Rechts staat te springen van vreugde. Links haalt de broekriem aan. En Donald Trump, die al op 20 januari over de drempel van het Witte Huis zal stappen, kondigt massadeportaties, prohibitieve tarieven en het bombarderen van kartels in Mexico aan.
This text has been auto-translated from Polish.
De rechtse presidenten van Argentinië en El Salvador juichen. Javier Milei is erin geslaagd zijn grote droom te vervullen: hij werd de eerste president uit Latijns-Amerika die een selfie nam met Donald Trump. Daarvoor reisde de Argentijn naar de Verenigde Staten - net nadat de Republikein op 5 november de verkiezingen had gewonnen. De twee poseerden met uitgestoken duimen, zoals Milei dat het liefste doet, en Trump feliciteerde hem met "making Argentina great again".
De vreugde van rechts kan echter kortzichtig blijken - de aangekondigde prohibitieve tarieven en deportaties van Trump zullen ook gevolgen hebben voor staten die door zijn aanhang worden geregeerd.
Mexico zal er waarschijnlijk het meest onder lijden.
Bijbelse plagen
"Arm Mexico, zo ver van God en zo dicht bij de Verenigde Staten" - deze woorden, meer dan een eeuw geleden uitgesproken door de Mexicaanse dictator Porfirio Díaz, klinken vandaag de dag erg waar.
Want het is vooral Mexico dat Trump belooft bijbelse plagen te sturen. Ten eerste: prohibitieve tarieven op Mexicaanse producten, in strijd met de vrijhandelsovereenkomst tussen beide landen. Ten tweede: het bombarderen van bases van het cocaïnekartel in Mexico, dus niets minder dan een militaire interventie op het grondgebied van een ander land. Ten derde: de deportatie van miljoenen mensen die Trump 'aliens' of 'vreemdelingen' (vreemdelingen) noemt.
Over hoeveel miljoenen 'aliens' hebben we het? Dat weet niemand. Tijdens de campagne probeerde Trump dat aantal bij zichzelf naar boven te halen. Van de één miljoen mensen die toekomstige vice-president J.D. Vance beloofde "onmiddellijk de VS uit te zetten", tot de 11, 15 en zelfs 23 miljoen die in de uitspraken van de toekomstige president voorkwamen.
Er wonen ongeveer 11 miljoen mensen in de VS zonder permanente verblijfsvergunning. 11 miljoen. Bijna de helft van hen zijn Mexicanen.
In berichten op zijn eigen platform TruthSocial legt Trump een verband tussen alle drie de onderwerpen: tarieven, migratie en drugs.
De prohibitieve tarieven - 25 procent op "alle" producten die uit Mexico worden geïmporteerd - blijven van kracht totdat "drugs, vooral fentanyl, en alle Illegale Vreemdelingen stoppen met deze invasie van ons land!". - originele spelling.
Zoals in het geval van Orson Welles' beroemde hoorspel War of the Worlds, uitgezonden op Halloween 1938, veel van de miljoenen luisteraars niet in staat waren om waarheid van fictie te onderscheiden en geloofden dat de aarde echt was binnengevallen door buitenaardse wezens, geloven veel Amerikanen vandaag de dag ook in een "buitenaardse invasie".
Plicht voor plicht
Wat heeft Mexico over dit alles te zeggen? De linkse president Claudia Sheinbaum heeft aangekondigd dat als Trump prohibitieve tarieven oplegt aan Mexicaanse producten, haar land met hetzelfde zal reageren - oog om oog, plicht om plicht.
Sheinbaum benadrukt ook dat Mexico steeds effectiever is in het beheersen van de migratie van Centraal-Amerika naar de Verenigde Staten. Het aantal illegale grensoverschrijdingen tussen Mexico en de VS is het afgelopen jaar sterk gedaald, zo blijkt uit officiële statistieken - Sheinbaum stuurde ze per brief naar Trump.
Bij het bespreken van de drugs waarmee Mexico volgens Trump de VS overspoelt, benadrukt Sheinbaum dat haar land er geen consument van is, in plaats daarvan betaalt het een enorme prijs in de vorm van geweld door drugscriminaliteit dat steeds meer levens eist. De president wijst er ook op dat maar liefst 70% van de illegale wapens die in Mexico in beslag worden genomen, afkomstig zijn uit de VS.
"Wij maken geen wapens, wij gebruiken geen synthetische drugs. Helaas doodt de drugshandel onze mensen om aan de vraag in jullie land te voldoen," zei Sheinbaum tijdens een persconferentie in Mexico. - zei Sheinbaum op een persconferentie, waarbij hij zich rechtstreeks tot Trump richtte.
Mijn Mexicaanse vrienden geloven de dreigementen van de Republikein niet. - Wat een prohibitieve tarieven daar, de religie van de Amerikanen is: "het goedkoop maken". - vertelt filmregisseur Rodrigo Reyes me aan de telefoon. - Miljoenen uitgeven? De mensen die op Trump hebben gestemd waren enthousiast over de slogans over massadeportaties, maar ik denk niet dat hij met dat idee aan de slag gaat. Zoveel mensen deporteren zou te ingewikkeld zijn en tegen de wet, zegt Reyes.
Reyes is geboren in Mexico en woont in de VS. Hij filmde onder andere Purgatory, een documentaire over de grens tussen de VS en Mexico, die hij zelf voor het eerst als illegale immigrant overstak. Hij legt uit dat zijn land en de VS de afgelopen jaren succesvol hebben samengewerkt op het gebied van grenscontrole en migratie.
- De grens tussen de VS en Mexico ligt momenteel in Chiapas, in het zuiden van Mexico. Mexicaanse autoriteiten houden daar vaak mensen tegen om te voorkomen dat ze de eigenlijke grens met de Verenigde Staten bereiken, zegt Reyes. Volgens hem wordt deze samenwerking verbroken als de VS eisen stelt aan Mexico zonder daar iets tegenover te stellen.
"Ik geloof dat als Trump aantreedt, hij terughoudendheid zal tonen in zijn acties," - schrijft vriend Gabriel Mejía Pérez aan mij.
Mejía woont in Mexico-Stad en heeft daar een kleine fietsenwinkel.
"De relatie met Mexico is strategisch voor de VS. Trump gaat ze niet zomaar in de prullenbak gooien," - beweert hij. Hij voegt eraan toe: "Natuurlijk zal hij erop aandringen dat de onderwerpen die in zijn verhaal prioriteit hebben, in de regio als de belangrijkste worden besproken."
Er valt iets te vrezen
Persoonlijk zie ik een paar belangrijke redenen tot bezorgdheid. Een daarvan is de benoeming van Thomas Homan als 'grenssaar'. Homan leidde de grensbewaking van ICE tijdens de eerste termijn van Trump. Hij was het die het controversiële initiatief goedkeurde om immigrantenouders en -kinderen te scheiden nadat ze de grens van Mexico naar de VS waren overgestoken.
In de tarievenoorlog heeft Mexico het meest te verliezen. Het exporteert ongeveer 80 procent van zijn goederen naar de VS en is veel meer afhankelijk van de handel met zijn noorderbuur dan andersom.
Na de tweede overwinning van Trump hebben Venezuela en Cuba de hoop verloren dat de economische sancties die de VS hen heeft opgelegd de komende jaren worden opgeheven. Cuba staat ook nog steeds op de Amerikaanse lijst van 'terreur-sponsorlanden', waarvan Biden beloofd had het eraf te halen, maar dat vergeten lijkt te zijn.
Het eiland gelooft niet langer dat toeristen uit de VS zullen terugkeren. Ze zullen niet terugkomen, want ze mogen niet reizen naar "landen die terrorisme steunen". Maar ja, wij ook niet - als we de VS in zouden willen onder het Visa Waiver Programma, zal een verblijf in Cuba na 2021 dat onmogelijk maken.
Cuba zal zich waarschijnlijk niet veel aantrekken van Trump, maar hij heeft Marco Rubio gekozen als zijn minister van Buitenlandse Zaken, die Cubaanse wortels heeft en een zo hard mogelijk beleid voorstaat ten opzichte van het eiland.
Andere linkse regeringen vrezen dat Trump hen zal straffen voor hun harde kritiek op Israël over de oorlogsmisdaden in Gaza en zelfs zal bijdragen aan de destabilisatie van de regio.
Terwijl lokaal rechts een democratische wisseling van de wacht probeerde te voorkomen in Guatemala in januari 2024, werkten Biden's afgezanten onvermoeibaar achter de schermen om ervoor te zorgen dat de progressieve winnaar Bernardo Arévalo aan de macht kon komen. Ondertussen verspreidden mensen dicht bij Trump samenzweringstheorieën over vervalste verkiezingen. Vandaag voelt rechts Guatemala de wind in de zeilen.
En al in februari 2025 is de eerste verkiezingsronde in Ecuador. Als links - zoals veel voorspellingen voorspellen - een minimale overwinning behaalt en rechts dit niet wil erkennen door te weigeren de macht op te geven, zou Trump kunnen ingrijpen.
Mijn Mexicaanse vrienden willen zich echter geen zorgen maken. Rodrigo Reyes geeft echter toe dat hij het moeilijk vindt om na te denken over "nog eens vier jaar met die klootzak (cabrón) in het Witte Huis".
