Maar liefst 2,41 miljard werknemers - 71 procent van de beroepsbevolking - wordt blootgesteld aan overmatige hitte, wat 22,85 miljoen verwondingen en 18.970 doden per jaar veroorzaakt. En het wordt alleen maar erger.
This text has been auto-translated from Polish.
Hoewel de zomervakantie ten einde loopt, zal de koorts niet afnemen en meteorologen waarschuwen voor een nieuwe golf van hoge temperaturen in Polen begin september. Klagen over het weer is echter niet langer een nationale sport in het land van de klagers, maar is een wereldwijde standaard geworden in het licht van de versnellende klimaatverandering.
Wat betekent dit? Onder andere de vroegtijdige dood van honderdduizenden mensen. Hoewel de hitte voor niemand veilig is - zoals talrijke studies hebben aangetoond, onder andere uitgevoerd door experts in Spanje, Canada of Verenigde Staten - worden gebieden in landen en stadsbuurten waar mensen met de laagste inkomens wonen, het zwaarst getroffen.
Dit is trouwens logisch: zoals professor Julio Díaz Jiménez van het Madrileense Carlos III Gezondheidsinstituut, geciteerd door de Guardian, zegt, is er een verschil tussen iemand die "een kamer huurt die hij deelt met drie andere mensen en zonder airconditioning" en een bewoner van "een villa met toegang tot een zwembad en met airconditioning".
Nog slechter af zijn degenen die helemaal geen dak boven hun hoofd hebben en veroordeeld zijn om te overleven in geplaveide en dus verwarmde steden. Degenen die bijzonder kwetsbaar zijn voor de gezondheids- en dodelijke gevolgen van de hitte zijn onder andere de vele mensen die fysiek buiten werken, bijvoorbeeld in de koeriersdiensten, de bouw en de landbouw. Dit zijn ook geen vertegenwoordigers van de hogere klassen.
In 2020 werd het verband aangetoond tussen economische status en sterfte door hittestress in Madrid. Hieruit bleek dat in de armste drie van de zeventien onderzochte wijken hitte leidde tot een toename van het aantal sterfgevallen. Twee jaar later werd een soortgelijke analyse uitgevoerd - dit keer in heel Spanje. De onderzoekers konden opnieuw aantonen dat de gemeenschappen met de laagste inkomens vaker ziek worden en sterven door oververhitting dan welvarende groepen.
De Canadezen daarentegen wezen er aan de hand van het lijkschouwingsrapport van 2022 op dat in British Columbia maar liefst 619 sterfgevallen werden toegeschreven aan hitte en dat het aandeel mensen met een laag inkomen 2,4 keer zo hoog was onder degenen die stierven in vergelijking met degenen die overleefden. Dit ondersteunt ook de stelling dat toegang tot medische zorg, die ook wordt beïnvloed door ongelijkheid in rijkdom, cruciaal is als het gaat om blootstelling aan de gevolgen van hoge temperaturen.
In de VS is dankzij een onderzoek van NPR radio en de Universiteit van Maryland duidelijk geworden dat hoe armer de buurt van Amerikaanse steden is, hoe groter de blootstelling aan de dodelijke gevolgen van hitte. Het zal geen verrassing zijn dat de meeste van deze plekken - groene eilanden van hitte, bijvoorbeeld in de buurt van onaantrekkelijke industriële of postindustriële gebieden of snelwegen - worden bewoond door niet-blanke gemeenschappen en migranten.
Zij kunnen niet rekenen op de implementatie van adaptief stedelijk beleid, in tegenstelling tot de meer bevoorrechte bewoners van wijken met toegang tot vegetatie en andere systemen om, tenminste gedeeltelijk, het hoofd te bieden aan het helse weer. En laten we niet vergeten dat de Verenigde Staten, als mekka van de auto, het comfort van de automobilist boven dat van alle anderen stelt, dus de infrastructuur weerspiegelt deze trend ook. Het voorziet niet in plaatsen om af te koelen, alleen in parkeerplaatsen.
Armoede en hittestress is een onderwerp dat ook in Polen wordt erkend. In 2023 heeft het Poolse Groene Netwerk (PZS) een rapport opgesteld over brandstofarmoede in Warschau, waarin wordt aangegeven dat het niet alleen gaat om problemen met verwarming, maar ook met koeling.
Luister naar de podcast van de auteur:.
"In de context van klimaatverandering en het perspectief van Warschau is dit van groot belang, want met langdurige hitte in de zomer vormen zich hitte-eilanden in de stad en is het moeilijk om normaal te functioneren. Bovendien heeft het ook ernstige gevolgen voor de gezondheid. De kosten voor het koelen, verkrijgen en behouden van een comfortabele temperatuur in huis kunnen net zo hoog zijn als de kosten voor het opwarmen in de winter." - Dit is hoe Alicja Piekarz van PZS sprak over het gebrek aan toegang tot airconditioning in onze pagina's.
Sociologe Zofia Bienkowska, aan de andere kant, schreef dat "dood door oververhitting stil en onzichtbaar is". Waarom? "Het gebeurt vaak enkele dagen na blootstelling aan hoge temperaturen, wat het nog moeilijker maakt om het in verband te brengen met de hitte. Bovendien zijn de slachtoffers meestal mensen die al sociaal gemarginaliseerd zijn en het risico lopen op uitsluiting door andere factoren (zoals economische status, leeftijd of gewoon eenzaamheid)."
Daarom zijn arme senioren en senioren die alleen wonen het slechtst af, zoals blijkt uit gegevens van zowel Europa als VS, die aangeven dat juist deze mensen niet kunnen rekenen op hulp bij hittestress-gerelateerde aandoeningen. En op deze aandoeningen moet snel worden gereageerd.
Friederike Otto, medeoprichter van de World Weather Attribution, een organisatie van academici die zich bezighoudt met onderzoek naar de invloed van klimaatverandering op extreme meteorologische gebeurtenissen benadrukt dat we rekening moeten houden met alle 'kwetsbare groepen'.
"Hittegolven zijn de dodelijkste vorm van extreem weer, maar ze laten geen spoor van vernieling of opvallende beelden van verwoesting achter. Ze doden arme, eenzame mensen in rijke landen en arme mensen die buiten werken in ontwikkelingslanden."
Secretaris-generaal van de VN António Guterres wijst er daarentegen op dat de schattingen oplopen tot een half miljoen doden per jaar. "Dit is 30 keer meer dan tropische cyclonen," stelde hij tijdens de officiële publicatie van het rapport Heat at work: Implications for safety and health. A global review of the science, policy and practice, opgesteld onder leiding van de Wereldarbeidsorganisatie (ILO). De analyse vat de uitdagingen samen waarmee beleidsmakers worden geconfronteerd als het gaat om de bescherming van mensen die buiten werken. In één woord: het zijn de hardst werkende lagen van de samenleving die de hoogste prijs betalen voor de klimaatcatastrofe die wordt veroorzaakt door de rijksten.
"Hittestress is een onzichtbare moordenaar. Het kan onmiddellijk gevolgen hebben voor werknemers op de werkplek en leiden tot ziekten zoals hitte-uitputting, hitteberoerte en zelfs de dood, zoals we al in veel regio's in de wereld hebben gezien. Op de lange termijn ontwikkelen werknemers ernstige en slopende chronische ziekten die het hart- en vaatstelsel, de luchtwegen en de nieren aantasten. Er moet ook rekening worden gehouden met de impact op de mentale gezondheid, evenals met de vele ongevallen en verwondingen als gevolg van verminderde cognitieve prestaties, gladde en verwarmde oppervlakken en ontoereikende persoonlijke beschermingsmiddelen," zo staat te lezen in het rapport, dat enkele tamelijk angstaanjagende gegevens bevat: maar liefst 2,41 miljard werknemers - 71 procent van de beroepsbevolking - wordt blootgesteld aan buitensporige hitte, wat resulteert in 22,85 miljoen verwondingen en 18.970 doden per jaar. Het zal alleen maar erger worden naarmate de jaren verstrijken en de temperaturen nieuwe records breken.
Hoe stoppen we dit? Het voor de hand liggende antwoord is koolstofvrij maken en de ongelijkheid in rijkdom aanpakken, maar ook onmiddellijk meer actie ondernemen om ons aan te passen en de mensen te beschermen die het meest kwetsbaar zijn voor de gevolgen van de hitte die veroorzaakt wordt door de vervuiling van de planeet met broeikasgassen.
De ILO doet bijvoorbeeld aanbevelingen aan werkgevers en beleidsmakers en wijst erop dat "beschermingspraktijken op de werkplek eenvoudig en goedkoop kunnen zijn". "Wetenschappelijk bewijs heeft aangetoond dat veel effectieve manieren om werknemers te beschermen goedkoop en eenvoudig te implementeren zijn. Dit zijn onder andere voldoende hydratatie; werkpauzes met koele, schaduwrijke en geventileerde rustplekken; aangepaste werkschema's; en programma's voor acclimatisatie door hitte."
We hebben op onze pagina's al vaak geschreven over voorgesteld stedelijk beleid om de hitte het hoofd te bieden, bijvoorbeeld hier. En helaas is dit niet ons laatste woord over deze urgente, zij het nogal huiveringwekkende kwestie.
