Problem uzależnienia od substancji psychoaktywnych jest od lat obecny na Bliskim Wschodzie. Szlakami przemytniczymi docierają tam narkotyki z Afganistanu – największego eksportera opium.
Narkotyki pojawiły się w Libanie już w latach trzydziestych ubiegłego wieku. W północno– wschodnim regionie Baalbeck-Hermel uprawiano konopie indyjskie i kwiat makowy. Wieloletnia wojna domowa (1975-1991) doprowadziła kraj do społecznej i gospodarczej katastrofy. Wzrósł też popyt na używanie substancji psychoaktywnych. W 1991 r. rząd Libanu podjął działania mające na celu likwidację upraw konopi indyjskich. Program wprowadzenia upraw alternatywnych roślin trwał 7 lat. Po jego bankructwie rolnicy powrócili do uprawiania haszyszu.
Problem uzależnienia od heroiny rozpoczął się wraz z wybuchem wojny domowej. Dziś mamy już drugą generację użytkowników tej substancji. Może to być związane z jej niską ceną na rynku i wysoką dostępnością. Heroina wnika do wszystkich grup społecznych i czyni coraz większe szkody. Brak kompleksowej polityki narkotykowej oraz zbyt małe środki przeznaczane na edukację pogłębia istniejące problemy.
Narkomani w Libanie często nie mają dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej. Obowiązujące prawo, że uzależnionego nie można traktować jak przestępcy nie jest stosowane. Kobiety są szczególnie narażone na szykany i brutalność ze strony organów ścigania. Zatrzymane z substancją psychoaktywną lub będące pod jej wpływem są bite i niejednokrotnie gwałcone przez policję. Wśród libańskich uzależnionych częste jest zjawisko używania tych samych przyrządów do iniekcji. Badanie wśród grupy 120 osób przyznającej się do stosowania igieł po wielokrotnym użyciu, wykazało wirusa wątroby typu C u 70 % z nich. Występowanie wirusa HIV w Libanie jest powszechne. Jest to jeden z najbardziej liberalnych i otwartych krajów na Bliskim Wschodzie, jednak prawo zabrania testowania na obecność wirusa.
Skoun – redukcja szkód w praktyce
W języku arabskim skoun oznacza wewnętrzny spokój i ciszę. Skoun jest jedną z organizacji pozarządowych w Libanie. Został założony w 2003 r. i zajmuje się przede wszystkim leczeniem osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, prewencją i prawnym lobbingiem za racjonalną polityką narkotykową. Organizacja skupia się na okazjonalnych użytkownikach oraz uzależnionych w wieku 15-25 lat, ale pomoc może uzyskać każda osoba, która zgłosi się do ośrodka w Bejrucie.
Praca Skoun wpisuje się w nurt działań redukcji szkód. Poprzez indywidualne podejście do każdego pacjenta polegające na traktowaniu go z godnością i respektem uzyskuje się odpowiednie efekty terapeutyczne. Leczenie farmakologiczne, polegające na podawaniu buprenorfiny (półsyntetyczny opioidowy lek przeciwbólowy i znieczulający, nie powoduje stanów euforycznych) jest połączone z terapią wspierającą pacjenta, jak i jego bliskich.
Dzięki leczeniu udaje się powstrzymać proces socjalnej, fizycznej oraz psychicznej degradacji, a pacjent uzyskuję emocjonalną stabilizację, mogąc włączyć się w życie społeczne i prywatne. Podczas jednej z konferencji narkotykowych w Bejrucie jedynie Skoun posiadał pełny asortyment do przeprowadzenia testów na obecność wirusa HIV. We współpracy z wymiarem sprawiedliwości organizuje warsztaty dla policji, lokalnych działaczy oraz przywódców religijnych w celu zwiększania świadomości oraz wiedzy na temat problemu narkotykowego w Libanie.
Organizacja lobbuje za szerszym zastosowaniem terapii substytucyjnej wśród uzależnionych od opioidów. Metadon jest nielegalny i dlatego stosuje się buprenorfinę – lek droższy, ale słabiej uzależniający. Substytucja polega na podawaniu leku będącego formą zastępczą stosowanej substancji (np. heroiny), likwidując objawy odstawienia i nie powodując stanów euforycznych. Naukowa skuteczność tej metody została potwierdzona, a pacjent ma o wiele większe szanse powrotu do normalnego funkcjonowania, niż przebywając w zamknięciu w ośrodku abstynencyjnym.
Problem uzależnienia od substancji psychoaktywnych jest od lat obecny na Bliskim Wschodzie. Szlakami przemytniczymi docierają tam narkotyki z Afganistanu – największego eksportera opium i jednego z największych eksporterów heroiny. Destabilizacja polityczna i gospodarcza sprzyja rozprzestrzenianiu się uzależnień. Przykład Libanu wskazuje, że mimo problemów związanych z wymiarem obyczajowym, brakiem edukacji i oporem władz, polityka redukcji szkód przynosi widoczne efekty. Działania Skoun mają charakter strukturalny i wieloetapowy. Jedynie włączenie jak najszerszych grup uzależnionych do społeczeństwa może przynieść dobre efekty. Ich zdrowie jest w interesie nas wszystkich.
Źródła:
www.skoun.org
www.about-drug-rehab.com
www.drogriporter.hu
