Seminarium jest poświęcone problematyce społeczeństwa nadzorowanego, w znaczeniu jakie nadał temu pojęciu prof. David Lyon pracą Electronic Eye. The Rise of Surveillance Society (1994) i rozwinął w późniejszych, w tym konwersacji z prof. Zygmuntem Baumanem Liquid Surveillance (2012). Wychodząc od analizy podstaw teoretycznych i głównych osi debaty, przejdziemy przez trzy kolejne bloki tematyczne, przyglądając się: wybranym politykom nadzoru; kondycji człowieka w usieciowionym, ściśle kontrolowanym świecie; oraz podwójnemu życiu informacji, jakie generujemy w swojej codziennej aktywności. Ze względu na interdyscyplinarny charakter tej dziedziny będziemy poruszać wątki z zakresu filozofii, teorii polityki, socjologii i teorii prawa, w szczególności doktryny praw człowieka. Ze względu na doświadczenie zawodowe prowadzącej nie zabraknie odniesień do aktualnej sytuacji politycznej, społecznej i prawnej.
Seminarium ma charakter otwarty, jednak będzie prowadzone z naciskiem na budowanie ciągłości dyskusji i stałej grupy osób zainteresowanych problematyką społeczeństwa nadzorowanego. Pierwszeństwo udziału w spotkaniach będą miały osoby, które zgłosiły swoje zainteresowanie w czasie rejestracji. Seminaria będą się odbywać raz na dwa tygodnie, w formule łączącej dwa rodzaje spotkań: (i) konwersatorium oparte o krótki wykład wprowadzający i wcześniejszą analizę tekstu; (ii) moderowane rozmowy z praktykami lub teoretykami zajmującymi się problematyką współczesnego nadzoru.
Tematy:
— Wielki brat patrzy: szczegółowo o różnych twarzach monitoringu wizyjnego; jego (nie)skuteczności i społecznych (psychologicznych) konsekwencjach.
— Internet jako współczesny panoptykon – o tym, jakie mechanizmy sprawiają, że sieć przestaje być przestrzenią wolności;
— Nadzór a kapitalizm: o manipulacji i komercjalizacji naszej prywatności; o wykluczającym potencjale zarządzania ludźmi dla zysku; o nierównowadze człowiek-korporacja.
— Prywatyzacja bezpieczeństwa – o tym, jak i dlaczego rozwija się biznes nadzoru; o eksporcie tego typu technologii do krajów autorytarnych i wolności badań naukowych.
— Mega-wydarzenia jako poligony stanu wyjątkowego: o prawach człowieka i nadzorze w kontekście wielkich wydarzeń sportowych; powtórka z dyskursu bezpieczeństwa i stanu wyjątkowego.
— Integracja baz danych i biometria – o ewolucji zarządzania ludźmi od powszechnych spisów ludności do paszportów biometrycznych; o nadzorze nad biedą; o ciemnych stronach informatyzacji i e-państwa.
— Taktyki oporu i alternatywy dla społeczeństwa nadzorowanego – o tym, czy postęp cywilizacyjny i rosnąca potrzeba bezpieczeństwa nieuchronnie oznaczają rezygnację z wolności.
Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co dwa tygodnie, w środy, w godzinach 18.00–20.00,
począwszy od 27 lutego 2013.
Dla nowych osób obowiązują zapisy zgodnie z regulaminem ogłoszonym na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 7 lutego 2013. Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
Ze względu na dobór lektur uczestnicy powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Terminy zajęć w semestrze letnim:
27.02
13.03, 27 03
10.04, 24.04
15.05, 29.05
Katarzyna SZYMIELEWICZ– prawniczka, aktywistka, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Development Studies w School of Oriental and African Studies w Londynie. Współzałożycielka i prezeska Fundacji Panoptykon, zajmującej się problematyką ochrony praw człowieka w kontekście rozwoju nowych technologii, wiceprzewodnicząca koalicji organizacji działających na rzecz praw cyfrowych w Europie – European Digital Rights. W tym charakterze zaangażowana w debatę publiczną i działania obywatelskie wokół takich problemów, jak: wykorzystywanie danych telekomunikacyjnych przez policję i służby specjalne, monitoring przestrzeni publicznej, integrowanie baz danych, blokowanie treści w Internecie czy ACTA. Członkini Rady Informatyzacji przy Ministrze Administracji i Cyfryzacji; zespołu doradców prawnych Islandic New Media Initiative oraz International Commission of Jurists (Polska Sekcja).