„Czy najsilniejsze państwo Europy jest w stanie przejąć przywództwo w budowie stabilnej i konkurencyjnej strefy euro oraz silnej, wiarygodnej na arenie międzynarodowej Unii Europejskiej” – to, zdaniem Timothy Gartona Asha, sedno nowej kwestii niemieckiej w Europie, która zastępuje dawniejsze geopolityczne dylematy związane z położeniem Niemiec w „środku Europy” oraz ich stosunkiem do idei demokracji i innych zdobyczy Zachodu. Dzisiaj fundamenty porządku liberalnej demokracji wydają się w Niemczech bardzo trwałe – silniejsze w każdym razie niż w wielu innych państwach Europy. Ale pytanie, jak niemiecką siłę wykorzystać na pożytkiem dla zagrożonego wewnętrzną dezintegracją i konkurencją na poziomie globalnym kontynentu, stanowi test nie tylko „europejskości” Niemiec, lecz także zdolności Unii Europejskiej do podniesienia się z aktualnego kryzysu. Ostatnie wybory do Bundestagu zgodnie uznano za najważniejsze od dawna dla Europy, ale nie ulega wątpliwości, że postrzegania Niemiec wyłącznie przez pryzmat ich (pół)/ hegemonicznej pozycji nie pomaga w lepszym zrozumieniu zachodzących się tym kraju procesów. Wbrew pozorom Niemcy są pod wieloma względami krajem niepoukładanym, niepewnym swojej tożsamości i nie do końca wierzącym nie tylko w swoją historyczną powinność, lecz także jej materialne i intelektualne podstawy. „Republika berlińska”, jak określa się zjednoczone Niemcy, nie jest projektem zamkniętym, lecz stale podlegającym rewizji i zmianom – to po części wytłumaczenie nurtujących niemieckie państwo i społeczeństwo rozterek. Seria spotkań z wybitnymi niemieckimi intelektualistami służyć będzie pogłębionej analizie „nowej kwestii niemieckiej w Europie”, a także lepszemu zrozumieniu – przez pryzmat niemieckich doświadczeń – kluczowych problemów współczesnych społeczeństw zachodnioeuropejskich.
Dotychczasowe spotkania cyklu:
24.04.2014
Niemcy: polityka zagraniczna na rozstajach
Goście: Jörg Lau (publicysta „Die Zeit”), Hans Kundnani (ECFR), Anna Kwiatkowska-Drożdż (Ośrodek Studiów Wschodnich)
Prowadzenie: Piotr Buras (ECFR, Warszawa)
Planowani goście i tematy spotkań:
1. Niemcy „wielkiej koalicji” – demokracja bez wyboru? (Gesine Schwan, Hertie School of Governance)
2. Nowy niemiecki problem Europy? (Ulrich Beck, Ludwig-Maximilians-Universität München)
3. Multi-kulti – klęska projektu, którego nie było? (Claus Leggewie, Kulturwissenschaftliches Institut Essen)
4. Czy Mercedesowi starczy paliwa? Przyszłość niemieckiego modelu gospodarczego (Anke Hassel, Hertie School of Governance)
5. Republika berlińska i jej Zeitgeist (Heinz Bude, Universität Kassel)
6. Unia (nie)rządem stoi – polityczne paradoksy „niemieckiej” Europy (Björn Hacker, Friedrich Ebert Stiftung)
7. Ciężki los (pół)hegemona – słabo-silne Niemcy w Europie (Herfried Münkler, Humboldt- Universität)
8. Czym jest dobre społeczeństwo (Jutta Allmendinger, Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung)
_______
Cykl zorganizowany we współpracy z Fundacją im. Friedricha Eberta i Biurem Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR).
Wykłady są organizowane w formule otwartej, na spotkania nie obowiązuja zapisy.
Piotr BURAS – dyrektor warszawskiego Biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR). Ekspert ds. Niemiec i polityki europejskiej; w latach 2008-2012 publicysta „Gazety Wyborczej” w Berlinie, wcześniej był analitykiem w Centrum Stosunków Międzynarodowych w Warszawie, a w latach 2004-2006 pracownikiem Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego. Współpracował także z Institute for German Studies uniwersytetu w Birmingham, był visting fellow w Stiftung Wissenschaft und Politik. Autor m.in. książki Muzułmanie i inni Niemcy. Republika berlińska wymyśla się na nowo (2011).
