Seminaria Instytutu Krytyki Politycznej

Polityka sieci. #Internet #kapitalizm #zmiana #przyszłość.

Rewolucji informacyjnej, medialnej czy sieciowej – jakkolwiek chcemy ją nazwać – nie ogłaszał huk walących się murów, stukot maszyn, dudnienie żołnierskich butów. Jej pieśnią i bojowym zawołaniem były hasła ogłaszające nadejście nowego społeczeństwa (usieciowionego, informacyjnego, cyfrowego) – i tyle rzeczywiście miała wspólnego z poprzednimi rewolucjami. Cała reszta, jak przypomina znane francuskie powiedzenie, im bardziej się zmieniała, tym bardziej pozostawała taka sama – mówi coraz głośniejsza dziś krytyka „najfajniejszej rewolucji w dziejach”. Rewolucja ta nie zmieniła przecież stosunków władzy, nie zburzyła żadnego pałacu, nie zaprowadziła nowego porządku, była tylko kolejną przyjazną maską globalnego dyktatu nierówności, wyzysku, przywileju jednego procenta. A może właśnie zrobiła to wszystko i jeszcze więcej, a negowanie tej wielkiej zmiany jest ostatnim tchnieniem technofobii i konserwatyzmu? – mówią inni, wskazując na społeczne innowacje, rewolucyjne demokratyczne ruchy na całym świecie i „ekonomię dzielenia się”, kwitnącą nie tylko w Krzemowej Dolinie, ale już właściwie wszędzie, gdzie istnieje nieskrępowany dostęp do internetu. Sieci – pomyślanej jako nowy sposób organizacji społeczeństwa, gospodarki, relacji międzyludzkich – wciąż towarzyszy kuszący rewolucyjny słownik i metaforyka, to pewne. Ale czy doczekała sie swojej polityki? – o to właśnie chcemy zapytać.

Polityka sieci to projekt seminarium eksperymentalnego – traktujący założenia o horyzontalności, rozproszeniu i nieustannej zmienności praktyk sieciowych jako praktyczny punkt wyjścia do rozmowy o dzisiejszym internecie, technologiach komunikacyjnych i polityce. To propozycja, by czytać komiksy science-ficton razem z Fragmentem o maszynach Marksa, by zapytać jak handel bawełną w XIX w. łączy się z rynkiem aplikacji w XXI w., by obejrzeć Ghost in the Shell ze wskazówkami Rosi Braidotti i pomyśleć, czy seksualne utopie i dystopie Charlesa Fouriera to wciąż za mało dla wszystkożernego kapitalizmu afektywnego. To z jednej strony jedynie wprowadzenie – bo dziś tylko Google wie wszystko – a z drugiej ucieczka naprzód i zadanie pytań, na które nikt nie zna przekonywującej odpowiedzi.

1,5 godzinne seminarium będzie miało charakter dyskusji otwartej, z udziałem gości (wśród których znajdą się analityczki, badaczki, pisarze i prawniczki, stawiające prowokujące i nieoczywiste pytania o to, gdzie – jeśli w ogóle – widać internetową rewolucję) i każdorazowo w oparciu o „sieciowy” i otwarty zestaw lektur – filmy i anime, internetowe wykłady i cyfrowe archiwa, projekty artystyczne i książki, klipy z youtube i gry wideo.

Program zorganizowany w ramach Uniwersytetu Krytycznego we współpracy z Instytutem Studiów Zaawansowanych.

TEMATY SPOTKAŃ W SEMESTRZE ZIMOWYM:

15 października
Czy wiesz czym jest (po)nowoczesność? PSYCHOZABAWA

Spotkanie wprowadzające wokół pojęć (po)nowoczesności, sieci, polityczności i spektaklu. Dyskusja otwarta.

Proponowane lektury:
* Darin Barney, Społeczeństwo sieci, przeł. Marcin Fronia, Sic!, Warszawa 2008
rozdz. 1. Społeczeństwo Sieci str. 8 – 45
rozdz. 4. Polityka Sieci str. 128 – 155
* Chantal Mouffe, Polityczność, przeł. Joanna Erbel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008
Wprowadzenie i rozdz. 1 Polityka i polityczność, str. 15-50
* Astra Taylor, The People’s Platform: Taking Back Power and Culture in the Digital Age, Metropolitan Books, Nowy Jork, 2014
Wstęp i rozdz. 1. A Peasant’s Kingdom – http://tinyurl.com/q4jyfbe
* McKenzie Wark, Spektakl dezintegracji, przeł. Katarzyna Makaruk, wyd. Bęc Zmiana, Warszawa 2014
rozdz. 1. Coraz szersze kręgi, str. 11-28

29 października
Społeczeństwo nadzoru: geneza i skutki.

Spotkanie z udziałem Katarzyny Szymielewicz (Fundacja Panoptykon i European Digital Rights Coalition).

Proponowane lektury:
* wybrany rozdział z: Michel Foucault, Narodziny Biopolityki. Wykłady w College de France 1978/1979, wyd. polskie w przekładzie Michała Herera, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011 lub wydanie angielskie w przekładzie Grahama Burchella, Palgrave McMillan, Houndsmills-Nowy Jork 2008
* rozdział 2. Jonathan Crary, 24/7, Verso, Londyn 2013
* Jewgen Morozow (Evgeny Morozov) Pogoń mnie aż stracę oddech, „GW” 08.08.2014 – http://tinyurl.com/mysvcvt
* Peter Galison, Szpiegowane „ja”, „Dziennik Opinii”, 26.07.2014 – http://tinyurl.com/mrph36m
* Suzanne Moore, When states monitored their citizens, we used to call them authoritarian…, „The Guardian”, 3.07.2013 – http://gu.com/p/3h3m9
* wybrany film, odcinek serialu bądź pozycja książkowa (fabuła):
– Matrix, Atlas Chmur, Raport Mniejszości, Życie na podsłuchu
– Black Mirror, Orphan Black, Homeland
– Rok 1984, Nowy Wspaniały Świat

12 listopada
Społeczeństwo Nadzoru [kontynuacja]

Na zajęciach będących kontynuacją poprzedniego spotkania z udziałem Katarzyny Szymielewicz będziemy rozmawiać o reprezentacjach społeczeństwa nadzoru w popkulturze. Na to spotkanie nie ma propozycji żadnych lektur książkowych, ponieważ – jak wspólnie ustaliliśmy ostatnim razem – będziemy odnosić się do szerokiego kanonu (od 1984 Orwella i Nowego Wspaniałego Świata Huxleya po Matrixa, Życie na podsłuchu, Truman Show a na nowych serialach w rodzaju Black Mirror, Orphan Black czy Homeland kończąc). Spotkanie ma charakter dyskusji otwartej. Pytanie, jakie chciałbym zaproponować to: co widać, a czego nie widać, czyli czy Matrix na ekranie pozwala nam rozplątać matrix nadzoru?

26 listopada
Solucjonizm i mesjanizm, czyli: czy Dolina Krzemowa przypilnuje ciepłej wody w kranie?

Spotkanie poświęcone tematowi, który budził kontrowersje od początku semestru, czyli „magicznym” rozwiązaniom technologicznym, które odpowiadają – lub dobrze udają, że odpowiadają – na deficyty demokracji, niesprawne procedury i zwyczajne upierdliwości życia codziennego. Od „demokracji sieciowej” po „inteligentne kosze na śmieci”. Chciałbym zaproponować, abyśmy wspólnie zastanowili się, co dziś znaczy innowacyjność, czy projekty aplikacji i technologicznych udogodnień, o których czytamy, faktycznie realizują obietnice sprawdzonego zarządzania, czy raczej są owocem kolejnej bańki spekulacyjnej oraz czy bardziej potrzebujemy dobrego transportu publicznego czy car-poolingu – i co tak naprawdę symbolizuje jedno i drugie.

Propozycje lektur:
* wybrany rozdział lub całość To Save Everything, Click Here Evgeny Morozova – http://tinyurl.com/kvm33et
* wybrany rozdział lub całość Demokracji Nieufnych Iwana Krastewa (przeł. Michał Sutowski, wyd. Krytyki Politycznej, 2013) – http://tinyurl.com/pxdda4p, również w postaci wykładu do obejrzenia za pomocą platformy TED, co polecam http://tinyurl.com/oqfmo83 lub w postaci minibooka na Kindle http://amzn.to/10S4k8z
* Innowacje na peryferiach, rozmowa z Anną Nacher – http://tinyurl.com/os43zfu
* Tylko w miastach nadzieja!, rozmowa z Benjaminem Barberem – http://tinyurl.com/pn4vulk
* Solucjonizm jest również stałym tematem felietonów Evgeny Morozova, które ukazują się regularnie w Magazynie Świątecznym GW, również polecam. – http://tinyurl.com/mysvcvt

10 grudnia
Kultura, chmura, sztuczna inteligencja i radykalna cena

Jakie są losy kultury, wiedzy i dziedzictwa (adudiowizualnego, pisemnego, oralnego, technicznego) w świecie, gdzie – jak się nam mówi – każda kolejna kopia nic już nie kosztuje, a darmowość i nieodpłatność jest kierunkiem w jakim wydają się podążać rynki? Czy wszystko faktycznie jest „za darmo”, jak pisał niedawno inwestor i poczytny specjalista od ekonomii 2.0 Chris Anderson? Czy wolne licencje zaprowadzą wolność – od rynku, pośredników, strażników praw i cenzorów? Czy epoka „darmowej” kultury oznacza już tylko „darmowych” pisarzy, dziennikarki i artystów?

Proponowane lektury:
* Film Google and the World Brain – postaram się zapewnić kopię i/lub pokaz przed zajęciami, ale dopóki nie znajdę sposobu na udostępnienie olbrzymiego pliku, proszę rozejrzeć się za możliwością obejrzenia go w sobie najlepiej znanych źródłach.
* Esej Charlesa Leadbeatera Cloud Culture, dostępny nieodpłatnie i na wolnej licencji pod poniższym adresem – http://tinyurl.com/nvf6vuu. Książkę można pobrać w postaci pliku .pdf i ebooka na czytniki na stronie projektu Counterpoint http://counterpoint.uk.com/reports-pamphlets/cloud-culture/
* Wykład Lawrence’a Lessiga Re-examining the remix do obejrzenia i posłuchania na platformie TED – http://www.ted.com/talks/lessig_nyed

21 stycznia
Kto trzyma rękę na czerwonym przycisku? Innowacje i monopole.

Jak wygląda cykl innowacyjności i czy istnieje życie poza monpolem?

Proponowane lektury:
* Tim Wu, The Master Switch. Wstęp i rozdz V, o internecie. – https://www.dropbox.com/sh/fhl3l933oeso91a/AAAf5i5KgbFElmtZVObfAxOKa
* Tim Wu discusses Master Switch. Wykład na YouTube – http://youtu.be/ij76dh_340w

_________

TEMATY SPOTKAŃ W SEMESTRZE LETNIM:

11 lutego
Hakerki, Przestępcy, Politycy, Terrorystki. O Anonymous 

Czy (a raczej „jak?”) hakowanie realizuje się jako walka polityczna, co wspólnego mają Anonymous z sytuacjonistami, kto jest dziś terrorystą i czy istnieje prawdziwie „sieciowa” tożsamość – o to wszystko zapytamy na zajęciach poświęconych Anonymous i antropologii ruchu społecznego, jaką na podstawie działalności hakerek i hakerów przeprowadziła Gabriella Coleman w swojej nowej książce Hacker, Hoaxer, Whistleblower, Spy.

Proponowane lektury:
* Gabriella Coleman, Hacker, Hoaxer, Whistleblower, Spy – pdf, epub, mobi – https://www.dropbox.com/sh/iaf9goaspomxgko/AAD6…
* Cory Doctorow, What real hacker work looks like – http://www.spectator.co.uk/?p=9373852 Recenzja H,H,W,S.
* Gabriella Coleman, Black Transparency – http://wp.me/p3yD6R-1mD. Wywiad wideo.
* Film We Are Legion. The Story of Hacktivists – http://youtu.be/lSqurTMe7Rw

…i nie tylko, szeroki zasób materiałów znajduje się także na stronie Gabrielli Coleman [http://tinyurl.com/kg36v28] i na wszelkich agregatorach multimediów (od Youtube począwszy), do przeszukania których zachęcam.

25 lutego
„Wszystko dla waszego dobra”. Pornografia, panika moralna i kontrola internetu 2010-2015

Od momentu, gdy premier Wielkiej Brytanii David Cameron ogłosił plany filtrowania pornografii, do pomysłu zakazania szyfrowania minęły mniej niż dwa lata. Równolegle różne ustawy i projekty kontroli treści przygotowywał i realizował rząd Francji. I oczywiście polscy posłowie i posłanki, przedstawiciele ministerstw i organizacji lobby’ingowych. Czasem chodziło o pornografię, czasem tylko o treści pedofilskie, nierzadko pojawiał się terroryzm.

Czy ta trajektoria była „oczywista” od początku, czy wpłynęły na nią różne, nieprzewidziane okoliczności polityczne i społeczne? Czy te pomysły mają sens? Jakie stoją za nimi racje? Czy mogą się udać? Jakimi środkami realizuje się dziś kontrola w internecie i czy demokratyczne społeczeństwa powinny się ku niej przychylać w sytuacjach wyjątkowych czy powiedzieć zdecydowane nie? Czy w cenzurze chodzi naprawdę o przedmiot jej podlegający (treści) czy samą prawną i technologiczną władzę, jaka za cenzurą stoi?

11 marca
Akceleracja i przyszłość, czyli jak wyjść z teraźniejszości?

Jak skonstruowaliśmy sobie przyszłość i jak do niej dojść?

Proponowane lektury:
* Franco Bifo Berardi After Future – ttps://www.dropbox.com/sh/il9esu0bh5bi93s/AABWIyyWhg8BEGBwOfKbWqyGa – część I. Introduction lub całość
* #Accelerate Manifesto – http://criticallegalthinking.com/2013/05/14/accelerate-manifesto-for-an-accelerationist-politics/

25 marca
Kontynuacja dyskusji ze spotkania Akceleracja i przyszłość, czyli jak wyjść z teraźniejszości?

Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w środy, w godzinach 18.00-19.30, począwszy od 15 października 2014.

Terminy spotkań w semestrze zimowym:
2014: 15.10, 29.10, 12.11, 26.11, 10.12;
2015: 7.01, 21.01.

Terminy spotkań w semestrze letnim:
2015: 11.02, 25.02, 11.03, 25.03, 8.04, 22.04, 6.05, 20.05, 3.06.

Ze względu na dobór lektur uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski w stopniu umożliwiającym pracę z tekstem akademickim.

Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl. 
Termin naboru mija 2 października 2014. Liczba miejsc ograniczona. Udział w seminarium jest bezpłatny.

Jakub Dymek – kulturoznawca i tłumacz, absolwent MISH UWr, Gender Studies PAN i nauk politycznych na Uniwersytecie Karoliny Północnej (UNCG), redaktor Dziennika Opinii Krytyki Politycznej, autor tekstów o polityczności sztuki, pornografii i nowych technologii. Na Uniwersytecie Krytycznym prowadzi również cykl wykładów Pornografia i Nowoczesność.

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Zamknij