Kategoria biernej rewolucji została zaproponowana przez Antoniego Gramsciego, aby zrozumieć jak społeczny wybuch niezadowolenia, któremu przyświecają utopijne marzenia o zmianie świata może zostać opanowany przez siły społeczne dokonujące głębokich przekształceń rzeczywistości, ale o charakterze konserwatywnym i antyegalitarnym. Podczas seminarium pojęcie biernej rewolucji wykorzystane zostanie do interpretacji ostatnich 40 lat historii Polski. Przez analizę przekształceń sił klasowych i zmieniających się warunków funkcjonowania systemu politycznego i ekonomicznego poszukiwać będziemy odpowiedzi na pytanie jak od wybuchu „Solidarności” możliwe było przejście do dziś istniejącego w Polsce modelu społecznego. Będzie to próba wypracowania nowej interpretacji zmiany jaka zaszła w Polsce różnej zarówno od wizji transformacji systemowej z jej naciskiem na bezalternatywność zachodzących przekształceń, jak i diagnozy postkomunizmu skoncentrowanej na wykazywaniu pozornego charakteru zmian.
Lektury
Bierna rewolucja
1. Antonio Gramsci Nowoczesny książę w: Antonio Gramsci Pisma wybrane, T 1. Książka i Wiedza, Warszawa [fragmenty]
System społeczny i kapitalizm
2. Harry Braverman On Monopoly Capitalism Monthly Review Press, New York 1998 s. 31-83
3. Karl Polanyi Wielka transformacja Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 53-68, 83-92, 181-194,
Socjalistyczne welfare state – obrona, krytyka i kryzys
4. Włodzimierz Wesołowski Klasy, warstwy i władza PWN, Warszawa 1980, s. 163-236
5. Jacek Kuroń, Karol Modzelewski List otwarty do partii w: Jacek Kuroń Dojrzewanie. Pisma Polityczne 1964-1968, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009, s. 7-89
6. Ferenc Feher, Agnes Heller, Gyorgy Markus Dictatorship over Needs: An Analysis of Soviet Societies 221-279
7. Winicjusz Narojek Społeczeństwo planujące. Próba socjologii gospodarki socjalistycznej PWN, Warszawa 1973, s. 63-111
8. Michel Bourawoy, Janos Lukacs The Radiant Past The University of Chicago Press, Chicago, London, s. 87-142
Kapitalistyczne welfare state i jego rozpad
9. Luc Boltanski, Eve Chiapello New Spirit of Capitalism Verso, London, New York 2007, s. 167-215.
10. Daniel Sidorick Kapitalizm z puszki Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s.262-300; Jefferson Cowie Staying Alive The New Press, New York, London 2010, s. 357-369
Krótka dekada – lata 80. w Polsce
11. Alain Torain Solidarność. Analiza ruchu społecznego Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2010 s. 37-108
12. David Ost Klęska Solidarności Muza, Warszawa 2005, s. 253-307.
13. Andrzej Walicki Liberalizm w Polsce w: Andrzej Walicki Polskie zmagania z wolnością, Universitas, Karków, s. 35-64; Jan Malanowski Polscy robotnicy, Książka i Wiedza, Warszawa 1981, s. 111-158
14. Adam Michnik Takie czasy. Rzecz o kompromisie Krytyka
15. Antoni Dudek Reglamentowana rewolucja Arcana, Kraków 2004, s. 17-120
Rewolucja w toku
16. Edmund Mokrzycki Bilans niesentymentalny IFiS PAN, Warszawa 2003, s.19-40.
17. Jadwiga Staniszkis Postkomunizm Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001, s. 89-150
18. Przemysław Sadura Ideologie elit III RP w: Jacek Raciborski Elity rządowe III RP 1997-2003 Trio Warszawa 2006; Dorota Olko Transformacja ustrojowa jako korekta drogi życiowej w: Maciej Gdula, Przemysław Sadura Style życia i porządek klasowy w Polsce Scholar, Warszawa 2012
19. Przemysław Czapliński Powrót centrali Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 27-46, 133-200
20. Agnieszka Mrozik Akuszerki transformacji IBL PAN, Warszawa 2013, s.279-352
21. Elisabeth Dunn Prywatyzując Polskę Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2009, s.77-115; David Ost Klęska Solidarności Muza, Warszawa, s. 136-200
22. Maciej Gdula Transformacja i system klasowy w Polsce w: Marta Bucholc et. al. Polska po dwudziestu latach wolności Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011; Przemysław Sadura Państwo i klasy średnie w Polsce w: Jacek Raciborski Praktyki obywatelskie Polaków IFiS PAN, Warszawa 2010; Maciej Gdula Klasa średnia jako klasa protestu w: Maciej Gdula, Aleksandra Grzymała-Kazłowska, Renata Włoch Nowe rzeczywistości społeczne, nowe teorie socjologiczne Scholar, Warszawa 2012
23. Maciej Gdula, Przemysław Sadura Style życia jako rywalizujące uniwersalności w: Maciej Gdula, Przemysław Sadura Style życia i porządek klasowy w Polsce Scholar, Warszawa 2012
24. Boris Buden Strefa przejścia Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s. 137-182
25. Michel Burawoy O socjologię publiczną w: Aleksander Manterys, Janusz Mucha Nowe perspektywy teorii socjologicznej Nomos, Kraków 2009
Informacje dla studentek i studentów :
Seminarium odbywa się co tydzień, w czwartki, w godzinach 18.00–19.30,
począwszy od 17 października 2013.
Seminarium roczne, terminy spotkań semestrze zimowym:
2013: 17, 24, 31 X; 7, 14, 21, 28 XI,
5,12, 19 XII;
2014: 9, 16, 23 I.
Terminy spotkań semestrze letnim:
2014: 27 II; 6, 13, 20, 27 III; 17, 24 IV; 8, 15, 22, 29 V; 5 VI.
Ze względu na dobór lektur uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 29 września 2013. Liczba miejsc ograniczona. Udział w seminarium jest bezpłatny.
dr Maciej GDULA (1977) – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii UW. Zajmuje się teorią społeczną i badaniem systemu klasowego. Badał i popularyzował teorię P. Bourdieu, N. Luhmanna i B. Latoura. W swoich badaniach nad klasami koncentrował się na wzroście roli klasy średniej jej związkach z instytucjami państwowymi i publicznymi. W latach 2005–2010 był członkiem zarządu Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Opublikował m.in.: Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy w Polsce(2012, wspólnie z P. Sadurą).