Wypalanie gazu przy wydobyciu ropy w Zatoce Meksykańskiej. Fot. John Masson/Flickr.com

Podpalacze świata. Jak koncerny paliwowe kłamią na temat metanu

Żadne próby naginania rzeczywistości nie zmienią faktu, że wydobycie ropy i gazu sieje spustoszenie w naszym społeczeństwie i środowisku.

Międzynarodowym symbolem ruchy kooperatywnego jest tęcza. Fot. Pixabay.

[LIST] Chcecie tolerancyjnej Polski? Budujcie spółdzielnie

Kiedy ludzie czują się wspólnotą, na bok odchodzą uprzedzenia co do czyjejś orientacji seksualnej czy koloru skóry. Wszyscy razem dążymy do wspólnego celu. To sytuacja inna niż w kapitalizmie.

jeff-bezos

Zamknij oczy i policz do dwustu miliardów

Jeff Bezos stał się pierwszym człowiekiem na Ziemi, którego majątek przekroczył 200 miliardów dolarów.

Fot. Victoria Borodinova/Pixabay.com

Więcej regulacji, czyli Black Friday na serio i dla każdego

Jeśli stać cię na koszulkę za 1500 złotych, szpilki za 5 tysięcy albo audiofilskie kable za ćwierć miliona, to z pewnością stać cię również na płacenie wysokich podatków.

Fot. World Bank/Henitsoa Rafalia

Zdrowie babci – dodaj do koszyka

Nie kwalifikujesz się na pacjenta opieki medycznej – zostań jej konsumentem. Black Friday był świetną okazją, żeby zobaczyć, jak to wygląda w praktyce.

Fot. Gage Skidmore/flickr.com

Umarł król, niech żyje król

Joe Biden nie jest Trumpem – i na tym jego zalety się w zasadzie kończą. W USA wraca do władzy „skrajne centrum”, które marzy tylko o jednym: żeby było tak jak przedtem.

Fot. Jakub Szafrański

Pięć perfidnych spisków, które naprawdę istnieją

QAnon i „plandemia” to brednie, ale nie jest tak, że nikt przeciwko nam nie spiskuje.

Fot. Bousure/flickr.com

Kariera w Dolinie Krzemowej, czyli bajki robotów

„Dolina Niesamowitości” to sprawnie napisana powieść, która dobitnie pokazuje to, co wielu z nas podejrzewało od dawna: w Dolinie Krzemowej nie dzieją się cuda, a założyciele tamtejszych firm nie są nadludźmi.

Fot. David Andrews/Flickr.com

Fałszywe wyobrażenia o realnej krzywdzie

To nie lewica moderuje debatę publiczną. To kapitalizm ustanawia pole debaty tak, by niektórzy nigdy nie mogli zabrać w niej głosu.

gniazdo-durkin

Wszystko będzie dobrze [o filmie „Gniazdo”]

Dopóki Allison udaje, że wierzy w kłamstwa męża, dopóki się uśmiecha i nie interesuje za bardzo kulisami jego kariery, dopóty wszystko jest w porządku. „Gniazdo” Seana Durkina to najciekawszy od dawna film o kapitalizmie.

PIXNIO-233278-5198x3465

„Społeczna odpowiedzialność biznesu” wymaga społecznej kontroli

Mamy prawo współdecydować o tym, co wpływa na nasze życie. Także o działalności biznesu.

Fot. Reading/Simpson/Flickr.com

Kultura unieważniania istnieje (ale nie tam, gdzie jej szukacie)

Tak, to prawda: za sprawą głoszonych przez siebie poglądów tysiące osób straciło pracę, a wiele innych nie mogło jej podjąć. Byli to głównie związkowcy i ludzie lewicy.

Fot. Mazur/catholicnews.org.uk, pixabay.com. Edycja KP.

Czyżby papież Franciszek był jednak lewakiem?

Papież ogłosił, że nic takiego jak „święte prawo własności” nie istnieje, a przed ubogimi przybyszami z innych kultur mamy obowiązek otworzyć granice. Teraz się zacznie! (Albo nie).

Fot. ILO Asia-Pacific/Flickr.com

Jest wiele powodów, by nie kupować ubrań w sieciówkach. Wybierz swój

W modzie od kilku lat trwa ewolucja, którą warto przyspieszyć. By to zrobić, trzeba po prostu postawić tamę tak zwanej fast fashion.

Fot. Hans Splinter/Flickr.com

Warufakis: Igrzyska redystrybucji

Podczas gdy bogaci bogacą się nieomal przez sen, gospodarka obraca się w pustynię.

eye-765625_1280

QAnon: margines wchodzi do głównego nurtu

Próby blokowania i cenzurowania ruchu QAnon tylko go wzmocniły i przyczyniły się do zapoczątkowania nowej ery skrajnej prawicy.

Fot. Wydawnictwo Literackie, Medicine. Edycja KP.

Dorota Masłowska maluje płot

Nie dziwię się, że swój los akwizytorki Masłowska opisuje w tonie doprawionego humorem i autoironią, ale jednak użalania się nad sobą.

Fot. Kopalnia.sztukafutbolu/facebook.com

Piłka nożna to coś więcej niż rozrywka

Trybuny zawłaszczyła prawica, a o to, żeby to się nie zmieniło, dba PiS. Dla lewicowości w piłce nie ma miejsca.

Kapitał XXI wieku recenzja

Na beczce prochu nierówności

Pod koniec lat 20. Siergiej Eisenstein pracował nad filmową adaptacją „Kapitału” Karola Marksa. Z projektu nic ostatecznie nie wyszło, ponad 90 lat później możemy za to zobaczyć film „Kapitał w XXI wieku”.

Fot. Jakub Szafrański

Nie było spisku, była polityka [rozmowa z Adamem Leszczyńskim]

To, że inteligencja i klasa robotnicza zdołały się ze sobą porozumieć, zakrawa na cud samoorganizacji społecznej. Potem jednak różnice interesów wzięły górę.

socjalizm unia europejska

PiS, Unia, demokracja

Unia Europejska nie obroni praw człowieka w Polsce ani nigdzie indziej. Nie po to powstała.

trader-5129770_1920-fot-Tumisu

Postkapitalistyczny hit lata

Po raz pierwszy w historii finansiści naprawdę gwiżdżą na gospodarkę realną. To znak, że funkcjonujemy w gospodarce postkapitalistycznej.

paula-de-simone

Wykładowczyni zmarła na COVID-19 w trakcie wykładu na Zoomie

„Niektóre biznesy wolą dać pracownikom zachorować, przekazać wirusa bliskim, a nawet narazić ich na śmierć, byle tylko same nadal gromadzić zyski”.

david-greaber

Graeber: Czy jesteś anarchist(k)ą? Całkiem możliwe!

Możliwe, że mówiono ci coś o tym, kim są anarchiści i jakie mają poglądy. Możliwe, że wszystko, co ci o tym powiedziano, to bzdura.

Fot. British Library/Unsplash

Początek antropocenu: podboje, kolonizacja, niewolnictwo

Wielkie oddziaływanie człowieka na środowisko ma początek właśnie wtedy, gdy Europa zaczęła brutalnie podbijać i kolonizować świat.

Fot. Maciejk84 CC0

Nieekonomiczne strefy ekonomiczne

Specjalne Strefy Ekonomiczne nie osiągnęły w pełni żadnego z zakładanych celów. Za to sporo do nich dopłaciliśmy.

Fot. billow 926/Unsplash

W gospodarce nie chodzi o pieniądze. Chodzi o to, żeby było co jeść

Sednem ekonomii jest dystrybucja żywności. Realna gospodarka sprawia, że na stołach pojawia się jedzenie.

Fot. Martin Deutsch/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Czas obnażyć logikę „dyscypliny rynku długu publicznego”

Dług publiczny stanowi nieodzowne narzędzie nowoczesnego rządu. Zamiast go unikać, Europa powinna stawić czoła swoim zadłużeniowym demonom.

Fot. Kieran Taylor/Unsplash

Stany Zjednoczone uprawiają socjalizm dla bogatych

Tryby ustroju politycznego Stanów Zjednoczonych są dziś nasmarowane pieniędzmi bogatych. Rozmowa z Robertem B. Reichem.

Fot. David/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Wirus, kryzys i koniec świata

Kapitalizm jest jak bestia, którą każdego dnia musimy karmić naszą pracą.

Mariana Mazzucato Fot. Stuart Robinson/Sussex

Wielka klęska państwa minimalnego

Wielka Brytania i Stany Zjednoczone z koronawirusem sobie nie poradziły, a Wietnamem, Korea Południowa i Nowa Zelandia sytuację opanowały. Dlaczego?

Fot. wallpapreflare.com, Lowdown/Wikimedia Commons CC-BY SA 4.0. Edycja KP

Pracodawcy RP 1:0 Biedni Polacy

Polska ma jeden z najgorszych systemów wspomagania bezrobotnych w całym świecie rozwiniętym. Felieton ekonomiczny Kamila Fejfera.

Andrea Piacquadio Pexels

Państwa walczą z kryzysem, a korporacje z państwami

Przejmowanie szpitali, obniżka cen leków czy zawieszenie spłat kredytów – tego rodzaju działania antykryzysowe mogą zostać zaskarżone na mocy traktatów o wolnym handlu.

Fot. Shubham Verma/Unsplash

Indie i Bangladesz wracają do pracy na jeszcze gorszych warunkach

Zdecydowany krok wstecz w zakresie prawa pracy budzi w Indiach i Bangladeszu najgorsze skojarzenia z kolonialną eksploatacją.

Fot. Laura Makaltses/ United Nations COVID-19 Response/Unsplash

Manifest naukowców: Świat po COVID-19 się sam nie naprawi

Publikujemy manifest „Demokratyzujmy. Uspołeczniajmy. Uzdrawiajmy”, podpisany przez tysiące naukowców z całego świata i opublikowany przez media w 23 krajach na 5 kontynentach.

Praca bez sensu

Dlaczego nie sprzeciwiamy się rozkwitowi bezsensownego zatrudnienia?

Jeżeli połowę pracy, którą wykonujemy, można wyeliminować bez wpływu na ogólną wydajność, dlaczego nie rozdystrybuować pozostałej pracy tak, by każdy miał czterogodzinną dniówkę?

Fot. Fronteiras do Pensamento/Luiz Munhoz CC BY-SA 2.0

Jaki świat po COVID-19? Odpowiada Thomas Piketty

Pewni możemy dziś być tylko jednego – wielkie zawirowania polityczno-ideologiczne dopiero się zaczynają.

Fot. Heather Miller/Flickr.com, visuals/Unsplash. Edycja KP

Narodziny klasy domowej

Powszechność pracy zdalnej zmieni świat. Ostry podział na pracujących w domu i „na zewnątrz” przyniesie nowe pęknięcie społeczne i wielkie przesunięcia w polityce.

Fot. Unsplash

„Wolny rynek zdecydował”. Sprawdzamy, jakie to decyzje

Kilka z neoliberalnych rozwiązań, które jawnie się skompromitowały.

Fot. ILO/Aaron Santos/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Koronawirus prześladuje modę niczym psychopatyczny mściciel

Lista grzechów, które ma sumieniu moda, jest naprawdę długa. Wygląda na to, że epidemię przetrwają przede wszystkim ci, którzy grzeszą najciężej.

piqsels.com-id-sfqfw

Świat po koronawirusie? Taki jak teraz, tylko bardziej

Walcząc z kryzysem, każdy kraj staje się przejaskrawioną wersją samego siebie.

Wolontariuszki Mobilnego Punktu Poradnictwa pomagają potrzebującym na ulicach Warszawy. Fot. Monika Bryk

Mazzucato: Trzy kryzysy kapitalizmu

Kapitalizm sprowadził na nas trzy kryzysy jednocześnie. W roli głównego bohatera wraca teraz państwo.

Fot. flickr.com/CC0, edycja KP

„W czasie kryzysu wolny rynek nie działa”. Jak prywatna ochrona zdrowia (nie) walczy z koronawirusem

Chcesz zrobić test na koronawirusa? Prywatna klinika umożliwi ci to za odpowiednią opłatą. Chorujesz na COVID-19? Prywatna klinika odeśle cię do publicznego szpitala.

Fot. Thomas Hawk/flickr.com CC BY-NC 2.0

Pięć grzechów głównych polskiego biznesu

Bez pomocy dla przedsiębiorstw groziłoby nam olbrzymie bezrobocie. Ale w zamian za tę pomoc państwo musi zacząć wymagać od biznesu znacznie więcej niż dotąd.

pxfuel.com

Wynalazki nie spadają z nieba. To państwo decyduje, co wynajdziemy

To od polityki państwa zależy, które problemy będzie rozwiązywać nauka i jakie nowe technologie będą powstawać.

Fot. wikimedia commons CC0

Epidemia, która urodziła kapitalizm

Pandemia dżumy okazała się jednym z najbardziej znaczących dla rozwoju współczesnego świata wydarzeń historycznych. Gdyby nie ona, nie narodziłby się najpewniej kapitalizm.

Naomi Klein. Fot. Mathias Wasik, Flickr.com

Naomi Klein przestrzega przed koronawirusem kapitalizmu i doktryną szoku czasów pandemii

Pandemia koronawirusa stwarza idealne warunki dla rządów i światowej elity do osiągania celów ekonomiczno-politycznych, które w normalnej sytuacji spotkałyby się ze sprzeciwem społecznym.