Cel badawczy seminarium dotyczy możliwości uchwycenia podstawowych kategorii ekonomicznych w języku filozoficznym, przede wszystkim – choć nie tylko – wywodzącym się z różnych nurtów strukturalizmu i poststrukturalizmu. Najważniejsze terminy, wokół których przebiegało nasze myślenie w poprzednim roku, to „wartość znaku”, „logika pieniądza jako znaczącego”, „fetyszyzm” i „zaufanie”. Dyskutowaliśmy również kwestię braku i pełni, znaczenie konstrukcji czasu i pragnienia dla funkcjonowania podmiotów w polu gry ekonomicznej.
W nadchodzącym roku kontynuować będziemy analizę narracji wytwarzanych przez teorie ekonomiczne (klasyczne i współczesne), by uchwycić filozoficzną stawkę determinizmu i obiektywizacji praw ekonomicznych. Interesuje nas przede wszystkim uchwycenie etycznego i politycznego sensu różnych zależności ujawnianych przez język „ekonomicznego” opisu świata, a także – ekonomicznego sensu – zależności politycznych. Rozważymy też pytanie, czy i jaki błąd etyczny/filozoficzny tkwi u źródeł przeszłych i przyszłych kryzysów ekonomicznych i czy błędu tego można uniknąć.
Poniższy spis lektur wyznacza zakres pola badawczego seminarium. Konfiguracja lektur na semestr zimowy zostanie podana na pierwszym spotkaniu.
Informacje dotyczące semestru letniego zostaną ogłoszone pod koniec stycznia 2018.
1. Historia:
1.1 Barry Eichengreen – Globalizing capital. A History of the International Monetary System.
1.2 A.G. Kenwood, A.L. Lougheed – The Growth of the International Economy 1820-2000.
1.3 B. M. Heckman, Michel M. Kostecki – The Political Economy of the World Trading System.
1.4 Joseph E. Stiglitz – Globalizacja
2. Ekonomia klasycznie:
2.1 Ha Joon Chang – Ekonomia. Instrukcja Obsługi.
2.2 Adam Smith – Badania…
2.3 Bernard Mandeville – Bajka o pszczołach
2.4 John M, Keynes – Ogólna teoria…
2.5 Milton Friedman – Capitalism and Freedom
3. Ekonomia politycznie (krytycznie):
3.1 Karol Marks – Kapitał 1.1
3.2 Paolo Virno – General Intellect
3.3 Thomas Piketty – Kapitał w XXI wieku…, Ekonomia nierówności.
3.4 Immanuel Wallerstein, Wprowadzenie do analizy system- świata
3.5 Globalny Kryzys ekonomiczny. Perspektywa post-keynesowska.
3.6 Amartya Sen – Rational Fools. …
3.7 Andre Gorz – Critique of Economic Reason
3.8 Foucault Michel, Narodziny biopolityki, tłum. M. Herer, PWN, Warszawa 2011.
3.9 Laclau Ernesto, Mouffe Chantal, [1985] Hegemonia i socjalistyczna strategia, tłum. S. Królak, WN DSWE, Wrocław 2007.
4. Ekonomia filozoficznie/historia idei:
4.1 Joseph Vogl – Widmo Kapitału
4.2 Luc Boltanski, Eve Chiapello – Nowy duch kapitalizmu (Kronos 2/2015)
4.3 Frederic Jameson – Postmodernizm
4.4 Sloterdijk, Kryształowy pałac
4.5 Bataille Georges, Część przeklęta oraz Ekonomia na miarę wszechświata. Granica użytecznego, tłum. Krzysztof Jarosz, Wydawnictwo KR, Warszawa 200
5. Ekonomia poststrukturalistycznie (po zwrocie językowym):
5.1 Christian Marazzi – Capital & Language
5.2 Maurizzio Lazzarato – Signs and Machines (książka oparta na Deleuzie i Guattarim)
5.3 Marc Sell – Ekonomia literatury
5.4 Joseph Horish – Poezja pieniądza
5.5 Walter Benn Michaels – The Gold Standard and the Logic of Naturalism. American Literature at the Turn of the Century
5.6 Deleuze Gilles, Guattari Felix, Kapitalizm I schizofrenia II. Tysiąc plateau, Fundacja Bęc zmiana, Warszawa 2015.
5.7 Deleuze Gilles, Guattari Felix, Co to jest filozofia?, tłum. P. Pieniążek, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000
5.8 Derrida Jacques, Widma Marksa, tłum. T. Załuski, PWN, Warszawa 2016
6. Filozofia języka (instrumenta):
6.1 De Saussure Ferdinand, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, PWN, Warszawa 1991
6.2 De Saussure Ferdinand, Szkice z językoznawstwa ogólnego, tłum. M. Danielewiczowa, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2004
6.3 Baudrillard Jean, For a Critique of the Political Economy of the Sign, tr. Ch. Levine, Telos Press 1972
6.4 Bourdieu Pierre, Language and Power, tr. G. Raymond, M. Adamson, Polity Press 1992
7. Filozofia pragnienia:
7.1 Freud Sigmund, Poza zasadą przyjemności, tłum. J. Prokopiuk, WN PWN, Warszawa 2012.
7.2 Lacan Jacques, Beyond The Reality Principle, w: “Écrits”, tr. Bruce Fink, W. W. Norton &Company, NY, London 2006, s. 58-74.
7.3 Lacan Jacques, Logical Time and the Assertion of Anticipated Certainty, w: “Écrits”, tr. B. Fink, W. W. Norton &Company, NY, London 2006, s. 161-175.
7.4 Lacan Jacques, Seminarium III. Psychozy, PWN, Warszawa 2016.
7.5 Baudrillard Jean, Wymiana symboliczna i śmierć, tłum. S. Królak, Wydawnictwo sic! Warszawa 2007
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w środy, w godzinach 16:30-19:00, począwszy od 18 października 2017.
Seminarium całoroczne.
Terminy spotkań w semestrze zimowym:
2017: 18.10, 25.10, 15.11, 29.11, 6.12, 20.12
2018: 10.01, 24.01, 7.02
Terminy spotkań w semestrze letnim:
2018: 21.02, 7.03; 21.03, 4.04, 18.04, 9.05, 16.05, 30.05, 20.06
Ze względu na dobór lektur uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 8 października 2017.
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
Osoby, które brały udział w seminarium w poprzednim roku i chcą kontynuować naukę, proszone są o wypełnienie formularza i podanie w opisie informacji: kontynuacja.
PROF. ANDRZEJ LEDER – kieruje Zespołem Filozofii Kultury w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Główne zainteresowania i przedmiot badań: filozofia kultury oraz filozoficznie rozumiana kategoria losu indywidualnego. Autor licznych publikacji, artykułów i rozpraw naukowych. Opublikował m.in.: Przemiana mitów, czyli życie w epoce schyłku. Zbiór esejów (OPEN 1997); Nieświadomość jako pustka (Wyd. IFiS PAN 2001); Nauka Freuda w epoce Sein und Zeit (Wyd. Fundacja Aletheia 2007); Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej(Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2014).
DR BARBARA MARKOWSKA – adiunkt w Katedrze Socjologii Collegium Civitas. Uczestniczyła w projektach związanych z kulturami lokalnymi i wielokulturowością. Zainteresowania badawcze: przemiany sfery publicznej i analiza dyskursu, relacja pomiędzy pamięcią zbiorową a tożsamością kulturową, polityczny i krytyczny wymiar teorii społecznej. Autorka m.in. To oni są wszystkiemu winni…: język wrogości w polskim dyskursie publicznym (współredakcja: 2012); Miejsce klasztoru w Wąchocku w lokalnej pamięci zbiorowej (współautorka: 2013).