#rasizm

Nowe:

Kadr z filmu „To właśnie miłość". Fot. Universal Pictures

Najgorsze świąteczne komedie romantyczne. Na ich tle „To właśnie miłość” wypada nieźle

Nawet jeśli święta to czas cudów, kobieta może uosabiać tylko jedno patriarchalne wyobrażenie naraz: albo opiekunkę, albo kochankę.

Kadr z filmu „Napoleon". Fot. Apple Studios

„Cesarz antywoke” czy mit, który należy odkłamać? Francuskie spory wokół Napoleona

Francuscy badacze są zgodni w odrzuceniu czarnej legendy Napoleona, przedstawianego czasem jako prekursor Adolfa Hitlera – za sugerowanie tej interpretacji niektórzy atakują film Scotta – jednak spierają się o wszystko inne.

Ksenofobia nasza powszednia

W czasie trwania naszych badań nad językiem pogardy wobec mniejszości w polskiej polityce często doświadczałyśmy poczucia niemocy. Bezradności. Tego typu wątpliwości praktycznie nas nie opuszczały i nie opuszczają cały czas. Ada Tymińska, Olga Świerkocka

Murzyni – rasa niewolników

Agnieszka Kościańska, Michał Petryk
Manifestacja Hamasu w Gazie. Fot. DYKT Mohigan/Flickr.com

Hamas i banalizacja zła

Z jakiegoś powodu jesteśmy świadkami wzmożonych wyrazów solidarności z Palestyńczykami nie w kontekście prowadzonych przez nich walk społecznych, lecz aktu terroru.

Tablica zapowiadająca pierwsze pytanie w debacie wyborczej. Fot. TVP

Znamy wielkiego zwycięzcę debaty w TVP. To rasizm

Musimy zatrzymać inną antyhumanitarną retorykę, która weszła do mainstreamu i nie budzi mocnego sprzeciwu najwyraźniej odpornej na karygodne treści opinii publicznej.

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

bell-hooks

bell hooks: Miłość to jedyne lekarstwo na strach przed śmiercią

Ani kult wylewający się z naszych telewizorów, ani wszystkie te śmierci, na które codziennie patrzymy, w żaden sposób nie przygotowują nas na to, by zmierzyć się z umieraniem świadomie, przytomnie i ze spokojem ducha.

Muzeum Dresdner Zwinger Museum w Dreźnie. Fot. Jorge Royan/Wikimedia Commons

Robotnicy w łachmanach w Luwrze: polityczna historia muzeum

Jakub Majmurek rozmawia z profesorem Krzysztofem Pomianem, historykiem, filozofem, eseistą, autorem monumentalnej, trzytomowej pracy „Muzeum. Historia światowa”.

Fot. Andrea Cassani/ Unsplash

Media społecznościowe są jak dzwony kościelne – zapowiadają nadejście linczu

Na podstawie analizy danych ustalono zdumiewającą prawidłowość statystyczną: tam, gdzie częstotliwość używania Facebooka na osobę była większa o odchylenie standardowe od średniej krajowej, liczba ataków na uchodźców wzrastała o mniej więcej trzydzieści pięć procent.

Rodzina migrantów odnaleziona w lasach na Podlasiu, 6 października 2021. Fot. Maciej Łuczniewski

Tusk mówi po rasistowsku

„Prawdziwą bombę dopiero nam szykują” – te słowa Donalda Tuska powinny trafić na listę hańby polskiej polityki.

Zabytkowa menora w Portugalskim muzeum. Fot. jaime.silva/Flickr.com

Žižek: Czy antykapitalizm jest antysemicki?

Według części żydowskich środowisk antykapitalizm jest nową maską antysemityzmu. Coś tu nie gra.

Szymon Marciniak i Sławomir Mentzen. Fot. Werner100359, Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, ed. KP

Coście, Marciniaki, uczynili z tą krainą?

Jak wam nakłaść do łba, że te eventy biznesowe nie są dla robienia biznesu, tylko po to, żeby brunatne towarzystwo, jak to się dzieje w całej Europie, zamieniło fleki na garnitury i wreszcie dorwało się do, także waszych, pieniędzy?

Doroczna parada upamiętniająca rdzennych mieszkańców Australii poległych na frontach Wojen Światowych. Fot. Andrew Finden

Głos czy suwerenność? Australia spiera się o dekolonizację

Australijska ludność rdzenna pozostaje zakładnikiem europejskiej definicji suwerenności.

Toni Morrison. Fot. Mike Strasser/USMA PAO/Flickr.com

Czarne sumienie Ameryki. O „Samoszacunku” Toni Morrison

W Ameryce amerykański znaczy biały – pisała Toni Morrison. To się nie zmieniło.

Książki Roalda Dahla

Zamiast cenzurować klasykę, dajmy więcej przestrzeni nowej literaturze

Usunięcie kilku najbardziej wątpliwych wyrażeń wcale nie usuwa problematyczności prozy Dahla i Fleminga, sięga ona głębiej niż język.

Amia Srinivasan

„Po prostu nie uwierzyłem im, tym kobietom”

W miejscach zdominowanych przez białych często uważano, że kobiet ciemnoskórych i czarnych nie da się zgwałcić ze względu na ich domniemaną hiperseksualność. Dokonywane przez nie zgłoszenia napaści były więc a priori dyskredytowane.

Szturm na Kapitol 2021

Opowieść o Ameryce jako najdoskonalszej demokracji świata to jakiś żart

Amerykański system jest niedostosowany do jakichkolwiek wyzwań współczesności. Tu nie działa praktycznie nic. Z Piotrem Tarczyńskim, autorem książki „Rozkład. O niedemokracji w Ameryce”, rozmawia Michał Sutowski.

Young Thug. Fot. The Come Up Show/Flickr.com

USA, Wielka Brytania i Polska polują na raperów. Zarzuty? Teksty utworów

Proces Young Thuga, jednego z najbardziej wpływowych amerykańskich raperów, jak w soczewce skupia problemy amerykańskiego prawa: od profilowania etnicznego po oskarżenia opierające się na tekstach i klipach.

Marsz Niepodległości 2022 w Warszawie. Fot. Matthias Berg/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Policja murem za Jaszczurem? O obojętności wobec przestępstw z nienawiści

Nienawiść, będąca powodem wielu przestępstw, nie jest ujmowana w statystykach, a odpowiedzialni za jej podsycanie unikają odpowiedzialności. Wyraźnie podnosi się też poziom tolerancji nienawistnych haseł.

Dzielnica Pantin w Paryżu. Fot. Stephane Pardo/flickr.com

„Strefy zakazane”, gdzie nie ma już białych? Oto prawda o francuskich przedmieściach

Państwo sięga tu najczęściej policyjną pałką, a „szumowiny” (jak mówi Le Pen) z przedmieść są wygodnymi kozłami ofiarnymi dla skrajnej prawicy.

Romskie uchodźczynie z Ukrainy. Fot. UN Women/Maxime Fossat

Opowieść o Romach w czasach wojny i nie tylko

Żadna z historii, w których ukraińscy Romowie odgrywali rolę czarnych charakterów, nie okazała się prawdziwa.

Zamieszki w Lyon. Fot. lyonmag/YouTube.com

Rasistowska wojna mundialowa: francuska skrajna prawica poluje na Marokańczyków

Oglądanie finału prawdopodobnie u wielu francuskich nacjonalistów wywołało dysonans poznawczy. Mecz z Argentyną przegrali spadkobiercy Karola Młota czy potomkowie najeźdźców, których Frankowie pobili pod Poitiers? Skoro Les Bleus ponieśli klęskę w karnych, to raczej to drugie.

Fot. Colin Lloyd/Unsplash

Wiedza sprzedawana jest dzisiaj agresywnie, z poczuciem wyższości i w gotowym pakiecie światopoglądowym [rozmowa]

Z Łukaszem Lamżą, autorem książki „Trudno powiedzieć. Co nauka mówi o rasie, chorobie, inteligencji i płci”, rozmawia Dawid Krawczyk.

Fot. Jonathan Cutrer/flickr.com

„Prehistoryczna apokalipsa” z Netflixa: nie dokument, tylko rasistowska teoria spiskowa

Jeśli nie ma dowodów na istnienie nieznanej dotąd prehistorycznej cywilizacji, to znaczy, że były, ale uległy zniszczeniu. Proste!

Fot. Nathan Rupert/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Co jest nie tak z wielkim sportem i dlaczego wszystko?

„Wiele z naszych binarnych płciowo przekonań i tradycji na temat sportu ma zawiłą i wcale nieoczywistą historię” – mówią autorki broszury „Jak pisać i mówić o kobietach i osobach LGBT+ w sporcie”.

Robert Lewandowski w meczu Polska  - Węgry. Fot. Roger Gorączniak/Wikimedia Commons

Dlaczego nie będę oglądał mundialu i wy też nie powinniście

Kiedy kilka lat temu skandal korupcyjny w FIFA nie schodził z czołówek, korporacyjni partnerzy organizacji publicznie naciskali na Seppa Blattera, domagając się jego ustąpienia ze stanowiska prezesa. Tysiące martwych pracowników i prześladowania mniejszości seksualnych już ich tak nie bolą.

Obraz Pedro Liry  „Pedro de Valdivia zakłada Santiago". Źródło: Wikimedia Commons

Biały zawsze był panem. Dzieje biedy w Ameryce Łacińskiej

Co trzecia osoba w Ameryce Łacińskiej żyje w biedzie. I nie przez nieudolność czy korupcję obecnych rządów.

Silent Twins - kadr

„Silent Twins”: Odmowa

Widzowie filmu Agnieszki Smoczyńskiej, podobnie jak szkolni nauczyciele dziewczynek, odruchowo szukają w ich życiu traum i zaniedbań, obiektywnych, zewnętrznych czynników, które spowodowały wycofanie się sióstr Gibbons w milczenie.

Jason Stanley. Fot. Jakub Szafrański

Stanley: Bardziej niż ustroje faszystowskie interesuje mnie faszystowska kultura

Naziści garściami czerpali inspiracje z amerykańskiego ustawodawstwa. Z Jasonem Stanleyem, autorem książki „Jak działa faszyzm”, rozmawia Michał Sutowski.

Kiley Reid, Charles Yu i Abdulrazak Gurnah. Fot. Wikimedia Commons, The Daily Show/YouTube.com, ed. KP

Nie jesteś Gościem od Kung-Fu. Rasizm w trzech ujęciach

Kinga Dunin czyta „Powróconych” noblisty Abdulrazaka Gurnaha, „Ten dziwny wiek” Kiley Reid i „Ucieczkę z Chinatown” Charlesa Yu.

Kanye West. Fot. Rodrigo Ferrari/flickr.com

Pro-lifer, antysemita i przemocowiec: tak upadał Kanye West

Według własnej narracji Ye jest ofiarą represji, a nie kimś, kto sam wywołuje problemy i powołuje się na dyskryminację, gdy coś mu nie wyjdzie.

Agnieszka Kościańska i Michał Petryk. Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Rasizm w Polsce nie jest domeną środowisk skrajnych

Myślenie w kategoriach swój–obcy, w kategoriach biały–niebiały, cywilizacja–barbarzyństwo pojawia się też w innych przestrzeniach kultury – mówią Agnieszka Kościańska i Michał Petryk, których książka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie” ukazała się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Nie mamy pana na liście i co nam pan zrobi? Jak się odbiera prawo wyborcze w USA

Kiedy demografia utrudnia wygranie wyborów, republikanie sięgają po inne środki. W listopadzie najpewniej przejmą Kongres.

jak działa vendi krzyś

Czy Polacy są rasistami? Czy żyjemy w faszystowskim państwie?

Czy jesteśmy rasistami? Czy naród, który sam był ofiarą rasizmu pod zaborami, nigdy nie miał kolonii, a mniejszości koegzystują u nas bez większych napięć, może być rasistowski?

Malcom-zenit-pilka-nozna-Rosja

Czarni piłkarze zagrają dla Rosji? „Przez rasizm nigdy nie zostaną zaakceptowani”

Malcom i Claudinho nie są pierwszymi Brazylijczykami aspirującymi do grania w reprezentacji Rosji. Różnica polega na tym, że ich poprzednicy byli biali.

Fragment okładki książki „Manifest" Bernardine Evaristo

Poradnik pozytywnego myślenia? [o „Manifeście” Bernardine Evaristo]

Nie jestem białą Polką, która mówi czarnej Brytyjce, jak ma żyć. Jestem czytelniczką, która spodziewała się po Evaristo czegoś więcej: wymagającej, krytycznej, może nawet kontrowersyjnej i radykalnej narracji biograficznej.

Juan Gabriel Vásquez, Vivian Gornick i Bernardine Evaristo, Fot. Jennie Scott/Wikimedia Commons, Casa de América/flickr.com, Moata Tamaira/flickr.com, ed. KP

Biografie mogą być ciekawe. O ile ktoś umie je dobrze opowiedzieć

Kinga Dunin czyta „A gdy obejrzysz się za siebie” Juana Gabriela Vásqueza, „Manifest” Bernardine Evaristo i „Kobietę osobną i miasto” Vivian Gornick.

Berlusconi-Meloni-Salvini

Dobre wieści z Włoch: Gorzej już nie będzie

25 września 2022 roku skrajnie prawicowi Bracia Włosi, spadkobiercy neofaszystowskiego MSI, odnieśli zwycięstwo w wyborach parlamentarnych we Włoszech.

Agnieszka Kościańska Michał Petryk

„Z autobusem Arabów” – lęk i fascynacja

Czy rasizm jest częścią polskości? Publikujemy fragment książki Agnieszki Kościańskiej i Michała Petryka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie”.

Materiały promocyjne filmu Nie!. Fot. Universal Pictures

„Nie!”: Jordan Peele wolałby nie

To nie jest powtórka z historii rasizmu, program edukacyjny dla białasów ani ćwiczenie z reprezentacji. Wydaje się, że Peele zrobił po prostu film, który chciał zrobić. Z jakim skutkiem?

Serena Williams. Fot. Beth Wilson/mirsasha/Flickr.com, CC BY-NC-ND 2.0

Żegnaj, królowo

Kiedy mężczyźni grali mocno i siłowo, w triumfie zaciskając pięści, było to normalne. Kiedy robiła to zbudowana jak kulturystka czarna Serena, była postrzegana jako agresywna, niekobieca.

Fot. Salim Fadhley/flickr.com

Rasistowskie korzenie zakazu aborcji

Patriotyzm białych mężczyzn wymagał egzekwowania obowiązku macierzyństwa od białych kobiet.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Syndrom oblężonej rasy, czyli o co chodzi z wielkim zastąpieniem

Główny problem z teorią wielkiego zastąpienia nie polega na tym, że jest niepoparta faktami i danymi lub że pozostaje odporna na empiryczną weryfikację, ale na tym, jak radykalizująco działa na swoich wyznawców.

Fot. Tajchert/flickr.com, ed. KP

Czaskoski, po co wpuściłeś Ukraińców do Warszawy?

Mieszkam na Nowym Świecie i noszę gaz pieprzowy w torebce, ale nie dlatego, że ktoś w okolicy mojego domu dźgnął kogoś nożem albo dlatego, że do Polski przyjeżdżają obcokrajowcy.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout

Dyplom, rasa i klasa, czyli jak głosuje Ameryka

Michał Sutowski w kolejnym odcinku serii podcastów „Kapitał i ideologia: (naprawdę) krótki kurs”.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Nie brońcie nas przed obcokrajowcami w Bolcie, tylko przed gwałcicielami w Bolcie

Jako polskie kobiety nie potrzebujemy, żebyście nas bronili przed obcokrajowcami. Brońcie nas przed gwałcicielami każdej narodowości.

Fot. Russell Tribunal/flickr.com, ed. KP

Będę silna naszą wspólną wiarą, towarzyszko

„Kobiety, rasa, klasa” Angeli Y. Davis, jedna z najważniejszych książek w historii feminizmu, to historia wykluczeń i przemocy, ale też solidarności ponad podziałami, bezinteresownej pomocy, przyjaźni.

Pożegnanie dzieci w pociągu ewakuacyjnym na dworcu kolejowym w Kijowie Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Dwie granice, dwie Polski

Czy ogromna fala solidarności i dobra, która wybuchła jak Polska długa i szeroka, skapnęła choć trochę na uchodźców z polsko-białoruskiej granicy? Czwarta część reportażu badawczego „Obcy w naszym kraju”.

Memoriał ofiar w Srebrenicy

Ludobójstwo to nie jest po prostu bardzo duży mord [rozmowa z Konstantym Gebertem]

Z Konstantym Gebertem, autorem książki „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”, rozmawia Michał Sutowski.

Ukraiński żołnierz w pobliżu Charkowa  Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Žižek: Co wyrośnie z kieszeni pełnej ziaren słonecznika?

Obecny moment nie jest momentem prawdy, kiedy rzeczy stają się proste, a podstawowy antagonizm jest wyraźnie widoczny. To moment najgłębszego kłamstwa.

Fot. Marco Verch Professiona/flickr.com

Czy marihuana jest naprawdę groźniejsza od dopingu? Echa skandalu z Pekinu nie milkną

Cztery dni po zakończeniu zimowej olimpiady w Pekinie wojska rosyjskie wkroczyły do Ukrainy. Największy skandal tych igrzysk wciąż nie został zakończony.

Uchodźcy na dworcu kolejowym w Przemyślu. Fot. Monika Bryk

Hańba i zagrożenie. Kto doprowadził do wybuchu agresji w Przemyślu?

Wystarczyło jedno wideo i kilka plotek z co najmniej podejrzanych źródeł w internecie, by wzbudzić w ludziach strach i wywołać agresję.

Uchodźcy z Ukrainy na przejściu granicznym w Medyce Fot. Monika Bryk

Jak wygląda uchodźca? [reportaż z granicy]

Tu jest pomoc, tu jest człowieczeństwo. Ale wojna wyciąga z ludzi także i najgorsze cechy – mówią na przejściu granicznym w Medyce uchodźcy spoza Europy.

Jeden z protestów przeciwko niesprawiedliwościom dotykającym lud Mapucze w Santiago de Chile Fot. Esteban Ignacio/flickr.com

Bronią ziemi przed najazdem koncernów. Państwo nazywa ich terrorystami

Zaczęło się od sabotażu maszyn leśnych i przejmowania majątku koncernów. Państwo odpowiedziało represjami, aresztowaniami i zabójstwami.

Christiane Taubira Fot. Parti socialiste/flickr.com

Oto (kolejna) ostatnia nadzieja francuskiej lewicy

Na ten moment bardziej realne wydaje się jednak jej zatonięcie w gąszczu innych lewicowych kandydatów.

Angela Davis

Czarne kobiety i ruch klubowy [fragment książki Angeli Y. Davis]

Fragment książki „Kobiety, klasa, rasa” autorstwa Angeli Y. Davis, ikony ruchu na rzecz wyzwolenia Afroamerykanów i praw kobiet, członkini Czarnych Panter i akademiczki.

Przemysław Wielgosz Fot. Jakub Szafrański

W rasizmie chodzi o zarządzanie różnicą, niekoniecznie o kolor skóry [rozmowa]

Nie da się walczyć z takimi zjawiskami jak rasizm, odłączając je od szerszego kontekstu politycznego i systemowego, jakim jest kapitalizm – mówi Przemysław Wielgosz, autor książki „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Gra w rasy fragm. okładki

Kiedy Afrykanie nie byli czarni

Jak elity wczesnego kapitalizmu w odpowiedzi na zaostrzającą się walkę klas stworzyły rasy. Fragment książki Przemysława Wielgosza „Gra w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić”.

Fot. DW News/Youtube.com

Teksas: biali strażnicy na koniach poganiają Haitańczyków biczami

Uchodźcy z Haiti są czarni i biedni, więc Ameryka przepędza ich w teksańskim stylu: konno, z biczem w dłoni.

pixabay.com, CC0

Islamofobia, czyli rasizm niekontrowersyjny

Minęło 20 lat, a muzułmanie nadal płacą cenę za atak terrorystów. Islamofobia zadomowiła się już w głównym nurcie polityki i mediów.

Żołnierze Stanów Zjednoczonych w Afganistanie Fot. Alfred Johnson/Morning Calm Weekly

Klęska w Afganistanie to znak, że kończą się rządy Zachodu nad rynkami świata. Ale nowy model nie będzie lepszy

Klęska USA w Afganistanie to symboliczny koniec neoliberalizmu i początek dominacji nowego systemu – kapitalizmu autorytarnego.

Ken Loach i Jeremy Corbyn. Fot. Chris Payne/Cornerhouse, Garry Knight/Flickr.com. Ed. KP

Jak Partia Pracy pozbyła się Kena Loacha

Jeremy Corbyn unieszkodliwiony, Ken Loach usunięty. Partia Pracy pozbywa się lewicy, oskarżając najbardziej kategorycznych antyrasistów o rasizm.

Fot. Jennie Scott. Ed KP

„Dziewczyna, kobieta, inna”: Bajka z innego świata?

Pop w w Polsce zazwyczaj bywa konserwatywny, a ten jest liberalno-progresywny i zwiera różne ważne i aktualne tematy. Kinga Dunin czyta „Dziewczynę, kobietę, inną” Bernardine Evaristo.

Rodzina z plemienia Pikunów w roku 1900 Fot. Edward S. Curtis/Biblioteka Kongresu USA/Domena publiczna

Obszary ochronne? Tak, już są pod ochroną – rdzennej ludności. Po prostu jej nie wysiedlajmy

Czy wiecie, że słynne na cały świat parki Ameryki, w tym Wielki Kanion, Yellowstone i Yosemite, powstały w wyniku wysiedlenia rdzennych mieszkańców?

Francja-reprezentacja-euro2020

Obcy pod flagą trójkolorową. Kontrowersje wokół reprezentacji Francji

Nie tylko z powodu klęski na Euro. Przy okazji każdego kolejnego turnieju pojawiają się rasistowskie żarty o „reprezentacji Afryki”.

Fot. Sky News/Youtube.com

Buczą i wygwizdują, bo „klękanie kojarzy się z marksizmem i socjalizmem”

Niektórzy kibice buczą na widok przyklękających piłkarzy, bo ten antyrasistowski gest kojarzy im się z marksizmem i socjalizmem.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

„Cancel culture”: wojna kulturowa trwa i wygrywa ją skrajna prawica

Kiedy skrajne, absurdalne przekonania wchodzą do głównego nurtu i zmieniają politykę, jest się czego obawiać.

kepno-przedszkole-blackface

„Bambo” w przedszkolu, czyli niewinne zabawy w rasizm

Biali mają ten luksus, że mogą dla zabawy przebrać się za czarnych.

Mieszkaniec Tulsy pojmany przez białych napastników. Fot. Tulsa Historical Society & Museum

Sto lat temu w Oklahomie

W mieście Tulsa znakomicie prosperował biznes czarnych Amerykanów – do czasu, aż biali sąsiedzi urządzili im pogrom.

Bumi-Phillips-Margaret-Ohia-Nowak

Efekt „Makumby”: Krzywda, rasizm i wyzwiska, jakich biały Polak nigdy nie doświadczy

Rozmawiamy z Margaret Amaką Ohią-Nowak i Bumim Phillipsem ze Stowarzyszenia Polaków Pochodzenia Afrykańskiego.

makumba skiba big cyc

Makumba 2.0, czyli dobre intencje białego zbawcy

Padły oskarżenia o rasizm i kompleks białego zbawcy, o propagowanie kolonialnych pomysłów i powielanie negatywnych stereotypów na temat Afryki… Czym konkretnie zawinił odświeżony przed kilkoma dniami wideoklip piosenki z 1996 roku?

49953042223_7230f3b7a2_k

Malinowska: Fundamentem amerykańskiej wojny z narkotykami jest rasizm

Podczas procesu Dereka Chauvina jego obrońcy argumentowali, że George Floyd nie zmarł od przyduszania, tylko dlatego, że był pod wpływem narkotyków.

derek-chauvin

Chauvin skazany za morderstwo. Czy amerykańska policja przestanie zabijać czarnych?

Policjant oskarżony o zamordowanie George’a Floyda został uznany za winnego – to w Ameryce rzadkość. Jednak brutalność policji wobec Afroamerykanów trwa nadal.

peru fujimori kobety-100

Zbrodnia na żądanie banków. Jak Peru likwidowało biedę przymusową sterylizacją

Kiedy bankierzy zażądali ograniczenia liczby urodzeń, w Peru zaczęto przymusowo sterylizować rdzenne mieszkanki. Tak prezydent Fujimori likwidował biedę.

głosuj blm usa

Jim Crow 2021, czyli walka z odbieraniem praw wyborczych Amerykanom

Izba Reprezentantów przegłosowała i przekazała do Senatu najważniejszą ustawę o prawie głosu i reformach politycznych od czasu Ustawy o prawach wyborczych.

Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn, 2018.

Polaku, uklęknij przed meczem, skoro i tak klęczysz

Przed meczem Anglia–Polska toczy się zacięty pojedynek dwóch hasztagów, #klękaMY oraz #NieKlękamy. Dlaczego oddanie hołdu akcji wspierania walki z rasizmem wzbudza taką wściekłość?

hanau ofiary rasizm terroryzm

Rok od zamachu w Hanau: żaden terrorysta nie działa sam

Pomaga mu codzienny, strukturalny rasizm, dyskryminacja i instytucjonalna przemoc ukryte w nowoczesnych społeczeństwach. Podobnie było w Niemczech.

usa popęda zabójca

Biały chłopak zastrzelił sześć Azjatek – Ameryka zastanawia się, czy to rasizm

Robert Long „miał zły dzień”, bo rodzice zabronili mu oglądać pornosy. Zastrzelił więc osiem osób.

pustyni i puszczy

Staś i Nel – nasi mali rasiści

Stosunek do „W pustyni i w puszczy” mówi o tym, jakiej polskiej kultury chcemy. Czy powinny określać ją wrażliwość, szacunek dla innych i dążenie do wolności, czy raczej pogarda i samozadowolenie?

uchodźcy grecja moria lesbos

Uchodźcy na skażonej ziemi. Jak wygląda rasizm ekologiczny

Uchodźców na Lesbos przeniesiono na teren byłego poligonu. Czy do wszystkich ich nieszczęść dojdą jeszcze okaleczenia od niewybuchów i ołowica?

pulsoksymetr

Pulsoksymetry: technologia z wbudowanym rasizmem

Osoby o ciemniejszej skórze muszą być w cięższym stanie, by otrzymać takie samo leczenie jak osoby białe. To rasizm wbudowany w nowoczesną technologię.

jodie turner smith anne boleyn

Czarna Anna Boleyn? Czemu nie. Czarny Kazimierz Wielki też nie byłby złym pomysłem

Anna Boleyn jest postacią historyczną, o której wiemy, że czarna nie była. Czy to jednak faktycznie oznacza, że nie może jej grać czarna aktorka?

Amanda Gorman

Pozbyliśmy się Trumpa. Kiedy pozbędziemy się rasizmu?

Nigdzie na świecie nie ma uzasadnienia dla rządów sprawowanych za pomocą nienawiści rasowej i szowinizmu etnicznego.

Ashley Babbitt

Kim jest kobieta, która zginęła w czasie szturmu na Kapitol?

Kobiety angażują się w ruchy skrajnie prawicowe z tych samych powodów co mężczyźni – najczęściej ze strachu przed utratą tego, co mają i do czego czują się uprawnione.

google Timnit Gebru

Pracownicy Google’a mówią dość i zakładają związek zawodowy

1. Google zatrudnia analityczkę, by oceniała projekty firmy pod względem etycznym. 2. Google zwalnia analityczkę za to, że krytykuje nieetyczne projekty.

Szturm zwolenników Trumpa na Kapitol. Fot. Brett Davis/Flickr.com

Kilka słów prawdy o hordach Trumpa

Szturm na Kapitol to nie wyjątek. Od ponad 150 lat wyższe klasy białej Ameryki prowokują takie rozruchy w obronie hierarchicznego społeczeństwa.

popęda usa 2020

USA: 20 wydarzeń 2020 roku (nie licząc Trumpa)

Agata Popęda wybrała 20 wydarzeń, które zmieniły Amerykę w 2020 roku. Pomijając, na ile to możliwe, Donalda Trumpa.

Fot. Gage Skidmore/Flickr.com

Czarni, Latynosi, Chińczycy i kobiety. Dlaczego oni wszyscy głosowali na Trumpa?

Wyborcy z grup, które Trump oczerniał, obrażał i krzywdził przez całą kadencję, w tym roku głosowali na niego chętniej niż cztery lata temu. Jest coś, co łączy te grupy.

Donald Trump. Fot. Michael Vadon, CC BY-SA

Trump: ostatnia krucjata w obronie apartheidu

Dla amerykańskich rasistów i zwolenników segregacji tegoroczne wybory to ostatnia, wielka bitwa o wszystko.

Hanan Benammar

Realia prześcignęły fikcję – między teatrem zaangażowanym a skandynawskim kryminałem

O sztuce teatralnej, która wywołała polityczne trzęsienie ziemi. I o dziennikarstwie kulturalnym na miarę skandynawskiego kryminału.

kanada-armia-para-gej-proudboys

#ProudBoys. Jak dumni geje strollowali przygłupich rasistów

Ci chłopcy przynajmniej mają jakiś realny powód do dumy.

Frantz-Fanon-01

Czarny, czyli wszystkie nerwice świata

Książka Frantza Fanona bezlitośnie wytyka światu całą historię zbrodni, upokorzeń, a w końcu litości i wolności podanej „pańską ręką”.

Fot. C Watts/Flickr.com

Futbol bez Czerwonoskórych

Zmiana nazwy przez drużynę z Waszyngtonu pokazuje, że coraz więcej ludzi przestaje traktować rasę jak kostium.

pixnio-fot-David-Basset-USCDCP

Rzecz o nierasistowskiej dystrybucji szczepionek

Gdy pojawi się szczepionka, najpierw powinien ją otrzymać personel medyczny. A kogo zaszczepić w drugiej kolejności?

Fot. @freejazzmodpaludan/facebook.com

Jak zamknąć usta rasiście? Utopić go w bardzo złym jazzie

Freejazzowy kolektyw muzyczny z Danii wpadł na genialny w swej prostocie pomysł.

Black_Lives_Matter_Protest

Czarna kobieta, czyli miękki cel

Miękki cel: osoba, lokalizacja lub obiekt, które uważa się za niechronione, bezbronne i bezsilne wobec ataku wojskowego lub terrorystycznego.

Fot. Tim Shelby/Flickr.com CC BY 2.0. Edycja KP.

LeBron James. Czy legenda NBA pomoże wykopać Trumpa z Białego Domu?

Jest jednym z najgłośniejszych krytyków Donalda Trumpa. Za pomocą inicjatywy „More than a Vote” koszykarz ma zamiar zachęcić czarnych do głosowania.

Fot. Wikimedia Commons. Edycja KP.

„Równość i władza w ręce ludzi!” Wraca NBA z Black Lives Matter w tle

82 proc. koszykarzy grających w NBA to czarni, jednak zaledwie jeden z trzydziestu właścicieli jest Afroamerykaninem. To… Michael Jordan.

46516920162_29c952a43f_h

Ci, co popierali Bolsonaro, mają krew na rękach

Górnicy i drwale w rekordowym tempie wycinają chronione lasy deszczowe, zatruwają rzeki rtęcią i celowo przenoszą COVID-19 na rdzenne społeczności.

The sergeant major of the Marine Corps, Sgt. Maj. Micheal P. Barrett, meets with Mark Zuckerberg, founder of Facebook, at Facebook in Menlo Park, CA, on March 17, 2014. (U.S. Marine Corps photo by Sgt. Mallory S. VanderSchans)(RELEASED)

Facebook na tle konkurencji jest jak konserwatywny wujek

Facebook utrwala swój wizerunek sędziwego protoplasty social mediów, który nie chce i przynajmniej na razie nie bardzo musi się zmienić, choć ewidentnie nie nadąża za obecnymi czasami.

Fot. Flickr/ Virginia Guard Public Affairs

Skąd zmilitaryzowana policja ma pieniądze? Od koncernów paliwowych

Policyjna przemoc i systemowy rasizm splatają się z kryzysem klimatycznym. Koncerny paliwowe, np. Shell czy Chevron, finansują militaryzację policji.

George_Floyd_police_brutality_protests_-_Portland_Oregon_-_July_22_-_tedder

Tajna policja Trumpa przywraca „prawo i porządek”

Federalni funkcjonariusze niejasnych służb wciągają demonstrantów do nieoznakowanych pojazdów i przetrzymują – najprawdopodobniej bezprawnie.

Fot. Jakub Szafrański

Jak ukąszenie komara. Polski rasizm codzienny

„Stoję w kolejce i słyszę, jak facet za mną mówi, że nienawidzi czarnuchów, że po co tu taki przyjechał. Myśli, że skoro jestem czarny, to nie rozumiem po polsku”.

Pięciu Braci. Fot. Materiały promocyjne.

„Pięciu braci” to ludowa, nie-biała historia wojny w Wietnamie

Lee połączył atrakcyjną sensacyjną narrację z genialnie złośliwym, mrocznym humorem i niebanalną polityczno-historyczną refleksją.

Fot. ČTK. Edycja KP.

„Winston Churchill był rasistą”

Jak wiadomo, okupacja, wyzysk i krwawo tłumione bunty są dziejową niesprawiedliwością, gdy przydarzają się Europejczykom – w innych rejonach świata z jakichś powodów ważą mniej.

Fot. British Library/Unsplash

Początek antropocenu: podboje, kolonizacja, niewolnictwo

Wielkie oddziaływanie człowieka na środowisko ma początek właśnie wtedy, gdy Europa zaczęła brutalnie podbijać i kolonizować świat.

Fot. retlaw snellac/flickr.com

Kłamstwa w majestacie

Historie propagowane przez kolejne rządy, zwłaszcza dotyczące stosunków pomiędzy Zjednoczonym Królestwem i innymi narodami, to długi ciąg wierutnych kłamstw.

Małżeństwo z Missouri grozi bronią protestującym. Fot. Youtube/The Sun

Grażyna za oceanem. Kim naprawdę jest Karen?

„Karen” jest wymagająca, wygadana i ważna. A przede wszystkim jest biała i dlatego wie, że kiedy wezwie policję, stróże prawa wezmą jej stronę.

G._Combe,_Elements_of_phrenology._Wellcome_L0022823-2

Rozpoznawanie twarzy? To robiono już w XIX wieku – i nazywało się eugeniką

Czy rozpoznawanie twarzy za pomocą sztucznej inteligencji nie jest aby wskrzeszeniem skompromitowanej XIX-wiecznej pseudonauki?

Fot. Yasmeen/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

USA: wciąż państwo apartheidu

Formalnie Stany Zjednoczone nie są już krajem rasistowskim, ale wciąż panuje tam strukturalny apartheid. Czarni obywatele żyją w zupełnie innym świecie niż biali.

Własnymi rękoma recenzja

Przed i po [o serialu „Własnymi rękoma: historia Madam C.J. Walker”]

Opowieść o produktach Madam Walker, pierwszej czarnej milionerki, to też historia dążenia do „białego” kanonu urody.

Fot. Jakub Szafrański

Rasizm sztucznej inteligencji

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych zastosowań sztucznej inteligencji jest rozpoznawanie ludzkich twarzy. Tu też biali są faworyzowani.

Jesmyn Ward recenzja

Medea z Missisipi

Najważniejszymi bohaterami powieści Jesmyn Ward są czarne rodziny. Kinga Dunin czyta „Zbieranie kości” i „Śpiewajcie, z prochów śpiewajcie”.

przemoc-policyjna

Prawo i przemoc. O źródłach brutalności policji

Egzekwując prawo, policja nie traktuje wszystkich jednakowo. Niewspółmiernie interesuje się ludźmi biednymi, niebiałymi i należącymi do innych grup z dołów społecznej hierarchii.

Fot. CNN/youtube.com

Amerykańska policja wzięła na cel dziennikarzy

Po śmierci George’a Floyda, odnotowano ponad 380 przypadków przemocy wymierzonych w dziennikarzy.

Fot. Jakub Szafrański

Nie wszyscy Polacy są biali, czyli o czym nie śniło się Norwidowi

Jak mówić o niebiałych Polakach? Zamiast sięgać po Norwida, lepiej zapytać ich samych.

Fot. Johnny Silvercloud/flickr.com

„Biel ustawia się na pozycji normy”. Porozmawiajmy o białym przywileju

Minęło kilka lat, odkąd po raz pierwszy usłyszałam, że kolor mojej skóry wiele rzeczy mi ułatwia. Dość mocno się wtedy obruszyłam.

Nosizwe-Baqwa-fot-Moe-Chakiri-2

Jeśli nie widzisz problemu z rasizmem, to sam jesteś problemem

Ewa Sapieżyńska rozmawia z Nosizwe Baqwa.

Fot. Mwangi Gatheca/Unsplash

Chutnik, Trzciński: Elegancki gniew

Kiedy bezsilność bierze górę, zaczynają płonąć samochody. Pytanie, jak do tego doszło, że buzująca złość musiała wreszcie znaleźć ujście. I jak to się stało, że wolimy „eleganckie oburzenie”, niż realne zmiany?

Fot. MGM Studios

Co zrobić z „Przeminęło z wiatrem”?

HBO Max usunęło na jakiś czas ze swojej platformy film, który jest elementem historii kultury, w tym kultury rasistowskiej. Cenzura to najłatwiejsze rozwiązanie.

Fot. youtube.com, edycja KP.

Marazm Polaków zastygły w pomniku

Fakt, że nikt w Polsce nie burzy pomników, świadczy o relatywnie spokojnych nastrojach polskiego społeczeństwa. Ale jednocześnie świadczy o politycznym marazmie.

ojciec-corka-afroamerykanie

Przestańcie mówić „Murzyn”. Serio

W reakcji na zdjęcie czarnoskórej dziewczyny z transparentem „Stop calling me Murzyn” uaktywniła się internetowa husaria obrońców polszczyzny.

Fot. Youtube.com, Twitter. Edycja KP.

Trzeba czasem zburzyć ten czy inny pomnik. Dla dobra demokracji

Każde demokratyczne społeczeństwo potrzebuje uczciwej rozmowy o swojej rasistowskiej czy antysemickiej przeszłości i o tym, jak ją upamiętnić w przestrzeni społecznej, by zadośćuczynić potomkom ofiar.

Fot. Jacek Karczmarz CC-BY 2.5/wikimedia commons. Edycja KP.

Polaczek Janek w Monachium mieszka, czyli wyrzućmy wreszcie „W pustyni i w puszczy” z kanonu lektur

Macie dość tłumaczenia dzieciom rasizmu wylewającego się z kolejnych stron „W pustyni i w puszczy”? Jest okazja, by to zmienić.

Fot. Donovan Valdivia/Unsplash. Edycja KP.

Morderstwo George’a Floyda: Co łączy kradzież z protestem przeciwko rasizmowi? Więcej, niż sądzicie

Tradycyjnie odezwali się bezrefleksyjni obrońcy wolnego rynku, którzy podniesienie ręki na własność prywatną uważają za delegitymizację protestów.

cornell-west

Cornel West: Neofaszystowski gangster w Białym Domu i Ameryka jako nieudany eksperyment

„Dziękuję Bogu, że ci ludzie są na ulicach” – powiedział działacz społeczny i profesor filozofii z Harvardu w wywiadzie dla CNN.

Fot. Wayne Hsieh, Kelly Kline/flickr.com. Edycja KP

Black Lives Matter. Kościuszko to mówił 250 lat temu

Kościuszko był jedną z niewielu postaci z początków amerykańskiej historii, która w pełni podpisałaby się pod hasłem dzisiejszych czarnych demonstrantów.

Fot. Geoff Livingston/flickr.com

Popęda: Systemowy rasizm amerykańskiej policji zabija

Zamieszki trwały cały weekend i nie słabną. Ponad 100 tys. Amerykanów zmarło na koronawirusa, a eksperci boją się, że tłumy na ulicach doprowadzą do drugiej fali epidemii.

Ahmaud Arbery Fot. twitter.com

Nie przeminęło z wiatrem. Lincz na Ahmaudzie Arberym

Ahmaud Arbery został zastrzelony za to, że uprawiał jogging, będąc czarnym.

Ludowa historia Stanów Zjednoczonych | Howard Zinn

Faszystowskie Stany [fragment „Ludowej historii Stanów Zjednoczonych”]

Howard Zinn opisuje, jak po ataku na Pearl Harbor traktowane były osoby pochodzenia japońskiego.

Uzodinma Iweala Colson Whitehead recenzja

Dyscyplina ponad wszystko

Co to znaczy dorastać w Ameryce, będąc czarnym mężczyzną?

Fot. Rory112233/commons.wikimedia.org CC BY-SA 4.0, pxhere.com CC0 Public Domain/ Fotoedycja KP

Oto top teorii spiskowych, w które wierzą Polacy

Chcesz poznać prawdę o dziejach naszej pięknej ojczyzny? Nikt nie opowie ci ich barwniej niż teorie spisku.

waluś

Janusz Waluś – sympatyczny morderca [rozmowa z Cezarym Łazarewiczem]

26 lat temu z bliska strzelił dwa razy do człowieka, którego nawet nie znał osobiście, a potem dostrzelił leżącego na wszelki wypadek. Rozmowa z autorem książki „Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia”.

Chile. fot. TwitterCIDH

W Chile podział na lepszych i gorszych jest nie tylko ekonomiczny, ale też rasowy

Zamknięte osiedla, mury, szlabany, ochroniarze, prywatne plaże − nierówności są w Chile widoczne na każdym kroku.

Fot. Phil Roeder/flickr.com

Eddo-Lodge: Czy świat bez rasizmu to naprawdę rzecz nie do pomyślenia?

Rasizm przenika do myślenia zwykłych obywateli, którym wydaje się, że nie mają z nim nic wspólnego – mówi Reni Eddo-Lodge, autorka książki „Dlaczego nie rozmawiam już z białymi o kolorze skóry”.

Bez tytułu

Nacjonalizm, demagogia, rasizm, ksenofobia, autorytaryzm. Co nazywamy populizmem?

Pojęcie populizmu jest dziś nadużywane. Między innymi właśnie dlatego przeciwnicy „populizmu” nie umieją zaoferować politycznej alternatywy.

when-they-see-us

Uznani za (nie)winnych

Nawet najbardziej przywiązane do rządów prawa państwo jest w stanie zniszczyć życie obywatelowi, który z różnych przyczyn znalazł się na jego celowniku.

Green-Book-kadr

Ulica Beale w Hollywood

Oscary białe jak śnieg? Nie w tym roku. Wiele nominowanych filmów podejmowało temat rasy. Ale z ich artystyczną jakością bywało różnie.

Laquan-McDonald-Black-Friday-Mag-Mile-Protest-March-niXerKG

Szesnaście strzałów w Chicago. Zabójstwo Laquana McDonalda

Kiedy „zastrzeliłem człowieka” znaczy „wykonywałem swoją pracę”.

shadow_of_the_tombraider

Co widać w cieniu Lary Croft?

Feministkę i odkrywczynię czy obiekt seksualny i neokolonizatorkę?

lechina_empire

Rasistowskie imperium Lechitów

Ujawniamy kto jest bardziej aryjski od aryjczyków.

BlacKkKlansman (1)

Czarny, Żyd i policjant wchodzą na spotkanie Ku Klux Klanu

Nie uwierzycie, co stało się później!

szachy

Nanorasizm i narkoterapia

Rasizm pozostanie z nami w dającej się przewidzieć przyszłości. Będzie tak nie tylko w kulturze masowej, lecz także – o czym nie powinniśmy zapominać – w kręgach elit.

Reni Eddo-Lodge

Lęk przed czarną planetą

Biali są tak przyzwyczajeni do oglądania własnego odbicia we wszystkich wyobrażeniach ludzkości w każdej epoce, że zauważają je dopiero, gdy zostanie im sprzątnięte sprzed nosa.

elegia-dla-bodokow-okladka

Czy lepiej być czarnym i bogatym, czy biednym i białym?

Rasa, do tego określana przez kroplę „skażonej krwi”, jest bardzo podejrzaną kategorią, ale rodzina i jej historia to już fakty.

zamach-macerata-rasizm-wlochy

Horror we Włoszech albo banalność rasizmu

Terrorystą znów okazał się biały mężczyzna o neofaszystowskich poglądach.

Fot. David Shankbone, wikimedia commons

Colson Whitehead: Miałem pomysł oraz określone zamierzenia artystyczne. Nie myślałem za bardzo o odbiorcach

Olga Wróbel rozmawia z Colsonem Whiteheadem, autorem nagrodzonej w zeszłym roku Pulitzerem powieści „Kolej podziemna”.

Richard Spencer. Fot. commons.wikimedia

Rasizmu do Polski nie musi importować Spencer

Może się okazać, że trzeba będzie zamknąć drzwi naszego pięknego kraju przed zadeklarowanym przeciwnikiem uchodźców i białym jak weselna koszula Zenka Martyniuka obywatelem sojuszniczych USA.

#takeaknee

Nacjonalizm w sporcie i rasizm, czyli #takeaknee

Czarni futboliści klęknęli podczas uroczystego śpiewania hymnu. Donald Trump nazwał ich sukinsynami. O co chodzi? O nacjonalizm w świecie sportu i oczywiście o rasizm.

Colson Whitehead

Kraj wolności – czarna opowieść

Po lekturze nie mogę się opędzić od fantazji lokalnych: dziewki brane po kątach szklanych domów, swojski pan grający w wista o swe dusze po szczęśliwie zwyciężonym powstaniu styczniowym.

donald-trump-ku-klux-klan

Rasizm tak amerykański jak coca-cola

W USA powstało wiele praw, na których wzorował się ruch nazistowski w Niemczech.

protest-black-live-matters-londyn

Gra pozorów. Jak USA nie chronią swoich czarnych obywateli

Być może nie wszystkim wydaje się oczywiste, że bezkarność białych krzywdzących czarnych przyczynia się do wzrostu liczby morderstw wśród czarnych.

Solidarni (24)

Solidarni przeciw rasizmowi

Fotorelacja Agaty Kubis

solidarni-przeciw-rasizmowi

Rasizm precz! Nie damy się podzielić!

Nie zgadzamy się na alians prawicowej władzy z nacjonalistami! Wideorelacja z demonstracji Solidarni przeciw rasizmowi.

Fot. Kazimierz Osmański, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego, sygn. 1-P-326-4

Na kolana i do pana

Sny o kolonialnej potędze są źródłem polskiego rasizmu.

polska-ELK-zamieszki

Rasizm polski pod kebsem mazurskim

Od petardy do noża w brzuchu – ełcka tragedia to pokłosie skrajnie prawicowej propagandy.

2228540858_5c9399dc72_z

500+ klasizm, rasizm i neoliberalizm

Rządy PiS-u to dla liberałów zamach stanu niższej kasty społeczeństwa. Polskich chłopów – ludzi prymitywnych i groźnych.

wro2

Ratusz brzydzi się krytyką. Rasizm i przemoc ujdą

Czy Wrocław jest brunatny? I kto może to mówić na głos?

aniol

Popęda: Rasizm 2014 – wersja ulepszona

Stanami Zjednoczonymi wstrząsnęło ostatnio kilka rasistowskich głosów. Ale to nie pojedyncze wypowiedzi są prawdziwym problemem.

10245294_10152391376677835_3080771207657879426_n

Buck-Morss: Odzyskać uniwersalizm!

Dziś prawdziwym przełomem byłaby ponowna refleksja nad tym, co minione, a nie kolejny futurystyczny projekt.

najbardziej_niebieskie_oko_500

Toni Morrison: Chciałam, żeby moje pisarstwo było bezspornie czarne

Fragment pierwszej powieści noblistki – „Najbardziej niebieskie oko”.

buck_morss_hegel_haiti_poziom

Susan Buck-Morss: Niewidzialny niewolnik

Oburzający się na „kajdany całej ludzkości” oświeceniowi filozofowie nie mieli na myśli niewolnictwa.

wro_rafa17

Nie rasizm a umiłowanie porządku

O wojnie z Romami mieszkającymi na koczowisku piszą w „Le Monde diplomatique” Ilona Witkowska i Maciej Mandelt.

rosaparksbus

Nie tylko Rosa Parks

„Dzięki takim osobom jak ona, mogę dziś tu być” powiedział prezydent Obama, odsłaniając 27 lutego 2013 pomnik zmarłej w 2002 roku Rosy Parks.

Zamknij