Seminaria Instytutu Krytyki Politycznej

Kultura i rozwój

Współczesne pojmowanie kategorii rozwoju opiera się na przekonaniu o tożsamości rozwoju gospodarczego i społecznego, a za główne kryterium rozwojowe przyjmuje się szeroko rozumianą jakość życia. Warunkiem rozwoju jest umiejętne wykorzystanie kapitałów twardych (w tym kapitału finansowego) oraz miękkich (osadzonych w ludziach i w relacjach społecznych). Obszarem wytwarzania miękkich kapitałów jest kultura pojmowana jako zasób dziedzictwa wcześniejszych pokoleń oraz jako zbiór praktyk społecznych, służących samowyrażaniu się jednostek, komunikowaniu z innymi, współdziałaniu i współpracy. Rozwój warunkowany jest twórczym przeobrażeniem dziedzictwa kulturalnego i tworzeniem warunków dla wyłaniania się praktyk kulturowych. Seminarium „Kultura i rozwój” omawia inicjatywy z obszaru kultury pod kątem ich wpływu na szeroko rozumianą jakość życia.

Spotkania seminarium odbywają się we wtorki o godz. 16.30. Na każdym seminarium prezentowany jest referat. Autor referatu jest zobowiązany dostarczyć jego pisemną wersję z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Autorami referatów są przede wszystkim uczestnicy seminarium. Zapraszani jednak będą w tej roli także goście specjalni. Seminarium jest dwujęzyczne – polsko­ i angielskojęzyczne.

W listopadzie 2014 seminarium będzie organizatorem drugiej międzynarodowej konferencji „Kultura i rozwój”. Podczas konferencji planowanej na 25.11 przedstawione zostaną studia przypadków różnych obywatelskich inicjatyw i projektów kulturalnych. Studia te będą także przedstawiane i dyskutowane na regularnych spotkaniach seminarium. Po uzyskaniu pozytywnych recenzji, zostaną włączone do pokonferencyjnej publikacji, która ukaże się w 2015 r.

Program seminarium w semestrze zimowym:
14.10, wyjątkowo o godz. 18:00 inauguracja seminarium: wykład prof. Jerzego Hausnera „Kultura jako ścieżka wyjścia z kryzysu” i rozmowa z zaproszonymi gośćmi
21.10 Łukasz Maźnica, Jan Strycharz (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, doktoranci) – Teatr Łaźnia Nowa (Kraków, Nowa Huta) – studium przypadku
  4.11 przygotowanie do konferencji „Kultura i rozwój”
18.11 Bartłomiej Orlicki – Fundacja Cohabitat (Łódź) – studium przypadku
25.11 2. Konferencja „Kultura i rozwój”
  2.12 Anna Maria Potocka (dyrektor Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie)
  9.12 podsumowanie konferencji „Kultura i rozwój”
16.12 prof. dr hab. Czesława Frejlich (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie) – Ekonomiczne wartości dizajnu
20.01 prof. dr hab. Tomasz Szlendak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
27.01 przedstawiciele platformy Culture 2 Commons (Zagrzeb, Chorwacja)


Program seminarium w semestrze letnim:

24.02 Wojciech Mazan, Katarzyna Mazan (Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z Tej Bajki, Ostrowiec Świętokrzyski)
03.03 dr Maciej Gdula, dr Mikołaj Lewicki, dr Przemysław Sadura (Uniwersytet Warszawski): Praktyki kulturowe klasy ludowej – prezentacja raportu z badań
10.03 Jaśmina Wójcik, Igor Stokfiszewski: Omówienie działań artystyczno­społecznych w warszawskiej dzielnicy Ursus
17.03 Katarzyna Korzeniewska (seminarzystka): Przemysł muzyczny
24.03, wyjątkowo o godz. 18:00 Geoffrey Hodgson: Conceptualising Capitalism (spotkanie otwarte)
14.04 Zuzanna Sikorska (Towarzystwo Inicjatyw Twórczych Ę): Jaskółki – nowe zjawiska w warszawskich instytucjach i nieinstytucjach kultury
21.04 Wojciech Kłosowski (Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Warszawa): Kierunek kultura
28.04 Małgorzata Gajdemska (seminarzystka): Miasto ­ mapa ruchu. Taniec i działania performatywne w przestrzeni miejskiej
12.05 prezentacja przebiegu tegorocznego programu badawczego Kultura i rozwój (Igor Stokfiszewski) oraz wprowadzenie do badania case study – Zamek Cieszyn (Patryk Dziurski).
19.05 dr Piotr Staszkiewicz (seminarzysta, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)
26.05 prof. Przemysław Czapliński (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu)
02.06 Edwin Bendyk: Fraktale. W stronę metakultury rozwoju.

Założenia:
• Współcześnie nie ma sensu rozdzielanie rozwoju gospodarczego i rozwoju społecznego. Dzisiaj nie chodzi już tylko o to, aby dostrzec, że jeden wpływa na drugi. Sedno w tym, aby przyjąć, że jeden jest drugim: jeśli rozwój nie jest społeczny, to nie jest też gospodarczy – i odwrotnie.
• Rozwój dokonuje się za sprawą przenikania się i wzmacniania się tego, co ekonomiczne i społeczne, materialne i duchowe, twarde i miękkie.
• Wpływu kultury na rozwój terytorialny (np. województwa czy miasta) nie należy sprowadzać do kwestii promocji i zewnętrznej atrakcyjności, czyli do zagadnienia przyciągania dodatkowych zasobów: inwestorów, kapitału turystów czy nowych rezydentów. O wiele ważniejsze jest dostrzeżenie jej znaczenia dla odkrywania, wykorzystywania, waloryzowania i pomnażania własnych zasobów.
• Głównym kryterium rozwoju nie jest poziom czy dynamika tworzonego PKB, lecz szeroko ujmowana jakość życia mieszkańców.
• Kluczem do zrozumienia istoty rozwoju jest kategoria „podtrzymywalności” (sustainability). Ponieważ w Polsce źle tłumaczymy i rozumiemy to pojęcie, ważne jest, aby pokreślić, że nie idzie w tym przypadku o równowagę, ale o zmianę. Jeżeli w odniesieniu do równowagi rozwój ma mieć sensowną konotację, to idzie nie o równowagę a równoważenie, nie o stałość, stabilizację a stabilność.
• Rozwój wynika z efektywnego wykorzystania różnych kapitałów – twardych i miękkich. Współcześnie rola tych drugich – czyli kapitału: ludzkiego, intelektualnego, społecznego i kulturowego – rośnie.
• To oznacza, że coraz większej wagi nabiera kapitał, który jest w ludziach i jest osadzony w relacjach społecznych (kapitały miękkie) w stosunku do kapitałów (twardych), którymi ludzie mogą i potrafią się posłużyć (np. kapitał finansowy).
• Kulturę pojmuje się jako zasób dziedzictwa wcześniejszych pokoleń oraz jako zbiór praktyk społecznych, służących samowyrażaniu się jednostek, komunikowaniu z innymi, współdziałaniu i współpracy.
• Dziedzictwo jest zakumulowanym przez wcześniejsze pokolenia zasobem kapitałów.
• Aby móc włączyć te zakumulowane kapitały w rozwój, niezbędna jest tożsamość, ale rozumiana jako podmiotowość. Rzecz nie tylko w tym, kim się jest, z czego się wyrasta i co się posiada, ale także w tym, do czego się dąży, co się chce osiągnąć.
• Pożytkowanie dziedzictwa wymaga interpretacji i kreatywności, jest nie tylko jego poznawaniem i chronieniem, ale jego waloryzowaniem i uzupełnianiem. Rozwój to twórcze przeobrażenie własnego dziedzictwa.
• Prawo do kultury to prawo do rozwoju i powinno być traktowane jako jedno z podstawowych, konstytucyjnych praw człowieka.
• Z tego prawa może faktycznie skorzystać tylko jednostka lub zbiorowość autonomiczna i kreatywna. Tym samym, samo legislacyjne ustanowienie prawa do kultury jest zdecydowanie niewystarczające.
• Nowoczesny rozwój to proces, w którym popyt generuje podaż (stąd znaczenie edukacji kulturalnej), ale też podaż tworzy popyt (stąd znaczenie wolnego Internetu).
• Kultura pojmowana jako zbiór wytwarzanych społecznie praktyk służących samowyrażaniu się jednostek, komunikowaniu z innymi, współdziałaniu i współpracy waloryzuje kategorie takie jak: podmiotowość, wspólnotowość, partycypacja, podtrzymywalność, autorefleksyjność.
• W ramach tych kategorii waloryzuje się praktyki nastawione na ekspresję podmiotowości, kreatywność, interakcję, budowanie zaufania, współpracę, wzajemność, poszanowanie indywidualności, różnorodność, podnoszenie poziomu uczestnictwa, współzarządzanie, inkluzywność, dostępność, otwartość, samowystarczalność, odpowiedzialność społeczną i ekologiczną oraz charakteryzujące się umiejętnościami wykorzystania zasobów indywidualnych i wspólnych, własności prywatnej, publicznej i społecznej.
• Kultura nacechowana tego typu walorami współwytwarza wartościowy kapitał miękki i przyczynia się do poprawy jakości życia, to jest do rozwoju.

Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co tydzień, we wtorki, w godzinach 16.30–18.00, począwszy od 14 października 2014.

Terminy spotkań w semestrze zimowym:
2014:
14.10, 21.10, 4.11, 18.11, 25.11, 2.12, 9.12;
2015: 20.01, 27.01.

Terminy spotkań w semestrze letnim:
2015: 24.02, 3.03, 10.03, 17.03, 24.03, 14.04, 21.04, 28.04, 12.05, 19.05, 26.05, 2.06.

Uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.

Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl. 
Termin naboru mija 2 października 2014. 
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.

prof. dr hab. Jerzy Hausner – profesor ekonomii, wykładowca Akademii Ekonomicznej w Krakowie. W latach 1996–1997 był szefem doradców wicepremiera Grzegorza Kołodki w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza, następnie pełnomocnikiem rządu ds. reformy zabezpieczenia społecznego i podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pełnił też funkcję społecznego doradcy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w ramach powołanego w 1996 zespołu doradców ekonomicznych. W październiku 2001 r. wszedł w skład gabinetu Leszka Millera jako Minister pracy i polityki społecznej. Od stycznia 2003 r. Minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, a od czerwca 2003 r. także Wiceprezes Rady Ministrów. Firmował swoim nazwiskiem plan naprawy finansów publicznych (tzw. plan Hausnera). W rządzie Marka Belki (od maja 2004 r. do marca 2005 r.) piastował stanowisko Wicepremiera i Ministra gospodarki i pracy. Koordynował wówczas prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007– 2013. Specjalizuje się w ekonomii politycznej oraz gospodarce i administracji publicznej. Jest autorem i współautorem ponad 300 publikacji naukowych.

Igor Stokfiszewski – badacz, uczestnik i inicjator działań z zakresu teatru społecznego, teatru wspólnoty i sztuki zaangażowanej. Współpracował m.in. z Teatrem Łaźnia Nowa (Kraków, Nowa Huta), Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards (Pontedera, Włochy), niemieckim kolektywem Rimini Protokoll oraz z artystami – Arturem Żmijewskim i Pawłem Althamerem. W latach 2012­2014 w Instytucie Studiów Zaawansowanych w Warszawie prowadził seminarium Sztuka jak narzędzie zmiany rzeczywistości, z których wyłoniły się m.in. działania artystyczno­społeczne w przestrzeniach poprzemysłowych Zakłady. Ursus 2014.

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Zamknij