#społeczeństwo

Nowe:

Fot. Wheeler Cowperthwaite/Flickr.com

Związek strzelecki w zgodzie z lewicowymi wartościami [rozmowa]

Chcemy pokazać, że patriotyzm może mieć inkluzywny wymiar – mówi Krzysztof Ruciński, założyciel Związku Strzeleckiego im. Kazimierza Pużaka.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Acemoglu: Nowy Wiek Pozłacany, czyli dlaczego znów rządzą miliarderzy

Musimy zacząć poważną rozmowę wokół tego, co właściwie powinniśmy cenić oraz jak możemy uznać i wynagrodzić dorobek tych, którzy nie zarządzają ogromnymi fortunami – pisze tegoroczny laureat ekonomicznego Nobla.

Fot. Adolfo Lujan/flickr.com

Finansowanie feminizmu w Polsce jest dziś kluczowe dla demokracji

Istnieje obawa, że powtórzy się scenariusz z początku lat dwutysięcznych, gdy to niemal z dnia na dzień polski ruch na rzecz praw kobiet został pozbawiony dostępu do grantów od prywatnych fundacji z zagranicy.

Bogaty lekarz mierzy puls biedakowi. Rycina z XIX wieku. Fot. Wellcome Collection gallery/Wikimedia Commons

Dobrze urodzeni: jakie czynniki odpowiadają w Polsce za nierówność szans?

W interesie tzw. ludzi sukcesu jest walka z nierównością szans, a nie zaprzeczanie jej. Gdy nierówności są niskie, rośnie szacunek dla osób o wysokim statusie, bo z góry zakłada się, że ich pozycja to efekt osobistych zasług.

Newsletter

Najważniejsze wiadomości o tym, co robimy. W Twojej skrzynce email.

Donald Tusk i Andrzej Duda. Fot. Mateusz Włodarczyk/MRPiPS

Lewica mówi dziś to, co za trzy lata zrealizuje Koalicja Obywatelska [rozmowa]

O raporcie „Ukryty kryzys władzy”, podsumowującym rok nowej władzy i badającym nastroje poszczególnych elektoratów przed wyborami prezydenckimi, rozmawiamy z Przemysławem Sadurą i Sławomirem Sierakowskim.

Maja Staśko Fot. Jakub Szafrański

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne to straszne gówno (ale można je zwalczać)

Mogę żyć. Mogę oddychać. Chodzę bez cofania. Wychodzę z domu. Włączam światło, gdy robi się ciemno, a gaszę, gdy idę spać. Nie 10, 40 czy 100 razy – tylko raz.

J. Szpilka. Fot. facebook.com/AFewPebbles

Szpilka: Cierpienie nie jest najważniejszym elementem życia osób trans [rozmowa]

Najbliższa jest mi koncepcja myślenia o płci nie w kontekście tożsamości, tylko właśnie pragnienia i pytania nie o to, kim jesteś, tylko kim chcesz być – mówi nam J. Szpilka, autorka książki „Gorset, wstyd i kocie uszka”.

Fot. Jakub Szafrański

Dość hegemonii Lasów Państwowych [rozmowa]

Jaka powinna być nowa polityka leśna? Wiążąca prawnie, uwzględniająca cały wachlarz wartości lasu i nie powinna być dziełem leśników – mówi nam Marta Jagusztyn z Lasów i Obywatelek.

Fot. Monika Bryk

Lewica musi odrzucić pobór – albo nie będzie jej wcale [polemika]

Badania jednoznacznie wskazują, że obowiązkowa służba wojskowa promuje nacjonalizm i ksenofobię. O przywrócenie poboru można się więc pokusić, jeśli uważamy, że nacjonalizmu wyjątkowo nam dziś w Polsce brakuje.

Fot. Monika Bryk

Bardziej niż „dojrzewać do poboru” lewica powinna pamiętać o obowiązkach państwa wobec obywatela [polemika]

Wyobraźmy sobie, że od jutra wszyscy podlegamy obowiązkowi służby wojskowej. Co otrzymamy w zamian poza wzniosłymi frazesami?

Marjorie Taylor Greene. Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Markiewka: Jeśli demokraci wywołali huragan, to mamy problem

Rząd, służby i naukowcy robią cię w konia, a wszystkie tradycyjne media kłamią – to wspólne przesłanie teorii spiskowych rozpętanych przez Partię Republikańską.

Maria Anna Potocka. Fot. 
mik Krakow/Flickr.com

Maria Anna Potocka, krakowscy centusie i rozrzutność kulturowa

Wbrew temu, co twierdzą autorzy listu w obronie Potockiej, była dyrektorka MOCAK-u miała i ma bardzo duże pole do obrony. Gdybyśmy wszyscy takie mieli!

Fragment okładki książki „Staniemy się tacy jak on". Fot. Maciej Pisuk

Macieja Pisuka opowieści o ulicy Brzeskiej

Jeśli sięgniesz po książkę Pisuka, bo jesteś fanem true crime albo historii warszawskich gangsterów z Youtube’a, lub czytasz o biedzie dla zaspokojenia ciekawości, to ten strumień wspomnień odżywi to, co w tobie najgorsze.

Fredric Jameson. Fot. Tor Erik H. Mathiesen/SCANPIX/Holbergprisen/Flickr.com

Ostatni człowiek renesansu. Žižek wspomina Fredrica Jamesona

Fredric Jameson przez całe swoje długie życie zmagał się z niemożnością umiejscowienia naszego doświadczenia w spójnej, sensownej całości.

Zofia Smełka-Leszczyńska. Fot. Jakub Szafrański

Smełka-Leszczyńska: Dajmy się wszystkim wyspać, a potem porozmawiamy [rozmowa]

Rozmowa z Zofią Smełką-Leszczyńską, autorką książki „Cześć pracy. O kulturze zapierdolu”, która ukazała się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Monty Python. Fot. Monty Python

Odebranie prawicy monopolu na śmiech to kwestia życia i śmierci

Ironia i przemoc – biegunowo, jak się wydawało, odmienne zjawiska – w rękach współczesnych faszystów zaczęły wzajemnie się wspierać.

Przysięga nowo wcielonych żołnierzy. Fot. Julo/Wikimedia Commons

Lewica musi dojrzeć do poboru

Abstrahując od środowiskowej niechęci do wojska, wstręt przed jakąkolwiek obowiązkową służbą wobec państwa jest rozczarowującym przykładem liberalnej tożsamości wyborców lewicy.

Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Nierówności po polsku: W edukacji słabszym pogorszyło się bardziej niż mocniejszym [rozmowa]

Rozmowa z Pawłem Bukowskim i Michałem Brzezińskim, autorami „Nierówności po polsku”.

Wieś Nowoseliwka koło Czernihowa Fot. UNDP Ukraine/ flickr.com

Rok bez prądu i pod ostrzałem

Co robią Ukraińcy, by przetrwać w ekstremalnych warunkach.

Protesty przed egzekucją Williamsa. Fot. Youtube/
KSDK News

Kolejne morderstwo sądowe w USA. Marcellus Williams może i był niewinny, ale za to czarny

Nieproporcjonalnie częste skazywanie czarnoskórych na śmierć zostało zauważone przez amerykańskie sądy już w latach 80. Ten stan rzeczy ma długą i niechlubną historię, sięgającą czasów niewolnictwa.

Jan Mencwel. Fot. Jakub Szafrański

Za powódź niech zapłacą Amazon i korporacje paliwowe [rozmowa]

Naukowcy wyliczyli, że dotkliwość tej powodzi była o 20 proc. zwiększona wskutek zmiany klimatu. Z tego względu przynajmniej 20 proc. kosztów zniszczeń powinni pokryć ci, którzy w największym stopniu dokładają się do kryzysu klimatycznego. To prosta matematyka.

bolonia

Życie, studia i robienie polityki w Bolonii

Studenci z Polski współpracują z ruchem studenckim we Włoszech. Latem odwiedzili Bolonię, gdzie rozmawiali z tamtejszymi studentkami i studentami o ich problemach.

Slavoj Žižek

Žižek: Niezgoda buduje, zgoda rujnuje

Mówi się, że prawicową falę zatrzymają partie, które „zajmą się problemami zwykłych ludzi”. Przyjrzyjmy się temu twierdzeniu.

Kadr z filmu Grunwald 1410 Fot. Telewizja Polska

Kościół nie uznaje granic. Musi podporządkować sobie wszystkich

Katolicy w Polsce przypominają dzieci, którym nikt nigdy nie powiedział, że nie wolno naruszać granic innych ludzi.

Wojciech Jaruzelski Fot. Wikimedia Commons CC0

Paśnik: Blizny pokoleń dorastających po apokalipsie [rozmowa]

Rozmowa z Jackiem Paśnikiem, pisarzem, publicystą, autorem powieści „Tak szybko się nie umiera”.

Daniil Orain. Fot. youtube.com/@1420channel

„1420”: Podglądanie Rosji przez żaluzje

Jak odnaleźć w sobie pacyfizm? Obejrzenie kilku filmów z kanału „1420” to dobry początek.

Fot. Sky News/Youtube.com, ed. KP

Kobosko: Musimy zająć się zarówno skutkami, jak i przyczyną powodzi [rozmowa]

Dziś widać wyraźnie, że opowieści o tym, że należy wyrzucić rozwiązania zawarte w Zielonym Ładzie do kosza i odłożyć wyzwania związane ze zmianami klimatu, są bezsensowne i nieodpowiedzialne.

Fot. ABC News (Australia)/Youtube.com, ed. KP

Petryczkiewicz: Innego końca świata nie będzie

Trudno na razie przeprowadzić pełną analizę powodzi z 1997 roku i obecnej, ale można już nakreślić kilka kluczowych różnic.

Mario Draghi Fot. European Central Bank/flickr.com

Raport Draghiego: zapomniana agenda społeczna

Jeśli Komisja Europejska i rządy państw członkowskich będą trwać przy planach redukowania kosztów i „uelastyczniania” rynku pracy, raport pozostanie tylko akademickim ćwiczeniem.

Powódź w Nysie. Fot. BBC World

Państwo z kartonu kontra wielka woda

Z powodu chaotycznej polityki informacyjnej kluczowe informacje omijają nawet rządzących, a instytucje publiczne nie potrafią sobie poradzić nawet z tzw. turystyką powodziową.

Powódź w miejscowości Głuchołazy. Fot. DW News

Naukowcy do polityków: To nie jest pojedyncze odstępstwo od normy. To nowa rzeczywistość

„Wyrażamy nadzieję, że podejmiecie Państwo pracę nad przyspieszeniem dekarbonizacji gospodarki Polski i wdrożeniem innych niezbędnych działań adaptacyjnych do zmiany klimatu w zgodzie z najnowszą wiedzą naukową i przy wsparciu środowisk eksperckich” – piszą naukowcy w apelu do polskich parlamentarzystów.

Lech Wałęsa oddaje głos w wyborach 1989 roku. Fot. Stefan Kraszewski

Czy 4 czerwca świętować, zamiast pracować? Za i przeciw

Po co nam święto, które znowu będziemy musieli obchodzić bokiem i które zmieni się w dzień promocji czteropaków piwa?

Prace porządkowe w zlikwidowanej kopalni Makoszowy w Zabrzu. Fot. Jakub Szafrański

Siedem kroków do prawdziwej transformacji energetycznej

Mówi się, że transformacja energetyczna postępuje coraz szybciej. Czasem jednak trzeba spojrzeć prawdzie w oczy. To nie jest żadna transformacja.

Fot. The home of Fixers/Flickr.com. Ed. KP

Cyberprzemoc wobec kobiet – nowa twarz starego problemu

Internautki doświadczają w sieci przemocy wyłącznie dlatego, że są kobietami.

Fragment okładki książki Bożeny Keff „Nieśmiertelny". Wydawnictwo Filtry

Keff: Już nie chodzi o to, żeby interpretować świat, ale żeby go ocalić [rozmowa]

Dzielimy się jako społeczeństwa w taki sposób, że nie mamy wspólnego języka. Tak z grubsza: jedni są przedoświeceniowi, drudzy pooświeceniowi. 235 lat różnicy, licząc od rewolucji francuskiej.

Fot. ed. KP

„To nie gwoździe Go przebiły, lecz mój grzech”. Dziecko na Drodze Krzyżowej

Dziecięcy płacz z powodu win miał trwać i nigdy się nie kończyć.

Brytyjski nacjonalista sfotografowany w Newcastle. Fot. Gavin Lynn/Wikimedia Commons

Radykalizacja wieku średniego: brytyjscy 40- i 50-latkowie walczą z policją

Osoby w średnim wieku są szczególnie podatne na internetową dezinformację. Ich radykalizacja to nowe i wciąż niedostrzegane zjawisko.

Ilustracja: ed. KP

Najpierw żarcie, potem wartości. Nauczyciele muszą dostać podwyżki

Jeśli szkoła jako miejsce pracy ma być aspiracją najlepszych, a nie azylem dla przeciętnych lub pozbawionych innego pomysłu na życie, nie może od nich wymagać pracy za minimum na przeżycie.

Spotkanie wyznawców teorii QAnon w Północnej Karolinie w USA. Fot. Anthony Crider/Flickr.com

Uwierz w Plan. Dlaczego Amerykanie chwytają się teorii spiskowych? [rozmowa]

QAnon oferuje proste wyjaśnienie problemów, które trapią Amerykanów: nasz kraj i w ogóle świat są w porządku, ale złowrogie elity przejęły władzę. Jeśli je obalimy, zapanuje utopia – mówi Will Sommer, autor książki „Uwierz w Plan”.

Fot. 
Keren Fedida/Unsplash

Polska prawica traktuje dzieci jako zasób, liberałowie – jako projekt [rozmowa z Michałem R. Wiśniewskim]

O mechanizmach wykluczania, dehumanizacji i karania dzieci opowiada Michał R. Wiśniewski, autor książki „Zakaz gry w piłkę. Jak Polacy nienawidzą dzieci”.

Fot. Mateus Campos Felipe/Unsplash

Bóg jest miłościa, czyli sado-maso

Trzeba bardzo konsekwentnie zamykać oczy, żeby nie widzieć, o czym mówią wizerunki ukrzyżowanego i męczenników. To nie jest opowieść o miłości.

Janis Warufakis. Fot. Steven Purcell/Brookings Institution/flickr.com

Warufakis: Moje osobiste wprowadzenie do mentalności faszystów

Wściekłość faszystów potęgują ci, którzy traktują ich jak ofiary ubóstwa, braków w edukacji czy życiowego pecha. Nie pomoże tłumaczenie im, że antysemityzm czy islamofobia to tylko antykapitalizm w wersji dla głupców (chociaż to prawda).

Fot. Jamelle Bouie, wikipedia.org

Krytyczna teoria rasy wciąż budzi sprzeciw Amerykanów

Już w ośmiu stanach USA prawicowa władza ograniczyła prawo nauczycieli do poruszania problemów rasy i rasizmu. Za pretekst posłużyła krytyczna teoria rasy.

Fot. Ismael Paramo/Unsplash

Na dobre i na złe istnieje teraz sekta dla każdego

Fala odchodzenia od mainstreamowych instytucji w kierunku grup nietradycyjnych nie jest wcale nowa.

Maciej Marcisz fot. Laura Bielak

Zodiakary w tożsamościowym kapitalizmie [rozmowa z Maciejem Marciszem]

Można więc mówić, że robię marketing, promo i flex na Instagramie, ale to przede wszystkim współbycie z czytelnikami. Z pewnością dla niejednego twórcy jest to po prostu bardzo cenne – mówi Maciej Marcisz, autor książki „Znaki zodiaku”.

Rafał Brzoska Fot. w.kadzolka/Wikimedia Commons

Donald Tusk miał rację – Rafał Brzoska jest niebezpieczny

Szef InPostu i filantrop chce zbroić kurierów i walczyć z hejtem, a w zamian prosi tylko o ulgi podatkowe. Wolałbym, żeby państwo podziękowało za tą propozycję – i podatki dla najbogatszych radykalnie podwyższało, w duchu Monbiota i Piketty’ego.

Fot. Andy Miah/Flickr

Raz dwa trzy, chłopem możesz zostać ty, czyli transvestigators w akcji

Prawie wszystkie olimpijskie zawodniczki „podejrzane” o bycie trans to osoby o ciemniejszej karnacji, co może sugerować nie tylko transfobiczne i mizoginistyczne, ale również rasistowskie uprzedzenia.

Natalia Broniarczyk w Sejmie. Fot. youtube/Janusz Jaskółka

Jesteśmy autonomicznym ruchem społecznym, nie „podziemiem aborcyjnym”

Najwyraźniejszym dowodem, że w Polsce trwa zmiana kulturowa, jest fakt, że głos Kościoła katolickiego w mediach w sprawie aborcji zupełnie przestał mieć znaczenie.

Fot. fmanto, CC BY

W wieży bez wyjścia. Czy jest życie poza Kościołem?

Kryzys wiary to głos instynktu samozachowawczego: wiej, póki możesz!

Graffiti w Rethymno (Grecja). Fot. Tomisti, CC BY-SA 4.0

Mroczna turystyka i turystyka solidarnościowa: wakacje w obozie uchodźców zamiast na rajskiej plaży?

Nawet od 70 do 90 proc. ceny, jaką płacą turyści, trafia do zagranicznych firm, miejscowi niewiele na tym zyskują. Ale istnieją alternatywne metody podróżowania.

Obraz wygenerowany przez aplikację DALL-E 2

Doctorow: Sztuczna inteligencja udaje, że pracuje

Twój szef jest wymarzoną ofiarą dla każdego dilera AI – i to (przy okazji) wyjaśnia kolosalną różnicę między wyceną firm technologicznych oferujących sztuczną inteligencję a rzeczywistą przydatnością AI dla klientów kupujących produkty tych firm.

Prisca Awiti Alcaraz Fot. Instagram @priscaalcaraz1

Transfobią w cispłciowe kobiety

Dzięki zawodom sportowym konserwatyści zaczynają dostrzegać, że kwestia płci nie jest czarno-biała. Ostatnie dni pokazały, że krótkie włosy i nietypowa uroda u kobiety wystarczą, by nazwać ją facetem.

Fot. Wikimedia Commons

Zanim zawyją syreny: mit zniszczenia i mit odbudowy

W Polsce wciąż żołnierze są powstańcami, a coś takiego, jak cywil, w ogóle nie istnieje. Cały naród broni niepodległości, cały naród broni granicy. Po drugiej stronie cywili też nie ma, są tylko „bandyci” Łukaszenki.

Fot. Hector Garcia/Wikimedia Commons

Sjesta w Polsce jako odpowiedź na upały?

Im bardziej obniża się temperaturę klimazytorami, tym bardziej podgrzewa się planetę, co prowadzi do kolejnych inwestycji w schładzanie pomieszczeń. Ale są inne, lepsze rozwiązania.

Fot. Facebook/Fundacja Międzynarodowy Ruch Na Rzecz Zwierząt Viva!

Ocal kocura i psiaka. Podpisz obywatelski projekt nowelizacji prawa o ochronie zwierząt

Mi zależy na tym, żeby wszystkim domowym zwierzakom żyło się lepiej. A wam?

Fot. Youtube/Eurosport

Francja upadła, Europę pożarł demon wokizmu

Do weekendu nie wiedziałem, że wśród polskich konserwatystów jest tylu wielbicieli sztuki. Można się zastanawiać, co o ich wzburzeniu pomyślałby da Vinci, skądinąd wegetarianin i osoba homoseksualna, więc nie do końca wiarygodna jako ręka Boga.

Fot. Jakub Szafrański

Warszawa okiem Ślązaka: komunikacyjny raj, piekło dla pieszych

Po powrocie do Warszawy wszedłem obładowany tobołami na przystanek tramwajowy i w tym samym momencie podjechały dwa tramwaje, które mogły mnie zawieźć pod samo mieszkanie. Pierwszy raz w życiu mogłem wybrać zbiorkom, do którego wejdę.

Fot. Jakub Szafrański

Nie ma pomocy, więc konieczne są zakazy. O ograniczeniach sprzedaży alkoholu

W naszym kraju instytucje publiczne robią naprawdę wiele, żeby ludzie ze skłonnościami do uzależnień w nie wpadali.

Andrzej Duda, Barack Obama i Władimir Putin na spotkaniu ONZ w Nowym Jorku w 2015 roku. Fot. UN Photo/Amanda Voisard

Nieczuli buntownicy: Narcyzm narodowy, autorytaryzm i potrzeba destrukcji

Uważając się za buntowników, narcyzi grupowi wierzą w ślepe posłuszeństwo; uważając się za ofiary i męczenników, gloryfikują agresję i przemoc.

Szymon Hołownia i Donald Tusk. Fot. Mateusz Włodarczyk/MRiPS

Centrum nie idzie na kompromis. O ideologii „zdrowego rozsądku”

Jeśli między 86 a 97 proc. wyborców popiera jakąś zmianę, czy opór przeciwko tej zmianie to nadal „rozsądne centrum”?

Pomnik Karola Wojtyły w Kaliszu. Fot. Kachigarasu PL (busy)/Flickr.com

Papieska mitologia. Jak katolicyzm stał się kluczem do polskości

Państwo – uważał Jan Paweł II – powinno podporządkować się „ładowi moralnemu”, w praktyce stając się zakładnikiem katolicyzmu.

Slavoj Żiżek i Julian Assange. Fot. Espen Moe/Flickr.com, ed. KP

Žižek: Assange jest wolny. A my?

Assange zrobił to, co należało, i zapłacił za to wysoką cenę. Zapoczątkowane przez niego dzieło muszą teraz podjąć inni.

Ustanowienie we Francji w 1848 r. powszechnego prawa wyborczego dla mężczyzn. Obraz Frédéric Sorrieu. Źródło: Wikimedia Commons

Zielonka: Dlaczego politycy nie dotrzymują obietnic? O tym, jak demokracja przegrywa wyścig z czasem

Zamiast pomstować na populizm, kapitalizm, liberalizm, UE czy internet, zastanówmy się, czy demokracja może jeszcze funkcjonować w świecie sieciowych połączeń ludzi, pieniędzy i idei.

Więzienie dla kobiet w Warszawie (Areszt Śledczy Warszawa-Grochów). Fot. J23-007/Wikimedia Commons

Tochman o dożywociu: Pozbawienie człowieka nadziei jest torturą. To właśnie hodowanie bestii [rozmowa]

W naszą tradycję i kulturę wpisane jest wykluczanie innych, słabszych. Lubimy czuć się lepsi, bardziej moralni od innych. Wobec dożywotnio skazanych to takie łatwe – mówi Wojciech Tochman.

Fot. solar.empire/Flickr.com, ed. KP

Zakaz sprzedaży alkoholu: dlaczego tylko na stacjach benzynowych?

Kto nigdy w nocy nie biegł na stację po następną kolejkę, niech pierwszy rzuci kamieniem. Kto nie żałował tego nazajutrz, może rzucić kolejny.

Sonia Nowak podczas demonstracji w Londynie. Fot. Angela Christofilou

W pracownice seksualne nie rzuca się dziś kamieniami. Ale boją się wstępować do związków [rozmowa]

Pracownice seksualne nie potrzebują klepania po plecach, tylko umów, miejsc pracy i związków zawodowych.

Migranci za barierą na granicy Polsko-Białoruskiej. Fot. Mikołaj Kiembłowski

Ikonowicz: Szli na zachód osadnicy

Próżno nasłuchiwać głosu reprezentującego wolność, demokrację, prawa człowieka. Został już tylko odmieniany przez wszystkie przypadki naród i paniczny strach przed obcymi.

Piotr Ikonowicz. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Pomyśleć postęp

Posiadacze kapitału boją się postępu, więc próbują nam wmówić, że postęp nie jest możliwy. To kłamstwo.

Fot. Bermix Studio/Unsplash

Uzależnienie wygląda trochę jak zakochanie [rozmowa]

Rozmowa Dawida Krawczyka z Maią Szalavitz, w której znajdziecie najlepszą być może radę, jakiej można udzielić młodym ludziom, zanim pierwszy raz sięgną po alkohol lub inną substancję psychoaktywną.

Donald Tusk. Fot. EPP/Flickr.com

Tusk wiedział

Z pełną świadomością dzień przed wyborami Donald Tusk zagrał prymitywną, militarystyczną i rasistowską kartą.

Donald Trump. Fot. Gage Skidmore

Žižek: Nadzieja, ale nie dla nas. Donald Trump i wojna domowa

Coraz bliższe staje się widmo wojny domowej w Ameryce. Ponowne zwycięstwo Trumpa (lub jego porażka) może wręcz wywołać zmianę porządku świata.

Fot. Irek Dorozanski/DWOT/Flickr.com

Murem za mundurem? Nie tak zostałem wychowany

Prawie 86 proc. Polaków chce, by wojsko strzelało do migrantów na granicy. Wygląda na to, że nic nie pogodzi PiS i PO skuteczniej niż polski rasizm, tchórzostwo i miłość do służb mundurowych.

Protest rolników przeciwko ustaleniom Zielonego Ładu. Fot. Jakub Szafrański

Czy zielona transformacja Europy jest jeszcze możliwa?

Z zielonej fali została kałuża. Ale ogromna większość ludzi w Europie nadal oczekuje skutecznej polityki klimatycznej.

Fot. Helena Yankovska/Unsplash

Nutt: Jak terapia substytucyjna może leczyć alkoholizm (i co z hazardem) [rozmowa]

Maciej Lorenc rozmawia z autorem książki „Pić czy nie pić?”, która w czerwcu ukaże się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Akcja informacyjna toniejestnormalne.com

Większość dzieci doświadcza przemocy seksualnej w sieci. Czas z tym skończyć [rozmowa z Mają Staśko]

Według badań fundacji Młode Głowy aż 54 proc. młodych osób, uczniów i uczennic, ogląda freak fighty, a 40 proc. patostreamy.

Fot. Celine Ferre/The World Bank/Flickr.com

Siedem grzechów dziadurzenia

Dziadurzenie, czyli protekcjonalne zwracanie się do osób starszych, jest powszechne – a jednocześnie wywołuje sprzeciw odbiorców.

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, Nick Normal/Flickr.com. Ed. KP

Rojenia panów w średnim wieku na temat Pokolenia Z

Narzekania prawicowych publicystów na pokolenie dzisiejszych dwudziestolatków są, delikatnie mówiąc, głęboko zakłamane.

Miejsce śmierci Maxwella Itoyi. Fot. Jakub Szafrański

Jarmark Europa i dzień, w którym biały policjant zabił czarnego handlarza

Policjant zastrzelił człowieka. Człowiek nazywał się Maxwell Itoya i był Nigeryjczykiem. On i wielu jemu podobnych handlowało ubraniami i butami na stadionie zwanym wówczas
Jarmarkiem Europa.

Fot. Caleb Woods/Unsplash

300 milionów dzieci i młodzieży doświadcza molestowania w sieci

Wykorzystywanie i przemoc seksualna wobec dzieci dotyczy uczniów w każdej klasie, w każdej szkole, w każdym kraju.

Demonstracja rolników przed siedzibą Parlamentu Europejskiego w Brukseli. Fot. EPP Group/Flickr.com

Raport Instytutu Krytyki Politycznej: Polacy kochają Unię, ale coraz bardziej warunkowo

Wysokiej frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego można było spodziewać się tylko w jednym przypadku: gdyby kampania przedwyborcza przybrała charakter sporu o pozostanie Polski w UE i nadała głosowaniu charakter plebiscytu. Nic takiego się nie stało.

Fot. Jakub Żerdzicki/Unsplash

Paranoja po polsku. Drozda: To brak poglądów tworzy grunt pod teorie spiskowe [rozmowa]

Naszym narodowym wkładem w myślenie spiskowe jest fantazjowanie na temat słupków stawianych na chodnikach – mówi Łukasz Drozda, autor książki „Miejskie strachy. Miasto 15-minutowe, 5G oraz inne potwory”.

Tomasz Lis. Fot. Jakub Szafrański

Umorzenie sprawy Lisa pokazuje, że retro dziaderstwo trzyma się mocno

Przełożony naruszał nietykalność cielesną pracownic? To nic, to tylko zarządzanie w stylu retro.

Robert Mazurek. Fot. Kanał Zero/Youtube.com

Panie Robercie, dlaczego pan ośmiesza dziennikarstwo?

Czasem lepiej nie dorobić się silnej pozycji w zawodzie, żeby nie zostać kimś żenującym na starość.

Fot. Joeyy Lee/Unsplash

Jak bodyshaming wobec dzbanów z internetu uderza w osoby postronne

Osoby uważające się za postępowe, zwłaszcza lewicowe, w kwestii bodyshamingu powinny narzucić sobie wyższe standardy etyczne niż ich ideowi przeciwnicy.

Przysięga nowo wcielonych żołnierzy. Fot. Julo/Wikimedia Commons

Pobór w logice kapitalistyczno-neoliberalnej to jakiś ponury żart

Gdyby państwo trzymało się swoich reguł, to armia zachęcałaby obywateli do wstąpienia do niej rynkowymi stawkami. Tylko skąd wziąć na to pieniądze?

Luksusowe auto na ulicach Londynu. Fot. albertizeme/flickr.com

Esquerre: 60 lat temu najbogatsi nie zajmowali się towarami luksusowymi

Kapitalizm nauczył się czerpać zyski z tego, co robimy dla przyjemności, z potrzeby autoekspresji, poza logiką pracy – mówi Arnaud Esquerre, socjolog, współautor książki o ekonomii wzbogacania.

Didier Eribon. Fot: JCS/ Wikimedia Commons

Życie, starość i śmierć matki sławnego syna

Czy Didier Eribon w swojej nowej książce sprawdził się jako rzecznik starców? Przynajmniej w połowie tak. I to zasługuje na docenienie.

Fot. Adobe Stock

Osoby z macicami, czyli o co (niektóre) feministki kłócą się z osobami trans

Zuzanna i Julia. Dwie bliskie sobie osoby, które urodziły się w Polsce i które Polska i świat wychowały jako kobiety. Wygląda na to, że nadszedł czas, by parę spraw sobie wyjaśniły.

Łukasz Drozda. Fot. Jakub Szafrański

Miasto 15-minutowe: wolność za kółkiem to nie fakt, tylko frazes lobby motoryzacyjnego

To ciekawe, że idea miasta 15-minutowego budzi dokładnie takie same emocje, jak burzliwe dyskusje o aborcji, które nieustannie i w równie zindoktrynowany fundamentalizmem sposób prowadzimy od kilku dekad.

Radiowóz we Wrocławiu. Fot. Adrian Kot/Flickr.com

Wrocławska policja – czarny punkt czy źrenica?

Atakują podejrzanych i świadków, dorosłych, dzieci, ludzi płci wszelakiej. Czasem za oddanie moczu w krzaki, czasem za fifkę w trawie nieopodal.

Aleksandra Nowak. Fot. Jakub Szafrański

Wku*wione, ale nie przemocowe [rozmowa]

Świat, w którym kobiety mają być gniewne, a mężczyźni potulni – to brzmi jak matriarchat. Ale nie – jak feminizm.

Fot. ashish choudhar/Pixabay

Rządzą nami podwórkowi tyrani. Nie musi tak być

Żadne prawo natury nie stanowi, że ludzie o agresywnych skłonnościach muszą dominować.

Fot. Adobe Stock

Dlaczego młodzi nie poszli na wybory? Powody są przyziemne

Wybory samorządowe ze swojej natury są łatwiejsze dla osób głęboko związanych ze swoimi lokalnymi społecznościami. To jednak nieuchronnie będzie stawać się coraz rzadsze.

Fotografia z cyklu „Credo”. Fot. © Jacenty Dędek.

Miasto na miarę człowieka [rozmowa]

Jacenty Dędek fotografuje Polskę średnich i małych miast oraz wsi. W swoim ostatnim projekcie zajął się rodzinnym miastem, Częstochową.

Dublin. Fot. William Murphy/Flickr.com

Najlepsi katolicy nie zadawali pytań [rozmowa]

Czego uczy irlandzkie doświadczenie z Kościołem? Reagujcie, kiedy ze strony katolickich duchownych słyszycie jakieś bzdury – mówi irlandzki dziennikarz Derek Scally.

Slavoj Žižek

Žižek: Barbarzyństwo potrzebuje poezji

Jak to się dzieje, że zwyczajni ludzie zaczynają czerpać przyjemność z sadystycznego widowiska?

Ignacy Dudkiewicz. Fot . Mateusz Skwarczek / Agencja Wyborcza.pl

Biskupi stracili już wpływ na ludzi. Jeśli diecezje zaczną bankrutować, tym lepiej dla Kościoła [rozmowa]

Kościół szybko traci wpływ na ludzi. Nawet PiS słuchał biskupów tylko wtedy, gdy mówili to samo, co mówił PiS. Gdy próbowali iść pod prąd, władza ich olewała.

Kraków. Fot. BORShop Computing/Flickr.com

Matyja: Krakowem rządzi duch niekreatywnej klasy średniej

Spacery po cmentarzu nie wymagają uzasadnienia. Człowiek, który udaje się tam, by stracić trochę czasu, cieszy się – przynajmniej w oczach przechodniów – jakimś rodzajem immunitetu.

jasna 10

Jasna 10: Społeczna instytucja kultury

JASNA 10 jest miejscem oporu, a zarazem bezpieczną, twórczą przestrzenią dla mniejszości budujących wspólnotę.

Katarzyna Przyborska. Fot. Jakub Szafrański

PiS wygrał. Już zaczęły się rytualne narzekania na wyborców

Populizm ma się dobrze, a politycy demokratyczni ani z nim nie walczą, ani z niego nie korzystają.

Fot. Johannes Krupinski/Unsplash

Po co nam ostrzegacze? Czyli jak nie stosować „trigger warnings”

Ostrzegając odbiorców przed groźnymi treściami, niekoniecznie dajemy im wybór. Za to często wywołujemy niepokój.

Fot. Christopher/Wikimedia Commons

Dżentelmeni, zbójcy i szacunek

Zuzanna i Julia. Dwie bliskie sobie osoby, które urodziły się w Polsce i które Polska i świat wychowały jako kobiety. Wygląda na to, że nadszedł czas, by parę spraw sobie wyjaśniły.

Zofia Pieńkowska. Fot. Jakub Szafrański

Jest życie po kryzysie

Czy można wyobrazić sobie lepszego przewodnika na drodze ku światłu niż asystentka zdrowienia? Odpowiada Zofia Pieńkowska.

Fot. Artem Kniaz/Unsplash

Antynatalizm zakłada niemoralność płodzenia bez względu na status, nie niechęć do dzieci [rozmowa]

Rozmowa z Dariuszem Niezgodą, wydawcą antynatalistycznych książek w natalistycznej Polsce.

Fot. Rob Hampson

Media społecznościowe miały łączyć nas z ludźmi, a łączą z reklamodawcami, pogłębiając samotność

Kilkanaście lat temu media społecznościowe wyobrażano sobie jako miejsca, które łączą. Ich twórcy mieli nas zaprowadzić do świata kwitnących wspólnot. Co poszło nie tak?

Janis Warufakis. Fot. Patrick Stary (RLS)/flickr.com

Warufakis: Ekonomia jest seksistowska. Nic dziwnego, że kobiety nie chcą się nią zajmować

Ekonomiści potrafią bezbłędnie wskazać, czy grupa znajomych powinna pójść do teatru, czy do kina. Albo kogo należy zastrzelić w pierwszej kolejności.

Ilustracja: Codex Manesse, UB Heidelberg, Cod. Pal. germ. 848, fol. 249v

Romantyzm: zazdrość, zaborczość, kontrola

Zuzanna i Julia. Dwie bliskie sobie osoby, które urodziły się w Polsce i które Polska i świat wychowały jako kobiety. Wygląda na to, że nadszedł czas, by parę spraw sobie wyjaśniły.

Donald Trump. Fot. Gage Skidmore

Trump wygra, bo uosabia amerykańskie wartości

Jeśli, co całkiem prawdopodobne, Trump znów zostanie prezydentem, to tu znajdziecie wyjaśnienie, dlaczego tak się stało.

Fot. Tim Doerfler/Unsplash

O dyskryminacji przez język. Gdy do osób starszych mówimy jak do dzieci

Język jest potężnym narzędziem. Może dawać poczucie bezpieczeństwa, ale może też wywoływać stan zagrożenia, niepewności i strachu.

Pacjent z zatruciem alkoholowym. Fot. rc respect/Flickr.com

Media w służbie nietrzeźwości

Alkoholizm to choroba, która jest wspólnym, a nie jednostkowym problemem społeczeństw na każdym kroku zachęcających do picia.

Poundbury - eksperymentalne, tradycjonalistyczne miasto w Kornwalii. Fot. Léon Krier/Wikimedia Commons

Reakcjonizm architektoniczny, czyli zawoalowana ofensywa skrajnej prawicy

Wrogie nowoczesnej architekturze nastroje coraz częściej przenikają do świata polityki, gdzie służą jako uzasadnienie dla projektów konserwatywnych, nacjonalistycznych, a czasem i liberalnych.

Fot. Compare Fibre/Unsplash

Systemowe korzyści z edukacji domowej

Pandemia pokazała, że można efektywnie uczyć się w domu. W tym czasie rozwinęły się i rozpowszechniły pomoce dydaktyczne dostępne online, na przykład platformy edukacyjne. Edukacja domowa nadal jest niszą. Czy musi tak być?

Fot. Heather Meek/Flickr.com

W XIX wieku małżeństwo było transakcją. Jak dużo się zmieniło?

Od XIX wieku niby wiele się zmieniło, ale bezdzietna singielka w pewnym wieku nadal usłyszy, że jest skazana na nieszczęście, zgorzknienie, zdziwaczenie i radykalny feminizm.

Wołodymyr Zełeński wizytuje oddziały walczące w okolicach Krupjańska. Fot. President of Ukraine

Wojna w Ukrainie. Co możemy zrobić jako lewica?

Krytykowanie globalnej dominacji USA nie czyni Rosji ani trochę bardziej postępową i mniej groźną dla mieszkańców jej sąsiednich państw.

Parada Równości w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Co się kryje pod tęczową flagą?

Postępowi „dziadersi” już wiedzą – tęcza to symbol społeczności LGBTQ+. Ale podczas Parady Równości ze zdumieniem przekonują się, że flag, kolorów i możliwości jest znacznie, znacznie więcej.

Donald Tusk w odwiedzinach u młodego obywatela, który napisał list do premiera. Fot. Adam Guz/KPRM

Państwo powinno nam mówić, co robi

Komunikacja z obywatelami to konieczność, bo od niej zależy zaufanie obywateli do państwa. Polskie rządy nie umieją lub nie chcą tego robić.

Fot. Taylor/Unsplash

Czy Lewica powinna walczyć z „dyskryminacją mężczyzn”?

Mężczyźni w Polsce bywają dyskryminowani z przeróżnych powodów, ale akurat nie ze względu na płeć. Dla dyskryminowanych z uwagi na inne czynniki lewica ma ofertę.

Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik. Fot. P. Tracz/KPRM

Więzienie to nie powód do radości

Czy ktoś poważnie oczekiwał, że żony skazanych polityków wyprą się swoich mężów i okażą zadowolenie z działania wymiaru sprawiedliwości?

Mieszkanka miejscowości Borodzianka po wyzwoleniu miasta przez ukraińską armię Fot. DmytryiOzhhikhiin/Depositphotos

Dwa lata wojny w Ukrainie zdewastowały psychicznie całe pokolenia

Już co trzecia osoba w Ukrainie może się zmagać z problemami zdrowia psychicznego: depresją, lękiem czy zespołem stresu pourazowego.

Wołodymyr Zełeński. Fot. President of Ukraine

Ukraina przeciwko (anty)korupcji

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji.

Fot. Matteo Di Iorio/Unsplash, Rory Arnold , ed. KP

Wątpliwe dobrodziejstwa (byłego) Twittera

Elon Musk uważa swoją platformę X za dobrodziejstwo ludzkości. To tylko reklama.

Jerzy Owsiak. Fot. Marta Marchlewska/ Kancelaria Senatu

Dlaczego tegoroczny cel WOŚP budzi we mnie ambiwalentne uczucia

Udział zgonów związanych z zanieczyszczeniem powietrza wynosi w Polsce 23,8 proc., co przekłada się na 93 842 zgony rocznie. W tym rankingu jesteśmy niechlubnym liderem Europy. Jak to się ma do tegorocznego celu WOŚP-u?

Fot. Kancelaria Premiera CC0, ed. KP

Elity pod kluczem. Jak znoszą więzienie skazani w białych kołnierzykach?

Istnieje przekonanie, że osoby z górnych szczebli drabiny społecznej mają w więzieniu szczególnie ciężko. Fakty temu przeczą.

Aleksandra Kluczyk. Fot. Karolina Jackowska

Niech żyją pracowniczki! Również te seksualne [rozmowa]

Dla wielu nieuprzywilejowanych kobiet praca seksualna bywa jednym z niewielu sposobów przetrwania kolejnego dnia – rozmowa z Aleksandrą Kluczyk.

Demonstracja poparcia dla lewicowego projektu konstytucji, Chile, 2022. Fot. Jose Pereira, CC BY

Chile odrzuciło projekt konstytucji antykobiecej i konserwatywnej. Jak do tego doszło? [wyjaśniamy]

Po upadku lewicowego projektu nową konstytucję Chile próbowała napisać skrajna prawica. Kobiety powiedziały: nie!

Panel obywatelski w Londynie

Chcecie demokracji? To zróbmy eksperyment

W obecnym systemie sprawowania rządów władza obywateli jest zdecydowanie zbyt ograniczona. Możemy to zmienić.

Kadr z serialu „1670". Fot. Netflix

„1670”: „Szkło kontaktowe” dla trzydziestolatków

Komediowy serial „1670” przypomina, że za ideologiczną słusznością kroczy to, co musi kroczyć: nuda.

Fot. MenschundBild/Flickr.com

Niemiecki rząd podjął walkę z samotnością. Problem dotyczy też Polski

Niemcy nie są pionierem systemowej walki z samotnością. W 2018 roku w rządzie Theresy May powstało specjalne ministerstwo dedykowane temu problemowi. Podobną instytucję powołała w 2021 roku Japonia.

Marsz opozycji, 4 czerwca 2023. Fot. Przemysław Stefaniak

Sadura: Lewica powinna wziąć przykład z Trzeciej Drogi

O ile można mówić o pewnej jedności koalicji politycznej, która się dokonała i którą Tusk nazwał Koalicją 15 października, o tyle hasło „pokolenie 15 października” ma mieć raczej funkcję performatywną i dopiero jakiś byt wyłonić – mówi prof. Przemysław Sadura.

Marta Niedźwiedzka i Paulina Januszewska. Fot. instagram.com/niedzwiecka_marta, Jakub Szafrański, ed. KP

Smutek jest rewolucyjny [rozmowa z Martą Niedźwiecką]

Marta Niedźwiecka opowiada w rozmowie z Pauliną Januszewską w najnowszym odcinku podcastu „Nie ma przyszłości bez równości” o swojej nowej książce, „O zmierzchu. Jak przestać bać się życia i przeżyć je po swojemu”.

Monika Horna-Cieślak. Fot. Agata Królik

Osoba, która pomaga dzieciom, nigdy nie powinna być samotną wyspą [rozmowa]

Rozmowa z Moniką Horną-Cieślak, wybraną przez Sejm na Rzeczniczkę Praw Dziecka.

Współautorki Listu Stu Kobiet. Fot. Anna Dęboń

Śląsku, dlaczego nienawidzisz kobiet? Pytam dla stu znajomych

Jeśli kultura i sztuka rzeczywiście nie mają płci, to wszelkie konkursy należałoby rozstrzygać tak, by decydujące grono nie znało płci osób, które ocenia.

Fragment okładki książki „Regenesis". Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Jak wykarmić Polskę i świat, czyli Regenesis

Przecież to, co i jak jemy, a przede wszystkim, kto i jak to wszystko produkuje, to sprawa życia i śmierci dla milionów ludzi i ekosystemów Ziemi.

Fot. Adolfo Lujan/flickr.com

To one wybrały nową władzę. Ale nie obudziły się w nowej, lepszej Polsce

Jeżeli ktokolwiek „uratował w Polsce demokrację”, to właśnie one: młode kobiety i osoby queerowe.

Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Pan Maruda ma sporo racji. Ale nie może zawładnąć lewicą

Musimy mieć poczucie, że, do cholery, coś się czasem udaje zmienić na lepsze.

David Wengrow. Fot. Fronteiras do Pensamento/Wikimedia Commons

Podstawą demokracji jest nieposłuszeństwo [rozmowa z Wengrowem]

W europejskim rozumieniu wolności jest coś, co wynika z doświadczenia niewolnictwa: definiujemy wolność wyłącznie w kategoriach indywidualnych, jako formę władzy, bez liczenia się z innymi.

Przewodniczący PSL Władysław Kosiniak-Kamysz. Fot. Monika Bryk

Fajnokonserwatyzm Trzeciej Drogi może być groźniejszy niż ten pisowski

W ciągu kilku dni prawa kobiet i osób LGBTQ utopiono we łzach wzruszenia po wspólnym zwycięstwie. Być może pora sobie uświadomić, że jest gorzej, niż się zapowiadało.

antysemityzm-polska-zydzi-dzieci-ucieczka

Nie ma autentycznego antysemityzmu

Jeżeli ekonomiczna daremność panaceum, proponowanego przez narodowców, czyni je tym bardziej atrakcyjnym, to okoliczność ta ujawnia jego prawdziwą naturę: owo panaceum nie pomaga ludziom, lecz ich pędowi do destrukcji.

wychowanie płci żeńskiej-100

Kim jest Lolita? Startujemy z nowym podcastem Krytyki Politycznej

Zuzanna i Julia. Dwie bliskie sobie osoby, które urodziły się w Polsce i które Polska i świat wychowały jako kobiety. Wygląda na to, że nadszedł czas, by parę spraw sobie wyjaśniły. Zapraszamy na nowy cykl podcastów „Wychowanie płci żeńskiej”.

Joanna Mucha. Fot. Jakub Szafrański

Mucha: udało nam się wydobyć z populizmu

Gdy dzisiejsza opozycja przejmie władzę, musi podejść z wielkim szacunkiem do ludzi, którzy głosowali na PiS.

Fot. Klub Lewicy

Siedem powodów, by w niedzielę zagłosować na Lewicę

Aborcja, edukacja, klimat, mieszkania – na kogo możemy w tych sprawach liczyć, jeśli nie na Lewicę?

Patrycja Wieczorkiewicz. Fot. Jakub Szafrański

Jak ośmieszyć lewicę i zrobić przysługę Konfederacji na 10 dni przed wyborami

Nie obraziłabym się, gdyby w dniu wyborów debiutujący przy urnach mężczyźni pogubili dowody, ale od tej fantazji daleko do antydemokratycznych zapędów, wybrzmiewających w wywiadzie z Przemysławem Sadurą.

Ćwiczenia ukraińskiej obrony terytorialnej. Fot. Oleg Palczyk

Przed nami jeszcze długa wojna [rozmowa z lekarką wojskową]

„Tłumaczę dzieciom, że trzeba przedkładać sferę społeczną nad osobistą”. Ukraińska lekarka wojskowa mówi o wojnie i nadziejach na przyszłość.

Przemysław Sadura i Sławomir Sierakowski. Fot. Jakub Szafrański

„Społeczeństwo populistów”: mężczyźni objaśniają nam koniec demokracji

Niniejszy tekst nie jest recenzją książki Sadury i Sierakowskiego – jest polemiką, napisaną z przyjaznych, marksistowsko-feministycznych pozycji.

Fot. Elizaveta Dushechkina/Unsplash

Czy musimy wyżywać się na dzieciach?

Zbiorowe niezadowolenie wylewamy na dzieci – w restauracjach, na plażach, w hotelach czy komunikacji publicznej.

Jaś Kapela. Fot. Jakub Szafrański

Pod sklepem zaatakowała mnie nowa męskość. Jak obronić facetów przed nimi samymi?

Chciałbym powiedzieć każdemu z was: ogarnijcie się, nie musicie być niewolnikami frustracji i nienawiści. Niszczy was kapitalizm i patriarchat. To z nimi musicie zacząć walczyć zamiast z kobietami.

Jakub Szafranski

„Jechałem PKP i to był mój najgorszy dzień w życiu”, czyli jak nie rozmawiać o polskich kolejach

Kwitowanie niebezpiecznych zdarzeń na kolei hasłem „wina PiS” nie przybliża nas ani do wyjaśnienia przyczyn, ani do wyciągnięcia wniosków.

Slavoj Žižek

Žižek: Co kryje się za skrajnie prawicową polityką rządu izraelskiego

W Rosji i w Izraelu pod ciężarem kolonializmu i zasadniczych sporów o fundamentalne zasady kruszy się umowa społeczna.

Fot. Adobe Stock

Szkolna autokracja, czyli o zgrozie edukacji obywatelskiej w Polsce

Zanim krzykniemy, że młodzież ma Polskę w dupie, a w głowie ma siano z TikToka, sprawdźmy, kogo wychowuje szkoła: obywateli czy poddanych?

Fragment okładki książki „Zmiana". Ilustracja: Wydawnictwo Pauza

Pieniądz nie ma narodowości ani duszy, ale kapitalizm ma swoją ekonomię pożądania

Jak dużo można napisać tylko o sobie? Kinga Dunin czyta „Zmianę” Édouarda Louisa.

Fot. Marco Molitor/Flickr.com

Marsz Wyzwolenia Zwierząt w Warszawie. Wyjdźcie z ogródka i dołączcie

Prozwierzęce marsze gromadzą przejętych krzywdą, która jest społecznie znormalizowana. Miesza się więc radość bycia razem z goryczą wspólnego doświadczenia bezsilności. Empatia przeplata się z frustracją.

Fot. Adobe Stock

Rodzinne praktyki, style i kapitały. W jakich warunkach powstaje talent?

Kapitały kulturowy i społeczny to dla Bourdieu, zgodnie z definicją marksowską, „zakumulowana praca”. Podobnie jak ekonomiczny, pozostałe formy kapitału również podlegają wymianie, można je wydać, zainwestować i liczyć na zwrot z inwestycji, choć na sposób specyficzny dla danej formy.

„Ilustrowany Kurier Codzienny”, ed. KP

W tabloidach zawsze najmocniej obrywają kobiety. Tak samo dzisiaj, jak i 150 lat temu

Na papierze czy w sieci, tabloidy to coś więcej niż informacyjny śmietnik ze świata celebrytów. To zawsze lekcja konserwatywnej moralności.

Fot.  Law&Crime Network/youtube.com, ed. KP

„Depp kontra Heard”: megakielich żonobijcy i walka prawdy z chciwością

Sądowy cyrk Deppa i Heard uznano za koniec ery #Metoo, za backlash po walce o prawa kobiet, które doświadczały przemocy. Heard nie okazała się „idealną ofiarą”. Skazy Johnny’ego Deppa okazały się uroczym uzupełnieniem wizerunku pirata.

Recepta prawicy na „kryzys męskości”: załóż rodzinę, uwierz w Boga i napnij muskuły

Backlash przeciwko emancypacji kobiet to nic nowego, ale dziś chrześcijańska prawica otwarcie stawia na siłę i przemoc.

Projekt bez nazwy (4)

Ukrainka szuka chłopaka Polaka. Konkurencja dla Polek? Raczej scam

Jakaś część samotnych Polaków dobierze się w pary z Ukrainkami. Ale nie dzięki grupkom matrymonialnym na fejsie.

bell-hooks

bell hooks: Miłość to jedyne lekarstwo na strach przed śmiercią

Ani kult wylewający się z naszych telewizorów, ani wszystkie te śmierci, na które codziennie patrzymy, w żaden sposób nie przygotowują nas na to, by zmierzyć się z umieraniem świadomie, przytomnie i ze spokojem ducha.

matka-dziecko

Gardząc matkami, utrwalasz patriarchat

W najnowszym odcinku podcastu „Nie ma przyszłości bez równości” Paulina Januszewska rozmawia z Agnieszką Krzyżak-Piturą, prezeską Fundacji Rodzic w Mieście.

fot. archiwum prywatne

Rodzina się wstydzi, obcy patrzą z odrazą. Co zrobiłam? Nie golę nóg

Teraz, w środku sierpnia, włosy mają około dwóch centymetrów. Oburzonym i zawziętym odpowiadam: nie zgolę. Gdy pytają dlaczego, odpowiadam pytaniem – dlaczego golicie?

IMG_1563 kaczyński

Reguły na czas populizmu

Ostatnie osiem lat pogłębiło procesy dezorganizacji państwa. Jeżeli autorzy mają rację i populizm będzie nam dłużej towarzyszył w jego obecnej toksycznej formie, to ważniejsze jest poszukiwanie sposobów, w jaki można łagodzić jego szkodliwe i niebezpieczne skutki.

Sejm. Protest opiekunów osób niepełnosprawnych. Fot. Jakub Szafrański

Ustawa o świadczeniu wspierającym podpisana, problemy zostają

Czy osoby, których sprawa dotyczy, i ich bliscy mogą odetchnąć z ulgą?

Fot. Monika Bryk

Polski mężczyzna jest jak polski Kościół katolicki

Kolejne pokolenia mężczyzn i kolejne pokolenia księży miały pewną ciągłość tradycji, zachowań, idei. Dziś ta linia jest coraz bardziej przerywana.

Kadr z filmu „Prawy chłopak". ©First Hand Films

Kryzys męskości to wypłukane hasło [rozmowa]

Piotr Kowalczyk rozmawia z Hanną Nobis, reżyserką filmu dokumentalnego „Prawy chłopak”.

Miasteczko Studenckie AGH – największy kampus w Polsce. Fot. Krk4Ever/Wikimedia Commons

Czy studenci mają gdzie mieszkać? Spoiler: akademiki to za mało

Rozmowa z Kasią Pogorzelską i Adamem Ochwatem z Koła Młodych Inicjatywy Pracowniczej.

Przemysław Sadura i Sławomir Sierakowski. Fot. Jakub Szafrański

Sadura i Sierakowski: Są w Europie populiści, którzy wywracają się na twarz, a nie na mordę

Agnieszka Wiśniewska i Katarzyna Przyborska rozmawiają z autorami „Społeczeństwa populistów” o antypopulistycznym potencjale strajków kobiet, zakorzenieniu liberalizmu politycznego w Polsce i o tym, czy Tusk po założeniu rękawic bokserskich będzie potrafił zagrać w szachy.

Fot.  lovelyday12/Adobe Stock

Drugie życie ze śmietnika

Naprawianie, tworzenie czegoś z niczego, dawanie drugiego życia wyrzuconym przedmiotom może stanowić element leczenia duszy.

Wieś Bohotniki na Podlasiu. Fot. Mariusz Cieszewski/MSZ/Flickr.com

Co w Polsce złe, to ze Wschodu [rozmowa]

Czy jeśli w Polsce jest jakiś problem, musimy natychmiast wskazać, że ekstremum tego problemu jest gdzieś na Wschodzie?

Fot. David Villasana/Unsplash

Trwa masowe wymieranie prasy lokalnej. Powstałą próżnię zapełnia gównodziennikarstwo

Tam, gdzie ubywa prasy lokalnej, rośnie poziom korupcji, słabnie konkurencja polityczna i spada zaangażowanie obywatelskie.

Parkowanie w Lublinie. Fot. Jakub Szafrański

Uprzejmie jest donosić na patoparkowanie

Pewnego dnia jakiś bohaterski kierowca zaparkuje oplem astrą z 2003 roku pod krzyżem na Giewoncie. Będzie to lepszy symbol Polski niż obrazy Matejki.

Fot. Mattia Faloretti/Unsplash

Anty woke, czyli bigoteria i fanatyzm prawicy

Język ma konsekwencje. Słowa potrafią przekształcać całe społeczeństwa.

Piotr Ikonowicz. Fot. Fraktion DIE LINKE/Flickr.com, ed. KP

Ikonowicz: Czas pogardy dla biednych

Nikt nie ma tak bujnej wyobraźni jak bogaty człowiek, który szuka usprawiedliwienia biedy i skrajnych nierówności.

Fot. Elizaveta Dushechkina/Unsplash

„Dzieci i ryby głosu nie mają” to nie powiedzonko, to diagnoza

Agata Diduszko-Zyglewska rozmawia z Anitą Kucharską-Dziedzic i Robertem Biedroniem o szkodliwej dla samodzielnych matek i ich dzieci „teorii alienacji rodzicielskiej”.

Fot. Ludovica Dri/Unsplash

Zalew śmieciowych informacji to także rodzaj cenzury

Istnieją dwa sposoby odcinania ludzi od informacji. Jeden z nich to tradycyjna cenzura; drugi jest mniej oczywisty.

Osiedle TBS w Katowicach. Fot. Marek Mróz/Wikimedia Commons

TBS – nierynkowe mieszkalnictwo przełomu mileniów

Jak Towarzystwa Budownictwa Społecznego działają dziś, kto w nich mieszka? Rozmowa z drą Ireną Herbst, twórczynią programu TBS.

Alain Touraine. Fot. Mairie de Saint-Dié-des-Vosges/Wikimedia Commons

Nie żyje Alain Touraine, wybitny socjolog, jeden z pierwszych badaczy Solidarności

Touraine nazwał Solidarność „największą innowacją społeczną drugiej połowy XX wieku”.

Dorota Kotas

Stand-up Doroty Kotas

Matki w literaturze mają zazwyczaj przechlapane, chyba że umrą, wtedy należy im się kilka miłych słów. Bo o żywych albo źle, albo wcale.

Fot. Omid Tavallai/Flickr.com

Dlaczego Polacy nie grillują w miejscach publicznych?

Park i trawnik w tym parku nie są postrzegane jako coś wspólnego. A jak nie ma wspólnego, pozostaje własne.

Fot. @glamouruk/Instagram

Mężczyźni mogą płakać, być w ciąży i na okładkach

Znormalizujmy normalność: czyli ciążę taką, jaka jest, a nie, jak widzą ją ci, którzy chcą sobie podporządkowywać nasze ciała.

Donald Tusk na marszu opozycji w maju 2019 roku. Fot. Jakub Szafrański

Marsz 4 czerwca pomoże, ale tylko Donaldowi Tuskowi

Liberalna opozycja ma problem ze zrozumieniem emocji ulicy, dlatego sama próbuje je wykreować. Ale marsz nie przekona nieprzekonanych.

Marsz Niepodległości 2021. Fot. Monika Bryk

Bójmy się faszyzmu. Ale nie bójmy się o nim mówić

Konfederacja szybuje w sondażach, a główne źródło związanego z tym niepokoju stanowi… groźba odwrócenia się liberalnych wyborców od PO.

Fot. Thomas Park/Unsplash

Najlepszy prezent na Dzień Dziecka? Zacznijmy traktować dzieci poważnie

Dzieci są dobrem narodowym, ale tylko w sloganach polityków.

Małpki. Fot. Jakub Szafrański

Kraków ogranicza sprzedaż alkoholu, Warszawa chce tego samego

Doświadczenia części gmin, które zdecydowały się na ograniczenie godzin sprzedaży, wskazują na skuteczność tego rozwiązania.

Fot. Jakub Szafrański

Pozwólmy ludziom cieszyć się promocyjnym piwem

Mając do wyboru sygnalizujących swoją cnotę moralizatorów i zapraszającego na piwo Mentzena, wiele osób wybierze tego drugiego.

Maja Heban. Fot. Jakub Szafrański

W „nowej transfobii” nie ma nic oryginalnego

Osoby publicznie pozujące jako liberałowie, feministki czy nawet lewica są w stanie bez żadnego wstydu mówić o osobach transpłciowych to samo, co religijni ekstremiści, a czasem i tym samym językiem.

Maja Heban. Fot. Jakub Szafrański

Transowe opowieści

Jeżeli jesteś inny w Polsce, to masz przegwizdane. A jeżeli jesteś osobą transpłciową, to nasze społeczeństwo nie da ci o tym zapomnieć.

panoptykon szpiegowanie służby

„Nieumyślne szpiegostwo”, czyli niewyczerpane źródło haków dla PiS

Zagrożeni mogą poczuć się też np. przedsiębiorcy omawiający z zagranicznymi inwestorami wspólne przedsięwzięcia.

Szymon Hołownia, Adrian Zandberg i Donald Tusk. Fot. Wikimedia Commons, Polska 2050. Ed. KP

Opozycyjny Kaczyński to najlepsza motywacja do prospołecznej polityki nowej władzy

Bardzo prawdopodobne, że Tusk po powrocie na fotel premiera wybierze dalszą licytację z Kaczyńskim na politykę socjalopodobną.

Piotr Jacoń i Krzysztof Daukszewicz. Fot. tvnpl/Youtube.com, ed. KP

Daukszewicz jest dziadersem, ale nie szydził z transpłciowej córki Jaconia

O ile komentarz Daukszewicza uważam za koszmarną, ale wybaczalną gafę, o tyle reakcja TVP Info jest zwyczajnie obrzydliwa.

Ceremonia koronacyjna króla Karola III z dynastii Windsorów i jego małżonki Kamili. Fot. Isaac Mayne/DCMS/Wikimedia Commons

Koronacja Karola III była aktem poddaństwa wymuszonego policyjną pałką

Gdy w katedrze wręczano Karolowi III symbole władzy tłumienia buntu, trwały aresztowania demonstrantów, którzy sprzeciwiali się monarchii.

Fot. The home of Fixers/Flickr.com. Ed. KP

Marketing tożsamości w społeczeństwie internetowym. Daj lajka

Wskrzeszenie jednostki liberalnej wymaga tego, czego liberałowie nie znoszą do żywego: nowej rewolucji.

Fot. Thirdman/Pexels, ed. KP

Pani Norweg pracuje jako pani fryzjer, czyli czy przeciwnicy feminatywów w ogóle istnieją

Żeby uniknąć zbrodniczej „psycholożki”, część społeczeństwa mówi „pani psycholog”, ale jakoś nie przeszkadza nikomu „Norweżka”, która jest zbudowana na tej samej zasadzie.

Dalai Lama. Fot. John Mathew Smith/Flickr.com

Žižek: Z języczkiem czy po jajach?

Wbrew wszystkim krytykom Freuda dopiero teraz nadszedł czas psychoanalizy.

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, lovepik.com, ed. KP

Ziemkiewicz życzy uchodźcom wpierdolu. Czyimi rękoma, panie Rafale?

Od tego, jak dziś traktujemy i jak będziemy traktować w przyszłości osoby zmuszone do migracji będzie zależeć, czy będą w Polsce gośćmi ratującymi polską gospodarkę i zwiększającymi kreatywność naszej kultury, czy też wrogami, z którymi będziemy musieli walczyć, nie tylko w oktagonach.

Fot. grupa_wolne

„I żyć śpieszyć się trzeba”. Gdzie są i co robią młodzi ludzie z Ukrainy w Warszawie? [reportaż]

To nie tak, że ofert do młodych nie było – były, ale w wielu przypadkach nieadekwatne do potrzeb. Bartosz Rumieńczyk przygląda się problemom, z jakimi mierzy się ukraińska mło-dzież.

Jędrek – aktywista, edukator grubancypacyjny działający na Instagramie.

Grubi ludzie nie potrzebują zbawienia, tylko szacunku [rozmowa z grubancypantem]

Ja nie oceniam, nawet w myślach, zawartości cudzego talerza i wolę zakładać, że inni mają podobnie – mówi Jędrek, pierwszy grubancypant w Polsce, w rozmowie z Martą Glanc.

Slavoj Žižek

Žižek: Inteligencja bez ludzi

Coraz potężniejszych systemów AI nikt – łącznie z twórcami – nie potrafi zrozumieć, przewidzieć ani opanować.

Interwencja Piotra Ikonowicza i Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej w kamienicy na warszawskim Mokotowie. Fot. Jakub Szafrański

Ikonowicz: Biznes nielegalnych eksmisji

Każdy, kto uważa, że wobec dłużników można stosować przemoc, jest barbarzyńcą.

Obraz wygenerowany przez aplikację DALL·E

Nie czekajcie na latające samochody. Postęp wygląda inaczej

Postęp nie musi oznaczać naporu nowych wynalazków. Dziś stosujemy raczej inne miary.

Fot. Ralf Lotys (Sicherlich), Adrian Grycuk, CC BY-SA. Ed. KP

Mentzenowi nie chodzi „tylko o podatki”. Chodzi o wyzysk i upokarzanie słabszych

Ci, którym rzekomo „nie chodzi o politykę, tylko o podatki”, bez mrugnięcia okiem będą kibicować państwu policyjnemu Kaczyńskiego i Bosaka.

Sławomir Nitras

Nikt cię tak nie sfatshaminguje jak Platforma Obywatelska

Cielesność służy liberałom do sygnalizowania przewagi nad innymi. To wręcz klasyka „fajnopolactwa”.

mama-ginekolog

Mama Ginekolog radzi: miej znajomości, bądź bogata i bezkarna

NFZ nałożyło karę 25 tys. zł na państwowy szpital, gdzie pracuje Mama Ginekolog. Gdy ukazał się komunikat NFZ, właśnie reklamowała trampki ze swojego sklepu. Szpital też dalej promuje Mamę Ginekolog, nazywając ją swoją „wspaniałą wizytówką”.

Daria Górka

„Piekło kobiet PL”: To nie jest książka o aborcji [rozmowa z Darią Górką]

Jeśli jesteś w ciąży, w której lekarz wykryje poważne wady płodu, wiedz, że na Polskę nie możesz od tej pory liczyć. – Nasze państwo kompletnie oblewa egzamin ze wsparcia osób w takiej sytuacji, na każdej płaszczyźnie – mówi Daria Górka, autorka „Piekła kobiet PL”.

Sylwetki ludzi

Kiedyś to wśród nastolatków nie było przemocy… Serio?

Z wielu komentarzy dotyczących kilku brutalnych zdarzeń z udziałem nastolatków przebija tęsknota za „starymi dobrymi czasami”.

Slavoj Žižek. Fot. Jakub Szafrański

Žižek: Chatboty są głupie. A ludzie?

Główny problem ze sztuczną inteligencją nie polega na tym, że tekst wygenerowany przez chatbota możemy wziąć za słowa żywego człowieka. Gorzej będzie, gdy ludzie zaczną mówić jak chatboty.

Fot. wallpaperflare.com

Silni i słabi, czyli o potędze inżynierii społecznej

Trzeba było wynaleźć ideę, że pieszy może chodzić źle – i to właśnie zrobiło lobby przemysłu samochodowego.

Klaudia Stabach. Fot. Kuba Celej

Anonimowi jedzenioholicy to osoby takie jak ty i ja [rozmowa]

Wciąż pokutuje przekonanie, że zaburzenia odżywiania to nie choroba, tylko wybór. Z Klaudią Stabach, autorką książki „Głodne. Reportaże o (nie)jedzeniu”, rozmawia Dawid Krawczyk.

Pracownice seksualne na warszawskiej Manifie 2018. Fot. Jakub Szafrański

Seks + praca = panika moralna. Lajki same się sypią

Czy o pracy seksualnej można mówić bez wzniecania paniki moralnej? Na pewno nie w programach Krzysztofa Stanowskiego.

Wnętrze opuszczonej chaty na wsi w Województwie Lubelskim. Fot. Jakub Szafrański

Rozwód, emigracja, egzorcyzmy: strategie polskiej wsi w walce z patriarchatem

Kiedy rozwody dotarły na polską wieś i dlaczego akrylowe paznokcie mogą być symbolem emancypacji? Rozmowa z badaczką społeczną, doktorą Sylwią Urbańską.

Fragment okładki książki „Jak płakać w miejscach publicznych".

Moda na depresję, czyli kultura terapii

„Jak płakać w miejscach publicznych” Emilii Dłużewskiej to jeszcze jedna cegiełka do budowy gmachu kultury terapii.

Kadr z filmu „Blisko".

„Blisko”: Zrobić miejsce dla męskiej czułości

Lukas Dhont opowiada o bliskości i okrucieństwie, o czułości i brutalności, o bólu, odpowiedzialności i stracie.

Fot. Jakub Szafrański

Zimno, parno i biednie – także w Warszawie [rozmowa]

Jeżeli zakładamy, że by móc zapłacić rachunki za energię, odkładamy zakup leków albo racjonujemy jedzenie, mamy do czynienia z ubóstwem energetycznym sensu stricto, ale może zostać ono rozszerzone o inne istotne dla nas aspekty – mówi Alicja Piekarz z Polskiej Zielonej Sieci.

Fot. Cristian Ibarra Santillan/flickr.com

Koniec świata, koniec miesiąca, czyli ekosocjalizm w czasach rozpadu

W kontekście nierówności i długotrwałej presji inflacyjnej, przy jednoczesnym braku poważnego programu redystrybucji i reform polityka klimatyczna może budzić gwałtowne reakcje. Jednak jak mówią zwolennicy Zielonego Nowego Ładu, „w XXI wieku cała polityka jest polityką klimatyczną”.

Budownictwo mieszkania

Deweloper na Swoim, czyli program mieszkaniowy Platformy

Beneficjenci programu PO pieniędzy nie zobaczą – trafią one prosto do sektora bankowego. Dzięki temu banki będą mogły wypłacać sowite premie zarządom, dyrektorom i pomniejszym kierownikom. Faktycznie, socjalizm pełną gębą.

Fot. Jakub Szafrański

Kredyt powszechny, czyli chwilówka dla każdego [rozmowa]

Powiedzieć, że każdy obywatel i obywatelka zasługują na kredyt zaufania na poziomie pensji minimalnej – to chyba niekontrowersyjny postulat. Z Jędrzejem Malko, autorem koncepcji „kredytu powszechnego”, rozmawia Michał Sutowski.

Dzielnica Praga-Północ w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

„Mieszkanie prawem, a nie towarem”? To może uregulujmy wreszcie ten rynek

Pomysły Donalda Tuska wreszcie rozgrzały opinię publiczną. Czy Tusk chce pomóc deweloperom, czy tylko uderzyć w polityczną konkurencję? I jakie są alternatywy?

Fot. facebook.com/NowaaLewica

Lewica i trzy konsolidacje

Wyborcy wciąż wierzą, że partyjne znaczy złe, a obywatelskie i ponadpartyjne znaczy dobre. Lewica też stara się do tego myślenia dostosować.

Fot. Unsplash, ed. KP

To straszne, kiedy zmęczony pracownik może trochę odpocząć

Zdaniem milionera praca zdalna to jedna z najgorszych rzeczy, jakie mogły przytrafić się pracodawcom.

Jacinda Ardern. Fot. Governor-General of New Zealand/Wikimedia Commons

Ardern, Barty, Borg. O trudnej sztuce schodzenia ze sceny

Coraz więcej ludzi uznaje, że dobre życie nie zamyka się w udanej karierze.

Roman Giertych i Radosław Sikorski. Fot. Sejm RP, Wikimedia Commons, ed. KP

Opozycjo, wracaj na ziemię

Liberałowie i liberałki z opozycji są w sobie z wzajemnością zakochani, a w tym uczuciu tracą kontakt z rzeczywistością.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Biedni się nie buntują. Dlaczego kapitaliści muszą zwalczać demokrację

Utrzymywanie ludzi w stanie biedy i bezradności to nie jest skutek uboczny kapitalizmu – to warunek jego trwania.

Fot. Brent Ninaber/Unsplash

Koleżeństwo w spektrum [reportaż]

Ewa i Adam inaczej pewnie by się nie poznali. Nie bywają w tych samych miejscach, a nawet gdyby – on by jej nie zaczepił, ona jego raczej też nie. Gdyby nawet zaczęli rozmowę, na tej pierwszej mogłoby się skończyć. On długo myśli, zanim coś powie, ona to milczenie uznałaby za brak zainteresowania.

Obraz wygenerowany przez aplikację DALL-E 2

Zamach na państwo. Irlandzki proces stulecia podsyca polityczne napięcie

„Prywatne bogactwo i publiczna nędza” to nadal fraza, która mogłaby stanowić refren antyhymnu Irlandii. Kraj zerwał z dyktatem Kościoła, teraz chce zerwać z szeroko pojętym dyktatem neoliberalnej przemocy, przyćmiewającej dziedzictwo IRA.

Natalia Skoczylas i Urszula Chowaniec. Fot. Agata Kubis

„Dieta z Oświęcimia” zamiast leczenia. Fatfobia i ot*łość w polskich gabinetach

Lekarze w Polsce powielają bardzo szkodliwe mity, w które najprawdopodobniej sami wierzą – mówią grubancypantki z Vingardium Grubiosa, Natalia Skoczylas i Urszula Chowaniec.

Fot. MMAPLtv/Youtube.com

Paweł B., gwiazda freak fightów, został prawomocnie skazany za wykorzystanie niepełnosprawnego mężczyzny

Jego wypowiedzi były seksistowskie, pełne pogardy i wulgarne. Federacje freak fightowe kontraktowały go na kolejne walki, a przez publiczność był nazywany „królem dymów”.

Bloki w Piotrkowie Trybunalskim Fot. Jakub Szafrański

Nie ma mieszkań zbyt drogich. Są tylko te, na które cię nie stać

Postanowiłem udowodnić, że mieszkania w Polsce nie tylko nie są zbyt drogie, ale tak naprawdę stać na nie prawie każdego. Wystarczy ruszyć głową, stworzyć plan i konsekwentnie się go trzymać.

Kadr z filmu „Pieprzę to". Fot. Grupa Dochodzę

Queerowe porno z widokiem na Pałac Kultury

Seksualność jest zepchnięta do sfery tabu. I w tej samej dziurze siedzi porno. A każdy z nas je ogląda. Rozmowa z osobami zaangażowanymi w stworzenie filmu „Pieprzę to”.

Robert Samborski. Fot. Jakub Szafrański

Wiara jest uzależnieniem

Z Robertem Samborskim, autorem książki „Kościoła nie ma. Wspomnienia po seminarium”, rozmawia Bartosz Żurawiecki.

Mariana Mazzucato Fot. Stuart Robinson/Sussex University

Dobro wspólne: co to takiego?

Przy podejściu uwzględniającym dobro wspólne każdy krok procesu jest niemal tak samo ważny jak jego ostateczny wynik.

Nicole Sochacki-Wójcicka. Fot. instagram.com/mamaginekolog

Mama Kolesiolog

Kolesiostwo w ochronie zdrowia w każdym systemie jest szkodliwe i na dłuższą metę zatruwa relacje społeczne. W kraju, w którym dostęp do lekarzy jest tak ograniczony jak w Polsce, tego typu praktyki są jednak szczególnie niszczące.

Nicole Sochacki-Wójcicka. Fot. instagram.com/mamaginekolog

Mama Ginekolog: tak się bawią (i leczą) elity

Afera dotycząca przyjmowania znajomych poza kolejką ukazała wielkie nierówności między elitami a całą resztą społeczeństwa w Polsce.

Zdjęcie promocyjne programu „Love Never Lies: Polska". Fot. Netflix

Show o Polsce i reality mimo woli

„Love Never Lies” to prawdziwa inżynieria dramatu, spreparowana w laboratorium esencja przyziemnej rozrywki, amfiteatr emocji. Co ten program, a także „Kuchenne rewolucje”, „Życie na kredycie” i „Ślub od pierwszego wejrzenia”, mówią nam o współczesnej Polsce?

Fot. Neil Moralee/Flickr.com

Covidowa ruletka

Wszyscy chcemy, żeby już było po pandemii. Niestety, nie jest. Co robimy z tą wiedzą?

Magdalena Środa. Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons

„To tylko moja opinia o depresji”? Nie, to szkodliwa dezinformacja

Gdy Magdalena Środa pisze „Nie mieć depresji to jakby nie być dość nowoczesnym”, ryzykuje, że ktoś w jej słowa uwierzy.

Fot. Elisa Ventur/Unsplash

Jak rozpoznać mobbera – poradnik w 7 punktach

Czy umiesz rozpoznać, że w twojej pracy dochodzi do mobbingu?

Fot. Jeremy Brooks/Flickr.com

Strach się bać! Algorytm bada retorykę zagrożeń

Język zagrożeń jest zaraźliwy. Wystarczy umieścić w tweecie jedno słowo nawiązujące do niebezpieczeństwa, a liczba udostępnień znacznie wzrasta.

Kadr z filmu „Chleb i sól". Fot. Canal+ Polska

„Chleb i sól”: Płynna tożsamość uciekinierów z „prowincji”

Nie ma tu brudnego naturalizmu „blokersów”, nie ma poetyckich mroków, nie ma użytkowego traktowania małomiasteczkowości jako szerokiej metafory „problemów z Polską”. Marcin Stachowicz ogląda „Chleb i sól” Damiana Kocura.

Wieloryb fadr

„Wieloryb”: Przeproś, grubasie!

Pamiętacie, jak byliście dziećmi i spotykaliście kogoś grubego, a rodzice mówili wam: „Nie gap się”? W „Wielorybie” Darren Aronofsky pozwala się swoim widzom napatrzeć. [uwaga: spoiler!]

Reprezentantka Alexandria Ocasio-Cortez i młoda aktywistka ruchu lokatorskiego w Waszyngtonie. Fot. Miki Jourdan/Flickr.com

Do kogo należy polityka? Nie do ludzi młodych

Osoby w wieku 18–35 lat zwykle mogą głosować, ale same rzadko są wybierane. To poważny deficyt demokracji.

Fot. Tarah Tamayo, Flickr.com

Wynajmę uczciwie, tylko bez dzieci i psów proszę

Sklejanie dzieci z brudem i destrukcją, a ich matek z niezaradnością i unikaniem płacenia czynszu jest doskonałym przykładem na to, co neoliberalizm zrobił z naszym myśleniem o trosce i wspólnocie.

Fot. Honza Soukup/flickr.com

Mówimy do państwa, państwo nie rozumie

Świadczenie pielęgnacyjne jest jak szkło powiększające, przez które można zobaczyć całe szambo systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnością i ich rodzin.

Fot. Wesley Tingey/Unsplash, Archiwum AISW/Flickr.com, ed. KP

Nowy rok, nowa ja? Wszystko jest kwestią organizacji! Wersja historyczna

Może wydawać się, że powszechny kult produktywności to produkt niedawnych czasów, wedle którego wart jesteś tyle, ile wyprodukujesz, zorganizujesz, załatwisz. Posunięta do absurdu troska o produktywność jednostki ma jednak dużo dłuższą historię.

Pamiętniki pandemii

Wielostronna praca uspokajania. Jak kobiety przeżywały pandemię

Wbrew wcześniejszym nadziejom na równość związaną z (wymuszoną) większą obecnością ojców w gospodarstwach domowych to kobiety w większym stopniu niż mężczyźni doświadczyły negatywnych skutków koronawirusa.

Fot. Keren Fedida/Unsplash

Nasz świat opiera się na patoposłuszeństwie. Ale możemy to zmienić [rozmowa z Mikołajem Marcelą]

Większości z nas przez przynajmniej 12 lat wpajane jest posłuszeństwo. Rozmowa z Mikołajem Marcelą, autorem książki „Patoposłuszeństwo. Jak szkoła, rodzina i państwo uczą nas bezradności i co z tym zrobić?”.

Slavoj Žižek

Žižek: Cokolwiek się zdarzy, będzie nieuniknione

Są dwie odmiany przyszłości: ta, której oczekujemy, bo jest kontynuacją obecnych wydarzeń, i ta, która dopiero nadejdzie.

Sam Bankman-Fried. Fot. Jakub Szafrański, Wikimedia Commons, ed. KP

Czy fiasko giełdy FTX skompromitowało efektywny altruizm?

Twórca giełdy FTX twierdził, że gromadzi bogactwo po to, żeby je rozdać. W tym wypadku jednak cel nie uświęcił oszukańczych środków.

Rys. Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Krach FTX i hipokryzja efektywnego altruizmu

Efektywny altruizm działa identycznie jak każda filantropia miliarderów: służy podtrzymywaniu tego, co jest, i bogaceniu się najbogatszych.

Karol Marks. Fot. Wikimedia Commons, ed. KP

Luksusowy komunizm na wyciągnięcie ręki?

Dzięki postępowi technicznemu możemy spełnić marzenie Marksa – stworzyć społeczeństwo obfitości, w którym nikomu nie brakuje podstawowych dóbr.

Fot. DruhScoff/flickr.com

„No zjedz pierożka!” Czyli o niezdrowych relacjach z jedzeniem

Z Martą Kostką, dietetyczką i technolożką żywności, rozmawia Dawid Krawczyk.

Śledź z bakłażana. Fot. Max Zieliński

Ocal śledzia, zjedz bakłażan

Nasz świat potrzebuje zmiany – a ta może zacząć się od rozmowy przy wspólnym stole. Podrzucamy wam trzy przepisy na roślinne dania, które sprawdzą się nie tylko od święta.

Fot. Thomas Hawk/flickr.com

Milcząca, progresywna większość

Mieszkania, emerytury, edukacja i opieka medyczna – to nie są radykalne żądania lewicy. Popiera je większość.

Wigilia u ambasadora RP w Paryżu w 1926 roku. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Jak pogodzić święty spokój ze świętami?

Niemożliwa mieszanka oczekiwań uwiera wiele kobiet przez cały rok, ale z całą mocą wybucha w momentach szczególnej mobilizacji, takich jak właśnie święta Bożego Narodzenia.

Ilustracja: Ren Wickes

Longtermizm: religia z przyszłością

Wszystko, czego o mesjanizmie miliarderów nie dowiecie się od Elona Muska.

Agnieszka Szpila

Szpila: Dlaczego nie przyjęłam Grand Pressa

Podczas dorocznej gali nagród dziennikarskich Grand Press 2022 pisarka i publicystka Agnieszka Szpila wygrała statuetkę w kategorii „publicystyka”, lecz odmówiła jej przyjęcia.

Fot. Brooke Cagle/Unsplash

Wolę ciche wieczory niż dziecięcy śmiech. I czuję się z tym doskonale

Zamiast ciągłego pokazywania różnic pomiędzy rodzicami i bezdzietnymi lepszym rozwiązaniem jest uświadomienie sobie, że osobiste wybory są zazwyczaj najlepsze tylko dla nas i w żaden sposób nie odpowiadają na potrzeby tych, którzy czują inaczej.

Fot. ayeshamus/flickr.com

Zwyczajne dziewczyny i chłopaki z Warszawy, którym się udało

Wychowanie się w Warszawie daje na starcie ogromny bonus i wydatnie pomaga w ustawieniu się na odpowiednim kursie, czego wspaniałe efekty można czerpać do końca życia. Rodowici warszawiacy, którym udało się dojść wysoko, mogliby to wreszcie zacząć doceniać.

Fot. tomasz przechlewski/flickr.com, ed. KP

Polsko, dziś odpadasz. Zamanifestuj poparcie dla FIFA, Kataru i innych, którzy nienawidzą gejów, Żydów i praw kobiet

FIFA oficjalnie zabroniła noszenia tęczowej opaski w trakcie meczów mistrzostw świata w Katarze. Niemiecka, szwedzka czy duńska reprezentacja protestują na boisku i poza nim. A PZPN? A Polska? Cóż. Wielu prawdziwych Polaków katolików odkryło, że Katar to dla nich państwo marzenie.

Fot. image.sciencenordic.com

Lepsze i gorsze? Nie, mózgi mamy po prostu różne [rozmowa o neuroróżnorodności]

Wszyscy mamy tę samą godność niezależnie od swojej produktywności – mówi Ewa Furgał, założycielka Fundacji Dziewczyny w Spektrum.

Fot. William Beem/flickr.com

„Córka nie będzie chodzić na konie”. Protokół: zdenerwować lewicowy komentariat – cyk, odpalony

Czy lewica naprawdę powinna cieszyć się z tego, że klasę średnią spotyka dziś w Polsce deklasacja? Mam poważne wątpliwości.

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons, ed. KP

Gdula: Wyczerpuje się kontrakt państwa z obywatelami w wersji PiS i III RP. Jest miejsce na nowy

Maciej Gdula, poseł Lewicy, komentuje raport „Polacy za Ukrainą, ale przeciw Ukraińcom” Sławomira Sierakowskiego i Przemysława Sadury.

Kibice podczas meczu Polska - Meksyk w Katarze. Fot. TVP Sport/youtube.com

Mundial i nieznośna lekkość bojkotu

Pora się pogodzić z tym, że bojkot raczej nic nie da, i spróbować powalczyć na wyjeździe, na obcym boisku.

Fot. erin leigh mcconnell/flickr.com

Szesnastolatki chcą głosować w wyborach. Dlaczego warto im na to pozwolić?

Starsi ludzi mają pełne prawo, by brać udział w demokratycznych wyborach. Jednak system, gdzie młodsi wyborcy są regularnie przegłosowywani przez interesy starszych, nie może działać dobrze: łatwo może sprzyjać albo politycznej i społecznej apatii, albo antysystemowej radykalizacji młodszych.

Slavoj Žižek

Žižek: Jak wygląda barbarzyństwo

Kiedy zaczyna się rozmawiać o tym, czy gwałt i tortury są niekiedy dopuszczalne, to znak, że etyka w państwie ulega rozkładowi.

Fot. facebook.com/PL2050

Mucha: O transformacji musimy rozmawiać językiem korzyści

Joanna Mucha z Polski 2050 komentuje raport „Polacy za Ukrainą, ale przeciw Ukraińcom” Sławomira Sierakowskiego i Przemysława Sadury.

Fot. David K/flickr.com, ed. KP

Czy sekslalki zasługują na szacunek?

Sekslalki, wciąż jeszcze nieme, stawiają wiele pytań, na które nie mamy jasnych odpowiedzi.

Blokada ulicy Świętokrzyskiej zorganizowana przez ruchy klimatyczne w Warszawie w sierpniu 2021 roku. Fot. Jakub Szafrański

Nie bójmy się klimatycznego alarmizmu [polemika z Kamilem Fejferem]

Zmiana społeczna jest rzeczą tak skomplikowaną, że trudno jest wskazać jeden rodzaj aktywności i powiedzieć: „O! Właśnie to działa, tak róbcie”.

Fot. philippe leroyer/flickr.com

Czerwona polityka nie może być „kojąca”. Gniewne przypisy do najnowszego raportu Sadury i Sierakowskiego

Kojenie może być samobójcze, bo doprowadzi do apatii, a nam potrzeba wyborców zaangażowanych.

Bartłomiej Sienkiewicz. Fot. MSWiA/flickr.com

Wyjście z inflacji nie może odbyć się kosztem kolejnej reformy Balcerowicza

Bartłomiej Sienkiewicz z Koalicji Obywatelskiej komentuje raport „Polacy za Ukrainą, ale przeciw Ukraińcom” Sławomira Sierakowskiego i Przemysława Sadury.

Janis Warufakis. Fot. Steven Purcell/Brookings Institution/flickr.com

Warufakis: Wróg mojego wroga nie jest moim przyjacielem

Lewica musi pamiętać, że jej fundamentem i świętym obowiązkiem lewicy jest humanizm.

Edyta Górniak śpiewa dla żołnierzy podczas koncertu Murem za polskim mundurem w Telewizji Polskiej. Fot. vod.tvp.pl

Popularność jest jak alkohol. I dlatego powinna być ograniczana

Oznaczałoby to traktowanie wszelkich mądrości osób popularnych, poza ich merytorycznymi sprawami zawodowymi, jako bełkot osoby naćpanej.

Biskupi po Mszy św. w Sanktuarium Najświętszej Rodziny na Krupówkach w Zakopanem, 7 czerwca 2022 r. Fot. Paweł Murzyn/Episkopat News/flickr.com

Kościół katolicki, ostoja nihilizmu

Włos jeży się na głowie na myśl o tym, ile niecnych czynów udało się zatuszować i jak wiele mrocznych tajemnic kryją polskie zakrystie i domy parafialne.

Fot. Daniel Oberhaus/flickr.com

Mniej Muska, więcej humanistów!

Technokraci nieustannie podejmują tematy, w których specjalizują się humaniści, ale nie mają żadnej ochoty zapoznania się z tym, co mają oni do powiedzenia.

Fot. hermesmarana/flickr.com

Cywilizacyjny regres po polsku. Cofamy się w rozwoju na własne życzenie

Rządzący zachowują dobry humor, gdyż polska gospodarka prawdopodobnie uniknie recesji. Szkoda tylko, że za cenę głębokiej recesji w obszarze naszych dóbr wspólnych.

Ilustracja: Beth Granter/flickr.com

Równia pochyła polityki tożsamości: od wielobarwnej klasy do klasistowskich oblężonych twierdz

Jak polityka, która miała być nośnikiem nowego uniwersalizmu, stała się polityką wykluczenia.

Fot. Jakub Szafrański

Przywilej polaryzacji

W obawie przed konfliktem, stresem, bezustanną oceną innych, wyśmianiem, niezrozumieniem, wyobcowaniem, depresją i szaleństwem uczymy się jako weganie zdolności unikania polaryzacji i tłumienia uczuć.

Sławomir Sierakowski i Przemysła Sadura. Fot. Jakub Szafrański

Sadura i Sierakowski: Polityk, którego teraz potrzebują Polki i Polacy, to nie iluzjonista, ale terapeuta

Nie programy polityczne, tylko lęki – tym przede wszystkim trzeba się zająć. Przemysław Sadura i Sławomir Sierakowski mówią nam, co wynika z raportu z ich najnowszych badań socjologicznych.

Fot. Kanał Sportowy/youtube.com

Molestowanie: śmieszny temat do żartów, gdy nie masz o nim pojęcia

Dziennikarze Robert Mazurek i Krzysztof Stanowski mało wiedzą o molestowaniu seksualnym, ale to nie przeszkadza im pieprzyć głupoty na YouTubie.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout

Ikonowicz: W niewoli kłamstw

Nie istnieje uczciwa prywatyzacja ani moralnie akceptowalny poziom wyzysku. To nie żadne wypaczenia kapitalizmu, to jego natura.

Ilustracja do raportu

Polacy za Ukrainą, ale przeciw Ukraińcom. Raport z badań socjologicznych

Najpilniejszą potrzebą w sferze publicznej jest dziś rozbrojenie, zanim wybuchnie w sposób niekontrolowany, nabrzmiałej do ogromnych rozmiarów niechęci do uchodźców – to jedna z konkluzji raportu z nowych badań socjologicznych Przemysława Sadury i Sławomira Sierakowskiego.

Fot. Thomas Hawk/flickr.com, ed. KP

Elon Musk kupił Twittera. To zagrożenie, a nie nadzieja dla wolności słowa

Elon Musk kupił Twittera i już zaczął zwalniać jego pracowników. Sam siebie nazywa „absolutystą wolności słowa”.

Mural rządowej kampanii skierowanej do Ukraińców i Ukrainek. Fot. Jakub Szafrański

Co dziesiąty mieszkaniec Polski to cudzoziemiec. Ikonowicz: Sława uchodźcom!

Multikulti stało się w Polsce faktem. Tylko jak długo oni u nas zostaną?

Protest antywojenny w Warszawie Fot. Jakub Szafrański

W Ukrainie dokonała się wielka zmiana pokoleniowa. Rosja jej nie zauważyła

Putin najwyraźniej sądził, że Ukraińcy, jak Rosjanie, poddadzą się jego woli bez większych oporów.

Agnieszka Kościańska i Michał Petryk. Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Rasizm w Polsce nie jest domeną środowisk skrajnych

Myślenie w kategoriach swój–obcy, w kategoriach biały–niebiały, cywilizacja–barbarzyństwo pojawia się też w innych przestrzeniach kultury – mówią Agnieszka Kościańska i Michał Petryk, których książka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie” ukazała się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Obraz Wilhelma Sasnala "Pierwszy stycznia (bok). Dzięki uprzejmości artysty i Fundacji Galerii Foksal.

Backlash: jak negacjonizm Holokaustu trafił do głównego nurtu

Jeśli dzisiaj blisko 40 proc. Polaków opowiada się za karaniem historyków, którzy ujawniają mroczne karty w polskich dziejach, to też nie dzieje się bez przyczyny.

Elon Musk. Fot. Thomas Hawk/flickr.com, Jorge Caballero, ed. KP

W imię wolności słowa Elon Musk pogrąży Twittera

Elon Musk jako właściciel Twittera doszczętnie skompromituje wolność słowa w internecie, a przy okazji może zlikwidować blisko 75 proc. miejsc pracy w platformie.

Piotr Ikonowicz w programie „Wolni od długów”. Fot. Polsat, ed. KP

Ikonowicz: Chcemy mieszkać!

Jest sposób na poprawienie sytuacji mieszkaniowej: opodatkować puste mieszkania.

Marta Lempart. Fot. Jakub Szafrański

Polak już wie: Ruskie to chuje, a najgorsi z nich są ci dobrzy

Zamiast pogrążać się w pragnieniu sprawiedliwej zemsty, spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, czego chcemy od Rosjan, którzy mieszkają w Polsce i podzielają nasze wartości?

Fot. gov.pl/Wikimedia Commons, en.kremlin.ru. Ed. KP

Sierakowski: Nasz faszyzm

Nikt nie nazywa Trumpa, Orbána ani Kaczyńskiego faszystą. Cynikami albo fanatykami owszem, ale żeby od razu faszystami? 19 października zapraszamy na spotkanie z Jasonem Stanleyem, które poprowadzi Sławomir Sierakowski.

Fot. madamepsychosis/flickr.com CC BY-NC-ND 2.0

Nie było dnia, w którym nie płakałam w łazience, udając, że myję ręce [list]

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Bardzo ważny czas w moim życiu, choć długo bałam się do tego przyznać. Oto dlaczego.

kaliningrad-kralovec-mem

Wy robicie memy o Královcu, a nacjonaliści przejęli kryzys energetyczny

Czechów i Czeszek nie stać na ogrzewanie, a prawica przejęła ich gniew. Pozostaje tylko jedno rozwiązanie: trzeba anektować Kaliningrad.

Fot. Anton Murygin/Unsplash

Wiemy, skąd wziąć pieniądze na bezpłatne posiłki w szkołach

Z powodu wprowadzenia obniżonej składki zdrowotnej dla najlepiej zarabiających samozatrudnionych (4,9 proc. na liniowym PIT zamiast 9 proc.) finanse publiczne otrzymają o ok. 5 mld złotych mniej, niż miały otrzymać w pierwotnej wersji Polskiego Ładu. No i proszę, mamy źródło finansowania.

Annie Ernaux. Kadr z filmu "Histoires d'écrivains". Fot. YouTube.com

Intymne laboratorium Annie Ernaux

Jak to się stało, że urodzona w czasie wojny emerytowana nauczycielka, która pamięta jeszcze powojenne ruiny normandzkich miast, trafia do pokolenia młodszego niż jej dzieci, na drugim końcu Europy?

Jenara Nerenberg

Neuroróżnorodność: zmiana zasad gry

Całą grupę demograficzną kobiet nazywa się obecnie „utraconym pokoleniem”. Fragment książki Jenary Nerenberg „Neuroróżnorodne. Jak żyć w świecie skrojonym nie na naszą miarę”.

Fot. anjan58/flickr.com

Korepetycje z wykluczenia

Decydenci wciąż nie mogą wyjść z anachronicznego, paternalistycznego myślenia o niepełnosprawności.

Tomasz Lis. Fot. arch. prywatne, Twitter.com

Jednemu awans, drugiemu gówno. Jak rozmawiać o ciężkiej pracy, żeby to miało sens

Wywiad z Tomaszem Lisem w Krytyce Politycznej miejscami brzmiał tak: w poniedziałek dwa maratony, w tym samym czasie kolegium i udar. I tak czternaście dni w tygodniu.

Tomasz Lis. Fot. Jakub Szafrański

Lis: Przyznaję, moje metody były retro. A może bardzo retro

– My, liberałowie, cieszyliśmy się przez lata, że rządzą nasi. A w tym czasie lewica wykonywała pracę na polu wprowadzania pewnej wrażliwości oraz idei. I osiągnęła sukcesy. I dlatego dziś to ja się bronię, a ty atakujesz – Tomasz Lis w rozmowie z Agnieszką Wiśniewską dla KrytykaPolityczna.pl.

osoby-niepelnosprawnosci-wozek-inwalidzki

Opowiem wam, jaką zrobiłam karierę na niepełnosprawności mojego dziecka

Niezależność – to ona jest odbierana opiekunom niepełnosprawnego dziecka jako pierwsza. I to od razu na całe życie.

Fot. Nenad Stojkovic/flickr.com

Healthism z klasą, czyli żeby być zdrowym, wystarczy chcieć (i dobrze zarabiać)

Człowiek sukcesu to człowiek zdrowy, a zdrowie zależy tylko od nas. Prawda to czy nowe narzędzie kontroli społecznej?

Maja Staśko. Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Jak wygląda szukanie mieszkania w 2022 roku

Patomieszkaniówka w Polsce pozbawia ludzi możliwości studiowania, rozwoju, założenia rodziny, budowania związków i poczucia godności.

Fot. Wojtek Radwański © European Union, 2022

Polska, kraj imigrancki. Jak przystosować cały system?

62,3 proc. badanych Polaków mówi, że jest zmęczonych udzielaniem pomocy. Ponad 80 proc. uważa, że trzeba pomagać. Rozmowa z Maciejem Duszczykiem.

Monika Żółkoś. Fot. archiwum własne rozmówczyni

Niemęski weganizm, seksowny mięsoholizm?

Kultura zachodnia nie traktuje mięsa jak zwykły produkt. Uczyniła je fetyszem i podstawą ideologii związanej z konkretnymi wyobrażeniami na temat męskości i przypisywanej jej dominacji.

Elżbieta Turlej. Fot. Jakub Szafrański

One się emancypują, a oni chcą być jak Zawisza Czarny

Mężczyzna ma być szybki, wściekły i niedostępny emocjonalnie? Rozmowa z Elżbietą Turlej, autorką książki „F*ck, fame and game. Co faceci robią w sieci?”.

Jakub Czarodziej. Fot. youtube.com

Jakub Czarodziej – podwórkowy kołcz, który nienawidzi Ukraińców. Wydaje go Znak

Kołcz, patoinfluencer, autor paru książek wydanych m.in. przez szacowne wydawnictwo Znak. W filmie na Facebooku porównał uchodźców z Ukrainy do psów.

Protest osób z niepełnosprawnością i ich rodzin zrzeszonych wokół inicjatywy 2119pln. Fot. Jakub Szafrański

Krajobraz po Szpili: Pozwólmy ludziom pracować (plus kilka pomysłów na poprawę losu)

Grupa, która może być zainteresowana zmianami w obszarze świadczeń z tytułu opieki nad osobami z niepełnosprawnością, jest całkiem spora. Okazuje się, że reformy wspierają też politycy, więc dlaczego wciąż nic z tego nie wynika?

Fot. Jakub Szafrański

Zlikwidować policję, więzienia i granice. Od czegoś trzeba zacząć

Policję trzeba zlikwidować, bo jest nieskuteczna, kosztowna i opresyjna. Wiec ruchu Black Lives Matter sprzed roku? Ależ nie: Londyn, niemal 200 lat temu.

Patryk-Jaki-Dzien-Swira

No odmień „być”

Angielszczyzna, być może jako ostatni element spuścizny japiszonowych lat 90., wciąż w Polsce przesączona jest bardziej lub mniej uświadomionym klasizmem. Ale Patryk Jaki akurat nie jest jego ofiarą.

byc-jak-krolowa

Jeszcze więcej powodów, dla których nie warto płakać po królowej

(Jeśli rasizm, kolonializm i niewolnictwo wam nie wystarczają).

praca-sticky-notes-przepracowanie

Quiet quitting: Uroki niezapracowywania się na śmierć

Choć pracowniczki formalnie się nie zwalniają, to mentalnie opuszczają swoich pracodawców i miejsca pracy. Ale czy „ciche wycofanie” to nowy fenomen na rynku pracy, czy zaledwie trend w internecie?

Warsztaty naprawiania ubrań w nurcie Zero Waste. Fot. Sean Pollock/Hackney Council/Flickr.com

Praca opiekuńcza na rzecz planety? Feministyczne zastrzeżenia do zero waste

Prowadzenie domu w zgodzie z wymogami zero waste to ogrom nieodpłatnej i niewidzialnej pracy kobiet.

Alicja Rokicka. Fot. facebook.com/alicja.rokicka

Alicja Rokicka, Wegan Nerd: Pokazuję, że kuchnia wegańska jest prosta, smaczna, kolorowa

Jeśli na warsztatach kręcimy sojonez, potem nic innego się nie liczy. Ludzie potrafią wylizywać pojemniki. Z Alicją Rokicką, autorką bloga Wegan Nerd, rozmawia Katarzyna Przyborska.

Fot. Piotr Bieniecki/www.fototeo.pl licencja: CC BY-SA 4.0. Ed. KP

Makłowicz: Polacy jedzą tak dużo mięsa, bo pragną zaspokoić tęsknoty swoich chłopskich przodków

Ludową – i nie tylko – historię kuchni polskiej kreśli w rozmowie z Jakubem Majmurkiem Robert Makłowicz.

Fot. Kirk Cameron/Unsplash

Dzieci w dupie, my robimy striptiz

Dzięki artykułowi Agnieszki Szpili znów otworzyły się drzwi naszych klatek. Trzeba wyłazić! Hej, ho, ludzie, kto jeszcze ma siłę – pokażcie się! By przypomnieć o sobie setny, tysięczny raz. O tym, że istniejemy.

Fot. lenivezz/Flickr.com

Komu pomóc najpierw? Spytajcie dzieci

Są twierdzenia etyczne tak oczywiste, że zgodzi się z nimi niemal każdy. Dopóki nie zapytamy dzieci.

Ilustracja: midjourney.com CC BY 4.0, ed. KP

Co jest nie tak z ekonomią?

Może to, że laureat ekonomicznego Nobla oblicza, o ile może ocieplić się świat, zanim zacznie spadać PKB? I robi to źle?

Fot. (Mick Baker)rooster/Flickr.com

Kij podziałał na kierowców. Od soboty mandaty dla recydywistów będą dwa razy wyższe

Równie istotna będzie zmiana sposobu rozliczania punktów karnych, które obecnie kasują się po roku od popełnienia wykroczenia. Od 17 września kasowanie będzie miało miejsce dopiero po dwóch latach, i to od momentu uregulowania mandatu.

Fot. Johann Walter Bantz/Unsplash

Gdzie są te dzieci? W dupie!

Agnieszka Szpila nie posiada nic. Nawet praw do swoich książek. Zero. Null. Ma tylko prawa do dzieci z niepełnosprawnością.

Fot. Jakub Szafrański

Sadura: Stosunek do mięsa to pole walki

Ludzie ograniczają mięso, gluten czy laktozę ze względu na własne zdrowie, natomiast wykluczanie mięsa to wybór ideologiczny. O postawach wobec konsumpcji mięsa rozmawiamy z Przemysławem Sadurą.

Fot. Ben Wicks/Unsplash

Model pruski i szkoła Montessori, czyli kto się boi nowinek w nauczaniu

Pod koniec XIX wieku na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim pisać i czytać umiało około 30 proc. mieszkańców. W zaborze niemieckim było to ponad 95 proc. Wszystko to dzięki pruskiemu modelowi edukacji.

Fot. Jakub Szafrański

Czy świat bez mięsa jest możliwy?

Produkcja sprzedana przetwórstwa mięsnego w Polsce to trzy razy więcej niż produkcja sprzedana węgla kamiennego i brunatnego razem wziętych, więcej niż krajowa produkcja samochodów osobowych i komputerów.

Fot. Ashton Bingham/Unsplash

Trudno budować nowy, bardziej sprawiedliwy świat bez nowej, bardziej sprawiedliwej edukacji

Obecny model szkoły reprodukuje obecny system – ekonomiczny, społeczny, polityczny i kulturowy.

Detal z cyklu Martyrologium Romanum Karola de Prevot w Bazylice Katedralnej w Sandomierzu. Fot. Jakub Szafrański

„Wolność religijna” jest tyranią. Kiedy ją wreszcie zgilotynujemy?

Oświecenie dało wolność wrogom wszelkiej wolności, a oni spychają dziś świat w obłęd. Dlaczego wciąż się kłaniamy radykalnym religiantom?

Fot. Thomas Necklen/Unsplash

Pamięć, czułość i znaczenie. Czy współczesna powieść może być zaangażowana?

„Celowałem w serce społeczeństwa, a przypadkowo trafiłem je w brzuch” – podsumował Upton Sinclair, autor wydanej w 1906 roku powieści „Grzęzawisko”. Czy współcześni pisarze i pisarki też mają ambicje wywierania wpływu na rzeczywistość?

Okładka książki Mario. Wyd. papierwdole

Kolory i kształty małomiasteczkowości

Gdzieś między wierszami – lub całkiem wprost, zważywszy na fakt, że kobiety w tej opowieści praktycznie nie istnieją – Michalczenia opowiada też historię o formowaniu się męskości.

Praca kreatywna praca prekarna

Plaga gównodziennikarstwa. O kondycji autorów pogardzanych

Jakościowe dziennikarstwo jest dziś dodatkiem. Nie jest wisienką na torcie, jest wisienką na gównie – mówi jeden z bohaterów tego tekstu.

Pracownica zakładu metalurgicznego w Mariupolu. Fot. Mykhailo Palinchak/Petro Poroszenko/Flickr.com

Antypracownicze prawo wchodzi w życie w Ukrainie

Część krytyków zwraca uwagę, że rosyjska agresja posłużyła władzom Ukrainy za pretekst do deregulacji i likwidowania osłon socjalnych.

Agnieszka Kościańska Michał Petryk

„Z autobusem Arabów” – lęk i fascynacja

Czy rasizm jest częścią polskości? Publikujemy fragment książki Agnieszki Kościańskiej i Michała Petryka „Odejdź. Rzecz o polskim rasizmie”.

Fot. Ministerstwo Edukacji i Nauki/YouTube.com

HiT: spóźnione starcie prawicy z rewolucją seksualną

„Historia i teraźniejszość” to nie podręcznik, nie tekst naukowy ani nawet publicystyczny, ale prywatna krucjata prawicowego ideologa.

Fot. Aftab Uzzaman/Flickr.com

„Efekt widza” zobojętnia na cierpienie. Jak go przełamać?

W nadchodzących miesiącach miliony ludzi mogą umrzeć z głodu. Co możemy zrobić, by nie przyglądać się temu bezczynnie?

Mężczyzna portret

Szybcy, wściekli i samotni. Czy mężczyźni są w Polsce emocjonalnie dyskryminowani?

Kolejne pokolenie chłopaków zamyka się na własne potrzeby i emocje, bo nikt nie daje im do nich prawa.

Fot. Jakub Szafrański

Jak żyć w kraju, który jest homofobem Europy i jednocześnie moją ojczyzną?

To był przeskok z homofobicznej, zapyziałej dziury do kraju, gdzie małżeństwa jednopłciowe są legalne. Byłem tam z mamą tylko na rok i bardzo nie chciałem wracać. A gdy już przyjechałem do Nawojowej to pierwszego dnia usłyszałem: „pedał wrócił”.

Władysław Frasyniuk i Zbigniew Ziobro. Fot. FAKT/youtube.com, Wikimedia Commons. Ed. KP

W ataku Ziobry na Frasyniuka problem nie w tym, kto tu jest zerem, a kto bohaterem

Model „murem za mundurem i morda w kubeł” właściwy jest krajom autorytarnym. Trudno więc dziwić się, że podoba się Konfederacji, PiS i Solidarnej Polsce.

maja-stasko-oktagon

Staśko: Będę się bić w MMA, żeby pomóc ofiarom przemocy

Skoro państwo nie zapewnia wsparcia najbardziej potrzebującym – wywalczę je sama.

Aleksandra Gajewska

Posłanka KO: Większość społeczeństwa chce pracować cztery dni w tygodniu

Rozmowa z Aleksandrą Gajewską, posłanką Koalicji Obywatelskiej.

Dziecko na imprezie

Czy dzieci można zabierać ze sobą na wizytki? Oraz inne pytania o miejsce dzieci w społeczeństwie

Angielskie przysłowie głosiło, że „dzieci powinno być widać, nie słychać”, polskie zaś, że „dzieci i ryby głosu nie mają”. Dziś wciąż zaskakująco wiele osób zgadza się z XIX-wiecznym postulatem separacji świata dziecięcego od świata dorosłych.

capitalism-banksy-brooklyn

Czy korporacje mogą być postępowe? ESG na celowniku prawicy

Vivek Ramaswamy, nowa gwiazda amerykańskich konserwatystów, widzi w „woke” cyniczną grę korporacji, które tanim kosztem odwracają uwagę społeczeństwa od niegodziwości, których się dopuszczają. Lewica może pod wieloma względami się z nim zgadzać, ale ostateczne wnioski są diametralnie odmienne.

31/01/2020. London, United Kingdom. Britain's Prime Minister Boris Johnson inside No10 Downing street at 11pm the moment the UK left the EU. Picture by Andrew Parsons / No10 Downing Street

Wielka Brytania: 0,2 proc. wyborców decyduje, kto przejmie bajzel po Johnsonie

Torysi mają dwoje kandydatów na premiera. Z daleka wyglądają nieźle – ale tylko z daleka.

KALINSKI-KACZYNSKI-JAROSLAW-glitch-1024x683

W takiej formie Kaczyński nie pociągnie PiS

Kaczyński na przedkampanijnej trasie w lecie 2022 r. jest bladym cieniem samego siebie sprzed trzech lat. W obliczu drożyzny czy kryzysu energetycznego ludzi nie interesują opowieści o tym, że za PO było biedniej.

Fot. Jakub Szafrański

Zebraliśmy pieniądze na bayraktara! Co dalej? Oto scenariusze

Być może Baykar zauważy liczne wzruszające historie, które pojawiły się przy okazji w trakcie zbiórki.

Pierwsza walka Usyka z Joshuą. Fot. Александр Усик / Facebook

Furia na Morzu Czerwonym. Boks znowu skupia światową uwagę

Druga walka Ołeksandra Usyka z Anthonym Joshuą będzie w najbliższych tygodniach przedmiotem burzliwych dyskusji, zarówno ulicznych, jak i akademickich.

Boris Johnson - Cop26 National Grid installation. Fot. Andrew Parsons/No 10 Downing Street/Flickr.com

Upadek Borisa Johnsona

Boris Johnson to pierwszy w historii szef brytyjskiego rządu odsunięty od władzy ze względu na skandal obyczajowy. Oto kilka powodów, dlaczego mnie to niepokoi.

Magdalena Biejat. Fot. Lewica

35-godzinny tydzień pracy nie jest antidotum na wszystkie bolączki

Rozmowa z posłanką partii Razem, Magdaleną Biejat

Ukraiński żołnierz w Charkowie Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Co lewica może powiedzieć o wojnie w Ukrainie?

W tym momencie zachodni socjaliści nie potrafią tak się ustosunkować do wojny w Ukrainie, żeby jednocześnie sprzeciwić się faszyzmowi i liberalizmowi.

Nobel dla Olgi Tokarczuk

Idiotyczna awantura o Tokarczuk

Eco i Carrière zapewne idiotyzmem nazwaliby autorytatywne stwierdzenia o tym, że Tokarczuk emanuje klasową wyższością i pogardą dla ludu, formułowane na podstawie minutowego fragmentu z ponadgodzinnej rozmowy.

Fot. DonkeyHotey/ Flicr.com

Kto wyruchał Ronalda Reagana i co z tego wynikło?

Oto pornograf, który stymuluje supermarksistów.

Daryl McCormack and Emma Thompson in the film GOOD LUCK TO YOU, LEO GRANDE. Photo Courtesy of Searchlight Pictures. © 2022 20th Century Studios All Rights Reserved

Czy mogę cię pocałować?

Emma Thompson na pewno przełamuje tabu pokazywania ciała kobiety dojrzałej w kinie – bez upiększeń i też bez mydlenia oczu ściemami typu: patrzcie, oto pięćdziesięcioletnia Jennifer Lopez, a wygląda jak dwudziestka.

zmeczenie-covid-praca-aktywizm

Po co nam aktywizm, jeśli nie zmienia świata?

Wypalenie aktywistyczne szesnastolatek i protesty, które nic nie zmieniają. Czy to ma sens?

Fot. Majda Slámová/Voxpot

Nowa Ukraina dla dobra pracowników? Zachód woli doktrynę szoku

Celem odbudowy Ukrainy nie powinien być powrót kapitalizmu peryferyjnego, ale wprowadzenie elementów gospodarki społecznej i solidarnościowej.

Uber, Fot: Tati Tata/Flickr.com

Uber zawsze będzie toczył walkę z przepisami państw, w których działa

Strategia tworzenia chaosu niewątpliwie odniosła zamierzony skutek. Obecna wartość Ubera to 43 mld dolarów, a jego kierowcy odbywają dziennie około 19 mln kursów. Nadal jednak zmaga się on z problemem rentowności oraz agresywną konkurencją.

Gabriel Krauze, fot. Dawid Krawczyk

„Skoro bogaci mają nas w dupie, to my ich też” [rozmowa z Gabrielem Krauze]

Z Gabrielem Krauze, pisarzem i byłym gangsterem, o Arystotelesie, Caravaggiu i napadaniu na ludzi rozmawia Dawid Krawczyk.

Kadr z serialu Schody. Fot. HBO Max

„Problemem nie są dowody, tylko twój charakter” [Majmurek o „Schodach”]

Kobieta jest ponad wszelką wątpliwość martwa, coś spowodowało jej śmierć. Mąż staje przed sądem. Twórcy dwóch seriali dostają wymarzony temat na true crime.

tomasz-lis

Mobbing zaczyna się od poczucia, że jest się lepszym od innych

Nie należy powoływać się na „wyjątkowość” w obronie kogoś, kto stosował mobbing. Bo to od niej wszystko się zaczyna.

Fot. Tom Driggers/Flickr.com

Polska tkwi w równościowym matriksie. Prawa LGBT+ nam się po prostu opłacają

Równość jest jedną z najważniejszych wartości Unii Europejskiej, ale czy na pewno wszyscy są dziś w Polsce równi?

Magdalena Figur, najsłynniejsza polska traktorzystką i przodownica pracy Fot. Jerzy Baranowski/Wikimedia Commons

Markiewka: Na wsi kobiety budowały Polskę od podstaw [rozmowa]

Świetlica, kościół i szkoła były dla wiejskich kobiet tymi miejscami, gdzie mogły działać publicznie. I tworzyć to coś, co w skrócie nazywamy Polską.

Sylwia Spurek Fot. Sylwia Spurek/Facebook.com

Działania na rzecz osób LGBT+ są zbyt mało radykalne [rozmowa z drą Anną Strzałkowską]

Równość jest jedną z najważniejszych wartości Unii Europejskiej, ale czy na pewno wszyscy są dziś w Polsce równi?

Fot. Google Maps, ed. KP

Solidarnie przeciw lotnisku „Solidarność”

Gdy rozmawiamy na kilka dni przed protestem przeciwko budowie CPK, Magda podkreśla jego pokojowy charakter. „Pokażemy, że nie jesteśmy zadymiarzami. Jesteśmy takimi samymi ludźmi jak oni i walczymy o nasze domy”.

Katarzyna Tubylewicz Fot. Rafał Masłow

Mylimy związek z więzieniem, a miłość z posiadaniem. Dlatego nie wychodzą nam relacje

Katarzyna Tubylewicz: W społeczeństwie naznaczonym mesjanizmem i grzechem trudno czerpać radość z zakochania się i seksu.

Fot. Marco Verch/flickr.com, Museums Victoria/Unsplash, ed. KP

Koniec obciągania królom Polski

„To chyba dobrze, Agnieszka, Justyna, Anka, Weronika, że chociaż jedno z nas zarabia prawdziwe pieniądze, prawda?” No właśnie niedobrze!

Fot. The Good Funeral Guide/Unsplash

Jak opłakiwać masową śmierć?

Pandemia, wojna, cierpienie ludzi i zwierząt. Wypieramy smutek, aby przetrwać. Jednak za każdym razem, kiedy dokonujemy tego wyparcia, tracimy szansę na zbudowanie politycznej wspólnoty łez.

Film „Men”

To wszystko dlatego, że on cię kocha. Słów kilka o filmie „Men”

Powiedziałabym, że czegoś takiego dawno nie przeżyłam. Ale to nieprawda, bo poza kinem wstrzymywanie powietrza ze strachu opanowałam do perfekcji.

Fot. Roy/flickr.com

Gospodarka od dawna nie służy już ludziom. Dlaczego na to pozwalamy?

Przepaść między bogatymi a biednymi rośnie z roku na rok, a jednak wciąż nie wywołuje to większego społecznego sprzeciwu.

Fot. Adolfo Lujan/flickr.com

Tchórze nienawidzący kobiet znów po stronie przemocy

Rozmowa z posłanką Lewicy, Anitą Kucharską-Dziedzic.

Anna Golus

„To nie dzieci, to bestie” – tak reklamowano program „Surowi rodzice”

W odróżnieniu od innych produkcji reality TV z udziałem dzieci program „Surowi rodzice” wzbudzał sprzeciw. Fragment książki „Superniania kontra trzyletni Antoś”.

Fot. Netflix

Komunizm nie musi być apokaliptyczny – może być szampański

Bez szampana (i kawioru) idea socjalizmu nie zacznie twórczo musować w wyobraźni ludzi.

amber-heard

Wszystkie jesteśmy Amber Heard – chociaż żadna z nas tego nie chce

Możemy z obrzydzeniem odłączyć się od Amber i też uznać ją za wariatkę, jak cały świat. I to naprawdę kusi. Ale ja tego nie zrobię. Oto dlaczego.

Fot. Post Pxrn Film Festival Warsaw

Must-fuck współczesnego człowieka

Porno to debilenie gatunku ludzkiego. Postporno to jego przyszłość.

Fot. PlusLexia.com

Mózg osoby z ADD odmawia uczestnictwa w kapitalizmie. I to nas może wyzwoli

AD(H)D to neurologiczna przypadłość późnego kapitalizmu. A także jego anioł zagłady.

Tarnobrzeg Fot. Magdalena Okraska

Okraska: Jestem piewczynią wspólnoty, i to wspólnoty w wydaniu polskim

Z Magdaleną Okraską, autorką książki „Nie ma i nie będzie”, rozmawia Paulina Siegień.

Fot. Marco Verch Professional/flickr.com

Czy osoby o lewicowych poglądach mogą zatrudniać pomoc domową?

Nie wiem. Nie będę wam mówić, co macie robić. Powiem tylko, że to pytanie o bardzo długiej historii.

Fot. Brian and Kristi Cordeau/flickr.com, ed. KP

Demokracja nie jest za darmo

Leszek Balcerowicz proponuje ścięcie wydatków publicznych do poziomu najbiedniejszych krajów Afryki. Co może pójść nie tak?

Ilustracja: Philip Hunt/flickr.com

„Och, my nieszczęśliwi!” Grupowy narcyzm populistycznej prawicy

Nasilenie grupowego narcyzmu pomaga przewidzieć, czy dana zbiorowość będzie wybierać populistów, czy jest ksenofobiczna i czy jest podatna na teorie spiskowe.

Pastor Jerry Falwell, współzałożyciel organizacji Moral Majority Fot. Liberty University/Wikimedia Commons, ed. KP

Jak „moralna większość” urabiała Amerykę i wzięła aborcję na cel

Religijni fundamentaliści w Ameryce uznali, że muszą ratować „cywilizację” od moralnej zagłady. Oto historia jednego z nich.

Juwal Noach Harari Fot.  CEU/Daniel Vegel, ed. KP

Między Zuckerbergiem a Putinem. O czym opowiada Harari

W opowieści słynnego intelektualisty mamy wybór tylko między technokratyczną władzą miliarderów a zbrodniczą dyktaturą. Czegoś tu brakuje.

Fot. Jakub Szafrański

Przez rząd tracimy miliardy, ale Polacy nie potrafią już protestować

Złamanie oporu obywatelskiego paradoksalnie wzmocniło świadomość strajkujących. Oni już wiedzą, że władza kocha łamać przeciwników, wobec czego, jeśli zaczynasz strajk, to musisz być naprawdę zdeterminowany.

Ukraińska uchodźczyni w Przemyślu Fot. Mirek Pruchnicki/flickr.com

Zanim ich znielubimy

Niezamożni Polacy niechętnie spoglądają na nielicznych, ale widocznych Ukraińców z pieniędzmi i w drogich autach. Grozi nam konflikt społeczny, jeśli państwo polskie nie weźmie się do roboty.

Fot. Stefan Gara/flickr.com

A gdyby tak kobiety nie musiały już same rodzić dzieci?

Ciąża przebiegająca poza ludzkim ciałem mogłaby być krokiem w kierunku prawdziwie równego społeczeństwa – reprodukcja gatunku trwa, ale jej kosztami nie jest obciążona już tylko jedna z płci.

Fot. Anthony Crider/flickr.com

Uzgodnienie płci? Najpierw pozew i spotkanie z rodzicami w sądzie

Proces z udziałem najbliższych powoduje traumę, co potwierdzają m.in. skargi kierowane do RPO. Co więcej, jeżeli rodzice nie zgadzają się na uzgodnienie płci, to taki proces może trwać latami.

Fot. Jared Rodriguez/Truthout/flickr.com

Elity zawiodły w sposób katastrofalny. Trzeba ratować, co się jeszcze da

Wszystko, co pogłębia podziały między ludźmi, sprawia, że coraz trudniej będzie nam robić to, co jeszcze zrobić można.

Donald Tusk i Borys Budka Fot. Jakub Szafrański

Przestańcie udawać, że nie musicie jeść i mieć gdzie mieszkać

Pouczają nas, że mamy się przejmować Ziobrą i Macierewiczem, a nie ceną chleba i biletów tramwajowych. Nie wygrają żadnych wyborów.

Ilustracja: Jared Rodriguez/Truthout/Flickr.com

Pan bankier: handlarz marzeniami Polaka o dachu nad głową

Oto dlaczego polska polityka mieszkaniowa jest żywcem wyjęta z marzeń bankierów.

Ilustracja: Joanna Wowrzeczka

Edukacja nie jest lekiem na całe zło

Gdyby tylko ludzie mieli odpowiednią wiedzę, to większość konfliktów społecznych zostałaby rozwiązana, prawda? Nie.

Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

Grubi, czyli gorsi. Jak zabija fatfobia?

Rozmowa z Marią Mamczur, autorką „Grubej”, czyli reportażu o wadze i uprzedzeniach.

urząd skarbowy podatki

Nasza wymarzona Polska to Szwecja. Tylko bez podatków

Polacy chcą państwa dobrobytu. No chyba, że trzeba za nie zapłacić w podatkach – to wtedy nie.

Lwów, Ukraina - 9 marca 2022 r.: Pogrzeby ukraińskich żołnierzy na cmentarzu Łyczakowskim Fot. Bumble-Dee/Depositphotos

Rosyjska wojna w Ukrainie. Czego najważniejszego się dowiedzieliśmy?

Jak zmienił się świat przez ostatnie 50 dni?

Fot. Kat J/Unsplash

A ty widzisz w dziecku człowieka?

Dzieci w Polsce giną z rąk opiekunów z niepokojącą regularnością. Na chwilę wzbierają wtedy gniewem media i ich odbiorcy. Ale dzieci można ratować, nie tylko opłakiwać.

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons

Jak Zbigniew Ziobro i Michał Woś chcą „zdemaskować” organizacje społeczne?

Rozmowa z Grzegorzem Makowskim, ekspertem forum Idei w Fundacji im. Stefana Batorego.

Zatrzymanie Margot w sierpniu 2020 roku Fot. Michał Szymanderski-Pastryk/YouTube.com

„Czasem jedyna ucieczka z pożaru prowadzi przez ogień”. Pamiętniki osób LGBT+

Rozmowa z Piotrem Laskowskim i Łukaszem Mikołajewskim, redaktorami książki „Cała siła, jaką czerpię na życie. Świadectwa, relacje, pamiętniki osób LGBTQ+ w Polsce”.

Protest antywojenny w Warszawie Fot. Jakub Szafrański

Głosując tylko portfelem, nie wybierzemy sobie demokracji

Dopóki głosujemy tylko portfelem, wciąż będziemy się zadręczać, od którego reżimu kupować ropę i gaz.

Anna Lewandowska i Young Leosia Fot. Fryta 73/flickr.com, ed. KP

W czym Lewandowska jest gorsza od Young Leosi? [list]

Jedna z pań jest przedstawiana jako odpowiedzialna za system, druga jest wyłącznie jego ofiarą. Może podział na oprawców i ofiary nie jest do końca ostry, a celebryci czy celebrytki nie tylko kreują drapieżny system wyobrażeń, ale także sami padają jego ofiarą?

Fot. Nenad Stojkovic/flickr.com

Za starzy do pracy, za młodzi na emeryturę

Żaden rekruter nie przyzna, że kieruje się uprzedzeniami wobec osób starszych. Ale osobom 50+ bardzo trudno znaleźć w Polsce pracę.

Fot. Jakub Szafrański, ed. KP

„Wiele bym dała, by zrozumieć, dlaczego ludzie tak bardzo nienawidzą osób otyłych”

Ciągle słyszy słowa podrostków, którzy wypchnęli ją z autobusu, gdy zdyszana usiłowała wejść w ostatniej chwili, bo pojazd już ruszał: „Gdzie się pchasz, krowo?! Taka tylko żre i powietrze psuje!!!”.

Pożegnanie dzieci w pociągu ewakuacyjnym na dworcu kolejowym w Kijowie Fot. Fotoreserg/Depositphotos

Dwie granice, dwie Polski

Czy ogromna fala solidarności i dobra, która wybuchła jak Polska długa i szeroka, skapnęła choć trochę na uchodźców z polsko-białoruskiej granicy? Czwarta część reportażu badawczego „Obcy w naszym kraju”.

Dziecko w pociągu ewakuacyjnym na dworcu kolejowym w Kijowie Fot. Fotoreserg/Depositphotos

NGO-sy w czasie kryzysu pamiętają o swoich podopiecznych. Pomagają nie tylko Ukraińcom

Czy pomagamy już tylko uchodźcom z Ukrainy? Czy zapomnieliśmy o naszych, polskich, dzieciach, porzuconych psach albo bezdomnych?

Jan Śpiewak, Young Leosia. Fot. Jacuś/youtube.com, ed.KP

Janku, odczep się od cycków Young Leosi

Serio? Jest pandemia i wojna, a Janek Śpiewak ocenia i obwinia dziewczynę, która zrobiła sobie cycki?

Wolontariuszka i uchodźczyni z Ukrainy na dworcu Warszawa Centralna Fot. Jakub Szafrański

Twoja organizacja chce pomagać uchodźcom, ale potrzebuje wsparcia? Zgłoś się do NGO forum

– Zapraszamy wszystkich. Zachęcamy, żeby się do nas odzywać i rejestrować – rozmowa z koordynatorką NGO forum Joanną Kucharczyk-Jurgielewicz.

Rachel Fallon Fartuchy Mocy, 2018 Dzięki uprzejmości artystki i The Arts Council

Wizualna amunicja w walce o prawo do aborcji

Próbujemy przełamać dominujący w Polsce wizualny schemat łączący aborcję z poszatkowanymi płodami. Rozmowa z zespołem kuratorskim wystawy „Kto napisze historię łez. Artystki o prawach kobiet”.

Koncert przy barykadach przeciwczołgowych w centrum Kijowa

Poza logikę wojny

Wojna dowodzi jednocześnie naszych zdolności pomocy i niszczenia, tym drugim dając specjalny glejt. Jej śmiertelny i nienawistny wir wciąga, zawłaszczając uwagę i narzucając własną logikę. Bardzo trudno się jej oprzeć.

Michał Bilewicz Fot. archiwum prywatne

Bilewicz: Ukraińcy dokonali wyboru i są gotowi oddać za to życie

W Ukrainie na naszych oczach nastąpiło zredefiniowanie tożsamości narodowej w stronę silnej tożsamości państwowej i obywatelskiej. Rozmowa z Michałem Bilewiczem.

Ukraińscy uchodźcy w Przemyślu Fot. Monika Bryk

Jak pomagać bezpiecznie i skutecznie

Jak nie pogłębiać chaosu, nie marnować żywności, benzyny i sił. Czeka nas długa próba, nie wypalmy się w pierwsze kilka dni.

Pomoc dla ukraińskich uchodźców na przejściu granicznym w Medyce Fot. Adam Reichardt/New Eastern Europe

Pierwsze dni wojny: obywatelki działają, polskie państwo też, ale osobno

Do soboty 26 lutego przez polską granicę przejechało 100 tysięcy uchodźców.

Fot. OPZZ/facebook.com

Mówisz, że masz za niską pensję? To możesz jeszcze umrzeć z głodu

Zarząd czeka, aż pracownicy zobaczą zerowe wypłaty i zgodzą się na wszystko. Na próżno, bo morale strajkującej załogi są wysokie.

Elżbieta Korolczuk i Agnieszka Graff

Graff i Korolczuk: Nie uporamy się z faszyzującą prawicą, jeśli będziemy pomijać kwestie związane z gender

Kobiety nie powiedziały: „chcemy politycznego środka”, tylko „wypierdalać”. A zrobiły to, ponieważ uznały, że tylko radykalizm zadziała.

Fot. Stadtarchiv Linz am Rhein, Krzysztof D./flickr.com, ed. KP

Ostolski: Utracona cześć Edwarda Gierka

Gierek, podobnie jak Jan Paweł II, jest postacią mityczną. Kult papieża ma jednak charakter urzędowy, a kult Gierka płynął raczej podziemnym nurtem… aż powstał o nim film.

Fot. mcpetz/pixabay

„12 zł za 5 kg borówek”. Ukrainki i Ukraińcy w polskim rolnictwie

„8–12 osób w pokoju zaaranżowanym w stodole. I myszy. Te myszy były naprawdę przerażające. A pracowników w sumie około setki. Ciasno, nie sposób skorzystać z kuchni, coś sobie ugotować”.

Fot. Jan Truter/flickr.com

„Apolityczne” podejście do kryzysu klimatycznego to woda na młyn radykalnej prawicy

Najgłupszą rzeczą, jaką można w tej chwili zrobić, byłoby sprezentowanie skrajnej prawicy argumentu, że transformacja energetyczna odbywa się kosztem najsłabszych.

Fot. Vitolda Klein/ Unsplash

Mówią, że bronią rodzin, a Polskim Ładem uderzają w matki

Zmiany w systemie podatkowym jeszcze bardziej sfeminizują biedę.

Fot. Monika Bryk, ed. KP

Oburzać ma to, że ktoś dokonuje zbrodni, a nie to, że zostanie nazwany zbrodniarzem

Rozmawiamy z Ewą Borguńską i Kajetanem Wróblewskim, inicjatorami akcji „Zbrodnia Jest Zbrodnią”.

Kto się boi gender - fragm. okładki

„Czy będzie jeszcze można powiedzieć mama i tata?”, czyli czym straszy prawica

Fragment książki Agnieszki Graff i Elżbiety Korolczuk „Kto się boi gender? Prawica, populizm i feministyczne strategie oporu”, która ukazuje się w Wydawnictwie Krytyki Politycznej.

Skan fotografii Jana Świderskiego, IS PAN/ MEK

Hej, kolęda, kolęda, czyli niezbędny komentarz do antysemickiej maski

Nie dają mi spokoju maski Żydów i Romów z różnych grup kolędniczych. Nieraz słyszałam pytania: dlaczego muzeum pokazuje takie karykatury?

Gyges znajduje magiczny pierścień. Obraz nieznanego aurora, XVI wiek. CC0/Wikimedia Commons

Pierścień Zuckerberga, czyli Warufakis czyta Platona

Co by było, gdyby jakiś gadżet zdjął z nas wszelkie ograniczenia i pozwolił robić absolutnie wszystko, na co mamy ochotę?

2021.12.09 Rzym, Włochy | Premier Morawiecki w Rzymie. Fot: Krystian Maj/KPRM

Czy możliwa będzie solidarność społeczna po PiS?

Ten, kto wygra z Prawem i Sprawiedliwością, będzie musiał zmierzyć się nie tylko z naprawianiem zniszczeń w mediach publicznych czy sądownictwie.

Straż Graniczna i Wojska Obrony Terytorialnej podczas interwencji wobec uchodźców w okolicach Siemianówki na Podlasiu. Fot. Monika Bryk

Radykalny język trafia do garstki i zniechęca większość

Ostra retoryka nie wprowadza symetrii, tylko powoduje, że ci, którzy byli niepewni, ostatecznie wybierają narrację bliższą rządowej, pisowskiej. Rozmowa z socjologiem prof. Przemysławem Sadurą.

bóbr

Bobry kontra ludzie. Jeśli wygramy, poniesiemy klęskę

W obliczu katastrofy klimatycznej ochrona dzikiej przyrody, każdego jej niemal skrawka, jest szczególnie cenna.

Sandra Frydrysiak i Marta Majchrzak. Fot. Aga Bilska.

Siostro, bądź idealistką, nie indywidualistką

Siostrzeństwo jest wartością wyrosłą z feminizmu, reakcją na cierpienie, jakie wyrządza patriarchat, a z nim kapitalizm, homofobia i rasizm − mówią nam dra Sandra Frydrysiak i Marta Majchrzak, autorki raportu „Siostrzeństwo – od idei do praktyki”.

praca ciężka yuppie menadżer szef

„Praca jest aktem miłości bliźniego”. Jak nas formatowano do kochania pracy?

Prześledziłam prasę z ostatnich 30 lat, żeby zobaczyć, jak zarażaliśmy się marzeniem o sukcesie od początku transformacji.

Fot. Carl Glover/Flickr.com. Ed. KP

Nie kupuj w Black Friday

W czarny piątek najlepiej nie wychodzić z domu, nie włączać komputera, a smartfona używać tylko do dzwonienia.

Zakopany Krajobraz Fot. Diana Lelonek

Jeśli cię nie zabije, to na pewno wysiedli. Małe apokalipsy kopalnianego kapitalocenu 

O nowej wystawie w Świetlicy Krytyki Politycznej opowiadają: Diana Lelonek, Monika Marciniak i Mateusz Krzesiński.

Fot. MGM, Adrian Grycuk/Wikimedia Commons. Ed. KP

Próżniacza prawica wspiera nieróbstwo

Kiedy ktoś zarzuca pracownikom lenistwo i roszczeniowość, broni jedynie interesu rentierów, którzy pracować nie muszą i nie chcą.

Arkadiusz Pacholski

„Moją raną jest Kalisz bez Żydów”

„Na tle krajobrazu ze słupem dymu i ognia wyraźnieje sylwetka Arka”. Po spaleniu „Statutu kaliskiego” na rynku w Kaliszu 11 listopada Elżbieta Janicka wspomina pisarza i publicystę Arkadiusza Pacholskiego.

Fot. Guido van Nispen, Marco van der Haar/Flickr.com. Ed. KP

„U zarania wszystkiego”, czyli o tych, którzy nie chcieli być początkiem naszej cywilizacji

Oto 5 powodów, dla których i wy powinniście przebrnąć przez pośmiertnie wydaną książkę Davida Graebera, napisaną wespół z archeologiem Davidem Wengrowem.

Fot.  Mat Napo/Unsplash

Dlaczego Europa Wschodnia nie chce się szczepić?

Im głębsza i dłuższa była recesja wywołana transformacją w krajach Europy Wschodniej, tym gwałtowniej spadało tam zaufanie społeczne. Dziś widzimy konsekwencje.

kajs_kadr

Język to dialekt, który ma armię i flotę? Niekoniecznie

Śląski nie jest uznawany za język, tylko za gwarę lub zbiór dialektów, nie ma statusu języka regionalnego. Dlaczego? Kinga Dunin czyta „Kajś” Zbigniewa Rokity i „Gadki” Gastona Dorrena.

Fragment obrazu Gustava Klimta Dziewica ze zbiorów Galerii Narodowej w Pradze, virgin-vs-chad.fandom.com. Ed. KP

Incelki – kobiety skazane na celibat czy hipergamiczne bestie poszukujące alfy?

Odkąd zajęłam się opisywaniem internetowej subkultury inceli, jedno z najczęściej zadawanych mi pytań brzmi: „czy istnieją również incelki?”.

Migrantka w polskiej ciężarówce wojskowej. okolice Siemianówki na Podlasiu. Fot. Monika Bryk

Podlasie nie jest krainą ludzi o kamiennym sercu [polemika z Lederem]

Przekonanie, że upokorzenie i „bicie” odtwarza się w następnym pokoleniu, to ponury determinizm, który neguje fundamentalną ludzką sprawczość.

Fot. Przemysław Stefaniak

Jak działa faszyzm

Korygowanie niesprawiedliwych nierówności zawsze będzie źródłem cierpienia dla tych, którzy na owych niesprawiedliwościach zyskiwali. Fragment książki Jasona Stanleya „Jak działa faszyzm. My kontra oni”.

Rodziny dla uchodźców. Akcja protestacyjna pod komendą Straży Granicznej w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Nie wszyscy jesteśmy w stanie patrolować lasy, ale możemy organizować zbiórki

Z Agatą Sikorą, kulturoznawczynią, członkinią grupy Rodziny bez granic, rozmawia Katarzyna Przyborska.

Fot. Josh Estey/Department of Foreign Affairs and Trade/Flickr.com

Pomerantsev: Pamięć w czasach bezkarności

Gdy z wielkiej opowieści o prawach człowieka nic już nie zostało, co powiedzieć ludziom, którzy są krzywdzeni, gdy świat nie zwraca uwagi na ich krzywdę?

Fot. Jakub Szafrański, Wikimedia Commons. Ed. KP

Chwilówka prawem, nie towarem?

Czy Polska zechce, czy może, a jeśli tak, to w jaki sposób – zmieścić się w opisanym i postulowanym przez brytyjską ekonomistkę Kate Raworth obwarzanku?

jaroslaw-kaczynski-spi

Inwigilacja? Złodziejstwo? Krew na granicy? Nikogo to już nie rusza

Nastały czasy społecznego marazmu politycznego.

Spektakl "A miłości bym nie miał" Fot. Tobiasz Papuczys

„A miłości bym nie miał” − incele jako tragikomiczne zombies w krwawym bad tripie Elliota Rodgera

Po samobójczej śmierci Elliot trafia do swoistej pętli, w której rozgrywa się jego schizofreniczny koszmar, utkany z lęków i obsesji.

klimat-polska-zachod-lodowce-wos

Ochrona klimatu jako źródło cierpień (polemika z Rafałem Wosiem)

Nie, Unia Europejska czy też „bogaty Zachód” nie narzucają wcale Polsce zbyt szybkiego tempa reform klimatycznych. Jest dokładnie na odwrót.

Fot. Jakub Szafrański, Tadeusz Wróblewski/Flickr.com, Wikimedia Commons. Ed. KP

Ludowej historii nie można zakląć w pomnik. Ona wciąż trwa

Badania nad ludową historią i książki o niej są między innymi po to, byśmy pamiętali, że to nie Balcerowicz podarował nam demokrację. Ale dopiero zaczynamy tę historię opisywać.

Fot. zenjazzygeek, QuinnDombrowski, Matt Stratton, rsiii/Flickr.com. Ed. KP

Mamo, tato, a może sami byście wystąpili na golasa na okładce płyty Nirvany?

Przypadek Spencera Eldena, dzieciaka z okładki płyty „Nevermind”, który domaga się gigantycznego odszkodowania za wykorzystanie jego wizerunku, został w sieci obśmiany.

Adriana Rozwadowska

Czemu protesty nie działają? Rozwadowska: W centralach związkowych nie widać woli walki

Jeśli góra centrali związkowej nie wierzy już w sens wychodzenia na ulice, to nie wiem, kto właściwie ma wierzyć. Michał Sutowski rozmawia z Adrianą Rozwadowską.

Protesty antyrządowe z jesieni 2020 roku. Fot. Jakub Szafrański

Po co nam protesty, które nie obalają PiS-u?

Demonstracje KOD-u, obrona sądów, Strajk Kobiet, strajk nauczycieli, strajki klimatyczne, a wreszcie strajk pracowników i pracownic ochrony zdrowia… I co, nic? Niekoniecznie.

Fot. Mihai Surdu/Unsplash

Dziadocen i piwnice patriarchatu

Freud zajrzał do piwnicy patriarchalnej kultury i odwrócił się. To, co zobaczył, było przecież całkowicie niewiarygodne. Pisze Agata Adamiecka-Sitek.

Sklep przy ulicy Kijowskiej w Warszawie Fot. Jakub Szafrański

Do sklepu tylko przez aplikację

Internetowy handel będzie się umacniał, więc zaklinanie rzeczywistości nie pomoże – miasta muszą wziąć się do roboty, żeby się w tej rzeczywistości jak najlepiej odnaleźć.

Fot. Cory Woodward/Unsplash

Rodzicu, nie bądź genderowym policjantem

Jeśli twój syn ma fazę na malowanie paznokci, pozwól mu eksperymentować, zamiast krzyczeć i pokazywać, że to, co uznawane za kobiece, jest gorsze i wstydliwe – mówi nam Magda Korczyńska, autorka projektu edukacyjnego „Jak wychowywać dziewczynki?”.

Fot. Adrian Grycuk/Wikimedia Commons. Ed. KP

Bal u Mazurka, czyli czy można mieć kolegów w innej partii

Pytanie w istocie brzmi, gdzie jest granica etyczna, która nakazuje nam zerwanie (niepodejmowanie) z kimś wszelkich prywatnych kontaktów.

Fot. David Bernard/Flickr.com, Gerd Altmann/Pixabay. Ed. KP

Czytasz, ale nie rozumiesz. Możliwe, że jesteś współczesnym analfabetą

Dla co najmniej kilkunastu procent społeczeństwa odczytanie rozkładu jazdy autobusu, infografiki czy mapy pogodowej jest problemem. To analfabetyzm funkcjonalny.

szkoła edukacja

Szkoły w tym kształcie nie ma sensu ratować

Ciekawość świata dostajemy w pakiecie startowym. To szkoła wmawia nam, że bez systemowej edukacji niczego się nie nauczymy. Rozmowa z Mikołajem Marcelą.

Masowe szczepienia prowadzone przez Gwardię Narodowa w Nowym Jorku Fot. Mark Getman/Flickr.com

Nie zabijaj, zaszczep się. COVID-19 a wolność osobista

Kto odmawia szczepienia, powołując się na wolność osobistą, zupełnie nie rozumie pojęcia wolności.

strajk-warszawa-2021

5 spraw, które nie powinny wam umknąć w czasie stanu wyjątkowego

Miska ryżu nam nie wystarczy, aspiracje Polaków wzrosły i mamy dość aroganckiego zarządzania państwem.

Fot. Ross Dunn/Flickr.com. Ed. KP

Prawica i liberałowie umieją w walkę klas. Dlaczego lewica nie umie?

Tam, gdzie walczą potężne emocje i interesy klasowe, nigdy nie wygra ten, kto recytuje dane statystyczne. Tak, lewico, to do ciebie.

Fot. Wikimedia Commons, DZS/Flickr.com. Ed. KP

Potomkowie husarii nie umieją w strajki

Do uczestnictwa w strajku lub demonstracji przyznaje się 6 proc. ankietowanych osób w Polsce. Za to co trzecia grała w totka.

Fot. Jakub Szafrański

Diabeł ubiera się w Klubie Jagiellońskim

Joanna Jędrusik przeczytała za was tekst „Mężczyźni w Polsce ubierają się fatalnie” i ma do niego kilka zastrzeżeń.

Fot. pxhere.com/CC0

Do czego chce strzelać Konfederacja?

Posłowie Konfederacji chcą radykalnie ułatwić dostęp do broni palnej. Pytanie tylko, po co?

Fot. Tom Kunz/Flickr.com

Nie mówcie dziewczynkom, że są ładne

Już na bardzo małe dziewczynki nakłada się odpowiedzialność za kontrolę swojego wyglądu i starania by się podobać innym. Podmiotem są ci, którzy na nie patrzą i których ocena się liczy.

Fot. Michael Korcuska/Flickr.com

Cierpienia młodego incela

Zjawisko incelizmu jest emanacją i krańcowym przykładem problemów, z jakimi mierzą się dziś młodzi mężczyźni.

Strajk-Kobiet- aborcja trybunał

Znów toczy się walka o otwarte społeczeństwa

Nierówności, zaostrzane dodatkowo nieokiełznaną władzą międzynarodowych organizacji finansowych i korporacji, tworzą coraz bardziej karkołomny pejzaż. Świat staje się coraz bardziej nierówny – i coraz gniewniejszy.

Fot. Emil Kalibradov/Unsplash

Pogadajmy o kasie i klasie

Wciąż wielu ludzi jest mylnie przekonanych, że dochody i sukces zależą wyłącznie od ciężkiej pracy, a biedni są biedni, bo tylko na tyle zasłużyli.

Reakcje mieszkanek Londynu na kampanię Protein World. Fot. EverydaySexism/Twitter.com

W internecie nikt nie wie, jak wkurzają cię reklamy

Wiemy, że targetowanie reklam politycznych powoduje poważne szkody. Ale reklamy czysto komercyjne też nas od siebie izolują i odbierają nam głos.

Patrycja Wieczorkiewicz

Wieczorkiewicz czyta: Przeszłam na stronę inceli?

Kim są osoby określające się jako incele? W podcaście Krytyki Politycznej posłuchajcie tekstu pt. „Jak zdradziłam sprawę feministyczną i przeszłam na stronę inceli”.

Oktawia Kromer. Fot. Jakub Szafrański

Na ludzkiej samotności można zarobić. Trzeba tylko oszukać

Żeby odczuć przyjemność z płatnego przytulania, musisz na chwilę oszukać się w myślach, że przytulająca osoba jest dla ciebie kimś bliskim.

Fot. Sharon McCutcheon/Unsplash

A ty? Boisz się powrotu do pracy w biurze?

Być może mierzysz się z FORTO. Jak lęk przed powrotem do środowiska pracy biurowej staje się globalnym fenomenem.

Fot. Daniel Kruczynski/Flickr.com

Jak zdradziłam sprawę feministyczną i przeszłam na stronę inceli

Rady, jakich niektóre feministki udzielają incelom, pełne są empatii podobnej do tej, którą prezentował prezydent Komorowski radzący młodym zmianę pracy i wzięcie kredytu.

Chłopaki płaczą

Chłopaki niech płaczą. I żyją

Trwa zbiórka na pierwszy ciałopozytywny przewodnik dla chłopców.

Fot. David Ingram/Flickr.com

Kapitał kulturowy ważniejszy niż materialny

Pieniądze to nie wszystko. Wychowanie w inteligenckim domu daje olbrzymią przewagę kulturową i edukacyjną.

„Mare z Easttown”. Fot. mat. promocyjne HBO

„Mare z Easttown”: krzywda dzieci pozostaje przezroczysta

Klara Cykorz rozmawia z Anną Krawczak o serialu „Mare z Easttown”. UWAGA, SPOILERY: rozmowa zdradza w szczegółach zakończenie serialu.

Gender queer - kadr

Mów do mnie, jak ci wygodnie. Nie sprowadzajmy problemów osób niebinarnych do zaimków

Większość ludzi mości się w przypisanym genderze bezkolizyjnie, są jednak tacy, dla których składa się on z mnóstwa codziennych nakazów i ograniczeń. Kinga Dunin czyta „Gender Queer” Mai Kobabe.

Obchody tak zwanej rocznicy smoleńskiej na Starym Mieście w Warszawie. Fot. Jakub Szafrański

Bendyk: Ani klimatu, ani demokracji bez wyborców PiS nie uratujemy

Jeśli nie dotrzemy do ludzi poza metropoliami, nie zdołamy ani przygotować Polski na globalne ocieplenie, ani pokonać Kaczyńskiego. O nowych klasach społecznych w epoce kryzysu klimatycznego opowiada Edwin Bendyk.

farmakologia pharma

Preciado: Na naszych oczach rodzi się nowego typu gorący, psychotropowy, punkowy kapitalizm

W jaki sposób seks, płeć i seksualność obrócono w główny obiekt politycznej i ekonomicznej aktywności?

Andrzej Duda pod pomnikiem w Zaleszanach. Fot. visegradpost.com

Andrzej Duda klęka pod pomnikiem ofiar „Burego” – historyczne wydarzenie czy pusty gest?

Prezydent niespodziewanie odwiedził podlaską wieś Zaleszany, gdzie – jeszcze bardziej niespodziewanie – uklęknął przed krzyżem upamiętniającym ofiary rajdu „żołnierza wyklętego” Rajsa „Burego”.

Mateusz Adamczyk 1

Niedasizm językowy nie istnieje

O feminatywach, języku neutralnym płciowo i poprawności rozmawiamy z Mateuszem Adamczykiem.

Anna Gromada 1

Kolesie i nepotyzm? To zawsze u innych. Nam to stanowisko po prostu się należało

Wszyscy mamy tendencje do wyznawania ideologii, które najlepiej obsługują nasze lenistwo moralne i zaspokajają nasze potrzeby psychologiczne. O micie i prawdzie merytokracji oraz tym, jak zbajerować każdą komisję, opowiada dr Anna Gromada.

Fot. Paweł Kocan

Tęczowa flaga – czy jeden dzień w Polsce wystarczy, żeby ją zdobyć?

Kupienie tęczowej flagi w Polsce to niemal „mission impossible”, przekonało się o tym osiem osób. Miały tylko jeden dzień, by ją zdobyć.

klasy społeczne

Awans społeczny to nie grzech

Awans społeczny jest powodem do dumy. Towarzyszy mu poczucie sprawczości, przejęcia kontroli nad własnym życiem. Lewica lekceważy to na własną szkodę.

Rafał Matyja

Jak powstawał „realny kapitalizm”

Transformacja pokazywała ludziom zatrudnionym w upadających firmach, że dla nowego porządku są równie nieistotni jak dla poprzedniego.

klasy gra społeczne

Kto w Polsce jest klasą średnią? [wyjaśniamy]

Gdy ktoś mówi o klasie średniej, sprawdźcie najpierw, czy aby nie reprezentuje interesów wyższej. Piotr Wójcik sprawdził, kto naprawdę jest klasą średnią.

koronawirus pandemia

Pandemia może nas cofnąć społecznie do lat 90.

Michał Sutowski rozmawia z drem Michałem Możdżeniem, współautorem raportu „Ludowe improwizacje. Jak pandemia zmienia normy społeczne” opracowanego w ramach Centrum Polityk Publicznych UEK.

młodzi lewica

Wielka narracja albo stagnacja. Lewicy potrzeba kaznodziei

Żeby móc stworzyć lepszy świat, Lewica musi go najpierw opowiedzieć. A żeby Lewica zwiększyła swój elektorat, ta opowieść musi być wielka.

wspólne

Markiewka: Dobro wspólne potrzebne na wczoraj!

Gdy walczą ze sobą dwa wielkie egoizmy, przegrywamy wszyscy. Albo pójdziemy ścieżką dobra wspólnego, albo wkroczymy w przyszłość zupełnie bezbronni.

Andrzej-Duda

Państwo dobrobytu PiS? Jak konkurs z nagrodami

Polityka społeczna celowo konstruowana jest w Polsce tak, żeby wyglądała na obdzielanie podarkami, czemu towarzyszy podsycanie grupowego resentymentu.

polska kościół biskupi

Bóg niszczy demokrację

Sama konstrukcja religii jest opresyjna. Autorytaryzm, dogmatyzm, represyjna wizja rodziny i społeczeństwa to integralne części religijnego myślenia o świecie – mówi Piotr Szumlewicz, autor książki „Bezbożnik. Przeciw władzy religii”.

odwaga ilustracja

Odwaga przeciw systemowej przemocy

O odwadze, dzieciństwie i dorastaniu z Hanną Zagulską i Jasiem Kapelą, których książka „Odwaga” ukazała się właśnie w Wydawnictwie Krytyki Politycznej, rozmawia Paulina Januszewska.

dziwki zdziry szmaty

„Dziwka” umiera pierwsza. Final virgin uratuje siebie, zabije potwora i zbawi świat

Patriarchat nas zawstydza, kontroluje, obwiniania i poświęca. Joanna Jędrusik rozmawia z Pauliną Klepacz i Aleksandrą Nowak, współautorkami książki „Dziwki, zdziry, szmaty. Opowieści o slut-shamingu”.

narcyzm narodowy 1

„Podziw i uznanie nam się po prostu należą!” Dlaczego narcyzm uwodzi nas bardziej niż nacjonalizm

Opowiada psycholożka społeczna, badaczka narcyzmu grupowego prof. Agnieszka Golec de Zavala w rozmowie z Michałem Sutowskim.

Leszek-Balcerowicz-jakubs-zafranski

„Pośmiertne” zwycięstwo Balcerowiczowskiej pedagogiki

Skromny i ograniczony dorobek budowania państwa obywatelskiego, dokonany w III RP, jest przez PiS dewastowany. Badanie Sierakowskiego i Sadury pokazuje, że najbardziej wpływa to na najmłodszych, wychowanych już w państwie pisowskim. Andrzej Leder komentuje raport „Koniec hegemonii 500+”.

barber margines

Fajne miejsca do bycia

W idealnym świecie to, co robią Magda, Tim, Borys, Katka, Aleksandra i Pamela, byłoby czymś całkiem zwykłym i nie byłoby potrzeby w ogóle tego podkreślać. No, ale jest jak jest.

Ikonowicz Piotr

Neoliberalne zniewolenie

W internecie młodzi radykalni lewicowcy określają liberałów pogardliwym określeniem „libki”. To jednak niczego nie załatwia. Bo to oni, a nie lewica, wciąż dzierżą rząd dusz.

Koniec hegemonii 500+_covers

Koniec hegemonii 500 plus. Raport z badań

Wszystkie elektoraty oczekują od swoich partii budowy państwa opiekuńczego. Postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej tej kwestii.

okres podatek pieniądze

Krwawisz, więc płacisz. Ile kosztuje miesiączka?

Poznajcie Kalkulator Kosztów Miesiączki.

KOD

„Wyborcy PiS-u zostali przekupieni, brakuje im inteligencji i wiedzy”. Jak siebie i innych widzą członkowie KOD?

Nie potrafimy nazywać, zdefiniować wielu zjawisk społecznych, przede wszystkim dotyczących nierówności, w inny sposób, niż zaproponowano to w dyskursach rozwijanych po 1989 roku.

eutanazja

Prawo do eutanazji: nie „czy?”, tylko „jakie?”

Kolejne kraje uznają, że zmuszanie nieuleczalnie chorych do cierpienia aż po śmierć jest nieludzkie. Czy etyczne rozterki wokół eutanazji możemy już uznać za rozwikłane?

youtube

„To jest robione pod show, po to, żeby się śmiać”. Kiedy youtube’owy żart przestaje bawić

Bezkarność vlogera znęcającego się nad niepełnosprawnym intelektualnie chłopakiem będzie oznaczać kolejne zwycięstwo sensacji i władzy uprzywilejowanych nad sprawiedliwością.

Capitalist Pig

Liberalizm przedstawia „Wielką Teorię Upadku Etosu Pracy”

Etos pracy musi obejmować szacunek do pracowników, a szacunek do pracowników oznacza m.in. dbałość o ich zdrowie i warunki życia.

merytokracja bogaci

Markiewka: Nie stać cię na sukces, czyli okrutny mit merytokracji

Wiara w merytokrację nie tylko jest fałszywa, ale służy też do wywyższania garstki zwycięzców rynkowej gry i poniżania całej reszty.

Rys. Ola Leśnik

Autyzm i relacje: jak się rozumieć i porozumieć?

Jeśli lepiej poznamy osoby z autyzmem, zrozumiemy, że ich sposób odbioru rzeczywistości może być fascynująco prosty.

rybołóstwo ryby

Monbiot: Łosoś z malowniczej Szkocji, czyli jak konsumpcjonizm zabija wyobraźnię

Kupując towar za pieniądze, wyrywamy go z moralnego kontekstu, w którym powstał. Ale gdy konsumujemy na masową skalę, sami siebie odzieramy z moralności.

polska

Rusza spis powszechny. Policzmy się!

Obowiązek spisania się może wydawać się nudną, biurokratyczną uciążliwością. Spis nie ogranicza się jednak tylko do biurokracji. Ma, a przynajmniej można mu nadać, polityczne znaczenie.

face-985982

Mamy problem z empatią i słuchaniem argumentów przeciwko niej

Empatia jest wybiórcza, więc trudno ją pogodzić z innymi wartościami, takimi jak np. sprawiedliwość. A z empatii czerpią również antykobiece kampanie prawicy.

cancel culture

Dlaczego publicysta „Wyborczej” kopiuje najgłupsze kalki z prawicowych szmatławców?

Za krytyką kultury unieważniania kryje się lęk przed utratą władzy i statusu. Ale czy można ten lęk wyrażać bez powielania prawicowych fejków?

Fot. pixy.org, CC0

My, kobiety, żyjemy w ciągłym strachu

Mówimy sobie: „uważaj po drodze”, „wyślij SMS-a, kiedy dotrzesz do domu”. I drżymy, gdy ten SMS nie przychodzi.

Fot. HakanGERMAN, pixabay.com

Kiedy szczepienie to „kradzież”

Nietrudno wymyślić coś lepszego od wyrzucania do śmieci szczepionki potencjalnie ratującej życie.

tomasz-stawiszynski

Stawiszyński: Toczmy spory, opierając się na faktach i podstawach naukowych. Bez nich rozstrzygać będzie naga siła

Nikt Kościołowi nie zabrania głosić przekonań, które w świetle wiedzy naukowej są anachroniczne, ale nie ma powodu, żeby te przekonania były podstawą prawa obowiązującego także ludzi niewierzących.

markiewka - zmienić świat - okładka-ed

Markiewka: Kultura zaradności czyni nas bezradnymi

Jeszcze nigdy w dziejach ludzie nie byli tak gorąco zachęcani, przyuczani i dyscyplinowani do brania spraw we własne ręce. Skąd więc to poczucie bezradności?

Rutger Bregman

Homo sapiens robi politykę

Neoliberalizm to system stworzony dla egoistów, którzy potrafią tylko wycinać się w zażartej konkurencji. Na szczęście wiemy, że ludzie tacy nie są.

LGBT tęczowa maryjka rozprawa

Szanujcie nasze uczucia, bracia i siostry. Wasze intymne chwile z Bogiem dużo nas kosztują

Nawet gdyby Kościół promieniał czystym dobrem, nadal nie chcemy, by układał nam życie. Uczucia niereligijne są tak samo ważne jak wasza identyfikacja z wiarą katolicką.

kot praca z domu

Kolejny rok pracujemy na zdalnym. I kto za to płaci?

W pandemii pracodawcy skierowali osoby pracujące w biurach na pracę zdalną, ale za rewolucją w trybie pracy nie poszła troska o samopoczucie pracowników.

Dawid Krawczyk Fot. Dawid Żuchowicz

Trzaskowski z fanbazą, PiS z kiełbasą, i tylko Kosiniak miał czas pogadać

Dawid Krawczyk, autor książki „Cyrk polski”, opowiada Kai Puto, czego się dowiedział, pokonując kilkadziesiąt tysięcy kilometrów podczas kampanii wyborczych 2019 i 2020 roku i stojąc w kolejkach po wyborczą kiełbasę.

szczepienia koronawirus covid

Kto po medykach? Etyka a porządek szczepień

O tym, kogo zaszczepić w pierwszej kolejności, nie powinien decydować tylko wiek. Równie istotne jest pochodzenie etniczne.

Fot. Marco Verch Professional/Flickr.com

Wolni od społeczeństwa kopacze własnego losu. Co mają w głowach kryptowaluciarze

Fascynaci kryptowalut mają w sobie coś z coacha, amerykańskiego alt-prawicowca, komputerowego geeka i zgreda nieznoszącego sąsiadów.. A co myślą o świecie?

Ashley Babbitt

Kim jest kobieta, która zginęła w czasie szturmu na Kapitol?

Kobiety angażują się w ruchy skrajnie prawicowe z tych samych powodów co mężczyźni – najczęściej ze strachu przed utratą tego, co mają i do czego czują się uprawnione.

przedsiębiorcy strajk protest

Żal mi przedsiębiorców

Pandemia pokazała, że łatwiej nam wyobrazić sobie ludzi umierających w kolejce do respiratora niż choćby kilka miesięcy ferii od kapitalizmu.

Fot. Christine Roy/Unsplash

7 zjawisk społecznych, przez które świat w 2020 roku stał się gorszy

Już od dłuższego czasu mówiło się, że nasze pokolenie będzie pierwszym, któremu będzie się żyło gorzej. W 2020 roku te przewidywania się ziściły.

Fot. Jakub Szafrański

Osiem gwiazdek na straży empatii

Czy młode kobiety naprawdę muszą tak przeklinać? – pytali z troską mądrzy panowie w telewizyjnych garniturach.

Kevin sam w domu. Fot. 20th Century Fox

Czy lewaki ubierają choinkę?

Święta odklejają się od Kościoła. Wielu z nas przeżyje je, nie myśląc nawet przez minutę o instytucji z siedzibą w Watykanie.

Fot. facebook.com/wojciech.maziarski, NBP/Flickr.com, Edycja KP.

Dziaders, libek i boomer, czyli lewicowa agresja na miarę polskich możliwości

Na czym polega ta niesłychana przemoc lewicy, o której tyle się ostatnio mówi?

Fot. Jakub Szafrański

Idziemy po wolność. Idziemy po wszystko!

W 39. rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego ulicami Warszawy przeszła kolejna demonstracja Strajku Kobiet. Fotorelacja Jakuba Szafrańskiego.

Fot. Monika Bryk

Julki kontra kuce i piwniczaki. Ale generalnie to ***** ***

Dla młodych nie ma nic złego w okrzykach „jebać PiS”, ale już w obraźliwym nazywaniu czyjejś orientacji psychoseksualnej, płci czy pochodzenia – owszem.

needpix.com, CC0

W pogoni za normalsami

Gdy tylko w Polsce zaczyna się dziać coś ważnego, natychmiast pada pytanie: co o tym sądzą normalsi?

fot Johnbob & Sophie Art

Strażnicy dobrych obyczajów trzymają mniejszości w więziennej celi

Prawa człowieka nie są przywilejem, na który trzeba sobie zasłużyć dobrym sprawowaniem. I nikt ich nigdy dobrym sprawowaniem nie wywalczył.

gniew-okładka

Nie próbujcie tłumić społecznego gniewu. On powróci jeszcze silniejszy [fragment książki]

Kiedy wypieramy gniew ze sfery publicznej, wcale się go nie pozbywamy, a tylko wyłączamy alarm. Gniew dalej rośnie, tylko już go nie widzimy.

PIXNIO-2361573-6000x4000

Koronawirus obala mity indywidualizmu

Niektórzy próbują nam wmówić, że napędzana egoizmem rywalizacja to wręcz ewolucyjna konieczność, ale tak nie jest.

koronawirus oanika versus ignorancja

Koronawirus: epidemia paniki vs. epidemia ignorancji

Izolacja nie służy do tego, by nas – w miarę zdrową większość społeczeństwa – chronić przed śmiertelnym zagrożeniem, ale żeby tych, którzy są w grupie ryzyka, chronić przed nami, którzy moglibyśmy wirusa roznosić.

Pomnik-Ronalda-Reagana-Warszawa

Przestańmy używać języka skrajnej prawicy. Czasy Reagana dawno minęły

Cóż może być większym zwycięstwem w polityce niż narzucenie języka, którym posługują się nawet twoi przeciwnicy?

joker-fotos

Joker ma rację: nie ufajcie strażnikom spokoju

Decydowanie o tym, co wypada, a co nie, jest zazwyczaj przywilejem osób, które stoją na szczycie hierarchii danej struktury społecznej.

Agata Sikora rozmowa

Jak zostać dobrym lewakiem? [rozmowa z Agatą Sikorą]

Wyjaśnia Agata Sikora, autorka książki „Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć”, w rozmowie z Kają Puto.

KALINSKI-KACZYNSKI-JAROSLAW-glitch

Polityczny cynizm Polaków. Raport z badań socjologicznych

Efekty badań Przemysława Sadury i Sławomira Sierakowskiego.

A_Quiet_Dinner_with_Dr._Bottles

O wypaleniu elit

Krzyczą: pokonajmy PiS i powróćmy na łono Europy! Myślą: ale ta Europa musi być nasza, polska. I wszystko będzie dobrze.

self-improvement2

Zaradni twardziele są twardzi i zaradni. Po co im społeczeństwo?

Społeczeństwo jednostek zajętych samodoskonaleniem nie będzie poszukiwało rozwiązania problemów w demokracji i polityce.

fuck-gender-every-day

Kotły a muzyka kameralna, czyli o genderze raz jeszcze

Co jest naszym celem? Zachowanie czystości tożsamościowej czy przekonanie albo przynajmniej przybliżenie innym swoich racji?

Protest opiekunów osób z niepełnosprawnością przed Sejmem, 27 kwietnia 2018. Fot. Jakub Szafrański

Brzydkie słowo na „g”

Jeśli Czarny Protest wziął na sztandary cierpienia matek uszkodzonych płodów i dzieci skazanych na śmierć, dziś głośno i masowo powinnyśmy domagać się pomocy dla tych, które w takiej sytuacji na skutek wyboru bądź przymusu się znalazły.

Matka

Wolność matek

Od czasów Virginii Woolf wiemy, że aby pracować twórczo, kobieta musi mieć własny pokój i dochód. Dla wielu z nas jest jeszcze jeden przemilczany warunek: opieka nad dzieckiem.

7367964280_23f610b24a_z

Obywatel czy konsument?

Czy niepodległe państwo może się obyć bez obywateli?

damiana2

Seniorka o życiu w Polsce: Ja z nikim nie walczę, ja się upominam

Teraz są tylko SMS-y i internet. Jak stary człowiek ma wyrazić opinię?

Zamknij