Kraj

Toksyczni obrońcy demokracji

Krewcy liberałowie uważają swoje metody prowadzenia sporu politycznego za usprawiedliwione, bo przecież walczą o demokrację, a poza tym mówią czystą prawdę. Jednak coraz bardziej wygląda na to, że czerpią podejrzaną przyjemność z obrzucenia kilku milionów rodaków wyzwiskami.

Jest w Polsce grupa dziennikarzy, artystów i celebrytów, którzy za wszelką cenę chcą pokonać PiS. Wydają się myśleć tylko o tym, a wszystko inne – od praw kobiet po katastrofę klimatyczną – jest dla nich sprawą „na później”.


Niestety, mają pewien problem: nie potrafią wycelować swoich ataków w partię Kaczyńskiego. Obrywa się za to wszystkim wokół, kolejne grupy społeczne wpadają pod krytyczny młot samozwańczych obrońców demokracji, a Kaczyński tylko się z tego cieszy.

Najpierw w wojnie z PiS dostało się osobom otrzymującym świadczenia społeczne. „Sprzedali się za 500 plus, są leniwi, mają mentalność homo sovieticus” – uznali nasi demokratyczni bojownicy. Nie obchodziły ich żadne badania na temat przyczyn ubóstwa, na temat skuteczności pomocy społecznej, na temat źródeł i konsekwencji nierówności ekonomicznych. Jechali ostro po bandzie, łojąc na oślep każdym możliwym stereotypem na temat uboższej części społeczeństwa.

Na celebrycki rozum

Potem przyszła pora na ludzi żyjących za płacę minimalną. Ci dowiedzieli się, że w egzystencjalnym podziale na zaradnych i niezaradnych lądują po tej drugiej stronie. Gdzie im do ideału współczesnego człowieka, jakim jest przedsiębiorca? I tak grubo ponad milion ludzi dostało powód, aby zniechęcić się do opozycji, a przynajmniej do jej liberalnej części.

Teraz swoje muszą odcierpieć osoby zmagające się z problemami psychicznymi, a razem z nimi ludzie, którzy stanęli w ich obronie. Andrzej Saramonowicz już wycelował swoje działa w każdego, komu nie spodobała się akcja „Nie świruj, idź na wybory”. Uznał, że zna się na temacie lepiej od Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i Rzecznika Praw Obywatelskich, jednoznacznie potępiających tę niefortunną kampanię społeczną.

Pszoniak

Nie świruj idź na wybory.

Opublikowany przez Nie świruj, idź na Wybory. Niedziela, 15 września 2019

Co wy wygadujecie?

„Rzecznik stanowczo sprzeciwia się konstruowaniu kampanii profrekwencyjnych w oparciu o stereotypy dotyczące grup narażonych na dyskryminację, w tym osób chorujących psychicznie” – tak brzmi oświadczenie RPO. I to w zasadzie powinno zamknąć sprawę, ale nie zamyka.

Nie tylko dlatego, że entuzjaści kontrowersyjnej akcji lekceważą takie opinie jako przejaw poprawności politycznej, co swoją drogą upodabnia ich do skrajnej prawicy, która specjalizuje się w tego typu żalach. Problem jest głębszy, bo cała ta afera uświadamia nam potężne uprzedzenia „obrońców demokracji” nie tylko wobec osób chorujących psychicznie, ale także wobec ludzi o odmiennych poglądach.

Co wiemy o wyborcach najważniejszych partii

„Cześć, wiecie, ile jest osób z zaburzeniami psychicznymi w Polsce? Sześć milionów. Sporo, nie? A wiecie, ile osób głosowało na PiS w ostatnich wyborach? 5 711 686 osób. Ja nic nie mówię, liczby mówią za sobie” ­– taki piękny pokaz erudycji i dowcipu dała Klaudia Jachira, znana youtuberka, startująca do Sejmu z list Koalicji Obywatelskiej.

Opozycja liberalna nie potrafi wycelować ataków w partię Kaczyńskiego. Obrywa się za to wszystkim wokół.

Co tu dużo mówić, ta wypowiedź to dramat. Sugerowanie, że ludzie popierający jakąś partię są psychicznie chorzy… Używanie dolegliwości psychicznych jako sposobu na przywalenie nielubianemu elektoratowi… Stygmatyzowanie osób chorujących psychicznie… Wszystko to w tonie durnego śmieszkowania i samozadowolenia z własnej wyobrażonej postępowości.

Jachira straszyła kiedyś, że jeśli opozycja nie zrealizuje jej korwinowskich propozycji gospodarczych, to wyjedzie do Niemiec. Wygląda na to, że w podróż musiałaby udać się wehikułem czasu, bo we współczesnych Niemczech trudno byłoby jej się odnaleźć z tak otwarcie pogardliwym podejściem do innych ludzi.

To niestety niejedyny przykład. „Osobiście od dawna sądzę też, a rządy PiS tylko tę moją opinię potwierdziły, że nie powinno się pozwolić kandydować w wyborach nikomu, kto nie zda egzaminu ze znajomości Konstytucji RP, a także testu na inteligencję i testów psychiatrycznych” – to Eliza Michalik w tekście dla naTemat.pl.

Leszczyński: Lewico, oszczędzaj siły do walki z PiS. Platforma za moment zapadnie się sama

Nie wiem, czy dziennikarka zdaje sobie z tego sprawę, ale nawiązuje do mało chlubnej tradycji. W Stanach Zjednoczonych obowiązywały kiedyś „testy piśmienności”, które trzeba było zdać, aby wziąć udział w głosowaniu. Dziś powszechnie się uważa, że było to rasistowskie narzędzie, cynicznie używane po to, by pozbawić głosu mniejszości etniczne.

Elizie Michalik oczywiście chodzi o coś innego, ale ta historia powinna być wystarczającym ostrzeżeniem dla każdego, komu marzą się testy na inteligencję i badania psychiatryczne jako oręż w walce politycznej. Nie tak działa demokracja.

Poza tym raz jeszcze mamy tu do czynienia ze stygmatyzacją osób z dolegliwościami psychicznymi. Naganne postępowanie nie oznacza jeszcze, że ktoś ma dolegliwości psychiczne, i na odwrót. Osoba z takimi dolegliwościami nie jest gorsza od innych.

Jest jeszcze niezastąpiony Jan Hartman, który z właściwą sobie subtelnością napisał o wyborcach PiS: „Paranoicy, psychopaci, patologiczni narcyzowie i ograniczone umysłowo prymitywy mogą się czuć bezpiecznie. To ich czas. Ich Polska”. U polskiego filozofa tego typu język stał się taką normą, że nikogo już specjalnie nie dziwi. Hartman jest tak rozochocony kolejnymi obelgami rzucanymi w stronę znienawidzonych przez niego „chamów”, że zapewne przez myśl mu nawet nie przeszło, że przy okazji stygmatyzuje ludzi z dolegliwościami psychicznymi.

Doprawdy, najzacieklejsi obrońcy demokracji nie biorą jeńców. Można się zastanowić, jakie jeszcze grupy społeczne zdążą obrazić przed jesiennymi wyborami. Właściwie nikt poza ubóstwianymi przez nich przedsiębiorcami nie może czuć się bezpiecznie.

Prawo do poniżania?

Problem sięga nawet głębiej. Dotyczy bowiem sposobu komunikowania się ze społeczeństwem. Internet od dawna jest agresywnym miejscem wymiany zdań, ale ostatnio ta agresja udziela się osobom publicznym, święcie przekonanym, że walczą o najwyższe wartości i są reprezentantami tego, co w Polsce najlepsze.

Na wszelkie uwagi, że zachowują się źle, reagują kolejnymi dawkami agresji.

O wypaleniu elit

czytaj także

O wypaleniu elit

Antoni Porayski-Pomsta

Na krytykę, że nie powinien używać poniżającego języka, Hartman odpowiada, że musi go używać i „trzeba być kompletnym idiotą”, żeby nie zrozumieć, o co mu chodzi. Przemysław Szubartowicz na uwagę, że odwoływanie się do chorób psychicznych jest fatalnym sposobem walki z PiS, odpowiada, że ci, którzy tak mówią, sami są chorzy na poprawność polityczną. Andrzej Saramonowicz na głosy potępiające akcję „Nie świruj, idź głosować” odpowiada uwagami o „prymitywizmie” i „żałosnych” uproszczeniach tej krytyki. Przypomnijmy, mówimy o głosach, które płyną między innymi ze strony Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

To niebezpieczne zjawisko. Debatę publiczną zdominowała grupa osób – szczególnie panów – które uwielbiają hurtowo wyzywać miliony ludzi od kretynów, idiotów, chamów, debili, sprzedawczyków, psychopatów, chłopów pańszczyźnianych i kogo tam jeszcze.

Krewcy liberałowie uważają te metody prowadzenia sporu politycznego za w pełni usprawiedliwione, bo przecież walczą o demokrację, a poza tym mówią czystą prawdę. Jednak coraz bardziej wygląda na to, że ci ludzie po prostu mają problem z opanowaniem emocji albo, co gorsza, czerpią podejrzaną przyjemność z obrzucenia kilku milionów rodaków wyzwiskami. „Bronię demokracji” stało się wygodną wymówką, która ma usprawiedliwić kolejne napady agresji – zwykłą przykrywką dla toksycznych zachowań.

Nienawidzimy zwolenników PiS-u bardziej niż oni nas?

Nie ma żadnego dowodu, że urąganie milionom wyborców pomaga demokracji. Już prędzej zniechęca do opozycji kolejne grupy elektoratu i zapaskudza debatę publiczną, zamieniając ją w beztreściwy pojedynek na obelgi.

I tak, oczywiście: prawica nie jest lepsza. PiS obraża, TVP obraża, prawicowe social media to wielkie bagno. Ostatnio głośno było o Aleksandrze Nalaskowskim, który brutalnie zaatakował osoby LGBT, czym zaskarbił sobie uznanie biskupa Meringa, który w szyderstwach profesora dopatrzył się „wnikliwej, głęboko chrześcijańskiej oceny”. Ale co to zmienia? Kolejne grupy społeczne mają pokornie znosić impertynencje ze strony zarozumiałych liberałów, bo PiS i jego najgorliwsi sympatycy wcale nie są lepsi? To tylko jeszcze jedna marna wymówka, mająca usprawiedliwiać agresywne zachowania wycelowane na ślepo w każdego, kto się nawinie.

Inny spór jest możliwy?

To nie jest tak, że nie da się inaczej. Naprawdę można zachęcać do pójścia na wybory, można krytykować PiS, można ostro walczyć o podstawowe prawa bez rzucania na prawo i lewo obelgami, bez poniżania kolejnych grup społecznych i popadania w absurdalne stereotypy. Powstała na przykład akcja „Mam głos – nie zawaham się go użyć”, zachęcająca kobiety do udziału w wyborach. Jest też „Głosuję na miłość”, kampania na rzecz osób LGBT. To tylko kilka z wielu przykładów.

Nie dajmy sobie wmówić przez głosicieli toksycznych uprzedzeń, że to oni są największymi bojownikami o wolność i demokrację, że inaczej się nie da i że każdy, kto ich krytykuje, wspiera PiS. To nieprawda.

Zwolennicy praw człowieka nie potrafią się zachować, więc PiS wygrywa

 

Po stronie opozycji wytworzyła się niebezpieczna sytuacja. Ludzie obrażający wszystkich wkoło roszczą sobie prawo do bycia głównymi przedstawicielami sił opozycyjnych i do rozliczania innych z tego, czy aby nie popadli w symetryzm. Wszystko to odbywa się na dosyć prostackiej zasadzie: ci, którzy są najagresywniejsi, mają być rzekomo również najgorętszymi zwolennikami demokracji i najgroźniejszymi przeciwnikami PiS-u. Pora skończyć z tą bzdurą.

Jeśli ktoś jest wyjątkowo agresywny, to znaczy tylko, że jest… wyjątkowo agresywny. Nie daje mu to żadnego prawa do ustawiania się w roli arbitra demokracji, tak samo jak nie usprawiedliwia jego zachowań. Największym demokratą nie jest ten, kto wyprodukuje najwięcej obelg na temat nielubianych grup społecznych albo rozpropaguje najwięcej głupich stereotypów. Najwyższa pora, abyśmy sobie przypomnieli o tej banalnej prawdzie.

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Tomasz S. Markiewka
Tomasz S. Markiewka
Filozof, tłumacz, publicysta
Filozof, absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, tłumacz, publicysta. Autor książek „Język neoliberalizmu. Filozofia, polityka i media” (2017), „Gniew” (2020) i „Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat” (2021). Przełożył na polski między innymi „Społeczeństwo, w którym zwycięzca bierze wszystko” (2017) Roberta H. Franka i Philipa J. Cooka.
Zamknij