#Antysemityzm

Najnowsze

Poseł Grzegorz Braun w trakcie wybryku z gaśnicą. Źródło: Twitter

Braun w Brukseli. Co z tego wynika?

Porównuje ideę miasta 15-minutowego do Auschwitz. Gdy zgasił menorę gaśnicą, został memem i zyskał poklask w świecie muzułmańskim. Teraz będzie europosłem.

Fot. Kamil Losiak

Dezinformacja, teorie spiskowe i romantyzowanie terroryzmu. Dokąd zmierza polski antysyjonizm?

Dr Anna Zawadzka z Polskiej Akademii Nauk w niedawnym wywiadzie stwierdziła, że atak Hamasu był cytatem z pogromów Żydów w Europie oraz że „w przeciwieństwie do polskiej i zachodniej lewicy ideolodzy Hamasu są kompetentni w zakresie historii antysemityzmu”.

Fragment okładki książki „Więcej niż stereotyp. „Żydokomuna” jako wzór kultury polskiej". Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk

Nie jesteśmy niewinni w sprawie Holocaustu. To wymaga przemyślenia antysemityzmu

Nienawiść nie wynika z takich lub innych działań realnych Żydów. Antysemita widzi raczej w żydowskości przyczynę zła, bo jest antysemitą. Wyciąga z obserwacji to, co sam w nią włożył.

Demonstracja propalestyńska w Berlinie. Fot. Matthias Berg

Žižek: Jak powiedzieć „cancel culture” po niemiecku?

W Niemczech otworzył się właśnie nowy, perfidny rozdział w historii antysemityzmu.

Sklep

Elon Musk. Fot. Marcel Grabowski/UK Government/Identity

Elon Musk w Auschwitz. Fotobudka dla prorosyjskiego antysemity

Nie do końca wiadomo, dlaczego Elon Musk w Auschwitz miałby być mniejszym skandalem, niż urodzony w Rosji pianista grający w Filharmonii Narodowej.

Gabriel Narutowicz opuszcza Sejm po zaprzysiężeniu na prezydenta. Fot. Henryk Zieliński, „Historia Polski”/ domena publiczna

Brykczyński: Idee zabójcy Narutowicza po latach zwyciężyły

Rozmowa z Pawłem Brykczyńskim, autorem książki „Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce”.

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

Slavoj Žižek

Nowe korzenie antysemityzmu

Postawmy sprawę jasno. Wykorzystując to, że Żydzi byli ofiarami, do uzasadniania ekspansji, Izraelczycy opowiadający się za aneksją cynicznie eksploatują pamięć o Holokauście.

Grzegorz Braun. Fot. Adrian Grycuk, ed. KP

Czy można śmiać się z posła Brauna?

Prezydent Komorowski zapewne pluje sobie w brodę albo po katolicku sypie popiół na głowę, że dopiero co ostrzegał w Tok FM przed radykalizmem lewicy, a zupełnie przegapił radykalizm Konfederacji.

Poseł Grzegorz Braun w trakcie wybryku z gaśnicą. Źródło: Twitter

Świat zobaczył syf z gaśnicy. A może zaczniemy zwalczać antysemityzm?

Nie wystarczy przeprosić za Brauna. Trzeba karać każdy antysemicki wybryk.

Fot. EpiskopatNews/flickr.com

Obrońcy wiary: katoendecja po 2015 roku

Pośmiertne zwycięstwo Romana Dmowskiego z perspektywy Grossa polega na tym, że PiS wygrał w wyborach w 2015 r., ponieważ Polacy są w większości endekami, żywiącymi archetypiczne uczucie obrzydzenia i pogardy wobec Innego.

Barbara Engelking w rozmowie z Moniką Olejnik. Fot. TVN24

Badania nad Zagładą po rządach PiS: nie udawajmy, że nic się nie stało

Minimum oczekiwań historyków to autonomia dla badaczy i rzeczywiste odpolitycznienie instytucji naukowych. Rozmawiamy z prof. Dariusz Libionką, historykiem, redaktorem naczelnym rocznika „Zagłada Żydów”.

Robotnicy wznoszący mur getta. Fot. Archiwum Główne Akt Dawnych/ Wikimedia Commons

Mur w imaginarium kultury polskiej

Wizualna dominacja muru getta warszawskiego w polskiej pamięci o Zagładzie związana jest m.in. z długotrwałym warszawocentryzmem badań nad pierwszym etapem Holokaustu.

antysemityzm-polska-zydzi-dzieci-ucieczka

Nie ma autentycznego antysemityzmu

Jeżeli ekonomiczna daremność panaceum, proponowanego przez narodowców, czyni je tym bardziej atrakcyjnym, to okoliczność ta ujawnia jego prawdziwą naturę: owo panaceum nie pomaga ludziom, lecz ich pędowi do destrukcji.

Manifestacja Hamasu w Gazie. Fot. DYKT Mohigan/Flickr.com

Hamas i banalizacja zła

Z jakiegoś powodu jesteśmy świadkami wzmożonych wyrazów solidarności z Palestyńczykami nie w kontekście prowadzonych przez nich walk społecznych, lecz aktu terroru.

Pomnik męczeństwa rodziny Ulmów w Markowej. Fot. Wojciech Pysz/Wikimedia Commons

Po beatyfikacji: jak PiS instrumentalizował rodzinę Ulmów

Ulmowie, portretowani jako postacie reprezentatywne dla polskich postaw wobec Zagłady, stali się ikoną ultrakonserwatywnego, prawicowego modelu polskości.

Rodzina Ulmów. Fot. Muzeum Polaków Ratujących Żydów
podczas II wojny światowej
im. Rodziny Ulmów w Markowej

Cały naród ratuje swoich Żydów

Mało jest dyskursów publicznych tak zrytualizowanych i spetryfikowanych, tak zakrzepłych w kanonicznych formułach i niezmiennej retoryce, przybierających formy narodowo-patriotycznej liturgii – jak dyskurs o pomocy Żydom.

Kolejka na stoisku Krytyki Politycznej na Campus Polska Przyszłości. Fot. Campus Polska Przyszłości

Coachella Polska Przyszłości: Różne poglądy? Zwykła sprawa

Poznaliśmy się na Campusie. Uczestnik i panelistka. Rozmawialiśmy dłużej na imprezie. Postanowiliśmy wspólnie napisać o tym, co podczas tegorocznego festiwalu zrobiło na nas największe wrażenie.

Fragment okładki książki „Po lewej stronie sali. Getto ławkowe w międzywojennym Wilnie".

Sprawa „trupów żydowskich” jako preludium getta ławkowego

Połączenie kilku koncepcji wykluczeń – nadania wyznania ciałom, żądania numerus clausus oraz wprowadzenia obowiązku pracy na preparatach przedstawicieli własnej grupy – stało się koniecznym warunkiem pełnego wykluczenia studentek i studentów żydowskich ze społeczności akademickiej.

Zabytkowa menora w Portugalskim muzeum. Fot. jaime.silva/Flickr.com

Žižek: Czy antykapitalizm jest antysemicki?

Według części żydowskich środowisk antykapitalizm jest nową maską antysemityzmu. Coś tu nie gra.

Fot. Jarosław Mikos

Rondo Dmowskiego, czyli skąd przybywa poseł Braun i skąd przybywają polscy faszyści?

Mity w Polsce zawsze miały długie życie, a konfrontację z prawdą podejmują tylko śmiałkowie.

Irena Grudzińska-Gross. Fot. Jakub Szafrański

Minipogrom posła Brauna

Napad Brauna był atakiem na historyka i na historię, która nie jest samoubóstwieniem Polaków. PiS-owski establishment wziął taką ubóstwiającą historię za swoją i pisze ją każdego dnia.

Grzegorz Braun odbiera zaświadczenie o wyborze na posła. Fot. Sejm RP/Wikimedia Commons

Dlaczego faszyści nienawidzą akurat prof. Grabowskiego? Bo mówi prawdę

Wyskok Brauna doda mu wyborców i zachęci innych do podobnych działań – ocenia badaczka historii polsko-żydowskiej Katarzyna Markusz.

Stefan Chwin i Andrzej Rychard. Fot. Rudolf H., Artur Andrzej/Wikimedia Commons, ed. KP

Profesor Rychard rozkłada ręce – my nie musimy

Gdy komendant ziobrystowskiej szkoły „sprawiedliwości” sugeruje, że Barbarze Engelking należałoby ogolić głowę, powinniśmy uświadomić sobie przynajmniej jedno: czas wyrażania „niepokoju” w stonowanych oświadczeniach się skończył.

Barbara Engelking. Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons

Halo, tu rządowa policja historyczna, przyjechaliśmy po panią Engelking!

Na obronie „dobrego imienia Polski” przed Barbarą Engelking PiS chce ugrać podobny polityczny kapitał, co na obronie dobrego imienia Jana Pawła II.

Pikieta studentów z ONR z transparentami (m.in. Żądamy ghetta dla Żydów i Śmierć żydo-komunie) na Bramie Głównej Uniwersytetu Warszawskiego. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Getto ławkowe: „Szanowny Panie Kolego, przesyłam do wglądu, tak sprawę rozwiązaliśmy w Warszawie”

Uczelnie nie mogły poradzić sobie z antysemityzmem i narastającą przemocą. Wreszcie rektorzy ulegli falangistom i „zarządzeniem porządkowym” wprowadziły getto ławkowe. Rozmowa z badaczkami Izą Mrzygłód i Natalią Judzińską.

Kadr z filmu „Filip". Fot. TVP Dystrybucja Kinowa

To nie jest kraj dla słabych Żydów

Widząc entuzjazm, jaki wzbudza ta produkcja, zastanawiam się nad funkcją, jaką w całym tym popowym pakiecie spełnia żydowskość głównego bohatera.

Roman Dmowski. Fot. Harris & Ewing color/Wikimedia Commons

Dmowski swoim antysemityzmem szkodził Polsce

Szkodził nie tylko w Wersalu. Czy wysyłanie antysemity do Paryża i dawanie amunicji przeciwnikom było rzeczywiście mądrym posunięciem?

Marsz Niepodległości 2022 w Warszawie. Fot. Matthias Berg/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Policja murem za Jaszczurem? O obojętności wobec przestępstw z nienawiści

Nienawiść, będąca powodem wielu przestępstw, nie jest ujmowana w statystykach, a odpowiedzialni za jej podsycanie unikają odpowiedzialności. Wyraźnie podnosi się też poziom tolerancji nienawistnych haseł.

Zuzanna Ginczanka. Fot. Wikimedia Commons CC0

Ginczanka jako pole walki (o znaczenia)

Gdyby miejsce Ginczanki zostało uznane w sercu polskiego kanonu literackiego, musiałby on zdekonstruować swoją tożsamość, kompleksy polskości, nacjonalizm i tradycyjne sposoby kodowania tego, co ważne.

Demonstracja w 99. rocznicę śmierci Gabriela Narutowicza. Fot: Tomasz Molina

Władza leżała na ulicy, Tuwim szlochał spazmatycznie. Pierwsze reakcje na zabójstwo Narutowicza

Bardzo prawdopodobne, że większość Polaków gotowa byłaby zaakceptować zamach stanu Piłsudskiego 16 grudnia 1922 roku jako w pełni usprawiedliwione „przywrócenie porządku publicznego” i zrozumiałą odpowiedź na „nieznośne prowokacje” prawicy.

jan-grabowski-impact

Jan Grabowski z „kanadyjskim Noblem” za badania nad Zagładą. Gratulujemy!

Badania Grabowskiego wyróżnia mikrohistoryczna soczewka, przez którą przygląda się on Zagładzie. Zwrócił uwagę na zwykłych ludzi, których rola w Zagładzie długo umykała uwadze historyków.

Jason Stanley. Fot. Jakub Szafrański

Stanley: Bardziej niż ustroje faszystowskie interesuje mnie faszystowska kultura

Naziści garściami czerpali inspiracje z amerykańskiego ustawodawstwa. Z Jasonem Stanleyem, autorem książki „Jak działa faszyzm”, rozmawia Michał Sutowski.

Kanye West. Fot. Rodrigo Ferrari/flickr.com

Pro-lifer, antysemita i przemocowiec: tak upadał Kanye West

Według własnej narracji Ye jest ofiarą represji, a nie kimś, kto sam wywołuje problemy i powołuje się na dyskryminację, gdy coś mu nie wyjdzie.

Obraz Wilhelma Sasnala "Pierwszy stycznia (bok). Dzięki uprzejmości artysty i Fundacji Galerii Foksal.

Backlash: jak negacjonizm Holokaustu trafił do głównego nurtu

Jeśli dzisiaj blisko 40 proc. Polaków opowiada się za karaniem historyków, którzy ujawniają mroczne karty w polskich dziejach, to też nie dzieje się bez przyczyny.

Plakat promujący film „Orlęta. Grodno’39”.

„Orlęta. Grodno ’39”: Antysemici niegroźni, momentami sympatyczni

Część prawicowych komentatorów określa „Orlęta. Grodno ’39” mianem filmu antypolskiego. Nie dajmy się jednak zwieść tej zachęcającej rekomendacji.

Skan fotografii Jana Świderskiego, IS PAN/ MEK

Hej, kolęda, kolęda, czyli niezbędny komentarz do antysemickiej maski

Nie dają mi spokoju maski Żydów i Romów z różnych grup kolędniczych. Nieraz słyszałam pytania: dlaczego muzeum pokazuje takie karykatury?

Pomnik Romana Dmowskiego. Fot. masti/Wikimedia Commons. Ed. KP

Dmowski – toksyczny ojciec niepodległości

Dmowskiego w przestrzeni publicznej stolicy ci u nas dostatek. A prawica zachowuje się tak, jakby zmiana nazwy ronda jego imienia na rondo Praw Kobiet miała oznaczać wymazanie go z historii.

Arkadiusz Pacholski

„Moją raną jest Kalisz bez Żydów”

„Na tle krajobrazu ze słupem dymu i ognia wyraźnieje sylwetka Arka”. Po spaleniu „Statutu kaliskiego” na rynku w Kaliszu 11 listopada Elżbieta Janicka wspomina pisarza i publicystę Arkadiusza Pacholskiego.

Projekt Centrum Pamięci Ofiar Holokaustu Babi Jar. Fot: babynyar.org / Querkraft Architekten / Kieran Fraser Landscape Design

W Kijowie powstaje największe na Wschodzie muzeum Holokaustu. „Będzie koniem trojańskim Putina”

Oligarchowie Putina inwestują dziś w muzeum w kijowskim Babim Jarze i chcą z niego zrobić wehikuł do promowania własnej narracji historycznej. Rozmowa z Yohananem Petrovskym-Shternem.

School_children_and_their_teachers,_Jedwabne,_1933

„Powrót do Jedwabnego”. Obejrzeliśmy, żebyście wy już nie musieli

Film Wojciecha Sumlińskiego jest najnowszym przykładem wypierania bolesnej, ale dobrze znanej prawdy historycznej. W imię dobrego samopoczucia narodu polskiego.

Stefan Wyszyński. Fot. Instytut Prymasowski/EpiskopatNews/Flickr.com

Beatyfikacja Wyszyńskiego. „Prymas Tysiąclecia nie został poinformowany o Zagładzie”

Wyszyński twierdził, że Zagłada odbyła się „prawie” bez świadków. A więc nikt z Polaków niczego nie widział i nie słyszał.

Ken Loach i Jeremy Corbyn. Fot. Chris Payne/Cornerhouse, Garry Knight/Flickr.com. Ed. KP

Jak Partia Pracy pozbyła się Kena Loacha

Jeremy Corbyn unieszkodliwiony, Ken Loach usunięty. Partia Pracy pozbywa się lewicy, oskarżając najbardziej kategorycznych antyrasistów o rasizm.

Sarah-Halimi-morderstwo-Charlie-Hebdo

Zamordował Żydówkę. Uniknie procesu, bo palił marihuanę

Oburzeni Francuzi pytają, czy sądy dały właśnie obywatelom „licencję na zabijanie”. Wystarczy upalić się przed zabójstwem i żadnej odpowiedzialności karnej nie będzie.

grabowski markusz

Engelking i Grabowski muszą przeprosić, Markusz tłumaczy się na policji. „To kolejna próba zduszenia wolnych badań”

O tym, jak w państwie PiS ściga się historyków Zagłady, opowiadają Katarzyna Markusz i prof. Jan Grabowski.

Fot. Wydawnictwo Bellona, Wikimedia Commons. Ed. KP.

Oburzamy się na „Mein Kampf”, ale czcimy własnych antysemitów

W polskiej historii znajdziemy stosy strasznej antysemickiej literatury, którą nie tylko wydajemy, ale której autorom stawiamy pomniki. Oto przykłady.

057_andrzej_duda_listy_uwierzytelniajace_20200915_gjb_4088

Ambasador Niemiec mówi trudną prawdę o historii. Polska nadal kłamie

Czy doczekamy dnia, w którym polska władza również przyzna, że niechęć do Żydów była wśród Polaków nagminna, a polski współudział w Zagładzie jest faktem historycznym?

Fot. Klementyna Suchanow/Twitter.com

Bilewicz: Ten protest to znak sprzeciwu wobec języka i działań Dudy

W czwartek na Uniwersytecie Warszawskim odbył się protest wywołany wizytą na uczelni prezydenta Andrzeja Dudy.

Fot. Klementyna Suchanow/Twitter.com

Dudę na UW przywitano tęczowymi flagami i protestem

– Początki wyglądają zawsze niewinnie. Bez względu, czy to jest antysemityzm, czy homofobia. Mechanizmy wykluczenia są te same – mówiła pod bramą UW doktora Zuzanna Hertzberg.

Fot. EpiskopatNews/Flickr.com
Protesty i aresztowania LGBT+ a prześladowania Żydów.

Po aresztowaniu Margot: Taką nienawiść już widzieliśmy w polskiej historii

Narodowcy przed wojną wybijali szyby w żydowskich sklepach, bili studentów, prowadzili do marginalizowania i zohydzenia, a potem usuwania Żydów z kolejnych dziedzin życia.

muranow-nalewki

Drzewo w żydowskiej łyżeczce

Nawet problematyczne aspekty nowej wystawy POLIN – nadmiar treści, chaotyczna struktura, za dużo bodźców – ostatecznie bronią się jako reprezentacja doświadczenia wielkomiejskiej ulicy.

Fot. Wikimedia Commons CC0

Czego uczy nas historia polskiej Żydówki i lesbijki, która skończyła w Auschwitz

Historia Evy Kotchever, polskiej Żydówki, która prowadziła otwarcie lesbijski klub w Nowym Jorku, pokazuje, czym grozi podsycanie nienawiści do mniejszości.

Fot. EpiskopatNews/flickr.com

W niedzielę zagłosujmy za „strefą wolną od ideologii PiS”

Retoryka Dudy skupia się na wykluczaniu kolejnych grup mniejszościowych i narzucaniu Polsce czegoś na kształt katoszariatu. Zagłosujmy w niedzielę przeciwko niej.

Fot. Adrian Grycuk/wikimedia commons

Grabowski: Polscy policjanci często mordowali Żydów. Na własną rękę i z ogromną inicjatywą

W Polsce nadal nie ma gotowości do wzięcia się za bary z najtrudniejszymi aspektami naszej własnej historii.

Fot. Jarosław Mikos

Zupełnie bez serca [rozmowa z Bożeną Keff]

Nie napisałam niczego, co by było specyficznie o Żydach. Piszę o polskiej kulturze, i o jej antysemityzmie – mówi Bożena Keff, autorka książki „Strażnicy fatum”, w rozmowie z Zofią Waślicką-Żmijewską i Arturem Żmijewskim.

Fragment okładki. Fot. Materiały prasowe.

„Bez żadnego udziału Niemców”. Jak polska granatowa policja mordowała Żydów

Według części polskich policjantów (jak i w opinii wielu ich kolegów z konspiracji) nie było większej sprzeczności między mordowaniem Żydów a walką o wolną Polskę.

antysemityzm-wlochy

Niemal 16 procent Włochów sądzi, że Holokaust nigdy się nie wydarzył

Włosi na kryzys demokracji odpowiadają antysemityzmem.

Fot. Jarosław Mikos

Świadkowie? Świadek wie, kto został skrzywdzony. Jaką rolę odegrali Polacy w czasach Zagłady?

Fragment książki Bożeny Keff „Strażnicy fatum”, która właśnie ukazała się nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej.

Fragment ekspozycji Muzeum Polin. Fot. Fred Romero/flickr.com CC BY 2.0

Były miliony, nie ma milionów, nie ma nic. Trzeba zażydzić świat

Mam nerwową potrzebę zapełniania takiej kompletnej nicości – pustki po milionach ludzi, po których nawet proch nie został. Z Jackiem Leociakiem rozmawiają Zofia Waślicka-Żmijewska i Artur Żmijewski.

Fot. Rory112233/commons.wikimedia.org CC BY-SA 4.0, pxhere.com CC0 Public Domain/ Fotoedycja KP

Oto top teorii spiskowych, w które wierzą Polacy

Chcesz poznać prawdę o dziejach naszej pięknej ojczyzny? Nikt nie opowie ci ich barwniej niż teorie spisku.

figurki-zyda-antysemityzm-zakopane

„Nie żydowska śmierć jest istotna, ale polska duma, którą trzeba łechtać”

Choć Putin manipuluje historią, to odpowiedzialność za fatalne stosunki Polski z Izraelem spada na błędy rządu PiS i sponsorowanych przez niego organizacji.

Andrzej Duda, Mateusz Morawiecki. Rada gabinetowa. Fot. Krystian Maj / KPRM

To twarde interesy geopolityczne stoją za dyplomatycznym ostracyzmem wobec Polski

Wyciągając nieprzychylne dla polskiego rządu i prezydenta wnioski, Grabowski pomija kluczowy kontekst całej sprawy.

Duda-Chanuka

Duda nie ma żadnej moralnej legitymacji do przemawiania w Yad Vashem

Choćby Duda stanął na głowie, w Izraelu nikt Polsce głosu nie udzieli – z jednego prostego powodu. Komentarz Jana Grabowskiego.

deportacja-zydow-1942

Polscy poszukiwacze żydowskiego złota

To nie były incydenty, ale proceder, który, niemal na masową skalę, trwał przez lata.

antysemityzm-polska-zydzi-dzieci-ucieczka

„Pogromy? To nie Polacy robili to Żydom, to komuniści”

Piotr Forecki o retoryce wtórnego antysemityzmu w III RP.

antysemityzm-amerykanskie-muzeum-holocaustu

Kolejne muzeum Holokaustu ukrywa pamięć o zbrodniach własnego narodu

Efekciarska technologizacja i milczenie w kwestii narodowego udziału w zbrodni jest częścią niepokojącej tendencji.

dalej-jest-noc-ksiazki

Barbara Engelking: Przestańmy mówić o pamięci, zacznijmy mówić o trosce

Pamięć jest dziś odmieniana przez wszystkie przypadki – to słowo już nic nie znaczy, zużyło się. Potrzebujemy troski o Żydów, a to coś więcej niż pamięć. Z prof. Barbarą Engelking rozmawiają Zofia Waślicka-Żmijewska i Artur Żmijewski.

wielki-retusz-jak-zapomnielismy-ze-polacy-zabijali-zydow-b-iext53630555

Polskie marzenie o rozgrzeszeniu

Rozmowa z Tomaszem Żukowskim, autorem książki „Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów”.

marzec-1968-antysemityzm

Pogrom marcowy

Czy aby zasadne i uprawnione było mówienie o pogromie, potrzeba ofiar śmiertelnych?

Pochód_na_zagładę_Pomnik_Bohaterów_Getta_w_Warszawie

Leociak: Paryska awantura

Nie chodziło im o prowadzenie akademickiej debaty, o naukową polemikę czy o krytyczną analizę doboru źródeł. Chodziło o postawienie nas w stan oskarżenia.

Pomnik Holocaustu w San Francisco. Fot. iwishmynamewasmarsha, flickr.com

Antysemityzm i atak na naukowców [korespondencja z Paryża]

O polsko-francuskiej konferencji o Zagładzie pisze z Paryża Artur Kula.

maciej-zaremba-bielawski

Zaremba Bielawski: Antysemityzm Dmowskiego jako projekt integracyjny

Istnieje jakiś inny naród, który ma podobnie? Którego niemal całe narodowe skrzydło, by móc się samookreślić, musi odbić się od „żydowskości”?

Michał-Bilewicz

Bilewicz: Między idealizacją a hiperkrytycyzmem. Polska niepamięć historyczna i jej źródła

Heroiczni Sprawiedliwi czy gorliwi kolaboranci Hitlera? Ratowali czy dobijali prześladowanych Żydów? Temperatura politycznego sporu sprzyja polaryzacji, której ofiarą padają fakty.

jak-powstaje-ruda-konstytucja

Polskie farmazony [rozmowa z Piotrem Foreckim]

W Polsce wciąż dominuje bezpieczna narracja jakoby Holokaust to była tylko sprawa pomiędzy Żydami i Niemcami, a nie była – mówi Piotr Forecki w rozmowie z Kingą Dunin.

Zydek-z-pieniazkiem-foto

Żyd stosowany

Dlaczego w polskiej pamięci zostali żydowscy bankierzy, lichwiarze i handlarze, a wypadł z niej polski ekonom i jego bicz?

Fogelman Lejb, Komar Michał, Warto żyć

Burzliwe życie wesołego kapitalisty

Po lekturze wywiadu-rzeki autorstwa Michała Komara wiem, że Lejb Fogelman to fenomenalny erudyta, opowiadacz, jakich mało, ekstremalny arogant i zadowolony z siebie narcyz.

Leszek-Bubel

Tania beka i antysemityzm. A jakby potraktować Leszka Bubla poważnie?

Przemysław Witkowski zstępuje do prawdziwej głębi wielkiej prawicowej szurii.

Marsz Niepodległości 2012 / Fot. Katarzyna Górna

Nie do wiary! Faszyści na Marszu Niepodległości?!

Czy da się coś jeszcze zrobić z tym krajem, żeby ludzie woleli się kochać, zamiast nienawidzić? Nie wiem, ale byłoby miło.

Plakat_wystawy_Obcy_w_domu_Wokol_Marca68_Muzeum_POLIN1600x1200

Dom zły

Ten dom, w którym mieszkamy, jest zły i czas o tym powiedzieć otwarcie. O wystawie „Obcy w domu. Wokół Marca ’68” pisze dla nas Karolina Plinta.

Ziemkiewicz-FB-Kusinakulture

Goły jak Ziemkiewicz

Już ponad dwa lata Rafał Ziemkiewicz chodzi na siłownię i najwyraźniej uznał, że czas się podzielić z fanami efektami swoich wysiłków. Felieton Jasia Kapeli.

Nowolipie34-Teraz-43

Bukiecik dzikich kwiatów i cytryny

Dziś 75. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim.

benedykt16-auschwitz

Kościół, Holokaust, aborcja

Czy ci, którzy mówią o „Holokauście nienarodzonych”, kiedykolwiek zadali sobie pytanie: gdzie był Kościół, kiedy rozgrywał się prawdziwy Holokaust i zapędzano miliony bliźnich do komór gazowych?

chleb-powszedni

„Czy ten chleb smakuje tak samo, jak upieczony przez Polaka?”

Ten film to najlepsze, co obejrzycie dzisiaj w internecie.

sprawiedliwosc-zadara-plakat

Uwaga! Posłanka PO odpowiedzialna za zbrodnie przeciwko ludzkości!

Efekciarski spektakl Michała Zadary tak naprawdę pytania o sens poszukiwania winnych po pół wieku nie stawia, chociaż czasem to udaje.

Wystawa główna Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie. Galeria "Powojnie". Fot. Magdalena Starowieyska, Dariusz Golik / Wikimedia Commons

Sutowski: Marzec ’68 to pożywka dla politycznego myślenia, ale nie źródło politycznego mitu

Wskazywanie na zbieżność języka i atmosfery rządów PiS i PZPR przekonuje tę samą publiczność, którą na marszach KOD wzruszały „Mury”.

KALINSKI_Tokarska-Bakir5

We władzy szczurołapa [rozmowa z Joanną Tokarską-Bakir]

Byłam pogrążona w jakimś niesamowitym złudzeniu, czym jest Polska i kim są Polacy. A teraz dostaję lekcję, czym są. I czym ona jest. To bardzo gorzka lekcja.

redakcja-kp-jakub-szafranski

Donos na narodowy ból dupy

W pierwszym momencie pomyśleliśmy, że kampania #RespectUs to żart, ale szybko okazało się, że jest zupełnie na poważnie. Felieton Jasia Kapeli.

Tablica_Marzec_1968_Dworzec_Gdański

Dziwna rocznica

Zanim dostaliśmy obchody Marca, otrzymaliśmy jego rekonstrukcję.

kaczynski-gross-trump

Spieszmy się odbierać telefony, tak szybko milkną

Amerykańskie władze zdecydowały się wprowadzić szczególne sankcje wobec polskich władz. Komentarz Michała Sutowskiego.

marzec-1968

„Boli mnie fakt, że zostałem zmuszony do wyjazdu” [fragment „Księgi wyjścia”]

Słuchałem przemówienia Gomułki, rozumiałem każde słowo. Wiesz, co on do mnie wtedy mówił? Żydzi, won, szukajcie sobie nowej ojczyzny.

Patrycja Dołowy "Widoczki"

Pamięć to potężne i groźne narzędzie dla reżimów

Widoczki Patrycji Dołowy: Sąsiedzi mówili do siebie: „Wojna wojną, ale chwała Bogu, że Niemcy zrobią w końcu w Polsce z Żydami porządek”.

Jan-Tomasz-Gross-Marcin-Kalinski

J.T. Gross: Postawcie pomniki wywiezionym z miasteczek Żydom zamiast Kaczyńskiemu

Jan Tomasz Gross w rozmowie ze Sławomirem Sierakowskim.

ludwika-wlodek

Żydowska opowieść nie musi krzepić polskich serc

Polskie i żydowskie opowieści o Zagładzie się różnią. Polacy opowiadają więcej o tych, co ratowali i pomagali. Żydzi o tych, co szantażowali i wydawali.

Zrzut ekranu. Oświadczenie premiera Morawieckiego z automatycznym tłumaczeniem YouTube.

Sutowski: Polskie obozy koncentrujące poparcie PiS

Prezes Kaczyński przygotowuje grunt pod Polexit?

figurki-zyda-antysemityzm-zakopane

Niezdolni do wstydu [Sierakowski rozmawia z Lederem]

Sławomir Sierakowski rozmawia z Andrzejem Lederem.

polskie-obozy-koncentracyjne

Chcieliście polskich obozów koncentracyjnych, no to je macie

Pisowska nowelizacja ustawy o IPN zawiera wszystkie elementy uczuleniowo-roszczeniowej postawy historycznej – komentuje Irena Grudzińska-Gross.

auschwitz

Miał być bat na Grossa, wyszła wojna kilkudniowa

Co afera wokół ustawy o IPN mówi o polityce w Polsce?

zyd-sciana-placzu-antysemityzm-zrael

Antysemityzm imigrantów, czyli o czym milczy szwedzka lewica

Niezwykle rzadko dyskutuje się o antysemityzmie innym niż ten pochodzący ze strony skrajnej prawicy i ugrupowań neonazistowskich. Tekst Katarzyny Tubylewicz.

Marsz-Niepodległości-2017

Wolna od Żydów, katolicka, militarna, męska – to faszystowski ideał, który spełnia się w Polsce

Polską rządzą dziś środowiska zbliżone do tych, które maszerują w neofaszystowskich pochodach – mówi Bożena Keff.

Roman Broszkowski. Fot. Jakub Szafranski

Złamałaś mi serce, Polsko

Chcę nadal mieć poczucie, że mogę być jednocześnie Polakiem i Żydem, ale Polska coraz bardziej mi to utrudnia.

Marsz Niepodległości, Warszawa 2017 rok. Fot. Tomas Rafa

11.11. Największy neofaszystowski marsz w Europie [wideo]

Za nami coroczny festiwal neofaszyzmu, ksenofobii i białej supremacji w ramach tzw. „marszu niepodległości”. Co jeszcze musi się wydarzyć, żeby politycy przestali przymykać na to oko?

marsz-niepodlegloscii-2017-tvn

Kochające Polskę rodziny z dziećmi, czyli jak oswoiliśmy faszyzm

Otwarcie faszystowskie idee stały się normą w polskiej przestrzeni publicznej. I to tej normalizacji należy się dziś w Polsce bać najbardziej – pisze Jakub Majmurek.

robert-rient

Rient: Chcę być naiwny

Nie było moim celem opowiedzieć, jak powinniśmy traktować Żydów lub brak Żydów w Polsce, albo jak powinniśmy odnosić się do ksenofobii, homofobii, rasizmu. Robiłem to wielokrotnie w pracy dziennikarskiej – mówi Robert Rient, autor powieści „Duchy Jeremiego”.

Eugeniusz Lokajski [Public domain or Public domain], via Wikimedia Commons

Kartki z historii

O co modlili się polscy wierni w 1941 roku? Bynajmniej nie o pokój. Przede wszystkim – o nawrócenie Żydów!

mur-z-macew

Mur z macew

To, że w murze cmentarza komunalnego w Ostrowcu są macewy, jest skandalem. Dlaczego więc wzdrygam się, gdy czytam o niektórych próbach zmierzenia się z tym problemem?

Fot. Jacques Ballard

Reportaż nie może być tylko osobistą terapią [rozmowa z Anną Pamułą]

Moja książka nie wyrosła z poczucia winy, ona wyrosła z poczucia odpowiedzialności historycznej – mówi Anna Pamuła, autorka książki „Polacos. Chajka jedzie do Ameryki”.

Rejwach

Żyjesz w starorzeczu [fragment nowej książki Mikołaja Grynberga]

Nawet nie musisz się przebierać za Żyda z Polski, możesz przyjechać w swoim ubraniu.

stroop_report_-_warsaw_ghetto_uprising_-_26552

Żyliśmy w oczekiwaniu pierwszego dnia powstania

Dziś rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Przypominamy fragmenty rozmowy z Maszą Glajtman Putermilch.

jan-grabowski

Nie, polskie elity nie ratowały Żydów

Oburzenie wsparte o brak wiedzy to przepis na bardzo kiepską historię.

Monika Sznajderman_fot.Radek Polak

Sznajderman: Mój dziadek narodowiec, mój żydowski ojciec

Nie mam innego sposobu identyfikacji z moim żydostwem niż przez stratę, przez żydowski los i żydowską śmierć. Rozmowa z Moniką Sznajderman.

Michał-Bilewicz

Bilewicz: Lęk wygrywa z nadzieją

Najpoważniejszą emocją do zagospodarowania przez nie-prawicę jest lęk przed wypchnięciem Polski z Europy.

muzycy_i_uczestnicy_koncertu_w_getcie_ostrowieckim_fot

Szmul Muszkies – fotograf nowoczesny

Na wielu starych ostrowieckich zdjęciach można zobaczyć pieczątki jego zakładu. Rozmowa z Wojtkiem Mazanem.

1200px-wojciech_kossak_-_portret_bronislawa_krystalla_z_koniem

Nie tylko o żydowskich kolekcjonerach

Nieprzypadkowo proces przywracania obecności Żydów w polskiej kulturze ominął szerokim łukiem krajowe zbiory muzealne.

napiorkowski1

Czy wolno napisać książkę, która nie jest o Żydach? [polemika]

Autor „Powstania umarłych” odpowiada Irenie Grudzińskiej-Gross

napiorkowski

Grudzińska-Gross: Powrót niepamięci

Trochę to żenujące, że znów trzeba przypominać o Żydach. Szczególnie gdy chodzi o wojenną Warszawę.

13995644_1738619216390789_285806905243121054_o

Cały naród ratuje swoich Żydów

Dumni dumą słuszną swą jesteśmy, dumę naszą światu dumnie pokazujemy i pokazywać będziemy, żeby świat pojął wreszcie…

miniaturka_wideo

ONR nie pojawił się w roku 2015

Zapytana o strategię walki z antysemityzmem, dr Helena Datner z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie mówi: „protestować, pisać, badać”.

sterniczki-datner

ONR nie pojawił się w roku 2015

Zapytana o strategię walki z antysemityzmem, dr Helena Datner mówi: „protestować, pisać, badać”.

pogrom_w_jedwabnem_muzeum_historii_zydow_polskich

Żydzi plują na polski mundur, czyli promocja Polski za granicą

Zagraniczni dziennikarze zapewne z niecierpliwością czekają na kolejne rewelacje polskich historyków i publicystów z obozu „niezależnych”.

bund_odessa_1905

Hymn Bundu: Przysięga

Powstanie w getcie warszawskim rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku.

gross_debata

Bikont: Order dla Grossa

Trudno się łudzić, że pomysł odebrania orderu za tekst publicystyczny jest jednorazowym kuriozalnym wybrykiem.

img_8940

Prezydentowi świeczkę, Grossowi ogarek

Po publikacji tekstu w „Die Welt” gęstą atmosferę wokół Grossa budowały także wypowiedzi osób skłonnych dotychczas stawać w jego obronie.

girl

Śmierć i dziewczyna

Bo tak, jak teraz myślę, to Ona całowała śmierć, ja byłem dla niej śmiercią, bała się mnie jak śmierci.

szypulski

Byłem w strasznym miejscu. Pogoda ładna

O pocztówkach z Auschwitz z Pawłem Szypulskim rozmawia Jakub Gawkowski.

15734949689_4f40005457_z

Shore: Polin jako Bildungsroman

Powrót żydowskiej historii do Polski to historia dojrzewania.

polin-9

Pietrzak: Muzeum Ahistorii Żydów Polskich

Historii nie ma tu za wiele. Jest za to mit. Albo „pamięć”.

15044837003_1d3f64518e_z

Stola: Pochwały Polin górują nad zarzutami niczym Himalaje

Niektóre z pomysłów narobiłyby więcej szkody niż pożytku mówi dyrektor MHŻP.

15734949689_4f40005457_z

Datner: Żydowski punkt widzenia [rozmowa]

To sformułowanie było jak płachta na byka, gdy pracowaliśmy w muzeum – nie ma, nie wolno!

9222124501_4eea47a7a9_z

Leociak: Gruz z papier-mâché [rozmowa]

Założenie jest takie, że Muzeum Historii Żydów Polskich ma być muzeum życia. Nie można jednak udawać, że w polsko-żydowskiej historii jest ciągłość.

mhzp2

Halbersztadt: Zagubieni w scenografii [rozmowa]

Przeszkadza mi propaganda sukcesu wokół POLIN. To onieśmiela głosy krytyczne.

treblinka_ostrowiec_i_inne_fot_wojtek_mazan

Pastuszko: Żydzi, których nie było

Tej jesieni, w rocznicę likwidacji getta, żadna z lokalnych gazet nie opublikowała okazjonalnego historycznego artykułu o ostrowieckich Żydach i ich śmierci.

klucze_i_kasa_kadr

Forecki: Nasze mienie „pożydowskie”

Karmiona antysemickimi kliszami chciwość spotkała się z dokonywaną przez Niemców demonstracją, że Żydów można bezkarnie zabijać w majestacie prawa.

mhzp2

Polin. „Teraz możemy spocząć”

Otwarcie wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich to moment, w którym zdajemy sobie sprawę, że piętno nie trzyma nas już tak mocno w swoim uścisku.

jewish_museum

Cieślińska-Lobkowicz: Polsko-żydowskie laurki

28 października Muzeum Historii Żydów Polskich otwiera stałą wystawę poświęconą tysiącleciu ich historii.

kol_kolor_1male

Pastuszko: Czym śmierdzieli Żydzi?

W wielu przekazach historycznych pojawia się informacja, że Żydzi śmierdzieli. W literaturze. We wspomnieniach. We współczesnych przekonaniach.

jewish_museum

Bilewicz, Datner: Co dalej z Muzeum Historii Żydów Polskich? (2)

Jednym z gorących sporów, z którym zmierzyć się musi Muzeum, jest kwestia Sprawiedliwych.

mhzp_9222124501_4eea47a7a9_z

Halbersztadt, Paziński: Co dalej z Muzeum Historii Żydów Polskich?

Czy nowy dyrektor MHŻP zapewni, że będzie to placówka krytyczna na międzynarodowym poziomie?

bozena-keff

Keff: Antysemityzm nie jest poglądem

Tak jak nie jest poglądem wiara w czarownice. Antysemityzm jest mitem wygenerowanym przez chrześcijaństwo.

never-forget-to-lie-1

Marzyński: Więcej Polaków wydawało Żydów, niż ratowało

Najwięcej jednak było takich, co przyglądali się z cichą aprobatą.

mek_figurki_z_kolekcji_leszka_macaka_i_eryki_lehrer

Bilewicz: Powrót wypartego chałaciarza

Nawet dla urodzonych w XXI wieku nastolatków Żyd to nadal: pejsy, kapelusz, kiwanie się i handel. To przedwojenny sztetl i jego mieszkańcy.

aweczka_karskiego_001_rafal_grunt

Halbersztadt: Ławeczka czy kanapa Karskiego?

W strefie przed pomnikiem Rapaporta nie było dotąd żadnych indywidualnych upamiętnień. Teraz stanęła tam ławeczka Karskiego. A właściwie kanapa.

Jestem historykiem tej polskiej pamięci

Polskie państwo podziemne w dużej mierze było emanacją przedwojennych polskich elit politycznych.

Zamknij