Obecną sytuację lewicy w Polsce cechuje sprzeczność między coraz bardziej rozwiniętą i złożoną kulturą krytyczną a słabością lewicowych partii i reprezentacji politycznej. Podczas seminarium chcemy zadać sobie pytania o źródła tego stanu rzeczy i zastanowić się nad możliwymi drogami zmiany tej sytuacji.
Punktem wyjścia będzie refleksja nad przemianami współczesnej rzeczywistości politycznej i konstrukcji sfery publicznej. Szczególnie przedyskutować będziemy chcieli przekształcenia w komunikacji publicznej, do których doprowadził Internet zmieniając relacje sił między liderami politycznymi, partiami, dziennikarzami i ruchami społecznymi. Zastanawiać się będziemy nad sytuacją myślenia krytycznego w tej nowej rzeczywistości i różnymi modelami lewicowego działania politycznego.
Różne propozycje teoretyczne i polityczne konfrontować będziemy z konkretnymi polami problemowymi zastanawiając się na czym polega dziś lewicowe stanowisko wobec nich.
Obok klasycznych zagadnień takich jak kapitalizm, nierówności, edukacja i zdrowie będziemy chcieli zająć się także elitami, prostytucją, migracją czy myślistwem. Zastanawiać się będziemy zarówno nad możliwością stworzenia spójnego lewicowego programu w odniesieniu do wybranych zagadnień jak i politycznymi sposobami wprowadzania go w życie.
Wyobraźmy sobie, że lewica zdobywa w Polsce władzę i może rządzić samodzielnie. Jak mogłaby wyglądać jej realna polityka?
W seminarium poza prowadzącymi udział wezmą eksperci z omawianych dziedzin.
Lektury:
1. Wartości lewicy i „granice możliwości ich realizacji”
• Slavoj Žižek W obronie przegranych spraw, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008
• Lech Nijakowski Elity w perspektywie socjologicznej analizy dyskursu w M. Czyżewski i in. (red) Dyskurs elit symbolicznych
2. Czy istnieje jeszcze demokracja?
• Robert Krassowski Czas gniewu, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2014
• Maciej Gdula Partie księgowych i bojówkarzy, na: www.krytykapolityczna.pl
• „Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej” – rozdział „Zajęcia praktyczno-teoretyczne”
3. O kapitalistach i kapitalizmie
• Jadwiga Staniszkis Postkomunizm, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001
• Krzysztof Jasiecki Nasz 1% to namiastka, w: Krytyka Polityczna 39/2014
4. Struktura społeczna. Konflikty. Interesy. Nierówności.
• Thomas Picketty Kapitał w XXI wieku
• Maciej Gdula, Mikołaj Lewicki, Przemysław Sadura Praktyki kulturowe klasy ludowej
5. Podatki
• Rafał Woś Dziecięca choroba neoliberalizmu, Emka Studio, Warszawa 2014
• Jon Bakija, Joel Slemrod Podatki a dobrobyt, w: Podatki. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2011
6. Polityka społeczna
• Gosta Esping-Andersen Trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu, Difin, Warszawa 2010
• Dorota Szelewa Polityka rodzinna w Polsce po 1989 roku: od familializmu prywatnego do publicznego?, w: Renata Hryciuk, Elżbieta Korolczuk Macierzyństwo, ojcostwo i polityka, Wydawnictwo UW, Warszawa 2015
7. Polityka kulturalna. Finansowanie i treść
• Jerzy Hausner, Anna Karwińska, Jacek Purchla Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013
• Mirosław Filiciak i inni Młodzi a media
• Luc Boltaski Od rzeczy do dzieła, w: Wieczna radość, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2011
8. Obronność, polityka międzynarodowa
• Naomi Klein Doktryna szoku, Muza, Warszawa 2008
• Rolf Uesseler Wojna jako usługa, Sic!, Warszawa 2008
9. Imigracja i emigracja
• Ian Buruma Śmierć w Amsterdamie, Universitas, Kraków 2008
• Renata Włoch Krzepka chimera, chwast czy fundamentalista. Muzułmanie we Francji i w Wielkiej Brytanii: między wykorzenieniem a zakorzenieniem, w: Aleksandra Lompart Jednostka zakorzeniona? Wykorzeniona?, Wydawnictwo UW, Warszawa 2010
10. Edukacja
• Przemysław Sadura Szkoła i nierówności społeczne
• Anna Gromada Gdy w Sydney będzie dziewiętnasta
11. Zdrowie
• Łukasz Raciborski Stan zdrowia, w: A. Giza, M. Sikorska Współczesne społeczeństwo polskie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012
• Kinga Dunin W stronę pacjenta, w: Zdrowie. Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012
12. Etyka lewicy. Seks, rodzina, dzieci, opieka. LGBT.
13. Kościół, religia. Religia w sferze publicznej.
14. Myślistwo
• Zenon Kruczyński „Farba znaczy krew”, słowo/obraz, terytoria, Gdańsk 2008
15. Strategie lewicy. Ruchy społeczne. Podsumowanie.
Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w czwartki, w godzinach 18.00-20.00, począwszy od 15 października 2015.
Seminarium całoroczne.
Terminy spotkań w semestrze zimowym:
2015: 15.10, 29.10, 12.11, 26.11, 10.12;
2016: 7.01, 21.01.
Terminy spotkań w semestrze letnim:
2016: 25.02, 10.03, 7.04, 21.04, 5.05, 19.05, 2.06
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 4 października 2015.
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
dr Kinga Dunin – socjolożka, publicystka, pisarka, krytyczka literacka. Jedna z głównych postaci środowiska „Krytyki Politycznej”. Od 1977 roku współpracowniczka KOR oraz Niezależnej Oficyny Wydawniczej. Zajmowała się organizacją dystrybucji i sprzedażą niezależnej prasy i książek. Kilkakrotnie zatrzymywana na 48 godzin, przesłuchiwana, w jej domu przeprowadzano rewizje. Brała udział w organizacji i spotkaniach Uniwersytetu Latającego oraz SKS. Po roku 1989 współpracowała z ruchem feministycznym. Współzałożycielka partii Zielonych. Wieloletnia Felietonistka „Wysokich Obcasów” (dodatku „Gazety Wyborczej”). Autorka licznych publikacji (m.in. Tao gospodyni domowej, Karoca z dyni – finalistka Nagrody Literackiej Nike w 2001) i opracowań naukowych (m.in. współautorka i współredaktorka pracy socjologicznej Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne). Autorka książki Czytając Polskę. Literatura polska po roku 1989 wobec dylematów nowoczesności oraz zbioru felietonów Zadyma. W 2012 nakładem Wydawnictwa KP ukazała się jej książka Kochaj i rób. W TVP 1 współprowadziła z Tomaszem Łubieńskim i Witoldem Beresiem program kulturalny „Dobre Książki” oraz w TVP Kultura ze Sławomirem Sierakowskim i Cezarym Michalskim – „Lepsze Książki”. Stała felietonistka Dziennika Opinii.
dr Maciej Gdula – socjolog, pracownik Instytutu Socjologii UW. Zajmuje się teorią społeczną i badaniem systemu klasowego. Badał i popularyzował teorię P. Bourdieu, N. Luhmanna i B. Latoura. W swoich badaniach nad klasami koncentrował się na wzroście roli klasy średniej jej związkach z instytucjami państwowymi i publicznymi. W latach 2005–2010 był członkiem zarządu Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Opublikował m.in.: Trzy dyskursy miłosne (2009), Style życia i porządek klasowy w Polsce (2012, wspólnie z P. Sadurą), Oprogramowanie rzeczywistości społecznej (2014, współredakcja z L.M. Nijakowskim) Uspołecznienie i kompozycja. Dwie tradycje myśli społecznej a współczesne teorie krytyczne (2015).
