Na oficjalnej stronie Rzecznika Praw Dziecka pojawiły się wzory oświadczeń dla rodziców, którzy nie chcą, by ich dzieci brały udział w zajęciach z edukacji seksualnej. – To absurd – mówi nam Anna Jurek, edukatorka z łódzkiej Fundacji SPUNK. – Przecież obecnie żaden uczeń nie może uczestniczyć w takich zajęciach bez zgody opiekuna. To, co robi rzecznik, jest mnożeniem niepotrzebnej papierologii, próbą dezinformacji, a przede wszystkim działaniem na niekorzyść dzieci.
„Nie wyrażam zgody na uczestnictwo w lekcjach (…), których program w całości lub częściowo nawiązuje do wymienionych zagadnień: edukacja seksualna, antykoncepcja, różnorodność seksualna, LGBT, homofobia, tożsamość płciowa, gender lub inne zachowania sprzeczne z tradycyjnym modelem rodziny” – to fragment pisma, które zgodnie z rekomendacją Mikołaja Pawlaka każdy rodzic może przedstawić w szkole prowadzącej lekcje z edukacji seksualnej. Oprócz tego w treści oświadczenia Rzecznik Praw Dziecka dodał też zapis sugerujący, że osoby organizujące takie zajęcia mogą rozpowszechniać nieprzyzwoite, demoralizujące lub pornograficzne materiały. Wzór dokumentu jest ponadto łudząco podobny do tych, które rozpowszechnia Fundacja Pro – Prawo do Życia, skrytykowana już wcześniej za takie działania przez Rzecznika Praw Obywatelskich.
Sprawę skomentowała na swoim Twitterze europosłanka Sylwia Spurek, która uznała, że „ograniczanie prawa dzieci i młodzieży do rzetelnej edukacji seksualnej jest wyrządzaniem im krzywdy”. Polityczka wskazała również, że nauczanie o seksualności chroni najmłodszych przed zagrożeniami i jest międzynarodowym „cywilizacyjnym standardem”. „To było do przewidzenia, że obecny Rzecznik Praw Dziecka będzie rzecznikiem Episkopatu, a nie osobą stojącą na straży praw dzieci. Sprawa jest jasna, albo godność i bezpieczeństwo, albo samobójstwa i brak ochrony przed pedofilią” – dodała europosłanka, powołując się m.in. na wysoki w Polsce wskaźnik nadużyć seksualnych wobec nieletnich i licznych problemów psychicznych, których – na przykład z powodu dyskryminacji na tle homo- i transfobicznym – doświadczają dzieci i młodzież.
Jako posłanka PE, była zastępczyni RPO, obrończyni praw człowieka, piszę do @RPDPawlak. Proszę nie iść tą drogą! @Radio_TOK_FM @RadioZET_NEWS @onetpl @Interia_Fakty @gazeta_wyborcza @natematpl @oko_press @FAKT24PL @NewsweekPolska pic.twitter.com/1IiwQV6B4r
— Sylwia Spurek (@SylwiaSpurek) February 18, 2020
Tak wygląda sytuacja dziewczyn i młodych kobiet w świecie bez edukacji seksualnej
czytaj także
Rzecznik straszy samorządy
Jako zagorzały przeciwnik wprowadzania do szkół zajęć z edukacji seksualnej Mikołaj Pawlak dał się jednak poznać już po objęciu funkcji rzecznika. Szeroko komentował w szczególności podpisaną przez Rafała Trzaskowskiego warszawską Kartę LGBT+, zgodnie z którą w stołecznych placówkach oświatowych miały pojawić się lekcje o niedyskryminacji, tolerancji oraz seksualności. Pawlak uznał zobowiązania prezydenta za niekonstytucyjne i wypaczył sens oraz konieczność nauczania tych zagadnień, uznając je za próbę seksualizacji i demoralizacji uczniów, a nawet przedszkolaków. „Chcę, żeby edukatorzy seksualni nie wkraczali do łóżeczek naszych dzieci” – powiedział wtedy w rozmowie z „Naszym Dziennikiem”.
czytaj także
Na łamach tego samego pisma Rzecznik Praw Dziecka potwierdził, że jego krucjata przeciwko edukatorom będzie mieć ciąg dalszy. Mimo że polski rząd skutecznie broni dzieciom i młodzieży dostępu do edukacji seksualnej i – w przeciwieństwie do większości państw europejskich – nie wprowadza jej do szkół w ramach zajęć obowiązkowych, na organizację i finansowanie lekcji fakultatywnych decydują się poszczególne samorządy, na przykład w Łodzi, Gdańsku i Krakowie. To właśnie do nich Rzecznik Praw Dziecka ma zamiar – jak sam zapowiedział – wybrać się z „wizytą gospodarską”. „Zobaczę, co jest przedstawiane dzieciom, jaki będzie popłoch. Tego typu (…) działalność samorządów jest bezprawna” – podkreślił w rozmowie z „ND”.
– Jeżeli ktoś oficjalnie wyraża potrzebę, żeby się go bano, to jest to niepokojący sygnał dla społeczeństwa, zwłaszcza że mamy do czynienia z osobą pełniącą urząd publiczny. Jest to jednak osoba wybrana przez obecną partię rządzącą, która strach uczyniła istotnym narzędziem sprawowania władzy i stosuje go szczególnie wtedy, gdy trwa dyskusja o kwestiach światopoglądowych. Edukacja seksualna jest niestety w tę debatę często i niesłusznie zamieszana – mówi nam Anna Jurek, edukatorka seksualna z łódzkiej fundacji SPUNK.
Rozmawiajmy z dziećmi o seksie od najmłodszych lat [rozmowa]
czytaj także
Polityka, a nie dobro dziecka
W ocenie naszej rozmówczyni szum wokół edukacji seksualnej, wywoływany zwłaszcza przez jej przeciwników, to po prostu temat, który dobrze się sprzedaje w dyskursie politycznym i sensacyjno-medialnym i którym prawica lubi straszyć społeczeństwo.
– Jeśli będziemy się obawiać zagadnień dotyczących seksualności człowieka, sami siebie skazujemy na niepowodzenie w obszarze intymnych relacji z innymi ludźmi, ale też osobistego samorozwoju. Ów brak wiedzy przekłada się na stan naszego zdrowia, rzadziej chodzimy do ginekologa, nie wiemy, w jaki sposób i jak często badać piersi, nie wiemy, czy i jak badać jądra w kontekście profilaktyki nowotworowej. Mało tego, edukacja seksualna to podstawa do budowania zdrowych relacji międzyludzkich, samoakceptacji, wyznaczania granic, zgody i niezgody na zachowania seksualne. To profilaktyka w walce z pedofilią, zgwałceniami i psychicznymi kosztami takich sytuacji – wylicza nasza rozmówczyni.
Młodzież LGBT najczęściej poniżają ich rówieśnicy. Ale to dorośli sankcjonują tę nienawiść
czytaj także
O pozytywnym wpływie edukacji seksualnej świadczą również raporty Światowej Organizacji Zdrowia i badania w krajach, gdzie takie zajęcia są prowadzone od lat. Powołuje się na nie Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, który na swojej stronie w odpowiedzi na komunikaty głoszone przez RPD obalił mity związane z nauczaniem o seksualności, tolerancji i różnorodności w szkołach, a następnie wymienił osiągnięcia edukatorów seksualnych, takie jak na przykład obniżenie liczby niechcianych ciąż wśród nastolatek, spadek zachorowań na infekcje przenoszone drogą płciową wśród osób w wieku 15–24 lata, spadek zakażeń wirusem HIV wśród osób w grupie wiekowej 15–24 lata, zmniejszenie skali homofobii i motywowanej nią przemocy czy spadek liczby przestępstw na tle seksualnym.
czytaj także
– Rzetelnie prowadzona edukacja seksualna to szeroki zbiór tematów, od dojrzewania, przez relacje, tożsamość płciową i orientacje psychoseksualne, kwestie asertywności i samostanowienia, antykoncepcji, stosunku seksualnego, ciąży, chorób przenoszonych drogą płciową, po pornografię i aspekty prawne. Niestety często przedstawiana jest jednostronnie jako argument w cynicznej grze politycznej. Kiedy staje się tematem numer jeden w mediach, warto sprawdzić, czy tylnymi drzwiami nie przepycha się niewygodnych publicznie ustaw – twierdzi Anna Jurek.
Rodzice chcą edukacji
Edukatorka Spunka wskazuje również na bezzasadność publikowania oświadczeń rodzicielskich przez RPD. – Nie ma potrzeby przygotowywania dodatkowych pism i formularzy. W szkole jest ich i tak za dużo. To, co robi rzecznik, jest mnożeniem niepotrzebnej papierologii i robieniem bałaganu w obszarze formalnym. Obecnie każde dziecko lub nastolatek musi mieć zgodę na udział w lekcjach z edukacji seksualnej i jakichkolwiek innych zajęciach fakultatywnych. To jest kwestia wymogów formalnych, ale też uczciwości wobec rodziców – podkreśla Anna Jurek.
– Szanujemy zarówno siebie, jak i rodziców, więc informujemy ich, w jakich zajęciach dziecko bierze udział, co się na takich zajęciach będzie działo. To standardowa procedura. Wymyślanie „niezgody” jest kuriozalne i generuje dziwny, niepotrzebny i niezgodny z rzeczywistością przekaz, jakoby edukacja seksualna była do szkół wprowadzana siłą czy bez czyjejś wiedzy. Wszystko to formalnie odbywa się od dawna, dlatego szczególnie dziwi mnie decyzja pana Pawlaka, który powinien przecież stać na straży praw dziecka. A takim prawem jest dostęp do rzetelnej wiedzy – dodaje Anna Jurek i wyjaśnia, że zazwyczaj to rodzice zgłaszają zapotrzebowanie na takie zajęcia. – W przypadku SPUNKA także rady rodziców decydują, żeby fundacja działała na terenie szkoły. Poruszane tematy wpisują się zresztą w program wychowawczo-profilaktyczny i podstawę programową.
Zwykle takie decyzje są podejmowane przed rozpoczęciem roku szkolnego, ale jeśli zachodzi potrzeba, można dodatkowe lekcje wprowadzić w środku semestru. Wówczas edukatorzy seksualni są zapraszani na spotkanie rady rodziców i opowiadają na nim o programie swoich warsztatów, rozwiewając wszelkie wątpliwości opiekunów dzieci.
Katolicka organizacja „walczy z pedofilią”, szerząc pseudonaukę
czytaj także
Fundacja SPUNK działa na terenie Łodzi i bierze udział w konkursach organizowanych przez miasto, które przeznacza środki samorządowe na organizację zajęć fakultatywnych w szkołach i innych placówkach oświatowych. Jak wskazuje Anna Jurek, grupa działa również komercyjnie – otrzymuje liczne zgłoszenia bezpośrednio od rodziców, którzy chcą prywatnie płacić za rozwój wiedzy swoich dzieci.
– Nie mierzymy się z niezgodą i sprzeciwem, jak wielu krytyków edukacji seksualnej chciałoby myśleć. W mediach słychać, że wokół tych zajęć dzieją się straszne rzeczy. Tymczasem my, edukatorzy, mamy ręce pełne roboty i mnóstwo zaproszeń do współpracy. Natomiast ewentualne wyrazy niechęci płyną do nas ze strony władz związanych z partią rządzącą czy środowiskami skoncentrowanymi wokół konserwatywnych organizacji, ale nie od osób, z którymi bezpośrednio współpracujemy na poziomie codziennym – dodaje Jurek.
Dzieciaki nie mają podstawowej wiedzy. Ich zdrowie jest rozgrywane politycznie [rozmowa]
czytaj także
Europejski standard
W jej opinii rzecznik, publikując oświadczenia i krytykując edukatorów seksualnych, łamie jednak nie tylko prawa dziecka, ale również zalecenie Parlamentu Europejskiego z grudnia 2006 roku, które mówi o tzw. kompetencjach kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie. Obejmują one wiedzę, umiejętności i postawy, których nabywanie wszystkim młodym Europejczykom i Europejkom powinny zapewniać kraje członkowskie. Jak wskazuje Anna Jurek, owe zalecenia są nadrzędne wobec takich dokumentów jak np. podstawy programowe w szkołach.
Zdarza się, że prowadzący wychowanie do życia w rodzinie wstydzą się słowa „seks”
czytaj także
– Wśród kompetencji kluczowych istotną rolę pełnią kompetencje społeczne i obywatelskie, obejmujące rozumienie i realizowanie takich zasad, jak równość płci, poszanowanie dla różnorodności i wielokulturowości, niedyskryminacja czy tolerancja. Na tych wartościach opiera się nasz program edukacji seksualnej. Mam wrażenie, że postawa rzecznika, który w oświadczeniu dla rodziców wymienia jako zakazane nauczanie np. o homofobii, jest w dużej mierze odrzuceniem tych zaleceń i wartości europejskich. Czy tego chce rzecznik dla naszych dzieci? Wykluczenia z obszarów rozwoju, który gwarantuje nam przynależność do Unii Europejskiej, ograniczania szans, marginalizacji? – pyta retorycznie edukatorka.
czytaj także
