Seminaria Instytutu Krytyki Politycznej

Kultura i rozwój. Laboratorium

Koncepcja i opieka merytoryczna: dr Anna Świętochowska
Współpraca: Izabela Jasińska

I. Zarys problematyki

Problematyka kultury i jej znaczenie dla rozwoju jest w ostatnich dwudziestu latach dość szeroko obecna w naukach społecznych. Szczególnym zainteresowaniem badaczy cieszy się znaczenie kultury dla rozwoju miast i regionów w kontekście podnoszenia ich atrakcyjności, lepszej jakości życia mieszkańców, rozwoju kapitałów: społecznego, kreatywnego, intelektualnego, a także powstawania przemysłów kreatywnych. Program Kultura i rozwój prowadzony w Instytucie Studiów Zaawansowanych od 2012 roku wpisuje się w nurt tych poszukiwań. Jego celem było przede wszystkim stworzenie mapy nowych praktyk kulturowych oraz scharakteryzowanie ich pod kątem oddziaływania prorozwojowego. Podstawowym założeniem programu było przekonanie, że rozwój jest zmianą jakościową i wynika z działania i interakcji podmiotów społecznych. Przy czym rozwój społeczny warunkuje rozwój gospodarczy i odwrotnie – oba komponenty współtworzą mechanizm napędzający „koło rozwoju”.

W trakcie programu Kultura i rozwój odbyły się liczne spotkania i dyskusje w formie seminariów i konferencji, co pozwoliło zgromadzić wokół inicjatywy wielu teoretyków i praktyków zajmujących się kulturą jako elementem życia społecznego i stworzyć dzięki temu cenne zaplecze intelektualne. Kolejnym etapem programu był przeprowadzony w 2015 roku ogólnopolski projekt badawczy Kultura i rozwój, w którym analizie poddano dwanaście inicjatyw kulturalnych pod kątem ich znaczenia dla rozwoju i którego finałem będzie publikacja naukowa w listopadzie 2016.

Działania prowadzone w ramach programu Kultura i rozwój pozwoliły rozpoznać, zrozumieć i opisać znaczenie kultury dla rozwoju, szczególnie w takich wymiarach jak budowanie poczucia wspólnoty, współodpowiedzialności i uczestnictwa, upodmiotowienia i rozwoju jednostek, stymulowania ich kreatywności, aktywności i dążenia do samorozwoju, a w konsekwencji również podnoszenia jakości życia. Jednakże zarówno obserwacje, jak i prowadzone rozmowy potwierdziły fakt, że obecny system sprawowania polityki kulturalnej – skoncentrowany na aktywności sektorowej – powoduje niemożność wykorzystania potencjału kultury dla rozwoju.

Trudno się oprzeć wrażeniu, że zapoczątkowany w Polsce ponad ćwierć wieku temu proces transformacji ominął dość skutecznie obszar działalności kulturalnej. W dalszym ciągu kultura pozostaje domeną publiczną, a dominujące instytucje – podległe administracji, kształtują strategię swoich działań w perspektywie zależności formalno-prawnej od organizatora nie dostrzegając szerszego pola znaczenia kultury. Pozostali aktorzy – organizacje pozarządowe, inicjatywy nieformalne mają z jednej strony zbyt małe zasoby i brak stabilności funkcjonowania, z drugiej zaś niestety często ich działanie co do istoty nie różni się niczym od specyfiki instytucji publicznych. Taki stan rzeczy wynika z kilku czynników: przede wszystkim jest to silne przyzwyczajenie do istniejących rozwiązań w zakresie zarządzania kulturą, ponadto brakuje wiedzy i rzetelnej, jakościowej oceny działań podmiotów funkcjonujących w tym obszarze, prowadzonej nie w oparciu o założenia organizacji, czy też organu ją finansującego, lecz na podstawie opinii potencjalnych adresatów prowadzonych działań.

 

II. Główne założenia

1. Celem Laboratorium jest wsparcie merytoryczne podmiotów działających w sferze kultury (w tym administracji publicznej), które podejmą wyzwanie dostosowania swojej działalności do wymogów współczesności i uwzględnią znaczenie kultury dla rozwoju.

2. Laboratorium jest kontynuacją programu Kultura i rozwój prowadzonego w Instytucie Studiów Zaawansowanych, opiera się na tych samych założeniach i wykorzystuje wiedzę wygenerowaną zarówno w trakcie spotkań seminaryjnych, jak i podczas realizacji projektu badawczego.

3. Laboratorium jest przestrzenią działań na rzecz procesu zmian, w którym kultura w Polsce zacznie być postrzegana i wykorzystywana jako nieodłączny element rozwoju, przy czym rozwój oznacza komplementarną zmianę jakościową, obejmującą zarówno sferę społeczną, jak i gospodarczą.

4. Laboratorium opiera się na koncepcji ekologii kultury, która zakłada, że o sile ekosystemu kultury decyduje różnorodność form aktywności kulturalnych, podejmowanych zarówno na poziomie profesjonalnym, jak i amatorskim.

5. W ramach Laboratorium podejmowane są działania zarówno na płaszczyźnie teoretycznej – polegającej na kreowaniu idei, wymianie wiedzy, poglądów, dobrych praktyk, jak i praktycznej – polegającej na implementacji rekomendowanych zmian w realnym środowisku.

6. Działania praktyczne podejmowane w ramach laboratorium będą miały charakter badań aktywizujących (badań w działaniu), opierających się na bezpośrednim kontakcie z badanymi i ich otoczeniem, przy założeniu, że proces badawczy towarzyszy zjawiskom społecznym, mającym swoją wewnętrzną logikę, a w konsekwencji może podlegać nieustannym modyfikacjom w zależności od potrzeb.

7. Realizacja celu będzie się odbywała poprzez:

  • Generowanie i gromadzenie wiedzy
  • Wsparcie instytucji, organizacji, organów administracji samorządowej i rządowej
  • Prowadzenie badań aktywizujących
  • Prowadzenie działań na rzecz wymiany dobrych praktyk
  • Opracowywanie narzędzi ewaluacji
  • Wsparcie przy tworzeniu dokumentów – statutów, regulaminów etc.
  • Wspieranie procesów negocjacyjnych

Informacje:
W tej chwili nie prowadzimy naboru do Laboratorium. Zapisy będą uruchomiane w zależności od konkretnych tematów realizowanych w semestrze.

DR ANNA ŚWIĘTOCHOWSKA – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu. Pracę doktorską pt. „Polityka kulturalna w środowiskach miejskich – maksymalizacja wartości i poszukiwanie konsensusu” obroniła z wyróżnieniem na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wśród jej zainteresowań badawczych znajdują się: związek kultury z rozwojem, teoria organizacji – w szczególności partycypacyjne modele zarządzania, a także problematyka wartości kultury rozumiana z perspektywy polityk publicznych. Sekretarz kwartalnika „Kultura i Rozwój”, a także członkini zespołu badawczego w programie Kultura i rozwój prowadzonym w Instytucie Studiów Zaawansowanych. Przez wiele lat zajmowała się aktywnie organizowaniem i prowadzeniem działalności kulturalnej (w ramach administracji publicznej, współpracy z instytucjami kultury, osobiście prowadzonej działalności gospodarczej, a także organizacji III sektora). Jest magistrem sztuki w specjalności muzyk instrumentalista. Ma duży dorobek artystyczny zwłaszcza w dziedzinie teatru – skomponowała muzykę do ponad 20 spektakli teatralnych wielokrotnie nagradzanych na festiwalach w kraju i za granicą, w roku 2007 otrzymała indywidualną nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za muzykę do spektaklu „Baldanders” Teatru Malabar Hotel.

Informacje dla studentek i studentów:
Terminy spotkań: zostaną podane w terminie późniejszym

W tej chwili nie prowadzimy naboru do Laboratorium. Zapisy zostaną uruchomiane w zależności od konkretnych tematów realizowanych w semestrze.

Rekrutacja

[dhvc_form id=”3494″]

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Zamknij