Protesty wokół praskiego pomnika radzieckiego marszałka powinny przejść do historii jako największe integracyjne zgromadzenie nacjonalistycznych świrów, jakich Republika Czeska zrodziła.
Chociaż rozsądnym osobom mogłoby się zdawać, że Czechy powinny wciąż odczuwać konsekwencje ministerialnego fiaska, którego skutkiem jest odejście od systemu parlamentarnego w stronę rządów stada mściwych zombie – nie wspominając o tym, że proces premiera za defraudację europejskich funduszy po raz kolejny przełożono – stara dobra Republika Czeska najwyraźniej żyje teraz dziwaczną eskalacją dość nieszkodliwego aktu wandalizmu, który ma miejsce dwa razy do roku w Pradze. Okazuje się, że napisanie kilku słów na pomniku może pociągnąć za sobą reperkusje, które prędzej czy później rozleją się na cały kontynent.
Prezydent mojego kraju spalił wielkie czerwone gacie [ZOBACZ MEMY]
czytaj także
Czyścić? Nie czyścić?
Pomnik marszałka Iwana Stiepanowicza Koniewa wzniesiono w Pradze w 1980 roku, rzekomo na pamiątkę (jak to wówczas przedstawiano) wyzwolenia Pragi przez Armię Czerwoną – choć wiadomo było, że ten sam człowiek dowodził brutalną akcją tłumienia rewolucji węgierskiej w 1956 roku, a także uczestniczył w budowie muru berlińskiego – oczekiwano, że Czesi wezmą sobie tę aluzję do serca. Prawie czterdzieści lat później o aktualnej opinii na temat Koniewa najlepiej świadczy fakt, że jego pomnik wchodzi w drogę sprejom i latającym kubełkom farby z interesującą regularnością, która dziwnym trafem zbiega się z rocznicą wkroczenia wojsk radzieckich do Czechosłowacji.
Po pięciu latach mniej lub bardziej regularnej dewastacji lokalne władze najwyraźniej miały dość ciągłego mycia pomnika i ogłosiły, że najnowsza edycja akcji „Nie ma przebaczenia dla Krwawego Marszałka” to nie ich problem, ponieważ już od dawna chcą wcisnąć pomnik ambasadzie rosyjskiej, gdzie byłby chroniony przed takimi wybrykami, a co ważniejsze, nikt nie musiałby go oglądać. Ambasada, co raczej nikogo nie zdziwiło, odmówiła, twierdząc, że to wszystko wina rady okręgu, która w 2015 roku zastąpiła oryginalny komunistyczny napis nowym, nieco bardziej zgodnym z wiedzą historyczną, czemu Rosja od początku stanowczo się sprzeciwiała. Koniew jest wasz, mówi ambasada, wyzwolił Pragę od nazistów (tak gwoli ścisłości, nikogo nie wyzwolił – trwało już wówczas powstanie zorganizowane pospołu przez miejscową ludność i zbuntowanych radzieckich żołnierzy), a tak w ogóle, to umylibyście lepiej ten posąg. Burmistrz Ondřej Kolář odmówił – i tu zaczyna się robić gorąco.
Media dowiadują się o sporze, a wkrótce do zabawy przyłączają się niemal wszyscy politycy z kontem w mediach społecznościowych, już to opowiadając się po stronie prorosyjskiego obozu, już to próbując się podczepić pod coraz powszechniejsze nastroje antyrosyjskie. Medialny festiwal oburzenia kipi w najlepsze, a tymczasem prorosyjski działacz ze swoimi ziomkami próbuje samodzielnie wypucować pomnik, w czym przeszkadza mu policja. Kolář nazywa aktywistę prorosyjskim trollem – jak się okazuje słusznie, tyle że z niewłaściwych przyczyn (fakt, że człowiek prowadzi kanał propagandowy jest nieco bardziej istotny niż to, że przyłapano go na gorącym uczynku ze szmatą i kubłem). Niemniej udaje mu się usunąć napisy, a przyozdobiony resztkami różowej farby Marszałek prezentuje się nader gustownie. W związku z tym Kolář podnosi poprzeczkę i ogłasza prawdziwie genialne rozwiązanie: do tego, żebyśmy mogli chronić pomnik, oznajmia burmistrz, musimy go przykryć.
Niestety zamiast na worek na śmieci wybór padł na plandekę.
Mikrofon potiomkinowski
Jeśli to wszystko brzmi jak kompletny idiotyzm, to po prostu dlatego, że właśnie nim jest. Odmowa ratusza, który nie chce zapłacić za czyszczenie pomnika, nosi wszelkie znamiona gry politycznej, próby pozyskania kilku bardziej liberalnych głosów nieprzejednanie antyrosyjską postawą – z nieodłączną rozrywką w postaci wkurzania ambasady rosyjskiej i obserwacji debilnego bulwersu populistów i nacjonalistów – ale daje też dość unikalny wgląd w interesy polityczne różnych, mniej lub bardziej ekstremistycznych grup działających w Czechach. A to dopiero połowa całej tej historii.
czytaj także
Plandeka przykryła pomnik 30 sierpnia. Powisiała sobie kilka godzin, po czym zerwał ją kolejny prorosyjski aktywista, twierdząc, że gdy posąg stoi pod brezentem, te młode obwiesie z wypranymi mózgami (niejasne, kogo miał na myśli) mogą go jeszcze bardziej zdewastować i nikt tego nie zauważy; z kolei pomnik jest chroniony dopóty, dopóki stoi na widoku, ponieważ pilnują go z mopami i wiadrami w gotowości, a przy okazji, czy wy wiecie, że wybory to kompletna fikcja, a każdy, każdziusieńki kraj manipuluje wynikami?
Tak czy inaczej, plandeka wróciła później tego samego dnia i została odcięta jeszcze tej nocy, i jeszcze raz nazajutrz. Co ciekawe, wszyscy wandale wygłaszali identyczne przemowy o tym, jak to nie wolno pisać historii na nowo – ale mimo to pieprzona plandeka została, a nawet wywołała parę wstydliwych incydentów, jak wkręcenie drugiej co do wielkości komercyjnej stacji telewizyjnej w kraju w zacytowanie oburzonego tweeta rosyjskiej ambasady, który tak naprawdę pochodził z fałszywego konta – bo niby jak szanujący się dziennikarz miałby się domyślić, że konto @RussianEmbCZNot niekoniecznie zasługuje na kredyt zaufania?
Nacjonalizm kosmopolityczny
Poniedziałkowe protesty powinny przejść do historii jako największe integracyjne zgromadzenie nacjonalistycznych świrów, jakich Republika Czeska zrodziła. Pojawili się zaprzyjaźnieni politycy, głównie komuniści, były ochotnicze grupy paramilitarne, była prawie cała czeska scena dezinformacji, w tym rzecznik prasowy prezydenta i lokalna wersja Sputnika (którzy stawali na głowie, żeby nikt się nie zorientował, że nie nadają przy użyciu profesjonalnego sprzętu, a mikrofonu potiomkinowskiego) – było także tyle flag i banerów, że człowiekowi kręciło się od nich w głowie.
czytaj także
Pod względem ideologicznym było to dość kosmopolityczne spotkanie. Nieco bardziej mogła ciekawić nagła obfitość radzieckich flag, które jakimś cudem powiewały na wietrze tuż obok chrześcijańskich haseł, nie paląc się przy tym ze wstydu (co powiedziałby Lenin?), a nawet flaga DSSS, następcy zakazanego ugrupowania politycznego, opowiadającego się za ideologią neonazistowską. W ten sposób rozwiązała się odwieczna zagadka: odpowiedź na pytanie, gdzie spotykają się komunizm i nazizm, brzmi: „pod pomnikiem Koniewa w Pradze”. A potem do zabawy dołączyli kontrmanifestanci, dołożywszy do kolażu flagi UE i NATO. Kto przyniósł izraelską flagę, zapytacie – nie mam pojęcia. Ktoś zawsze przynosi izraelską flagę.
Odpowiedź na pytanie, gdzie spotykają się komunizm i nazizm, brzmi: „pod pomnikiem Koniewa w Pradze”.
Manifestacja wykazała przynajmniej dość specyficzną jedność. Oprócz neonazistów i komunistów, którzy protestowali ramię w ramię, udział w nim wzięły liczne ugrupowania nacjonalistyczne – na przykład lider bojówek specjalizujący się w nauczaniu sztuki ataków terrorystycznych i snuciu planów wygnania z kraju albo wymordowania wszystkich „liberałów”. Pojawił się także wątek religijny, kiedy to prezydencki niedorzecznik publicznie modlił się do pomnika, a obok wznoszono transparent z napisem głoszącym, że Bóg sprzyja tym, którzy potrafią przyjąć pomoc (domyślam się, że wojskową). Poza oczywistym pozytywnym stosunkiem do Rosji wszystkie zaangażowane strony mają pewne cechy wspólne, głównie konserwatyzm i ten osobliwy pansłowiański nacjonalizm, który nasila się w miarę rozpowszechniania się wiadomości o protestach.
Rosyjskie wyjście
W tej chwili o pomniku Koniewa zaczyna się trąbić w Rosji – stacja Rossija24 zrobiła materiał, w którym padło stwierdzanie, że zaledwie 0,43% Czechów sprzeciwia się utrzymaniu monumentu w obecnym miejscu. Oprócz tego, że przytoczona liczba jest w dość oczywisty sposób sfałszowana i że nie przeprowadzono żadnego krajowego sondażu w tej sprawie, pokazuje to potencjalnie niezdrowe zainteresowanie Republiką Czeską. Uwidoczniło się ono jeszcze bardziej, kiedy na ring wkroczył rosyjski minister kultury, nazywając Kolářa nazistą za próbę usunięcia pomnika. Nasuwa się zatem pytanie, jak daleko może sięgnąć głupi spór o wandalizm dwa razy do roku.
czytaj także
Obecnie zniknęła zarówno plandeka, jak i rusztowanie, które użyto do jej zamontowania. Rada dystryktu chce przenieść pomnik, chociaż nie wie jeszcze gdzie. Zgłosiła się już długa lista organizacji, które chcą zabrać w tej sprawie głos; o ile większość z nich w jakimś stopniu brała już udział w proteście, o tyle pojawienie się kilku grup antyislamskich jest nowym, choć niezupełnie nieoczekiwanym elementem. Jeśli afera Koniewa czegoś dowiodła, to właśnie wzajemnych powiązań rozmaitych ruchów nacjonalistycznych, które łączy sympatia do Rosji.
Nikt nie wie, co dalej z Koniewem. Możliwe, że uda się jakoś wybrnąć z sytuacji, bo pojawiły się plotki, że córka marszałka chce zabrać pomnik do Moskwy, co spełniłoby pragnienie Kolářa, by się go pozbyć, i jednocześnie dało pretekst, który pozwoliłby protestującym rozejść się do domów z honorem (w końcu wciąż podkreślają przywiązanie do tradycyjnych wartości rodzinnych – miłość, posłuszeństwo, wielkie metalowe posągi rodziców na trawniku).
czytaj także
Jeśli to się nie uda, najlepiej poczekać, aż wszyscy się uspokoją, a potem ktoś nieuchronnie rzuci w Koniewa kubełkiem farby – jakakolwiek inna próba rozwiązania problemu stałaby się przedmiotem nacisków politycznych ze strony grup nalegających, by zostawić Koniewa tam, gdzie stoi, a tak przy okazji, to czy moglibyśmy z powrotem powiesić ten napis z 1980 roku, który przedstawiał go w znacznie lepszym świetle?
