Czy boimy się niepełnosprawności?
W jaki sposób mówienie o niepełnosprawności może stać się przyczyną wykluczenia?
O tym, jak budujemy społeczne definicje granic norm i deficytu oraz o tym, jakie są największe konsekwencje dysfunkcyjności poraozmawiamy podczas drugiej odsłony wiosennego cyklu Damiana Muszyńskiego Kultura – edukacja – tożsamość w ramach Uniwersytetu Krytycznego.
Do rozmowy została zaproszona ekspertka Jolanta Rzeźnicka-Krupa (UG).
22 kwietnia (poniedziałek) o godz. 19.00 w Świetlicy Krytyki Politycznej w Trójmieście (ul. Nowe Ogrody 35, IIp.)
Podjęta w ramach spotkania próba identyfikacji współczesnych ujęć zjawiska niepełnosprawności i jej różnych modeli teoretycznych wraz z dekonstrukcją leżących u ich podstaw założeń i procesów „negocjowania różnicy”, pozwoli na wskazanie tkwiącego w nich potencjału wykluczania bądź społecznej inkluzji, a także wynikających zeń bardziej praktycznych konsekwencji.
Na spotkaniu wspólnie zastanowimy się nad różnymi sposobami „praktykowania niepełnosprawności” czyli z jednej strony różnych sposobów jej doświadczania, przeżywania i rozumienia przez podmioty, z drugiej natomiast procesów społecznego oswajania w postaci dostępnych kulturowo narracji i wynikających zeń działań związanych z tym zjawiskiem, polegających na konstruowaniu określonych mechanizmów radzenia sobie z problemami wynikającymi z dostrzeganej/ustanawianej różnicy kapitału biologicznego, intelektualnego, społecznego czy kulturowego jednostek. Owo oswajanie odmienności realizowane jest między innymi przez procesy edukacji, która zyskując status narzędzia w istotny sposób kształtującego przestrzeń społeczną sama nabiera wyrazistego politycznego wymiaru, tworząc relacje definiujące podmiot. Struktury społeczne i wytwarzane w nich znaczenia zarysowują mniej lub bardziej wyraziste granice, dzieląc światy i wyznaczając granice, które pozwalają identyfikować fragmenty przestrzeni przeznaczane dla różnego rodzaju odmienności. Kształt granic, ich płynność i możliwości modyfikowania miejsc zagospodarowujących różnicę wyznaczają zarazem główne aspekty polityki inkluzji, dążącej do włączania podmiotów w obszar wspólnoty, co może jednak oznaczać kształtowanie społecznej przestrzeni w istocie reprodukującej nierówności (za J. Rancier).
Jolanta Rzeźnicka-Krupa – doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, pedagog specjalny, adiunkt w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Jej główne zainteresowania koncentrują się wokół filozoficznych i społeczno-kulturowych podstaw rozumienia zjawiska niepełnosprawności, m.in. procesach konstruowania tożsamości jednostek, kwestiach nierówności edukacyjnych, marginalizacji i społecznego wykluczania osób postrzeganych jako niepełnosprawne.
Damian Muszyński – pedagog mediów, medioznawca, badacz, poeta, nauczyciel akademicki. Twórca i redaktor naczelny czasopisma „Studia Kulturowe” (lata 2008-2012), bloger w serwisie Na Temat. Członek zespołów badawczych, m.in. zespołu realizującego projekt „Dzieci sieci – kompetencje komunikacyjne najmłodszych” (grant MKiDN). Interesuje się problematyką uspołecznienia szkoły w kontekście rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych. Autor kilkunastu publikacji naukowych i popularnonaukowych. Najnowsza książka pt. „Tożsamość w sieci. Społeczno-edukacyjne aspekty zapośredniczenia doświadczenia” ukaże się w lipcu nakładem Wydawnictwa Difin. Twórca i prowadzący niniejszego cyklu.
—
Kolejne spotkania w semestrze wiosennym:
6 maja (poniedziałek) Edukacja – utrwalanie różnic czy ich przezwyciężanie. O dwuznacznej roli współczesnej szkoły Gościem spotkania będzie prof. Tomasz Szkudlarek.
Szczegółowy opis cyklu: Wykluczenie społeczne to wielokrotnie dyskutowana i wielowymiarowa kwestia. Pomysł, aby jeszcze raz przyjrzeć się problemowi marginalizacji wynika z obawy, że dotychczasowe wysiłki służące opisowi i zaradzeniu „wykluczania” służą logice jego powstawania. Dlatego warto opowiedzieć o tych obszarach i strategiach społecznego działania, których dwuznaczność roli stanowi o ich potencjale ekskluzywności i inkluzywności. Cykl spotkań seminaryjnych łączy zarówno kwestia dyskusji nad utrwalaniem przestrzeni dyskryminacyjnych jak i konstruowaniem pomysłów dotyczących włączania „różnic” do obiegu emancypacyjnego. Kluczowymi kategoriami dyskutowanymi w ramach cyklu będą: kultura, edukacja, wiedza-władza, samowiedza i tożsamość. Do dyskusji zaproszeni zostaną wybitni znawcy problematyki, ale także osoby bezpośrednio narażone na wykluczenie.
