Podstawy polityki gospodarczej: ujęcie ekonomii post-keynesowskiej

Celem seminarium jest zapoznanie jego uczestników z dorobkiem ekonomii post-keynesowskiej, czerpiącej dziś w nie mniejszym stopniu z teorii Michała Kaleckiego i alternatywnej w stosunku do ekonomii głównego nurtu.

Przedmiotem zajęć w ich części I i podstawowej (7 spotkań) będzie analiza samej zasady efektywnego popytu oraz podstawowych założeń makro- i mikroekonomicznych, na których teoria efektywnego popytu się opiera, dalej analiza czynników wyznaczających strukturę podziału produktu narodowego i jego dynamikę w bardzo uproszczonym modelu gospodarki, następie w modelu obejmującym sektor publiczny, i w końcu w modelu gospodarki otwartej z sektorem publicznym. W drugiej części zajęć teoria ta zostanie wykorzystana dla analizy wybranych zagadnień szczegółowych, takich jak: (i) ujęcia kwestii długu publicznego i finansowania wydatków publicznych we współczesnej, funkcjonalnej teorii pieniądza, (ii) czy rzeczywiście sztywne płace są źródłem bezrobocia oraz (iii) źródła kryzysu strefy euro i wnioski dla Polski.

Zajęcia będą poprzedzone wykładem inauguracyjnym, przedstawionym przez zaproszonego gościa, który spróbuje odpowiedzieć na pytanie dlaczego kryzys finansowy zaskoczył świat i jakie stąd wyciągnięto wnioski ? Ponadto w pierwszym i drugim bloku tematycznym odbędzie się wykład gościnny związany z tematyką tych bloków, po którym prowadzący seminarium wraz z uczestnikami seminarium odbędą dyskusję nad tezami wykładu.

Ostatnie zajęcia będą poświęcone podsumowaniu zajęć, sesji pytań i odpowiedzi oraz zaliczeniu.

Uczestnicy seminarium powinni mieć w zasadzie ukończone studia magisterskie z dziedziny ekonomii, a w szczególności posiadać dostateczną wiedzę w zakresie podstaw makroekonomii; także dysponować dostatecznym czasem na intensywne lektury. Co do lektur, prowadzący seminarium przyjmują, że jego uczestnicy znają odpowiednie lektury ekonomii głównego nurtu, wobec czego przedstawiony dalej spis lektur obejmuje wyłącznie pozycje ekonomii keynesowekiej i post-keynesowskiej. Pozycje wytłuszczone w spisie można traktować jako obowiązkowe.

Seminarium składa się z 13 spotkań – 9 seminariów i 4 wykłady gościnne.

Wykład inauguracyjny:

Prof. Martin Riese, Associate Profesor (em.), Departament of Economics, Johannes Kepler University, Linz
Temat: Why the 2007-201? financial and economic crises surprised the mainstream economists and what conclusions should be drawn from this?

Zalecana literatura:

• Paul Krugman, How did Economists get it so wrong?, The New York Times, September 2, 2009, http://www.nytimes.com/2009/09/06/magazine/06Economic-t.html?pagewanted=all&_r=0 ; polski przekład: Gazeta Wyborcza 01 11 2009, http://wyborcza.pl/1,97559,7205970,Dlaczego_ekonomisci_niczego_nie_zrozumieli_.html .
• James K. Galbraith, Who are these economists, anyway? The NEA Higher Education Journal, Fall 2009, http://www.nea.org/assets/docs/HE/TA09EconomistGalbraith.pdf .
• Dirk J. Bezemer, “No one saw this coming”: Understanding financial Crisis through accounting models, MPRA, 16 June 2009, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/15892/1/MPRA_paper_15892.pdf .
• Paul Krugman, A Dark Age of Macroeconomics, The New York Times, 27 Jan. 2009, http://krugman.blogs.nytimes.com/2009/01/27/a-dark-age-of-macroeconomics-wonkish/
• Robert Solow, What is the current state of economic Science? Ludwig von Mises Institute, 22 December 2010, http://mises.org/daily/4886 .

Blok tematyczny I: Podstawy teorii efektywnego popytu

• Zasada efektywnego popytu i podstawowe założenia makro i mikro-ekonomiczne

Zalecana literatura:

• Kazimierz Łaski, Mity i rzeczywistość w polityce gospodarczej i w nauczaniu ekonomii, Warszawa 2009, r. 1.
• Jerzy Osiatyński, Finanse publiczne: ekonomia i polityka, WN PWN, Warszawa 2006, r. 3.2 i 3.3.
• Jerzy Osiatyński , ‘Spór o podstawy polityki gospodarczej, Rzeczpospolita, 15 i 22 lutego 2008: http://www.rp.pl/artykul/93030.html?p=1 oraz http://www.rp.pl/artykul/96505.html?print=tak&p=0 .
• Georg A. Ackerlof, ‘The Missing Motivation i n Macroeconomics”, American Economic Review, 2007, nr 1; https://docs.google.com/gview?url=http://www.aeaweb.org/annual_mtg_papers/2007/0106_1640_0101.pdf&chrome=true
• Czynniki określające zyski, PKB i zatrudnienie w gospodarce zamkniętej bez sektora publicznego
• Czynniki określające zyski, PKB i zatrudnienie w gospodarce zamkniętej z sektorem publicznym, w tym:
  – Mity związane z deficytem budżetowym i długiem publicznym
  – Zagadnienia systemu zabezpieczeń emerytalnych
• Gospodarka otwarta

Zalecana literatura do tematów 2-4:

• Kazimierz Łaski, Mity i rzeczywistość w polityce gospodarczej i w nauczaniu ekonomii, ed. cit., r. 2-4
• Michał Kalecki, Teoria dynamiki gospodarczej, Warszawa 1954/1980, cz. 1, 2 i 4.
• Amit Bhaduri, Makroekonomiczna teoria dynamiki produkcji towarowej, Warszawa1994, r. II i V.
• Sawyer Malcoml, 2010, “Progressive approaches to budget deficits”, w: Torsten Niechoj i in. (red.), Stabilizing an Unequal Economy?, Metropolis, Marburg; zob też http://www.boeckler.de/pdf/v_2010_10_25_sawyer.pdf .
• Mitchell Bill – billy blog, 2012, Introducinmg Economic Dynamics, http://bilbo.economicoutlook.net/blog/?p=20509
• Joseph E. Stiglitz, Inequality: of the 1%, by the 1%, for the 1%, Vanity Fair, http://www.vanityfair.com/society/features/2011/05/top-one-percent-201105
• Edward N. Wolff and Ajit Zacharias, Wealth and Economic Inequality: Who’s at the Top of the Economic Ladder?, The Levy Institute of Economics, http://www.levyinstitute.org/pubs/limew1206.pdf .
• Robert H. Wade, Return of Industrial Policy?, International Review of Applied Economics, vol. 26, nr. 2, 2012, http://www.neweconomicthinking.org/14April2011/Presentations/Robert%20Wade%20paper.pdf
• Dani Rodrick, Industrial Policy for Twenty-First Century, UNIDO 2004, http://www.hks.harvard.edu/fs/drodrik/Research%20papers/UNIDOSep.pdf .
• Dani Rodrick, The Return to Industrial Policy, Project Sindicate 2010, http://www.project-syndicate.org/commentary/the-return-of-industrial-policy .

Wykład gościnny:

Prof. Jan Kregel, Professor of Finance and Development at Tallinn University of Technology
Temat: Alternative theories of money

Blok tematyczny II: Wybrane zagadnienia szczególne

1. Współczesna teoria pieniądza i finansowanie długu publicznego
   Do tego tematu wykład gościnny:
   Prof. Robert H. Wade Temat: The return of industrial policy?

Zalecana literatura:

• Abba Lerner, 1943/1983, “Functional Finance and the Federal Debet”, w: D. C. Colander (red.), 1983, Selected Economic Writings of Abba Lerner, University Press, New York; http://cas.umkc.edu/economics/people/facultyPages/wray/courses/Econ%20601/readings/lerner%20functional%20finance.pdf
• Bill Mitchell, Debt, Deficits, and Modern Monetary Theory, Interview by Winston Gee, Harvard International Review, October 16, 2011, http://hir.harvard.edu/debt-deficits-and-modern-monetary-theory
• Paul Davidson, Rozwiązanie Keynesa: droga do globalnek koniunktury gospodarczej, Warszawa 2012, r. 5.
• Ralph S. Musgrave 2010, “Government Borrowing is nearly pointless where Government Issues its own Currency”, Munich Personal Archive Paper, nr 23785, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/20057/1/GovtBorrow.docx.pdf (dostęp 13 lipca 2012).
• Ralph S.Musgrave, 2011, Monetary and fiscal Policy should be merged, which in turn changes the role of central banks”, Munich Personal RePEc Archive, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/30521/ MPRA Paper No. 30521, posted 26. April 2011.
• Randall Wray, “Understanding Modern Money. The Key to Full Employment and Price Stability”, Chapter 7: The Logic of  the Taxes-Drive-Money View, Edward  Elgar 1998, strony 155-176.
• Scott Fullwiler, Stephanie Kelton, L. Randall Wray, “Modern Money Theory: A Response to Critics”, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2008542 (dostęp 31 10 2012).

2. Czy sztywne płace są źródłem bezrobocia?

Zalecana literatura:

• Michał Kalecki, „Płace nominalne i realne”, cz. I, w Michał Kalecki Dzieła, t. 2, Warszawa 1980.
• Michał Kalecki, „Polityczne aspekty pełnego zatrudnienia”, w: Michał Kalecki, Dzieła, t. 1. Warszawa 1979.
• Michał Kalecki, „Trzy drogi do pełnego zatrudnienia”, w: Michał Kalecki, Dzieła, t. 1. Warszawa 1979.
• Jerzy Osiatyński, „Are Rigid Wages the Cause of Unemployment”, w przygotowaniu do druku.

3. Kryzys obszaru euro w warunkach gospodarki globalnej – konsekwencje dla Polski 
Wykład gościnny:
Prof. Heiner Flassbeck, Director, Departament on Globalization and Development Strategies, UNCTAD
Temat: The euro crisis and the future of the European Union

Zalecana literatura:

• Kazimierz Łaski i Leon Podkaminwer, 2012, „The basic paradigms of EU economic policy-making need to be changed”, Cambridge Journal of Economics, vol. 36, nr 1.
• Heiner Flassbeck, 2007, “Wage Divergencies in Euroland: Explosive in the Making”, w: J. Bilbow I A. Terzi (red.), Euroland and the World Economy: Global Player or Global Drag, Londyn, Palgrave Macmillan.
• Kazimierz Łaski, 2011, Strukturalne przyczyny kryzysu finansów publicznych w Unii Europejskiej oraz w Unii Gospodarczej i Walutowej, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, „Studia Ekonomiczne”, nr 1.
• Kazimierz Łaski i Jerzy Osiatyński, Konsolidacja finansów publicznych a kryzys strefy Euro, w przygotowaniu do druku.
• Thomas Palley, The euro lacks a government banker, not a lender of last resort, Financial Times: Economists’ Forum, 09 12 2011, http://www.thomaspalley.com/?p=197#more-197
• Eckhard Hein, Achim Truger, Till von Treeck The European Financial and Economic Crisis: Alternative Solutions from a (Post-) Keynesian Perspective , IMK Working Paper 9/2011, July 11, http://www.boeckler.de/pdf/p_imk_wp_9_2011.pdf