Spotkanie z Joanną Bednarek prowadzone przez Mateusza Falkowskiego.
Uniwersytet Krytyczny | Co to jest współczesność? | Jak myśleć bez transcendencji? Spotkanie poświęcone książce Polityka poza formą Joanny Bednarek
Gościni: Joanna Bednarek
Prowadzenie: Mateusz Falkowski (Orgia Myśli)
5 grudnia, czwartek, godz. 19.00
Krytyka Polityczna, ul. Foksal 16, II p., Warszawa
Odchodzą w przeszłość diagnozy współczesności oparte na pojęciach „postmodernizmu”, „ponowoczesności” czy „końca historii”. Do łask wracają stare – mniej lub bardziej podrasowane – kategorie i problemy: podmiot, uniwersalizm, religijność. Zwłaszcza w przypadku polityki ów powrót stawia pod znakiem zapytania kierunek i sens wszelkich działań wolnościowych czy „emancypacyjnych”. Przede wszystkim dlatego, że raz jeszcze każe przemyśleć naturę polityczności.
W książce Joanna Bednarek naczelną opozycję organizującą pole refleksji nad polityką stanowi różnica między immanencją i transcendencją:
Pierwszym kryterium, które pozwala dostrzec te różnice, jest zagadnienie kapitalizmu. Ontologie immanencji umożliwiają postawienie go w centrum swoich teorii polityczności za sprawą kategorii produkcji, stanowiącej zerwanie z podziałem na gospodarkę i politykę. Umożliwia to ujęcie kapitalizmu na jednej płaszczyźnie, jako systemu zarazem ekonomicznego w wąskim sensie, jak i politycznego oraz kulturowego: maszyny społecznej w rozumieniu Deleuze’a i Guattariego. Dla ontologii transcendencji to, co polityczne i to, co ekonomiczne rządzi się najczęściej odmiennymi, swoistymi prawami; stąd obecne w nich (najbardziej widoczne w teorii Badiou) dążenie do wypracowania teorii prawdziwej, czystej polityki, nie zniekształconej uwikłaniami w to, co gospodarcze; tak pojmowana polityka ma być jedynym remedium na współczesny kryzys działań emancypacyjnych.
Lektura: fragmenty książki Joanny Bednarek Polityka poza formą: Wprowadzenie, Zakończenie, rozdział Znaleźć linie ujścia.
Mateusz Falkowski – filozof, współtwórca Orgii Myśli, wykładowca w Kolegium Artes Liberales UW, prezes Zarządu Fundacji na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi.
___
W rzeczywistości, której kształt determinuje ekscesywny i dynamiczny przepływ informacji, faktów, interpretacji, komentarzy, wielość dyskursów i rosnąca złożoność procesów społecznych i ekonomicznych, problemem najbardziej być może palącym staje się ustanowienie jakiejkolwiek „teorii współczesności”, odpowiedź na pytanie „co się w istocie dzieje?”, która byłaby tyleż syntetyczna, bezstronna i całościowa w ujęciu obecnego stanu rzeczy, co i w miarę możliwości jednoznaczna i ukierunkowująca nasze praktyki i polityki. Być może udzielenie takiej odpowiedzi okaże się zresztą niemożliwe, a „teoria współczesności” musi zakończyć się już na sproblematyzowaniu własnej niemożliwości i zakwestionowaniu samego pojęcia tego, co współczesne. Nie unieważnia to jednak samego pytania i wszystkich dalszych kwestii, do jakich ono prowadzi; rozmaitości tematów, jakie można przy jego okazji poruszyć, zarówno polskich, jak i globalnych.
Seminarium Orgii Myśli pt. „Co to jest współczesność?”, zorganizowane w ramach Uniwersytetu Krytycznego i Instytutu Studiów Zaawansowanych, poświęcone jest teoretycznej eksploracji wielu składających się na naszą obecną rzeczywistość wątków i zagadnień; jego celem ma być raczej synteza i wszechstronność niż specjalizacja i bezpośrednie zastosowanie. Zasadniczym założeniem cyklu jest także stałość uczestników (przy drzwiach otwartych dla wszystkich zainteresowanych wyłącznie konkretnym zagadnieniem), ciągłość „wątków przewodnich”, takich jak „kapitalizm”, „kryzys”, „globalność”, „Polska”, „kultura”, „myśl współczesna”, możliwość lektur obowiązkowych dla uczestników (o których będziemy z wyprzedzeniem informować), a także zaproszenia dla „gości specjalnych”.
Orgia Myśli to istniejąca od 2005 r. niezależna, ochotnicza spółdzielnia kulturotwórcza mająca na celu inicjowanie i inspirowanie nowych prądów myśli, teorii i sztuki. Zainteresowana literaturą, filozofią, kulturą, społeczeństwem, polityką i historią, Orgia Myśli dąży do połączenia potrzeby zabawy z potrzebą refleksji, wpisując się we współczesny krajobraz intelektualny organizowanymi wydarzeniami (debaty, seminaria, imprezy i in.) oraz magazynem internetowym www.orgiamysli.pl . Od początku swej działalności Orgia Myśli, pozostając przy zasadzie nomadyzmu i pozainstytucjonalności, a zarazem wyznając wartości oświecenia i emancypacji, dąży do współdziałania z innymi instytucjami i organizacjami kultury, wraz z którymi chce przyczynić się do kulturowych i społecznych przemian, jakie uczynią z Polski kraj bardziej przyjazny dla mieszkających w nim jednostek.
_____
Kolejne spotkania cyklu:
19.12: „Nie tak miało być”, czyli hermeneutyka zdrady (prowadzenie: Wiktor Rusin)
9.01: O katofilozofii albo: kto i dlaczego potrzebuje dziś religii by mysleć? Spotkanie poświęcone ksiązce Maska i oko Piotra Graczyka (prowadzenie: Mateusz Falkowski)
23.01: Co się stało? Polska 89-13 (prowadzenie: Jacek Dobrowolski)
Pozostałe seminaria Uniwersytetu Krytycznego w semestrze jesiennym.
Projekt „Uniwersytet Krytyczny 2011-2013” realizowany jest dzięki dofinansowaniu ze środków m.st. Warszawy.
