Trump jest wydarzeniem sam w sobie i czasami trudno dojrzeć coś innego w tym składzie porcelany poza wachlującym pomarańczowymi uszami słoniem. Ale spróbujmy go zasłonić. Oto 20 najważniejszych wydarzeń, które zmieniły Amerykę w 2020 roku. Kierujemy się logiką listy przebojów, największe hity zostawiam więc na koniec.
20. USMCA – nowa umowa handlowa między USA, Kanadą i Meksykiem, która zastąpi traktat NAFTA z czasów Clintona. Poza tym, że obie umowy nadal ignorują pracowników i skupiają się na inwestorach, zmiany są kosmetyczne. Jakaś tam próba poprawy zarobków pracowników w Meksyku. Próba ratowania przemysłu samochodowego w Stanach. Jakieś kompromisy w kwestii eksportu nabiału do Kanady. To bardziej wymiana zasłon w salonie i aktualizacja techniczna niż zmiana kursu – chodziło dokładnie o to, by Trump mógł nazwać deal wynegocjowany przez wczesnych korpodemokratów „najgorszym interesem w historii negocjacji” i łaskawie zastąpić go innym, podobnie upiornym kapitalistycznym papiórem. Umowa weszła w życie na początku 2020 roku.
19. Zabójstwo Irańczyków Kasema Sulejmaniego i Mohsena Fachrizadeha – czyli nic się nie zmienia w agresywnej polityce zagranicznej USA. Tych ludzi zabito, żeby podkreślić, że Iran jest krajem niebezpiecznym, a trochę też po to, by zrekompensować Trumpowi przykrość, że to nie on uśmiercił Osamę bin Ladena. Generał Sulejmani został zabity w styczniu w Bagdadzie, a generał Fachrizadeh, ekspert od broni nuklearnej, w listopadzie niedaleko Teheranu. Wszystko to rozgrywa się oczywiście w kontekście opozycji do polityki Obamy i nuklearnego układu z Iranem z 2015 roku. Dalej w tle majaczy rywalizacja między Iranem a Arabią Saudyjską, w której USA oczywiście od lat trzyma stronę tej drugiej.
czytaj także
18. Chelsea Manning odmawia współpracy – amerykańska sygnalistka, która podczas służby w Iraku w 2010 roku przekazała poufne dane do WikiLeaks, w tym nagrania wideo z amerykańskich nalotów w Iraku i w Afganistanie. Została zwolniona z więzienia przez Obamę w 2017 roku. Mimo to przez rok, od marca 2019 do marca 2020, przebywała w areszcie, po tym jak odmówiła zeznawania przeciw założycielowi WikiLeaks, Julianowi Assange’owi. Za odmowę zeznań otrzymała też karę grzywny w wysokości 256 tysięcy dolarów.
17. Pasożyt (Parasite) – pierwsza nieamerykańska produkcja nagrodzona Oscarem za najlepszy film (i trzema innymi na dokładkę). Pasożyt powstał w Korei Południowej i zdobył też Złotą Palmę w Cannes. Czarna komedia o podziałach klasowych zarobiła miliony dolarów w Stanach i na całym świecie.
czytaj także
16. Wypadek, w którym ginie Kobe Bryant – Ameryka była w szoku, gdy 26 stycznia zginął w katastrofie helikoptera gwiazdor koszykówki z LA, jego trzynastoletnia córka i siedem innych osób. Ameryka miała pożegnać wiele ważnych osób w 2020 roku (patrz niżej). Tragedia zrobiła wrażenie na świecie sportu i rozrywki również dlatego, że zdarzyła się jeszcze przed pandemią.
15. Twitter blokuje posty prezydenta – wojna w mediach społecznościowych zaczęła się w końcu maja, gdy po zabójstwie czarnoskórego George’a Floyda przez policję Trump napisał post, w którym sugerował, że policja powinna zacząć strzelać do protestujących w Minneapolis w stanie Minnesota. Twitter oznaczył post prezydenta jako „gloryfikujący przemoc” i naruszający regulamin serwisu. Po przegranych wyborach Twitter znów blokował posty prezydenta, które „wprowadzały w błąd”, ponieważ bezpodstawnie kwestionowały wynik prezydenckiego wyścigu.
14. Monopol Facebooka pod lupą – 3 grudnia Departament Sprawiedliwości oskarżył Facebooka o wieloletnie dyskryminowanie amerykańskich pracowników na rzecz posiadaczy tymczasowych wiz spoza USA. Natomiast 9 grudnia Federalna Komisja Handlu pozwała technologicznego giganta za monopolizowanie rynku i blokowanie zdrowej konkurencji, zwłaszcza producentów nowego oprogramowania. W pozwie bierze udział 46 stanów, a najważniejszym żądaniem organów regulacyjnych jest rozdział Facebooka, Instagrama i WhatsAppa oraz kontrola nad przyszłymi potencjalnymi fuzjami tych koncernów.
13. Impeachment Trumpa – no trudno, nie da się tak całkiem pominąć Donalda w tym zestawieniu. Przyjęcie dwóch artykułów impeachmentu nastąpiło 18 grudnia 2019 roku w demokratycznej Izbie Reprezentantów, a 5 lutego zdominowany przez republikanów Senat uniewinnił prezydenta. Trump jest czwartym prezydentem Stanów Zjednoczonych, wobec którego wszczęto śledztwo w sprawie impeachmentu, i trzecim, który został oficjalnie postawiony w stan oskarżenia. Poprzednimi byli Andrew Johnson w 1868 roku, Richard Nixon w 1974 roku (ustąpił ze stanowiska przed głosowaniem nad impeachmentem) i Bill Clinton w 1998 roku.
czytaj także
12. Próba porwania gubernatorki stanu Michigan – w październiku zostaje udaremniona próba porwania gubernatorki stanu Michigan Gretchen Whitmer za jej „tyranię” (środki bezpieczeństwa podczas pandemii, takie jak np. nakaz noszenia masek). Trzynastu białych karków z paramilitarnej organizacji bawiło się w wilkołaki (serio tak się nazwali: Wolverine Watchmen) i szczęśliwie zostało postawionych w stan oskarżenia, zanim zdołali cokolwiek zrobić. Jedną z opcji po porwaniu miała być egzekucja Whitmer na wideo w stylu Państwa Islamskiego.
11. Umiera Michael Lewis – 16 lipca umiera aktywista praw obywatelskich Afroamerykanów, który poprowadził pierwszy marsz z Selmy do stolicy stanu Alabama, Montgomery, by zarejestrować czarnych wyborców w 1965 roku. Ostatni z szóstki głównych organizatorów marszu na Waszyngton z 1963 roku, który przemawiał tuż przed Martinem Lutherem Kingiem. Od lat 80. reprezentował stan Georgia w Izbie Reprezentantów. Niezwykle ważna persona dla czarnej Atlanty.
10. Pożary na Zachodzie – w tym roku płonęła nie tylko Australia. W Kalifornii, która pod tym względem ma się co roku coraz gorzej, spłonęło ponad półtora miliona hektarów, a prawie pół miliona hektarów w sąsiadującym od północy Oregonie, gdzie ewakuowano jedną trzecią mieszkańców stanu.
9. Kto się wzbogacił – w listopadzie złote chłopię Ameryki, Elon Musk (TESLA) wyprzedza Billa Gatesa (Microsoft) w wyścigu o to, kto ma więcej, stając się drugim najbogatszym (127,9 miliarda dolarów) człowiekiem na świecie, po Jeffie Bezosie (Amazon, „Washington Post”, Whole Foods). Jednakowoż pod koniec sierpnia majątek Bezosa, jak podał magazyn „Forbes”, przekroczył rekordowe 200 miliardów. Biedaczyna Mark Zuckerberg (Facebook) goni ich, jak może, ale na początku sierpnia miał na koncie dopiero 100 miliardów.
czytaj także
8. Kto bankrutuje – Boy Scouts of America i ulubione amerykańskie sieci, a wśród nich Pizza Hut, Ruby Tuesday, Pier 1 Imports, Neiman Marcus oraz J.C. Penney. Niby nic, ale dla wielu, zwłaszcza na amerykańskiej prowincji, gdzie wyboru nie ma, to kolejny dowód, że Ameryka już nie ta sama i że należy ją zrobić „great AGAIN”. Harcerze będą oczywiście nadal działać na poziomie lokalnym.
7. Liberalizacja narkotykowa – Arizona, Północna Dakota i New Jersey legalizują rekreacyjną marihuanę, inne stany kontynuują dekryminalizację tejże. W dodatku na początku grudnia Izba Reprezentantów zdekryminalizowała trawę na poziomie federalnym i pchnęła kwestię do kontrolowanego przez republikanów senatu. Zobaczymy. Natomiast Oregon proponuje pełną jazdę bez trzymanki, dekryminalizując posiadanie niewielkich ilości takich narkotyków jak kokaina, heroina i LSD.
czytaj także
6. Skazanie Weinsteina – w lutym producent filmowy i ikona Hollywoodu, Harvey Weinstein, został skazany na 23 lata więzienia za gwałt i wieloletnie nadużycia seksualne.
5. Prawicowy Sąd Najwyższy – 18 września zmarła sędzia Sądu Najwyższego Ruth Bader Ginsburg. Uważaną za progresywną prawniczkę i symbol feminizmu Ginsburg zastąpiła konserwatywna katoliczka Amy Coney Barrett. Barett jest trzecią osobą w składzie Sądu Najwyższego mianowaną przez Trumpa. Razem z zaprzysiężonymi wcześniej Neilem Gorsuchem i Brettem Kavanaughem daje konserwatystom solidną przewagę w ramach tej dziewięcioosobowej instytucji.
Sąd pod prąd. Skrajna konserwatystka na miejsce Ruth Bader Ginsburg
czytaj także
4. Spór o klimat – USA oficjalnie wychodzi z paryskiego porozumienia klimatycznego. Nieoficjalnie zaś wiadomo, że poszczególne stany, jak Kalifornia, podobnie jak spora część sektora prywatnego, biorą kryzys klimatyczny na serio i już się przekształcają. Administracja Bidena postawiła Johna Kerry’ego w pełnej gotowości do walki na klimatycznym froncie, a Jeff Bezos dorzucił 10 miliardów dolarów na ratowanie planety – więc pewnie wszystko będzie ok?
3. Wybory 2020 – które pokazały nam dwie Ameryki zmagające się w śmiertelnym uścisku. Z jednej strony Trumplandia, bo jednak Trump zdobył 74 miliony amerykańskich głosów – a na deser jeszcze Kanye West wybierający się do Białego Domu – po Trumpie ma już szlak przetarty. Z drugiej strony weźmy pod uwagę fakt, że taki Pete Buttigieg, młodziutki gej z Indiany, o mało co nie przekonał Ameryki, że powinien zostać prezydentem – to też się liczy. Oprócz tego mamy pierwszą w amerykańskiej historii czarną wiceprezydentkę. Kamala Harris z pewnością nie da sobie w kaszę dmuchać, o czym świadczy fakt, że już dwukrotnie przypomniała Buttigiegowi (teraz już sekretarzowi Departamentu Transportu), że jego dotychczasowe doświadczenie miało charakter „lokalny”. Te wybory przejdą też do historii jako te, w których republikanie przez półtora miesiąca nie mieli serca powiedzieć Trumpowi, że przegrał.
Czarni, Latynosi, Chińczycy i kobiety. Dlaczego oni wszyscy głosowali na Trumpa?
czytaj także
2. Black Lives Matter – ten rok był zdominowany przez kwestie rasowe. Mieliśmy trzy morderstwa z rąk policjantów, obecnych lub byłych, o których nie można było przestać mówić – Ahmaud Arbery’ego (23 lutego, Georgia), Breonny Taylor (13 marca, Kentucky) i George’a Floyda (25 maja, Minnesota). Morderstwo tego ostatniego doprowadziło, mimo pandemii, do fali protestów w całym kraju. W niektórych miejscach, np. w stolicy stanu Oregon, Portland, protesty trwały do listopada, do wyborów.
czytaj także
Jako sprzeciw wobec polityki Trumpa władze Waszyngtonu (stolicy) zmieniły nazwę miejsca, w którym Trump przerwał pokojową demonstrację, na Black Lives Matter Plaza. To wielki symbol w mieście, które z dumą nazywa siebie „The Chocolate City”. W całym kraju 2 czerwca obchodzono „Blackout Tuesday”, protestując przeciw brutalności policji i traktowaniu Afroamerykanów przez policję. W tym roku obchodzono też głośniej niż w innych latach Juneteenth, święto wyzwolenia Afroamerykanów w Ameryce. Wcześniej w tym samym miesiącu HBO MAX zdjęło ze swojej platformy film Przeminęło z wiatrem ze względu na rasistowskie wątki.
1. COVID-19 – no comment.
Rok 2020 to rok wielkiej klęski i nauczki tak dla USA, jak i reszty świata, ale też i ogromny sukces. Szczepionkę przeciw koronawirusowi wynaleziono i przepchnięto przez biurokrację w rekordowym tempie. Część Kongresu zaszczepiła się jeszcze przed świętami. W całych Stanach szczepi się tak zwaną grupę 1A – pracowników medycznych, personel ratunkowy, osoby mieszkające w domach spokojnej starości. Już za kilka tygodni w poszczególnych stanach zaczną odbywać się darmowe publiczne szczepienia typu drive thru – bez wychodzenia z auta. Dawki szczepionek Pfizera i Moderny przychodzą ze stanowych departamentów zdrowia publicznego, a szczepienia organizują lokalnie miasta i powiaty.
Czytaj inne podsumowania 2020 roku:
