Kuncewiczowa, Nałkowska, Siesicka, Tokarczuk - 112 książek napisanych przez kobiety. Ile z nich znasz?
Wśród licznych quizów i ankiet, które krążą w internecie, pojawiła się ostatnio jedna, która dla wielu osób stanowiła wyzwanie i mogła stać się inspiracją: How many of the greatest books by women have you read? – lista zawierająca 102 książki napisane przez kobiety. Ile z nich znamy? Najlepszy wynik wśród moich znajomych wynosi 32. Nic w tym dziwnego, ta lista zdecydowanie koncentruje się na literaturze anglosaskiej, kryteria doboru są tajemnicze (nie ma na niej ani jednej pozycji Doris Lessing!). Od razu jednak nasuwał się pomysł: a gdyby tak zrobić listę książek napisanych przez polskie pisarki? Czy nasze wyniki będą znacząco lepsze?
Poprosiliśmy krytyczki, pisarki, publicystów, literaturaturoznawczynie, a także członków i członkinie zespołu Krytyki Politycznej o wytypowanie 20 polskich książek napisanych przez kobiety, takich, które uważają za ważne, godne polecenia, takie, które warto znać, ale też takie, które są po prostu fajne. Na podstawie ich propozycji stworzyliśmy listę 112 tytułów (za ostateczny kształt listy odpowiada więc redakcja). Poprosiłyśmy o ograniczenie się do beletrystyki – bo z poezji, reportaży, dzienników itd. można by stworzyć kolejne takie listy. W naszym wyborze zabrakło więc Hanny Krall, choć szczególnie jej Zdążyć przed Panem Bogiem pojawiło się kilkukrotnie, zabrakło Oli Watowej, Joanny Olczak-Ronikier, zabrakło Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Anny Świrszczyńskiej, Zuzanny Ginczanki i innych wybitnych poetek. Nie znalazł się w nim komiks Marzeny Sowy i Sandrine Revel Dzieci i ludzie, który został wymienony dwukrotnie. Ta lista jest arbitralna – i miejscami zapewne też niekonsekwentna – ale inna nie mogła być. To nie ma być lista najwybitniejszych pozycji literackich stworzonych przez kobiety. To tylko zabawa. Mamy jednak nadzieję, że inspirująca i pouczająca.
A więc: ile z tych książek znasz?
***
1. Irit Amiel, Osmaleni
2. Justyna Bargielska, Małe lisy
3. Justyna Bargielska, Obsoletki
4. Joanna Bator, Ciemno, prawie noc
5. Joanna Bator, Piaskowa Góra
6. Ewa Białołęcka, Tkacz iluzji
7. Helena Boguszewska, Całe życie Sabiny
8. Anna Bojarska, Agitka
9. Anna Bojarska, Czego nauczył mnie August
10. Anna Bolecka, Biały kamień
11. Tamara Bołdak-Janowska, Kto to jest ten Jan Olik?
12. Anna Borkowska, Gar’ingawi wyspa szczęśliwa
13. Anna Brzezińska, Wody głębokie jak niebo
14. Zofia Chądzyńska, Przez ciebie, Drabie!
15. Elżbieta Cherezińska, tetralogia Północna droga
16. Iwona Chmielewska, Kłopot
17. Joanna Chmielewska, Wszystko czerwone
18. Joanna Chmielewska, Zwyczajne życie
19. Sylwia Chutnik, Kieszonkowy atlas kobiet
20. Izabela Czajka-Stachowicz, Ocalił mnie kowal
21. Maria Dąbrowska, Noce i dnie
22. Dominika Dymińska, Mięso
23. Kinga Dunin, Tabu
24. Marta Dzido, Małż
25. Julia Fiedorczuk, Biała Ofelia
26. Izabela Filipak, Absolutna amnezja
27. Ida Fink, Podróż
28. Stanisława Fleszarowa-Muskat, Pozwólcie nam krzyczeć
29. Marta Fox, Wielkie ciężarówki wyjeżdżają z morza
30. Natasza Goerke, 47 na odlew
31. Pola Gojawiczyńska, Dziewczęta z Nowolipek
32. Manuela Gretkowska, My zdies’ emigranty
33. Manuela Gretkowska, Kabaret metafizyczny
34. Wioletta Grzegorzewska, Guguły
35. Inga Iwasiów, Bambino
36. Grażyna Jagielska, Miłość z kamienia
37. Anna Janko, Pasja wg świętej Hanki
38. Irena Jurgielewiczowa, Wszystko inaczej
39. Maria Kann, Koniec i początek świata
40. Janina Katz, Pucka
41. Bożena Keff, Utwór o Matce i Ojczyźnie
42. Agnieszka Kłos, Całkowity koszt wszystkiego
43. Krystyna Kofta, Wizjer
44. Zofia Kossak-Szczucka, Dziedzictwo
45. Anna Kowalska, Gruce (wspólnie z Jerzym Kowalskim)
46. Anka Kowalska, Pestka
47. Antonina Kozłowska, Czerwony rower
48. Maria Krüger, Godzina pąsowej róży
49. Irena Krzywicka, Pierwsza krew
50. Irena Krzywicka, Teraz się nie umiera (inny tytuł: Mrok, światło i półmrok)
51. Maria Kuncewiczowa, Cudzoziemka
52. Maria Kuncewiczowa, Tristan 1946
53. Ewa Kuryluk, Goldi
54. Krystyna Kwiatkowska, Prawdziwa historia Morgan le Fay i rycerzy Okragłego Stołu
55. Ewa Lipska, Sefer
56. Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz, Boża podszewka
57. Kaja Malanowska, Drobne szaleństwa dnia codziennego
58. Hanna Malewska, Sir Tomasz More odmawia
59. Dorota Masłowska, Paw królowej
60. Dorota Masłowska, Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną
61. Monika Mostowik, Taka ładna
62. Małgorzata Musierowicz, Szósta klepka
63. Zofia Nałkowska, Granica
64. Zofia Nałkowska, Medaliony
65. Zofia Nałkowska, Romans Teresy Hennert
66. Anna Nasiłowska, Domino. Traktat o narodzinach
67. Maria Nurowska, Po tamtej stronie śmierć
68. Zyta Oryszyn, Ocalanie Atlantydy
69. Eliza Orzeszkowa, Marta
70. Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem
71. Ewa Ostrowska, Mama, Kaśka, ja i gangsterzy
72. Róża Ostrowska, Wyspa
73. Dominika Ożarowska, Nie uderzy żaden piorun
74. Hanna Ożogowska, Dziewczyna i chłopak, czyli heca na 14 fajerek
75. Hanna Ożogowska, Tajemnica zielonej pieczęci
76. Magda Papuzińska, Wszystko jest możliwe
77. Grażyna Plebanek, Dziewczyny z Portofino
78. Grażyna Plebanek, Nielegalne związki
79. Halina Popławska, trylogia: Kwiat lilii we krwi, Szkaplerz rewolucyjny, Spadek po Piemoncie
80. Zofia Posmysz, Pasażerka
81. Halina Poświatowska, Opowieść dla przyjaciela
82. Maria Pruszkowska, Przyślę panu list i klucz
83. Stanisława Przybyszewska, Ostatnie noce ventose’a
84. Patrycja Pustkowiak, Nocne zwierzęta
85. Monika Rakusa, Żona Adama
86. Małgorzata Rejmer, Toksymia
87. Maria Rodziewiczówna, Kądziel
88. Natalia Rolleczek, Drewniany różaniec
89. Joanna Rudniańska, XY
90. Zyta Rudzka, Ślicznotka doktora Josefa
91. Hanna Samson, Miłość. Reaktywacja
92. Magdalena Samozwaniec, Maria i Magdalena
93. Krystyna Siesicka, Jezioro osobliwości
94. Krystyna Siesicka, Zapałka na zakręcie
95. Halina Snopkiewicz, Słoneczniki
96. Halina Snopkiewicz, Tabliczka marzenia
97. Ewa Szelburg-Zarembina, Wędrówka Joanny
98. Agnieszka Taborska, Senny żywot Leonory de la Cruz
99. Dorota Terakowska, Ono
100. Olga Tokarczuk, Bieguni
101. Olga Tokarczuk, Dom dzienny, dom nocny
102. Olga Tokarczuk, Prowadź swój pług przez kości umarłych
103. Magdalena Tulli, Sny i kamienie
104. Magdalena Tulli, Włoskie szpilki
105. Maria Ukniewska, Strachy
106. Debora Vogel, Akacje kwitną
107. Wanda Wasilewska, Oblicze dnia
108. Janina Zającówna, Mój wielki dzień
109. Gabriela Zapolska, Kaśka Kariatyda
110. Gabriela Zapolska, Przedpiekle
111. Narcyza Żmichowska, Poganka
112. Krystyna Żywulska, Pusta woda
***
W tworzeniu naszej listy udział wzięli: Sylwia Chutnik, Kinga Dunin, Agnieszka Graff, Remigiusz Grzela, Anna Gutowska, Ingeborga Janikowska-Lipszyc, Milada Jędrysik, Marta Konarzewska, Joanna Krakowska, Agnieszka Mrozik, Beata Stasińska, Eliza Szybowicz, Katarzyna Szumlewicz, Krzysztof Tomasik, Katarzyna Tubylewicz
oraz członkinie i członkowie zespołu Krytyki Politycznej:
Magdalena Błędowska, Agata Diduszko-Zyglewska, Martyna Dominiak, Justyna Drath, Joanna Filipczak-Zaród, Jaś Kapela, Kamila Kasprzak, Maria Klaman, Magda Majewska, Inga Pytka-Sobutka, Szymon Pytlik, Elżbieta Rutkowska, Marcin Sierszyński, Joanna Tokarz-Haertig, Agnieszka Ziółkowska.
Za inspirację dziękujemy Julii Kubisie.
oprac. Magda Majewska
Czytaj także:
Magda Majewska, Czytaj kobiety, głupcze!
