W Federacji Rosyjskiej ludzie skazywani za względnie małe wykroczenie, otrzymują nieproporcjonalnie surowe wyroki. Są długo przetrzymywani w aresztach, często w nieludzkich warunkach, gdzie podstawowa opieka zdrowotna, prewencja HIV, czy leczenie odwykowe nie są dostępne.
Dwa tygodnie temu Sąd Najwyższy Kanady uchwalił jednomyślnie decyzję o możliwości dalszego funkcjonowanie jedynej placówki iniekcji narkotyków w kraju o nazwie Insite. Spór z Rządem Federalnym, który był całkowicie przeciwny centrum, trwał przez kilka lat.
W wyroku czytamy, że eksperyment okazał się sukcesem. Insite przyczynił się do ratowania życia i poprawy zdrowia, nie zwiększając ilość przypadków zażywania narkotyków oraz przestępstw w pobliżu ośrodka.” Ta decyzja potwierdziła ogromną aprobatę dla polityki „redukcji szkód”.
Zaledwie trzy miesiące wcześniej, w czerwcu tego roku, Światowa Komisja do spraw Polityki Narkotykowej pod przewodnictwem byłego prezydenta Brazylii, Fernadno Cardoso, opublikowała raport określający wojny narkotykowe mianem kompletnej porażki. Dokument wyraźnie mówi: „Przestrzegajcie praw ludzi zażywających narkotyki.”
Federacja Rosyjska nie zwraca najmniejszej uwagi na żadne z powyższych zagadnień. Ten kraj ma jeden z najbardziej zatrważających wskaźników zakażeń HIV/AIDS na świecie.
Musimy robić co w naszej mocy, by zabezpieczyć ludzi zażywających narkotyki dożylnie przed zakażeniem się i śmiercią. Sprawą nie cierpiącą zwłoki jest dostęp do sterylnego sprzętu iniekcyjnego i sprawdzonych metod wychodzenia z uzależnień. Poprzez rozwój programu wymiany igieł oraz terapii m.in. metadonowych, kraje europejskie, również te, które należały do bloku sowieckiego, powstrzymały miliony zakażeń HIV, ocalając tym samym miliony istnień. Nie mogło być prostszego rozwiązania.
Jest to niewybaczalne, że prawie dwóm milionom ludzi, którzy zażywają opiaty Rosja nadal nie zapewnia dostępu do prostych i tanich usług. Jak to możliwe, że rosyjska medycyna oczernia metadon, kiedy mnóstwo medycznie potwierdzonych ekspertyz przekonało większą część świata? W dzisiejszych czasach, wszyscy żądają by uzasadnienie interwencji było podparte dowodami nie wyobrażam sobie lepszego dowodu niż medyczne wykorzystanie metadonu. Pomimo to jest on zakazany w Rosji.
Apelowałem do prezydenta i premiera kraju, by zakończyć niedorzeczne odbieranie praw ludziom zażywających narkotyki. Przypomnijmy sobie o zakazach wprowadzonych przez byłego prezydenta Afryki Południowej, Thabo Mbeki, który pozwolił na śmierć setek tysięcy obywateli, ponieważ nie wierzył w leki antyretrowirusowe. Tysiące umierają i tu z powodu zakazów opartych na podobnym schemacie.
Należy pamiętać, że narkomanii i pracownicy seksualni to drugie źródło przychodów dla policji. Do standardowych praktyk należy wymuszanie od nich pieniędzy w przypadku zatrzymania lub aresztu. Równie często mają miejsce nieuczciwe procesy sądowe. Ze względu na głód narkotykowy uzależnieni w areszcie są bardzo podatni na wymuszanie zeznań.
W Federacji Rosyjskiej ludzie skazywani za względnie małe wykroczenie, w tym posiadanie na własny użytek, otrzymują nieproporcjonalnie surowe wyroki. Są długo przetrzymywani w aresztach, często w nieludzkich warunkach, gdzie podstawowa opieka zdrowotna, prewencja HIV, czy leczenie odwykowe nie są dostępne. Karani za przestępstwa narkotykowe nie tylko stają się łatwym celem dla policyjnych wymuszeń, ale także zostają napiętnowani społecznie, co utrudnia im zdobycie pracy i korzystanie z opieki socjalnej. Nie dziwi zatem, że ludzie zażywający narkotyki, lub ich znajomi mogą bać się dzwonić po policję czy pogotowie.
Te zarzuty zostaną oczywiście odrzucone przez władze. W końcu jestem jedynie wizytującym Komisarzem Światowej Komisji ds. HIV i Prawa Karnego. Chciałbym jednak by coś było jasne. Kiedy byłem wysłannikiem ONZ ds. AIDS w Afryce oraz przez cztery lata, które minęły od tego czasu, jako dyrektor organizacji AIDS-Free World nauczyłem się, że to co mówią ludzie chorzy na AIDS lub należący do grup o wysokim ryzyku zakażenia – mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami, pracownicy seksualni, zażywający narkotyki dożylnie oraz ofiary przemocy na tle seksualnym – jest zawsze bardzie wiarygodne niż oświadczenia rządowe.
Dowody, które tu zebraliśmy są niesłychanie przygnębiające. Wyobraźcie sobie odebranie matce dziecka jedynie dlatego, że zażywa ona narkotyki i istnieje możliwość, iż jest nosicielką HIV. Z całą pewnością miały też miejsce przypadki, w których wymuszano aborcję na kobiecie-narkomance. W większości krajów na świecie ciężarne oraz posiadające dzieci kobiety są pierwsze w kolejce do terapii metadonowych, których potrzebują by ułożyć sobie życie.
Kiedy mamy do czynienia ze społeczną nienawiścią skierowaną w bezbronną grupę ludzi, możemy być niemal pewni, że usuną się oni z życia publicznego, nie pozwolą się kontrolować, nie będą stosować środków zapobiegawczych, a wskaźniki rozprzestrzeniania AIDS dramatycznie pójdą w górę.
Ważna jest też kwestia funduszy. Wraz z wstrzymaniem dofinansowywania od Global Fundation, ilość pieniędzy na środki zapobiegające zakażeniu zdecydowanie zmalała. Ministerstwo Zdrowia i Rozwoju Społecznego zdaniem większości działaczy znacznie przyczynia się do tej sytuacji, a kryzys ekonomiczny narasta, czego nikt nie chce przyznać.
Pominąłem jeszcze wiele istotnych problemów. Nie poruszyłem tematu kiepskiego zaopatrzenia w leki i ich wysokiej ceny, a także przerażająco wysokiego poziomu zachorowań powiązanych z HIV i gruźlicą, szerokiego rozprzestrzeniania się zapalenia wątroby typu B i C, rozpaczliwego przeludnienia więzień, odrażającej nierówności w traktowaniu kobiet zakażonych HIV i zażywających narkotyki… lista nie ma końca.
Wydaje mi się, że jeżeli nie nastąpi zmiana w prawie i nastawieniu, Rosja stoi w obliczu nadciągającej katastrofy.
–
Fragmenty przemowy Stephena Lewisa, dyrektora organizacji AIDS-Free World, wygłoszonego podczas Międzynarodowego Forum MDG-6 we Wschodniej Europie i Centralnej Azji.
