W szerszym, czteroosobowym gronie, pragniemy w tym roku poszerzyć formułę wykładów i zaprosić bezpośrednio do rozmowy o muzyce popularnej i wizualności. W tym celu proponujemy jako temat konkretny czas i konkretne miejsce – Polskę lat 80. Zapraszamy na cykl naprzemiennych wykładów w ramach Uniwersytetu Krytycznego oraz otwartych seminariów Instytutu Studiów Zaawansowanych, na temat tego jak brzmiała i wyglądała muzyka popularna ostatniej dekady PRL-u oraz jakie miało to społeczne konsekwencje. Na wykładach będziemy przedstawiać nasze interpretacje różnych aspektów muzyki popularnej lat 80-tych w Polsce, natomiast podczas seminariów mamy nadzieję poddać je wspólnej, pogłębionej, krytycznej analizie wychodząc od szeregu tekstów teoretycznych.
SEMESTR ZIMOWY:
1: „Retromania na peryferiach”
wykład: 1 X, seminarium: 16 X
Lektura: Simon Reynolds, „Retromania” (fragmenty)
Retromania w PRL: zwrot w przeszłość jakich tradycji? Retromania a czasowe przesunięcie w kulturowych przemianach muzyki popularnej w angojęzycznym centrum oraz w PRL.
2: „Swojskie czy obce?”
wykład: 29 X, seminarium: 13 XI
Lektura: Michel Moffesolli „Czas plemion” (fragmenty)
Plemienny rys kultury alternatywnej lat 80. oraz punkrocka.
3: „Centralizacja i lokalność”
wykład: 26 XI, seminarium: 11 XII
Lektury: Jakub Michalak „Nie będę wisiał ukrzyżowany” (fragmenty); Przemysław Czapliński „Powrót centrali: literatura w nowej rzeczywistości” (fragmenty)
Dyskusja nad tym, w jakiej mierze kultura tworzona przez muzykę popularną w latach 80. miała charakter scentralizowany, czy też zdecentralizowany, a także jak te dwie tendencje się uzupełniały. Jaki miało to wpływ oraz przełożenie na tworzenie zbiorowych tożsamości w tamtej dekadzie.
4: „Instytucje i obiegi”
wykład: 7 I, seminarium: 22 I
Lektury: James Clifford „Kłopoty z kulturą” (fragmenty); Wendy Fonarow „The Spatial Organization of Indie Music Gig”
Ruch pomiędzy różnymi obiegami oraz instytucjami. Kursowanie tekstów kultury, krążenie publiczności.
5: „Sugarmani PRL-u”
wykład: 4 II, seminarium: 19 II
Lektury: Arjun Appadurai „Nowoczesność bez granic” (fragmenty); Paul E. Willis „Culture, institution, differentiation”
Na jakie potrzeby odpowiadali „Sugarmani PRL-u”? Co spowodowało, że to ci konkretni wykonawcy zrobili karierę w Polsce, a inni byli nieznani, bądź zapomniani?
SEMESTR LETNI:
6. „Strategie identyfikacji”
wykład: 4 III, seminarium: 19 III
lektury: Jarocin w obiektywie bezpieki, Krzysztof Lesiakowski, Paweł Perzyna i Tomasz Toborek, (fragmenty); Simon Frith, Sceniczne rytuały (fragmenty)
Wizualne, performatywne sposoby komunikacji pomiędzy członkami subkultur oraz między wykonawcami a fanami. W jaki sposób muzycy komunikowali się podczas koncertów z widownią, co oznaczały wizualne kody stosowane przez Maanam, Republikę, czy KAT.
Kto był w stanie czytać wizualne kody członków polskich subkultur lat 80tych? Jakie rządziły nimi zasady?
7. „Gender”
wykład: 1 IV, seminarium: 16 IV
lektury: Judith Butler – Gender is burning: dylematy przywłaszczenia i subwersji Simon Reynolds, Joy Press – Sex Revolts (fragmenty)
Gry z tożsamością płciową w polskiej muzyce rozrywkowej lat 80tych. Feminizacja mainstreamu oraz „męskość” muzyki „niezależnej”. Rola silnych kobiecych postaci (Izabela Trojanowska, Małgorzata Ostrowska, Beata Kozidrak itd.). „Punk” oraz „punkówa” jako dwa odrębne fenomeny.
Performowanie tożsamości płciowej na scenie oraz w innych obszarach muzyki popularnej. Wiązanie tożsamości płciowych z kluczowymi kategoriami dyskursów opisujących muzykę popularną omawianej dekady.
8. „Aspiracje”
wykład: 29 IV, seminarium: 14 V
lektura: Pierre Bourdieu Dystynkcja (fragmenty)
Różne mierniki uznania / sukcesu dla wykonawców polskiej muzyki popularnej w latach 80tych. Plebiscyty, konkursy, nagrody, nobilitacje. Sposoby budowania kariery oraz mierzenia popularności. Sposoby opisu uznania dla muzyków niezainteresowanych sukcesem medialnym/komercyjnym.
Różne rodzaje aspiracji oraz sposobów osiągania sukcesu w kontekście pojęcia habitusu.
9. „(Nie)Pamięć o ejtisach”
wykład: 27 V, seminarium 11 VI
lektury: George Lipsitz, Time Passages: Collective Memory and American Popular Culture (fragmenty)
Współczesna pamięć o polskiej muzyce popularnej lat 80tych. Nurty doceniane, wyszydzane, rehabilitowane, zapomniane. Polityka historyczna i pamięć kulturze popularnej – paradygmat oporu, nostalgia, revivale.
Pamięć zbiorowa w dobie popkultury, oraz zbiorowa pamięć o popkulturze w dobie postmodernistycznej kultury pamięci.
Informacje dla studentów i studentek:
Wykłady w cyklu są otwarte dla publiczności i odbywają się we wtorki o godz. 19.00, w następujących terminach:
W semestrze zimowym:
2013: 1, 29 X, 26 XI
2014: 7 I, 4 II
W semestrze letnim:
2014: 4 III; 1, 29 IV; 27 V.
Na seminarium obowiązują zapisy, osoby zainteresowane prosimy o wypełnienie formularza zgłoszeniowego.
Seminarium spotyka się w środy, w godzinach 19.00– 20.30 w następujących terminach:
W semestrze zimowym:
2013: 16 X, 13 XI, 11 XII
2014: 22 I, 19 II
W semestrze letnim:
2014: 19 III; 16 IV; 14 V; 11 VI.
Ze względu na dobór lektur uczestnicy seminarium powinni znać język angielski
na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl
Termin naboru mija 29 września 2013.
Liczba miejsc ograniczona. Udział w seminarium jest bezpłatny.
Natalia GRĄDZKA – doktorantka w Zakładzie Filmu i Kultury Wizualnej Instytu Kultury Polskiej UW, absolwentka UW, L’Université Paris-IV Sorbonne i Collegium Civitas. Połowa duetu djskiego Miłość na Melanżu grającego na imprezach piosenki z lat 80.
Antoni MICHNIK – historyk kultury, absolwent Instytutu Historii Sztuki UW, student Kolegium MISH UW. Członek-założyciel Grupy ETC, współpracownik Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Publikował między innymi w „Zeszytach Literackich”, „Kwartalniku Filmowym”, „Kontekstach”, „Glissandzie”. Zajmuje się przede wszystkim kręgiem kultury niemieckiej oraz związkami muzyki z wizualnością (muzyką popularną, awangardami, kinem).
Klaudia RACHUBIŃSKA – absolwentka Wydziału Psychologii UW, doktorantka Instytutu Kultury Polskiej UW, członkini Grupy ETC; zajmuje się problematyką ciała w kulturze, strategiami wizualnego konstruowania tożsamości, psychoanalizą kultury, myślą feministyczną drugiej i trzeciej fali. Do jej zainteresowań należą także związki między muzyką a wizualnością, intermedialność w sztuce współczesnej, performance i sztuki performatywne oraz działania neoawangardowego ruchu Fluxus.
Xawery STAŃCZYK – doktorant w Instytucie Kultury Polskiej UW, gdzie przygotowuje rozprawę na temat kultury alternatywnej w Polsce w latach 1978-1996. Ukończył kulturoznawstwo w Instytucie Kultury Polskiej UW i socjologię w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW, w ramach programu MOST studiował też filmoznawstwo w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Interesuje się kulturą alternatywną, ruchami społecznymi, sztuką współczesną i przestrzenią miejską; społecznik, członek stowarzyszenia Miasto Moje A W Nim. W latach 2010-2012 członek redakcji „Res Publiki Nowej”, publikował m.in. w „Kulturze Współczesnej”, „Arteonie”, „Res Publice Nowej”, „op. cit.,”, „Barbarzyńcy”, „Didaskaliach”, „Lampie”, „Kulturze Liberalnej”, „Wyspie” „Przekroju” oraz w tomach zbiorowych. Ostatnio nakładem wydawnictwa Lampa i Iskra Boża ukazał się jego tomik poetycki Skarb piratów.