Świat arabski jest dziś ostatnim, wielkim niedemokratycznym regionem świata. Gdzie szukać tego przyczyn: w religii, strukturze społecznej, gospodarczej, wielkiej polityce, historii? Czy bunty z 2011 r. od Maroka po Bahrajn to tylko przewrót czy już rewolucja? Dlaczego te zmiany tak szybko wytraciły szybkość? Czy naprawdę ją wytraciły, czy może tak nam to przedstawiono?
Seminarium opowie historię zmian społeczno-politycznych w świecie arabskim od stagnacji tego obszaru na przełomie XX i XXI w. po tzw. “arabską wiosnę” i jej konsekwencje. Prześledzimy wydarzenia w Tunezji, Egipcie, Libii i Bahrajnie – wyznaczymy podobieństwa u różnice między nimi. Szczególną uwagę poświęcimy wojnie domowo-międzynarodowej w Syrii. Przyjrzymy się też wielkim nieobecnym arabskiego przebudzenia, np. Arabii Saudyjskiej.
Między wierszami tych tematów podejmiemy problem opozycji stagnacji i stabilizacji, struktury i podmiotowości, szczególnego dualizmu polityki zagranicznej państw demokratycznych wobec państw niedemokratycznych, wpływu Stanów Zjednoczonych na stosunki międzynarodowe na Bliskim Wschodzie, a także zachodzących tam zmian demograficznych i technologicznych. Sprawdzimy wreszcie, czy arabskie przebudzenie i sposób dyskusji na jego temat na Zachodzie nie ożywiają „orientalizmu” Edwarda Saida.
Lektury podstawowe:
• Arab Human Development Report 2009, UNDP, s. 1-16: http://www.arab- hdr.org/publications/other/ahdr/ahdr2009e.pdf
• T. Behr, P. Sasnal (eds.), “Still Awake: The Beginnings of Arab Democractic Change”, PISM, 2012.
• A. Hourani, “Historia Arabów”, Gdańsk, 2002 s. 441-451.
• P. Mason, “Skąd ten bunt? Nowe światowe rewolucje”, Warszawa, 2013, s. 25-48.
• P. Sasnal “The Pessoptimist’s Arab Revolution: A Mismatch Between Social Evolution and Political Revolution”, Insight Turkey, 14.4, 2012, s. 25-43.
Lektury uzupełniające:
• M.M. Aman, T.J. Jayroe, “ICT, Social Media, and the Arab Transition to Democracy: From Venting to Acting”, DOMES: Digest of Middle East Studies, Fall 2013, Vol. 22 No 2, s. 317-347
• T. Asad, “Formations of the Secular. Christianity, Islam, Modernity”, Stanford, 2003, s. 205-256.
• J. L. Esposito, “The Future of Islam”, Oxford, 2010.
• K. Górak-Sosnowska, K. Pachniak, (red.), “Bunt czy rewolucja? : przemiany na Bliskim Wschodzie po 2010 roku”, Ibidem, 2012.
• M. Pace, F. Cavatorta, “The Arab Uprisings in Theoretical Perspective – An Introduction”, Mediterranean Politics, July 2012, Vol. 17 No 2, s. 125-138.
• P. Sasnal, “Między stagnacją a stabilizacją. Stany Zjednoczone wobec społeczno-politycznych zmian w Afryce Północnej”, Sprawy Międzynarodowe, 2011; LXIV(3).
• B. Stora, “Le 89 arabe. Réflexions sur les révolutions en cours”, Stock, 2011.
• Tamimi, “Democracy in Islamic Political Thought”, 1997.
• Á. de Vasconcelos, “Listening to unfamiliar voices. The Arab Democratic Wave”, marzec 2012, http://www.iss.europa.eu/publications/detail/ article/listening-to-unfamiliar-voices-the-arab-democratic-wave/
• Whitaker, “What’s Really Wrong with the Middle East”, Saqi, 2009.
• J. Zdanowski, “Bliski Wschód 2011 : bunt czy rewolucja?”, AFM, 2011.
Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co tydzień, we wtorki, w godzinach 16.30–18.00, począwszy od 4 marca 2014.
Terminy spotkań:
2014 – 4.03, 18.03, 25.03; 1.04, 8.04, 15.04, 29.04; 6.05; 3.06.
Ze względu na dobór lektur uczestnicy i uczestniczki seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 5 lutego 2014.
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
dr Patrycja Sasnal – doktor nauk politycznych (UJ), magister arabistyki, stypendystka Fulbrighta w Paul H. Nitze School of Advanced International Studies (SAIS) na John Hopkins University; kierowniczka projektu Bliski Wschód i Afryka Północna w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych; autorka i redaktorka publikacji takich jak m.in. Polityka Stanów Zjednoczonych wobec aktorów w konflikcie arabsko-izraelskim: między Bushem a Obamą (2009) czy Still awake: the beginnings of Arab democratic change (2012); komentowała i analizowała wydarzenia międzynarodowe m.in. na łamach „Polityki”, „Gazety Wyborczej”, LeMonde.fr oraz EUObserver.