Czy Polska zechce, czy może, a jeśli tak, to w jaki sposób – zmieścić się w opisanym i postulowanym przez brytyjską ekonomistkę Kate Raworth obwarzanku?
W pierwszym odcinku cyklu pt. Obwarzanek po polsku Michał Sutowski rozmawia z Joanną Erbel, socjolożką i działaczką miejską, reprezentującą CoopTech Hub.
Obwarzanek po polsku to cykl podcastów, w którym zastanowimy się, czy Polska zechce i czy może, a jeśli tak, to w jaki sposób mogłaby zmieścić się między pułapem społecznym i ekologicznym, gdzie ludzie mogą dobrze żyć, a systemy Ziemi mogą się regenerować.
Ekonomii obwarzanka autorstwa brytyjskiej badaczki Kate Raworth przyświeca cel przebudowy naszego myślenia i poszerzenia wyobraźni. Chodzi o to, byśmy, zamiast koncentrować się na rzadko dotąd kwestionowanych priorytetach, jak np. wzrost PKB, zaczęli zastanawiać się, jak pogodzić powszechność ludzkich potrzeb i aspiracji z granicami wytrzymałości naszej planety. A mówiąc precyzyjniej – granicami możliwości środowiska, które pozwalają naszej cywilizacji trwać, z jej ustrojem, państwem dobrobytu, prawami człowieka.
Książka Raworth została opublikowana w roku 2017 w Wielkiej Brytanii, a później także wielu innych krajach, zaś koncepcję i metaforę obwarzanka wciągnęły sobie na sztandar i wpisały w strategie rozwoju między innymi takie europejskie metropolie, jak Amsterdam, Bruksela czy Barcelona. Władze i mieszkańcy tych miast potraktowały obwarzanek jako inspirację do planowania i budowania własnej przyszłości, której szczegóły wynegocjować, a potem praktykować mają eksperci i urzędnicy, ale przede wszystkim różni aktorzy społeczni, z biznesem i obywatelami na czele.
Obwarzanek ma być więc horyzontem zmiany sposobu życia, mieszkania, organizowania gospodarki. Chodzi w nim o taki rozwój, który uwzględnia potrzeby społeczności lokalnej i otoczenia globalnego, przyszłych pokoleń, ludzi i wspólnot, ale także warunki regeneracji zasobów i całych ekosystemów. W ramach tego sposobu myślenia uznajemy siebie – obywateli – za element naturalnych systemów Ziemi, a nie suwerena, którego wolą i prawem jest ujarzmienie natury jako czegoś wobec nam podległego.
Raworth: Światowy kryzys to doskonała pora na wielką transformację
czytaj także
Ciekawie to brzmi, nieprawdaż? Ale sceptyk powie, że tu jest Polska, nie Holandia.
I właśnie dlatego, wspólnie z najwybitniejszymi ekspertkami i ekspertami w swoich dziedzinach, będziemy dyskutować o tym, jak tę krytykę ekonomii głównego nurtu i postulaty Kate Raworth przełożyć na nasze realia. Co to właściwie znaczy: „zmień cel”, „orientuj się na odnawialność”, „traktuj wzrost agnostycznie”. Którędy można zmierzać w stronę obwarzanka w warunkach Polski, czyli kraju gospodarczych półperyferii, pogrążonego w ostrym konflikcie politycznym, z ponad miarę rozbudzonymi nadziejami konsumpcyjnymi i dużymi nierównościami zarazem.
Rozmowy inspirowane są seminariami i tekstami wokół kolejnych rozdziałów Ekonomii obwarzanka, powstałymi w ramach cyklu Obwarzanek po polsku, przygotowanego we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla.
