#rasizm

Oglądanie finału prawdopodobnie u wielu francuskich nacjonalistów wywołało dysonans poznawczy. Mecz z Argentyną przegrali spadkobiercy Karola Młota czy potomkowie najeźdźców, których Frankowie pobili pod Poitiers? Skoro Les Bleus ponieśli klęskę w karnych, to raczej to drugie.

Z Łukaszem Lamżą, autorem książki „Trudno powiedzieć. Co nauka mówi o rasie, chorobie, inteligencji i płci”, rozmawia Dawid Krawczyk.

Widzowie filmu Agnieszki Smoczyńskiej, podobnie jak szkolni nauczyciele dziewczynek, odruchowo szukają w ich życiu traum i zaniedbań, obiektywnych, zewnętrznych czynników, które spowodowały wycofanie się sióstr Gibbons w milczenie.

Naziści garściami czerpali inspiracje z amerykańskiego ustawodawstwa. Z Jasonem Stanleyem, autorem książki „Jak działa faszyzm”, rozmawia Michał Sutowski.

Według własnej narracji Ye jest ofiarą represji, a nie kimś, kto sam wywołuje problemy i powołuje się na dyskryminację, gdy coś mu nie wyjdzie.

Myślenie w kategoriach swój–obcy, w kategoriach biały–niebiały, cywilizacja–barbarzyństwo pojawia się też w innych przestrzeniach kultury – mówią Agnieszka Kościańska i Michał Petryk, których książka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie” ukazała się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Kiedy demografia utrudnia wygranie wyborów, republikanie sięgają po inne środki. W listopadzie najpewniej przejmą Kongres.

Czy jesteśmy rasistami? Czy naród, który sam był ofiarą rasizmu pod zaborami, nigdy nie miał kolonii, a mniejszości koegzystują u nas bez większych napięć, może być rasistowski?

Malcom i Claudinho nie są pierwszymi Brazylijczykami aspirującymi do grania w reprezentacji Rosji. Różnica polega na tym, że ich poprzednicy byli biali.

Nie jestem białą Polką, która mówi czarnej Brytyjce, jak ma żyć. Jestem czytelniczką, która spodziewała się po Evaristo czegoś więcej: wymagającej, krytycznej, może nawet kontrowersyjnej i radykalnej narracji biograficznej.

Kinga Dunin czyta „A gdy obejrzysz się za siebie” Juana Gabriela Vásqueza, „Manifest” Bernardine Evaristo i „Kobietę osobną i miasto” Vivian Gornick.

25 września 2022 roku skrajnie prawicowi Bracia Włosi, spadkobiercy neofaszystowskiego MSI, odnieśli zwycięstwo w wyborach parlamentarnych we Włoszech.

Czy rasizm jest częścią polskości? Publikujemy fragment książki Agnieszki Kościańskiej i Michała Petryka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie”.

To nie jest powtórka z historii rasizmu, program edukacyjny dla białasów ani ćwiczenie z reprezentacji. Wydaje się, że Peele zrobił po prostu film, który chciał zrobić. Z jakim skutkiem?

Kiedy mężczyźni grali mocno i siłowo, w triumfie zaciskając pięści, było to normalne. Kiedy robiła to zbudowana jak kulturystka czarna Serena, była postrzegana jako agresywna, niekobieca.

Patriotyzm białych mężczyzn wymagał egzekwowania obowiązku macierzyństwa od białych kobiet.

Główny problem z teorią wielkiego zastąpienia nie polega na tym, że jest niepoparta faktami i danymi lub że pozostaje odporna na empiryczną weryfikację, ale na tym, jak radykalizująco działa na swoich wyznawców.

Mieszkam na Nowym Świecie i noszę gaz pieprzowy w torebce, ale nie dlatego, że ktoś w okolicy mojego domu dźgnął kogoś nożem albo dlatego, że do Polski przyjeżdżają obcokrajowcy.

Michał Sutowski w kolejnym odcinku serii podcastów „Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs”.

Jako polskie kobiety nie potrzebujemy, żebyście nas bronili przed obcokrajowcami. Brońcie nas przed gwałcicielami każdej narodowości.

„Kobiety, rasa, klasa” Angeli Y. Davis, jedna z najważniejszych książek w historii feminizmu, to historia wykluczeń i przemocy, ale też solidarności ponad podziałami, bezinteresownej pomocy, przyjaźni.

Czy ogromna fala solidarności i dobra, która wybuchła jak Polska długa i szeroka, skapnęła choć trochę na uchodźców z polsko-białoruskiej granicy? Czwarta część reportażu badawczego „Obcy w naszym kraju”.

Z Konstantym Gebertem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”, rozmawia Michał Sutowski.

Obecny moment nie jest momentem prawdy, kiedy rzeczy stają się proste, a podstawowy antagonizm jest wyraźnie widoczny. To moment najgłębszego kłamstwa.

Cztery dni po zakończeniu zimowej olimpiady w Pekinie wojska rosyjskie wkroczyły do Ukrainy. Największy skandal tych igrzysk wciąż nie został zakończony.

Wystarczyło jedno wideo i kilka plotek z co najmniej podejrzanych źródeł w internecie, by wzbudzić w ludziach strach i wywołać agresję.

Tu jest pomoc, tu jest człowieczeństwo. Ale wojna wyciąga z ludzi także i najgorsze cechy – mówią na przejściu granicznym w Medyce uchodźcy spoza Europy.

Zaczęło się od sabotażu maszyn leśnych i przejmowania majątku koncernów. Państwo odpowiedziało represjami, aresztowaniami i zabójstwami.

Na ten moment bardziej realne wydaje się jednak jej zatonięcie w gąszczu innych lewicowych kandydatów.

Fragment książki „Kobiety, klasa, rasa” autorstwa Angeli Y. Davis, ikony ruchu na rzecz wyzwolenia Afroamerykanów i praw kobiet, członkini Czarnych Panter i akademiczki.

Nie da się walczyć z takimi zjawiskami jak rasizm, odłączając je od szerszego kontekstu politycznego i systemowego, jakim jest kapitalizm – mówi Przemysław Wielgosz, autor książki „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Jak elity wczesnego kapitalizmu w odpowiedzi na zaostrzającą się walkę klas stworzyły rasy. Fragment książki Przemysława Wielgosza „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Uchodźcy z Haiti są czarni i biedni, więc Ameryka przepędza ich w teksańskim stylu: konno, z biczem w dłoni.

Minęło 20 lat, a muzułmanie nadal płacą cenę za atak terrorystów. Islamofobia zadomowiła się już w głównym nurcie polityki i mediów.

Klęska USA w Afganistanie to symboliczny koniec neoliberalizmu i początek dominacji nowego systemu – kapitalizmu autorytarnego.

Jeremy Corbyn unieszkodliwiony, Ken Loach usunięty. Partia Pracy pozbywa się lewicy, oskarżając najbardziej kategorycznych antyrasistów o rasizm.

Pop w w Polsce zazwyczaj bywa konserwatywny, a ten jest liberalno-progresywny i zwiera różne ważne i aktualne tematy. Kinga Dunin czyta „Dziewczynę, kobietę, inną” Bernardine Evaristo.

Czy wiecie, że słynne na cały świat parki Ameryki, w tym Wielki Kanion, Yellowstone i Yosemite, powstały w wyniku wysiedlenia rdzennych mieszkańców?

Nie tylko z powodu klęski na Euro. Przy okazji każdego kolejnego turnieju pojawiają się rasistowskie żarty o „reprezentacji Afryki”.

Niektórzy kibice buczą na widok przyklękających piłkarzy, bo ten antyrasistowski gest kojarzy im się z marksizmem i socjalizmem.

Kiedy skrajne, absurdalne przekonania wchodzą do głównego nurtu i zmieniają politykę, jest się czego obawiać.

Biali mają ten luksus, że mogą dla zabawy przebrać się za czarnych.

W mieście Tulsa znakomicie prosperował biznes czarnych Amerykanów – do czasu, aż biali sąsiedzi urządzili im pogrom.

Rozmawiamy z Margaret Amaką Ohią-Nowak i Bumim Phillipsem ze Stowarzyszenia Polaków Pochodzenia Afrykańskiego.

Padły oskarżenia o rasizm i kompleks białego zbawcy, o propagowanie kolonialnych pomysłów i powielanie negatywnych stereotypów na temat Afryki… Czym konkretnie zawinił odświeżony przed kilkoma dniami wideoklip piosenki z 1996 roku?

Podczas procesu Dereka Chauvina jego obrońcy argumentowali, że George Floyd nie zmarł od przyduszania, tylko dlatego, że był pod wpływem narkotyków.

Policjant oskarżony o zamordowanie George’a Floyda został uznany za winnego – to w Ameryce rzadkość. Jednak brutalność policji wobec Afroamerykanów trwa nadal.

Kiedy bankierzy zażądali ograniczenia liczby urodzeń, w Peru zaczęto przymusowo sterylizować rdzenne mieszkanki. Tak prezydent Fujimori likwidował biedę.

Izba Reprezentantów przegłosowała i przekazała do Senatu najważniejszą ustawę o prawie głosu i reformach politycznych od czasu Ustawy o prawach wyborczych.

Przed meczem Anglia–Polska toczy się zacięty pojedynek dwóch hasztagów, #klękaMY oraz #NieKlękamy. Dlaczego oddanie hołdu akcji wspierania walki z rasizmem wzbudza taką wściekłość?

Pomaga mu codzienny, strukturalny rasizm, dyskryminacja i instytucjonalna przemoc ukryte w nowoczesnych społeczeństwach. Podobnie było w Niemczech.

Robert Long „miał zły dzień”, bo rodzice zabronili mu oglądać pornosy. Zastrzelił więc osiem osób.

Stosunek do „W pustyni i w puszczy” mówi o tym, jakiej polskiej kultury chcemy. Czy powinny określać ją wrażliwość, szacunek dla innych i dążenie do wolności, czy raczej pogarda i samozadowolenie?

Uchodźców na Lesbos przeniesiono na teren byłego poligonu. Czy do wszystkich ich nieszczęść dojdą jeszcze okaleczenia od niewybuchów i ołowica?

Osoby o ciemniejszej skórze muszą być w cięższym stanie, by otrzymać takie samo leczenie jak osoby białe. To rasizm wbudowany w nowoczesną technologię.

Anna Boleyn jest postacią historyczną, o której wiemy, że czarna nie była. Czy to jednak faktycznie oznacza, że nie może jej grać czarna aktorka?

Nigdzie na świecie nie ma uzasadnienia dla rządów sprawowanych za pomocą nienawiści rasowej i szowinizmu etnicznego.

Kobiety angażują się w ruchy skrajnie prawicowe z tych samych powodów co mężczyźni – najczęściej ze strachu przed utratą tego, co mają i do czego czują się uprawnione.

1. Google zatrudnia analityczkę, by oceniała projekty firmy pod względem etycznym. 2. Google zwalnia analityczkę za to, że krytykuje nieetyczne projekty.

Szturm na Kapitol to nie wyjątek. Od ponad 150 lat wyższe klasy białej Ameryki prowokują takie rozruchy w obronie hierarchicznego społeczeństwa.

Agata Popęda wybrała 20 wydarzeń, które zmieniły Amerykę w 2020 roku. Pomijając, na ile to możliwe, Donalda Trumpa.

Wyborcy z grup, które Trump oczerniał, obrażał i krzywdził przez całą kadencję, w tym roku głosowali na niego chętniej niż cztery lata temu. Jest coś, co łączy te grupy.

Dla amerykańskich rasistów i zwolenników segregacji tegoroczne wybory to ostatnia, wielka bitwa o wszystko.

O sztuce teatralnej, która wywołała polityczne trzęsienie ziemi. I o dziennikarstwie kulturalnym na miarę skandynawskiego kryminału.

Ci chłopcy przynajmniej mają jakiś realny powód do dumy.

Książka Frantza Fanona bezlitośnie wytyka światu całą historię zbrodni, upokorzeń, a w końcu litości i wolności podanej „pańską ręką”.

Zmiana nazwy przez drużynę z Waszyngtonu pokazuje, że coraz więcej ludzi przestaje traktować rasę jak kostium.

Gdy pojawi się szczepionka, najpierw powinien ją otrzymać personel medyczny. A kogo zaszczepić w drugiej kolejności?

Freejazzowy kolektyw muzyczny z Danii wpadł na genialny w swej prostocie pomysł.

Miękki cel: osoba, lokalizacja lub obiekt, które uważa się za niechronione, bezbronne i bezsilne wobec ataku wojskowego lub terrorystycznego.

Jest jednym z najgłośniejszych krytyków Donalda Trumpa. Za pomocą inicjatywy „More than a Vote” koszykarz ma zamiar zachęcić czarnych do głosowania.

82 proc. koszykarzy grających w NBA to czarni, jednak zaledwie jeden z trzydziestu właścicieli jest Afroamerykaninem. To… Michael Jordan.

Górnicy i drwale w rekordowym tempie wycinają chronione lasy deszczowe, zatruwają rzeki rtęcią i celowo przenoszą COVID-19 na rdzenne społeczności.

Facebook utrwala swój wizerunek sędziwego protoplasty social mediów, który nie chce i przynajmniej na razie nie bardzo musi się zmienić, choć ewidentnie nie nadąża za obecnymi czasami.

Policyjna przemoc i systemowy rasizm splatają się z kryzysem klimatycznym. Koncerny paliwowe, np. Shell czy Chevron, finansują militaryzację policji.

Federalni funkcjonariusze niejasnych służb wciągają demonstrantów do nieoznakowanych pojazdów i przetrzymują – najprawdopodobniej bezprawnie.

„Stoję w kolejce i słyszę, jak facet za mną mówi, że nienawidzi czarnuchów, że po co tu taki przyjechał. Myśli, że skoro jestem czarny, to nie rozumiem po polsku”.

Lee połączył atrakcyjną sensacyjną narrację z genialnie złośliwym, mrocznym humorem i niebanalną polityczno-historyczną refleksją.

Jak wiadomo, okupacja, wyzysk i krwawo tłumione bunty są dziejową niesprawiedliwością, gdy przydarzają się Europejczykom – w innych rejonach świata z jakichś powodów ważą mniej.

Wielkie oddziaływanie człowieka na środowisko ma początek właśnie wtedy, gdy Europa zaczęła brutalnie podbijać i kolonizować świat.

Historie propagowane przez kolejne rządy, zwłaszcza dotyczące stosunków pomiędzy Zjednoczonym Królestwem i innymi narodami, to długi ciąg wierutnych kłamstw.

„Karen” jest wymagająca, wygadana i ważna. A przede wszystkim jest biała i dlatego wie, że kiedy wezwie policję, stróże prawa wezmą jej stronę.

Czy rozpoznawanie twarzy za pomocą sztucznej inteligencji nie jest aby wskrzeszeniem skompromitowanej XIX-wiecznej pseudonauki?

Formalnie Stany Zjednoczone nie są już krajem rasistowskim, ale wciąż panuje tam strukturalny apartheid. Czarni obywatele żyją w zupełnie innym świecie niż biali.

Opowieść o produktach Madam Walker, pierwszej czarnej milionerki, to też historia dążenia do „białego” kanonu urody.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych zastosowań sztucznej inteligencji jest rozpoznawanie ludzkich twarzy. Tu też biali są faworyzowani.

Najważniejszymi bohaterami powieści Jesmyn Ward są czarne rodziny. Kinga Dunin czyta „Zbieranie kości” i „Śpiewajcie, z prochów śpiewajcie”.

Egzekwując prawo, policja nie traktuje wszystkich jednakowo. Niewspółmiernie interesuje się ludźmi biednymi, niebiałymi i należącymi do innych grup z dołów społecznej hierarchii.

Po śmierci George’a Floyda, odnotowano ponad 380 przypadków przemocy wymierzonych w dziennikarzy.

Jak mówić o niebiałych Polakach? Zamiast sięgać po Norwida, lepiej zapytać ich samych.

Minęło kilka lat, odkąd po raz pierwszy usłyszałam, że kolor mojej skóry wiele rzeczy mi ułatwia. Dość mocno się wtedy obruszyłam.

Ewa Sapieżyńska rozmawia z Nosizwe Baqwa.

Kiedy bezsilność bierze górę, zaczynają płonąć samochody. Pytanie, jak do tego doszło, że buzująca złość musiała wreszcie znaleźć ujście. I jak to się stało, że wolimy „eleganckie oburzenie”, niż realne zmiany?

HBO Max usunęło na jakiś czas ze swojej platformy film, który jest elementem historii kultury, w tym kultury rasistowskiej. Cenzura to najłatwiejsze rozwiązanie.

Fakt, że nikt w Polsce nie burzy pomników, świadczy o relatywnie spokojnych nastrojach polskiego społeczeństwa. Ale jednocześnie świadczy o politycznym marazmie.

W reakcji na zdjęcie czarnoskórej dziewczyny z transparentem „Stop calling me Murzyn” uaktywniła się internetowa husaria obrońców polszczyzny.

Każde demokratyczne społeczeństwo potrzebuje uczciwej rozmowy o swojej rasistowskiej czy antysemickiej przeszłości i o tym, jak ją upamiętnić w przestrzeni społecznej, by zadośćuczynić potomkom ofiar.

Macie dość tłumaczenia dzieciom rasizmu wylewającego się z kolejnych stron „W pustyni i w puszczy”? Jest okazja, by to zmienić.

Tradycyjnie odezwali się bezrefleksyjni obrońcy wolnego rynku, którzy podniesienie ręki na własność prywatną uważają za delegitymizację protestów.

„Dziękuję Bogu, że ci ludzie są na ulicach” – powiedział działacz społeczny i profesor filozofii z Harvardu w wywiadzie dla CNN.

Kościuszko był jedną z niewielu postaci z początków amerykańskiej historii, która w pełni podpisałaby się pod hasłem dzisiejszych czarnych demonstrantów.

Zamieszki trwały cały weekend i nie słabną. Ponad 100 tys. Amerykanów zmarło na koronawirusa, a eksperci boją się, że tłumy na ulicach doprowadzą do drugiej fali epidemii.

Ahmaud Arbery został zastrzelony za to, że uprawiał jogging, będąc czarnym.

Howard Zinn opisuje, jak po ataku na Pearl Harbor traktowane były osoby pochodzenia japońskiego.

Co to znaczy dorastać w Ameryce, będąc czarnym mężczyzną?

Chcesz poznać prawdę o dziejach naszej pięknej ojczyzny? Nikt nie opowie ci ich barwniej niż teorie spisku.

26 lat temu z bliska strzelił dwa razy do człowieka, którego nawet nie znał osobiście, a potem dostrzelił leżącego na wszelki wypadek. Rozmowa z autorem książki „Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia”.

Zamknięte osiedla, mury, szlabany, ochroniarze, prywatne plaże − nierówności są w Chile widoczne na każdym kroku.

Rasizm przenika do myślenia zwykłych obywateli, którym wydaje się, że nie mają z nim nic wspólnego – mówi Reni Eddo-Lodge, autorka książki „Dlaczego nie rozmawiam już z białymi o kolorze skóry”.

Pojęcie populizmu jest dziś nadużywane. Między innymi właśnie dlatego przeciwnicy „populizmu” nie umieją zaoferować politycznej alternatywy.

Nawet najbardziej przywiązane do rządów prawa państwo jest w stanie zniszczyć życie obywatelowi, który z różnych przyczyn znalazł się na jego celowniku.

Oscary białe jak śnieg? Nie w tym roku. Wiele nominowanych filmów podejmowało temat rasy. Ale z ich artystyczną jakością bywało różnie.

Kiedy „zastrzeliłem człowieka” znaczy „wykonywałem swoją pracę”.

Feministkę i odkrywczynię czy obiekt seksualny i neokolonizatorkę?

Ujawniamy kto jest bardziej aryjski od aryjczyków.

Nie uwierzycie, co stało się później!

Rasizm pozostanie z nami w dającej się przewidzieć przyszłości. Będzie tak nie tylko w kulturze masowej, lecz także – o czym nie powinniśmy zapominać – w kręgach elit.

Biali są tak przyzwyczajeni do oglądania własnego odbicia we wszystkich wyobrażeniach ludzkości w każdej epoce, że zauważają je dopiero, gdy zostanie im sprzątnięte sprzed nosa.

Rasa, do tego określana przez kroplę „skażonej krwi”, jest bardzo podejrzaną kategorią, ale rodzina i jej historia to już fakty.

Terrorystą znów okazał się biały mężczyzna o neofaszystowskich poglądach.

Olga Wróbel rozmawia z Colsonem Whiteheadem, autorem nagrodzonej w zeszłym roku Pulitzerem powieści „Kolej podziemna”.

Może się okazać, że trzeba będzie zamknąć drzwi naszego pięknego kraju przed zadeklarowanym przeciwnikiem uchodźców i białym jak weselna koszula Zenka Martyniuka obywatelem sojuszniczych USA.

Czarni futboliści klęknęli podczas uroczystego śpiewania hymnu. Donald Trump nazwał ich sukinsynami. O co chodzi? O nacjonalizm w świecie sportu i oczywiście o rasizm.

Po lekturze nie mogę się opędzić od fantazji lokalnych: dziewki brane po kątach szklanych domów, swojski pan grający w wista o swe dusze po szczęśliwie zwyciężonym powstaniu styczniowym.

W USA powstało wiele praw, na których wzorował się ruch nazistowski w Niemczech.

Być może nie wszystkim wydaje się oczywiste, że bezkarność białych krzywdzących czarnych przyczynia się do wzrostu liczby morderstw wśród czarnych.

Fotorelacja Agaty Kubis

Nie zgadzamy się na alians prawicowej władzy z nacjonalistami! Wideorelacja z demonstracji Solidarni przeciw rasizmowi.

Sny o kolonialnej potędze są źródłem polskiego rasizmu.

Od petardy do noża w brzuchu – ełcka tragedia to pokłosie skrajnie prawicowej propagandy.

Rządy PiS-u to dla liberałów zamach stanu niższej kasty społeczeństwa. Polskich chłopów – ludzi prymitywnych i groźnych.

Czy Wrocław jest brunatny? I kto może to mówić na głos?

Stanami Zjednoczonymi wstrząsnęło ostatnio kilka rasistowskich głosów. Ale to nie pojedyncze wypowiedzi są prawdziwym problemem.

Fragment pierwszej powieści noblistki – „Najbardziej niebieskie oko”.

Oburzający się na „kajdany całej ludzkości” oświeceniowi filozofowie nie mieli na myśli niewolnictwa.

O wojnie z Romami mieszkającymi na koczowisku piszą w „Le Monde diplomatique” Ilona Witkowska i Maciej Mandelt.

„Dzięki takim osobom jak ona, mogę dziś tu być” powiedział prezydent Obama, odsłaniając 27 lutego 2013 pomnik zmarłej w 2002 roku Rosy Parks.