Prof. Bob Jessop: Economic Imaginaries and Economic Transformation

Wykład w ramach Instytutu Studiów Zaawansowanych.

Instytut Studiów Zaawansowanych | Economic Imaginaries and Economic Transformation
Wykład prof. Boba Jessopa

23 kwietnia, wtorek, godz. 18:00, Krytyka Polityczna, ul. Foksal 16, II p., Warszawa

Instytut Studiów Zaawansowanych zaprasza na wykład „Economic Imaginaries and Economic Transformation” prof. Boba Jessopa. 

W wykładzie przygotowanym dla Instytutu Studiów Zaawansowanych Bob Jessop, profesor socjologii Uniwersytetu Lancaster, zmierzy się z antropologiczną koncepcją kultury w badaniach rozwoju ekonomicznego i rozważy jej użyteczność. Bob Jessop opowiada się za innym podejściem do kultury i rozwoju, zaczerpniętym z „kulturowej ekonomii politycznej”. Akcentuje ona rolę tworzenia sensów jako elementu ekonomicznej analizy porównawczej i sugeruje, że rozwój zakłada raczej nieciągłą, jakościową zmianę niż ekspansję czysto liniową. Tworzenie sensów jest kluczowe dla naszej zdolności radzenia sobie w świecie, w tym także świecie gospodarczym. Można to dostrzec w słynnym dialogu pomiędzy kongresmenem Henry Waxmanem a Alanem Greenspanem, szefem amerykańskiej Rezerwy Federalnej, w trakcie przesłuchania przed komisją Kongresu:

Waxman: Czy nie sądzi Pan, że to właśnie ideologia popchnęła Pana do podjęcia decyzji, których teraz może Pan żałować?

Greenspan: Niech Pan pamięta, że ideologia to po prostu pewne ramy pojęciowe, dzięki którym człowiek radzi sobie z rzeczywistością. Każdy z nas ma ideologię, Pan też. Żeby żyć, potrzebuje Pan ideologii. Problem polega tylko na tym, czy opisuje ona rzeczywistość precyzyjnie… I chcę powiedzieć, że owszem, znalazłem w niej istotne błędy, choć nie wiem na ile istotne i trwałe. Faktem jest, że je znalazłem i jestem tym poważnie zakłopotany… Znalazłem błędy w modelu, który w postrzegałem jako zasadniczą strukturę funkcjonalną, określającą jak działa świat, by tam rzec (przesłuchanie z dnia 23 października 2008).

Przypomina to wcześniejszy komentarz Johna Maynarda Keynesa w jego Ogólnej teorii zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936). Pisał on, że idee ekonomistów i filozofów politycznych są o wiele potężniejsze niż się powszechnie uważa. Oczywiście, wpływ idei nie ogranicza się do ekonomistów i filozofów politycznych: jak zauważył Alan Greenspan, każdy potrzebuje pewnych ram pojęciowych, dzięki którym człowiek radzi sobie z rzeczywistością.

Podczas wykładu Bob Jessop rozwija te poglądy poprzez ideę wyobraźni ekonomicznej jako sposobu upraszczania gospodarczej kalkulacji, strategii gospodarczej oraz zarządzania. Pokazuje również, w jaki sposób kryzysy głęboko zaburzają dominujące wyobrażenia i inspirują debaty na temat najlepszych interpretacji kryzysu oraz tego, jak kryzysem zarządzać i go rozwiązać. Co więcej, jeśli kryzys zostaje zinterpretowany jako kryzys obecnego ustroju ekonomicznego, a nie tylko kryzys w jego ramach, może zainspirować poszukiwanie wyobrażeń alternatywnych. Dwa przykłady nowych wyobrażeń, jakie pojawiły się w trakcie kryzysu Fordowskiego reżimu masowej produkcji i konsumpcji w Ameryce Północnej i Europie Zachodniej lat 70. i 80. to gospodarka oparta na wiedzy oraz wzrost napędzany przez sektor finansowy. Co ciekawe, o ile gospodarka oparta na wiedzy została szeroko zaakceptowana w gospodarczych kręgach decydenckich, to właśnie reżim dominacji finansów stał się dominujący i spowodował ostatni kryzys.

Wykład kończy się refleksją na temat alternatywnej wyobraźni ekonomicznej, która bazowałaby po części na gospodarce opartej na wiedzy, ale uznawałaby zarazem ograniczenia reżimu wzrostu. Gospodarcza i polityczna transformacja, której wizję kreśli, czerpie z idei społeczeństwa opartego na mądrości.

Profesor Jessop przyjeżdza do Polski na zaproszenie Instytutu Studiów Zaawansowanych i będzie gościem specjalnym seminarium prof. Jerzego Hausnera Kultura i rozwój.

Wykład w języku angielskim. 

Prof. Bob JESSOP – profesor socjologii na Uniwersytecie w Lancaster, zajmuje się teorią państwa oraz ekonomią polityczną.
http://www.lancs.ac.uk/fass/sociology/profiles/Bob-Jessop/

Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego oraz przy wsparciu finansowym Open Society Foundations.