Wsparcie Wspieraj Wydawnictwo Wydawnictwo Dziennik Profil Zaloguj się

Krytyka Polityczna✊ Największy lewicowy dziennik w Polsce

Środa, 17 grudnia 2025

Ordo Jaszczuris, Konfederacja Lewicy i teksty, których bym się nie wyparł

W kolejnym przeglądzie prasy piszemy o wyborach przewodniczących Nowej Lewicy i Polski 2050, chwaleniu prezydenta Nawrockiego przez demontujące UE zaplecze Donalda Trumpa oraz nagrodach Grand Press, które coraz rzadziej honorują najlepsze materiały dziennikarskie, a częściej betonują stare hierarchie.

ObserwujObserwujesz

Będąc krajem bogatego Zachodu, możemy doświadczyć zamachów

Polska może się stać areną walki z Zachodem – czy to inspirowanej z zewnątrz, czy spowodowanej frustracją wewnętrzną – tak jak stały się nią bogatsze kraje Zachodu. Pora więc analizować świat Europy Zachodniej nie jako świat obcy, ale coraz bardziej jako własny.

ObserwujObserwujesz

Nie ma solidarności bez praw człowieka, które obejmują „obcych”. Lekcja z Gdańska

Jako Europejskie Centrum Solidarności nie jesteśmy fabryką retrotopii, tylko środowiskiem, które uważa, że nasza tradycja demokratyczna przed kilkudziesięciu laty sformułowała odpowiedzi na wyzwania, które nadal są aktualne i nadal mogą być instrumentem rozwiązywania problemów naszych czasów – mówi Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności.

ObserwujObserwujesz

Zrób prezent. Sobie i innym

Krytyka Polityczna ma w tym miesiącu wyjątkową ofertę prezentową. Oferujemy bowiem idee. Znajdziesz je w książkach, tekstach, debatach. Idealny prezent z idei możesz zrobić sobie i innym. Jak?

ObserwujObserwujesz

4

Ludzie idący gęsiego z plecakami na tle biało-czerwonej flagi Krytyka Polityczna

Integracja migrantów po polsku: państwo mówi „pracuj”, a potem zamyka drzwi

„Migranci, którzy chcą tu zostać, muszą być lojalni wobec RP. Ale lojalność rodzi się z szacunku i solidarności, a nie zastraszania” – pisze Olena Babakova z Krytyki Politycznej, jednej z pięciu redakcji biorących udział w projekcie „Spięcie”.

ObserwujObserwujesz
3

5

Polska prawica niewiele zmieniła się od czasu nagonki na Narutowicza

4

ObserwujObserwujesz

Czy wydając w 2017 roku książkę Pawła Brykczyńskiego „Gotowi na przemoc” wiedzieliśmy, w jakim kierunku potoczy się historia? Nie, ale mieliśmy pewne obawy. Czy pisząc tekst na 100. rocznicę zabójstwa Gabriela Narutowicza Jakub Majmurek przewidział wyborczą porażkę PiS? Owszem. A czy po trzech latach ten tekst można uznać za nieaktualny? Nie chcemy przesądzać – sami sprawdźcie.

Magazyn Kontakt

Powstrzymajmy to szaleństwo! Pozwólmy na integrację

„Odwracanie oczu od zjawiska migracji czy sprzeciwianie mu się za wszelką cenę, jest postawą dziecinną, bezproduktywną i zwyczajnie kretyńską” – pisze Hanna Frejlak z Kontaktu, jednej z pięciu redakcji biorących udział w projekcie „Spięcie”.

1

3

Rolki

Nowa Konfederacja

20 czy 100 milionów Polaków? Ostatni moment na decyzję

„Polska musi być krajem ludnościowo średnim albo dużym – inaczej nie utrzyma podmiotowości” piszą Jarema Piekutowski i Bartłomiej Radziejewski z Nowej Konfederacji, jednej z pięciu redakcji biorących udział w projekcie „Spięcie”.

1

1

Kultura Liberalna

Szczucie na migrantów jako paliwo polityki w Polsce

„Migranci są po prostu ludźmi, których łatwo przeoczyć, gdy przesłaniają ich wielkie idee i tabele z danymi ekonomicznymi” – pisze Helena Anna Jędrzejczak z Kultury Liberalnej, jednej z pięciu redakcji biorących udział w projekcie „Spięcie”.

2

1

🤝 Spotkajmy się

zobacz wszystkie

19.12

piątek | 09.00

Kiermasz Książek w Prześnionej

Prześniona, Jasna 10

Wielka proma -50% od ceny okładkowej NA WSZYSTKIE KSIĄŻKI + tytuły po 10 zł!  Święta tuż tuż, dlatego zapraszamy Was 19.12 na kiermasz w księgarnio-kawiarni Prześniona. Wpadajcie po ostatnie prezenty! Wszystkie nasze książki będziecie mogli kupić w wyjątkowej cenie -50% od ceny okładkowej. A dla tych, którzy poszukują naprawdę ekstra rabatów – będziemy mieć dodatkowy koszyk tytułów po 10 zł. To jedyna okazja, by złapać nasze książki w tak okazyjnych cenach.

Ale to nie koniec dobrych wiadomości – podczas wydarzenia wspierać i doradzać Wam w wyborze będą: Michał Sutowski (dziennikarz Krytyki Politycznej, autor m.in. „Aleksander Kwaśniewski. Biografia polityczna” i “Fajny kraj do życia”), Agnieszka Wiśniewska (prezeska naszego stowarzyszenia) oraz Sławek Sierakowski (członek zarządu, były wieloletni prezes Krytyki, współautor książki „Społeczeństwo populistów” i raportów Instytutu Krytyki Politycznej).

15.01

czwartek | 17.00

Spotkanie z Aleksandrą Korczak w Łodzi

Biblioteka Wolność, plac Wolności 4, 91-416 Łódź

Zapraszamy na spotkanie wokół książki „Bezradne i romantyczne” z Aleksandrą Korczak w Łodzi

gdzie: Biblioteka Wolność (plac Wolności 4, 91-416 Łódź)
o której: 17:00

Spotkanie poprowadzi Iwona Michalak

Klub Jagielloński

5 lekcji na temat masowej imigracji. Co zrobić, żeby Polska nie powtarzała błędów Zachodu?

„Europa Zachodnia przez dekady wierzyła, że integracja migrantów wydarzy się sama: wystarczy silne państwo, nauka języka i dobrze finansowane programy wsparcia. Ta wiara okazała się iluzją” – pisze Mariusz Sulkowski z Klubu Jagiellońskiego, jednej z pięciu redakcji biorących udział w projekcie „Spięcie”.

3

2

Muskularny tors zasłaniający biodra rosyjską flagą, spod której wystają chude kurze nogi. Z tyłu widać rzędy pustych sklepowych półek, które płoną

„Wszystko dla zwycięstwa!” – Rosjanie bez leków, paliwa i tchu

Wojna, która miała być „daleko”, wchodzi Rosjanom do kuchni, portfeli i szpitali, gdzie brakuje nawet tlenu. Z prowincji słychać coraz głośniejsze trzaski: to pęka niepisany kontrakt władzy z ludźmi, którym obiecano stabilność i pełne żołądki w zamian za pełną uległość.

1

5

Polecamy

„Dawaj paszport!”. Z czego wynika polskie chamstwo na granicy?

Nawet w czasie wojny polscy funkcjonariusze traktują Ukrainki i Ukraińców z agresją i pogardą. I nikt nie ponosi za to konsekwencji.

60

8

Specjalista ds. bezpieczeństwa

Nie palcie społecznościówek, zakładajcie własne

Trzymający nas na korporacyjnych platformach szantaż społecznościowy będzie tym mniej efektywny, im więcej osób, instytucji i organizacji zacznie aktywnie działać poza tymi toksycznymi przestrzeniami.

10

9

Solidarność zawodzących wiatrów. Historia kurdyjsko-palestyńskiego oporu

Od Jerozolimy po Bejrut i od Doliny Bekaa po Rożawę słychać głosy narodów od wieków dzielonych przez imperia, lecz nigdy do końca pokonanych. Palestyńczycy i Kurdowie – dwa ludy pozbawione państwa, lecz nie tożsamości – splatają swoje losy w historii oporu, poezji i pamięci.

1

5

Szpiedzy wracają do popkultury. Widać to zwłaszcza w serialach

W tle tych wszystkich historii widać cały przegląd patologii brytyjskiej rzeczywistości. Już pierwszy sezon „Kulawych koni” pokazuje problem skrajnej prawicy, gotowej sięgać nie tylko po rasistowski język, ale i bezpośrednią przemoc.

1

3

Pierwsza wojna światowa i „czerwona panika”: jak USA dławiły demokrację

Woodrow Wilson zapisał się w historii USA jako prezydent, który tłumił wolność słowa, cenzurował prasę i więził przeciwników wojny. Adam Hochschild w rozmowie z Michałem Sutowskim opowiada o mało znanym obliczu amerykańskiej demokracji.

6

Miasta oszustw. Cyberniewolnicy w Azji Południowo-Wschodniej

W Laosie, Birmie i Kambodży powstają ufortyfikowane „miasta oszustw”. Reporterzy opisują, jak działa cyberniewolnictwo i kto na nim zarabia miliardy.

7

Od 2019 roku trwa złota era medycyny psychodelicznej

Gdy sześć lat temu ukazała się moja książka „Czy psychodeliki uratują świat?”, temat psychodelików był praktycznie nieobecny w polskiej nauce i przestrzeni medialnej. Dziś to się zmieniło.

2

Antifa. Mokry sen prawicy i pobożne życzenie lewicy

Prawica śni o Antifie, bo zyskuje dzięki niej nowy, ciężki paragraf oraz chce się mieć z kim bić. Lewica zaś chce wierzyć, że gdzieś w sekrecie istnieje rzutka i dziarska młodzież, która w razie czego stanie w obronie liberalnej demokracji. Jedni i drudzy narażają się na śmieszność.

1

11

Lewica potrzebuje postaci w stylu Charliego Kirka

Zdaniem słoweńskiego filozofia to sposób, by odzyskać utraconą zdolność mówienia o władzy, gniewie i walce klas.

9

Czego nie usłyszysz na antyunijnej konferencji europejskiej prawicy

Populiści dużo krzyczą o suwerenności, jednocześnie de facto nawołując do podporządkowania Europy Stanom Zjednoczonym. Tak w wymiarze gospodarczym, jak i politycznym oraz kulturowym.

ObserwujObserwujesz

3

Europa budzi się z amerykańskiego snu. Nie przetrwa bez radykalnej krytyki samej siebie

W pewnym sensie Europa wróciła do 1945 roku i musi opowiedzieć siebie na nowo – tym razem samodzielnie, bez pomocy USA. I radykalnie zerwać z dziedzictwem „Pax Americana”.

ObserwujObserwujesz
3

12

„Obywatel Michnik”, czyli o lewicowcu, który zgubił globus

Czytając „Obywatela Michnika” zastanawiałem się, jak by ten wyłaniający się z kart lewicowiec, historyk, aktywny i odważny działacz pisał o sobie samym z okresu po 1989 roku.

4

Nadzieja dla świata to science fiction

Historie kobiet w powieściach Brendy Navarro to wnikliwa analiza ambiwalencji, kulturowych przymusów i wieloznaczności związanych z macierzyństwem. Choć ostatecznie ich ból jest prawdziwy, a obraz meksykańskiego społeczeństwa dość przerażający.

2

Newslettery

Gejowski AI slop podbija listy przebojów

Nie trzeba umieć śpiewać, grać na ukulele ani pisać tekstów. Wystarczy mieć głupi pomysł i kilka tokenów na start. W kilka sekund powstaje content, który w założeniu ma być „tylko beką”, ale w skali masowej staje się kulturowym chwastem, zagłuszającym autentyczne głosy.

Badaczka prawa nowych technologii
5

5

Odmieńczość w pewnym europejskim kraju

Jednym z wiodących motywów „Śladów” jest prześlepianie odmieńczych opowieści i sygnałów, którego doświadczyłam i które obserwuję, badając historię „ludzi niebyłych”, pochodzących głównie z Europy Wschodniej w XX wieku.

4

Scroll z popiołów: Leopold Buczkowski pokazał, że tylko eksperyment uchwyci rozpad świata

Pisarz miksujący żydowską teologię z odkryciami fizyki kwantowej. Weselny muzyk zapatrzony w awangardę spod znaku Johna Cage’a. Snycerz od ludowych świątków, który zapowiedział logikę internetu. Joyce czasu Zagłady? Derrida z podolskiej wsi? Biografia Leopolda Buczkowskiego składa się z samych takich kontrastów.

Wykładowca na Wydziale Polonistyki UW

3

Jak komuniści podzielili się na solidarnościowców i jaruzelczyków

Antykomunizm jest obecnie silniejszy i bardziej rozpowszechniony niż w czasach faktycznej dyktatury komunistycznej, gdy władza „ludowa” wyprowadzała na ulice czołgi.

ObserwujObserwujesz
13

3

Prasówka

Największy od lat bunt rosyjskich dzieci i białoruskie balony przemytnicze nad Litwą

W przeglądzie prasy z Europy Wschodniej piszemy o rosyjskiej blokadzie platformy do gier Roblox i reakcji rosyjskich dzieci, tajemniczym odprężeniu w białorusko-polskich relacjach oraz rocznicy rozpadu ZSRR.

ObserwujObserwujesz

1

Krzemowa oligarchia. Nie będziesz mieć niczego i będziesz płacić abonament

Skok cen pamięci RAM to tylko początek. Giganci technologii przerzucają nas na chmurowe usługi i odbierają kontrolę nad sprzętem.

ObserwujObserwujesz
2

6

Jak w majestacie prawa niszczy się przyrodę w Polsce

Nie wiadomo, jak inwestycja wpłynie na obszar chroniony, ponieważ nikt nie wymagał od inwestora dokumentacji w tym zakresie. Starosta Piaseczyński wydał po prostu pozwolenia na budowę, nie biorąc pod uwagę, że jest to teren ochrony przyrody – a RDOŚ w ogóle o tym nie wiedział.

ObserwujObserwujesz
10

3

Spotify Apple Podcasts Podcast
Podcast

Ciemność widzę, ciemność! O bohaterkach szkolnych lektur, brytyjskiej szkole z internatem i buntowniku bez powodu

W nowym odcinku zmieniamy nieco formułę naszych rozmów. Nadal będziemy opowiadać o krytycznych książkach, ale dodamy do nich inne nasze lektury.

Spotify Apple Podcasts Podcast
29:00

4

Pete Hegseth

Ameryka jak zwykle stoi ponad prawem

Ktokolwiek wydał rozkaz dobicia rozbitków na Morzu Karaibskim, popełnił zbrodnię.

ObserwujObserwujesz
6

2

Dlaczego prawica jest tak wkręcona w krypto?

To, co dzieje się wokół kryptowalut – na poziomie dyskursu, agresywnej promocji, gorączki spekulacyjnej – przypomina pod wieloma wzglądami to, co działo się wokół złota wśród amerykańskiej libertariańskiej prawicy w latach 70.

ObserwujObserwujesz
1

4

Polska jak Chiny: nie siedzimy przy stole negocjacyjnym, bo nie chcemy

Polska utrzymuje złotego na niskim poziomie, bo chce udawać biedniejszą niż jest. Na tej samej zasadzie nie chcemy się wychylać w polityce międzynarodowej, żeby przypadkiem nie wystawić się na retorsje ze strony silniejszych. To wcale nie jest głupia polityka.

ObserwujObserwujesz
3

5

Hodowla przemysłowa kurcząt

Karma nie wraca. Jak hodowla przemysłowa marnuje żywność

Na 100 kalorii z karmy zbożowej zaledwie od 3 do 25 kalorii trafia do ludzi jako mięso. Na 100 gramów białka podanego zwierzętom w paszy otrzymujemy tylko 5 do 40 gramów białka w produktach odzwierzęcych.

2

3

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w czerwonej marynarce, z uniesionymi rękami na tle budynku Państwowej Inspekcji Pracy

Tylko nie w pracodawców! Co zostało z reformy Państwowej Inspekcji Pracy?

Reforma Państwowej Inspekcji Pracy została rozbrojona, a narzędzie, które miało działać automatycznie i skutecznie, zamieniono w procedurę, którą można obchodzić, opóźniać i uprzejmie ignorować. To polska specjalność legislacyjna – najpierw tworzy się mechanizm, a potem wyjmuje z niego baterie.

5

5

Slavoj Žižek. Fot. Jakub Szafrański

Dekolonizacja stała się alibi dla przemocy

Żądanie uznania historycznych krzywd często zmienia się w tożsamościową ofensywę, a nawet spiralę przemocy. Widać to od Zachodniego Brzegu po Mjanmę.

ObserwujObserwujesz
10

5

Reelekcja Czarzastego lub wewnętrzna walka o władzę. Co dalej z Nową Lewicą?

Czarzasty już dziś de facto ma samodzielną władzę w partii, którą kieruje od 2016 roku. W polityce jednak nic nie jest tak proste – interesy i opcje aktorów zmieniają się wraz z ich wiekiem i kontekstem zewnętrznym.

Obserwatorka, publicystka
2

4