Po II Wojnie Światowej powszechnie uwierzono, że kraje biedne i peryferyjne są w stanie szybko nadrobić dystans, który dzieli ich gospodarki od krajów rozwiniętych. Był to czas optymizmu: dekolonizacja miała przynieść wolność, a racjonalne planowanie gospodarcze i interwencja państwa – dobrobyt i sprawiedliwość społeczną. Zachodnia teoria ekonomiczna – bynajmniej nie liberalna i wolnorynkowa w tamtym czasie – dawała nadzieję, że jest to możliwe, a młode nacjonalizmy nowych krajów dostarczały politycznej motywacji.
Celem seminarium jest krytyczne omówienie prób gospodarczego „nadgonienia” podejmowanego w kilku wybranych krajach – m.in. Polsce, Rosji, Chinach, Indiach, Ghanie, Brazylii, Korei Południowej – zarówno od strony teoretycznej, jak i od strony realnej politycznej ekonomii tych projektów. Podczas spotkań będziemy czytać i dyskutować teksty ówczesnych teoretyków oraz historyczne analizy rezultatów tych przedsięwzięć. Z liberalnej i wolnorynkowej perspektywy większość z nich wydaje się autorytarna, aberracyjna i w oczywisty sposób skazana na niepowodzenie. Postaramy się zrozumieć, dlaczego wierzyło w nie wielu inteligentnych, racjonalnych ludzi dobrej woli na całym świecie.
Zagadnienia:
- Historyczne źródła zacofania: co mają na ich temat do powiedzenia współcześni historycy?
- Dlaczego rewolucja przemysłowa miała miejsce na Zachodzie, a nie w Chinach?
- Teorie „wielkiego pchnięcia” i modernizacji lat 40. i 60.
- Dlaczego planowanie gospodarcze uważano powszechnie za drogę wyjścia z zacofania?
- ZSRR i Chiny: dwa przykłady komunistycznej modernizacji i uprzemysłowienia w wariancie radykalnym
- Droga Polski do dobrobytu: ciągłość i zmiana pomiędzy pomysłami na gospodarkę od lat 30. do 50.
- Źródła i praktyka nacjonalizmu gospodarczego: teoria zależności, polityka substytucji importu.
- Liberalna rewolucja lat 70. Dlaczego świat przestał wierzyć, że państwo może stać się wehikułem wyjścia z zacofania i biedy?
Informacje dla studentów:
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w poniedziałki, w godzinach 18.00-19.30, począwszy od 18 lutego 2013.
Terminy spotkań:
18.02
4.03, 18.03
8.04, 29.04
13.05, 27.05
Ze względu na dobór lektur uczestnicy seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy zgodnie z regulaminem ogłoszonym na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 7 lutego 2013. Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
dr Adam LESZCZYŃSKI – historyk i publicysta. Adiunkt w Instytucie Studiów Politycznych PAN i dziennikarz „Gazety Wyborczej”. Członek zespołu Krytyki Politycznej. Autor dwóch monografii o historii społecznej PRL oraz dwóch książek reporterskich o Afryce. Na wiosnę nakładem „Krytyki Politycznej” oraz ISP PAN ukaże się jego książka o polityce wzrostu w krajach peryferyjnych.
