Prawo powinno być czynnikiem budowy zaufania w społeczeństwie. W rzeczywistości często działa w tym zakresie kontrproduktywnie. Jedną z przyczyn jest to, że społeczny obraz i wiedza o zjawiskach prawnych (treść, znaczenie, struktura prawa, sposób jego działania, komplementarność z innymi zjawiskami jest kształtowany medialnie oraz politycznie (manipulacja) w fałszywy sposób (świadomie lub nieświadomie).
Celem seminarium (przeznaczonego dla słuchaczy o wyższym wykształceniu, niekoniecznie prawniczym) będzie prostowanie tych przekłamań i manipulacji na podstawie rzetelnej, kompleksowej wiedzy prawoznawczej. Budowanie przekonania o złożoności działania prawa (destrukcja przekonania, że wszystko załatwia kolejna zmiana przepisów) jego wieloaspektowości. Seminarium ma służyć budowie umiejętności rudymentów analizy zjawisk prawnych u słuchaczy. Przekazywanie wiedzy przez prowadzącego nie ma mieć charakteru wykładu, lecz kierowania nauką praktycznej analizy przez dostarczanie do niej narzędzi i tego, gdzie trzeba ich szukać.
Metoda kazusowa: omawianie wybranych, głośnych „przypadków dnia” – z perspektywy zawartości w nich problematyki prawnej, ujętej niemedialnie i niezmanipulowanej doraźnym przekazem politycznym. Wybór przypadków zależy od tego, jakie są aktualia i co wybiorą słuchacze. Prowadzący ma oczywiście zawsze przygotować kazusy awaryjne: to co, z bieżących aktualiów zawiera interesujący „wsad prawny”, a co nie budzi zainteresowania mediów albo słuchaczy przy dokonywaniu wyboru.
Zorientowanie tematyki seminarium na aktualia powoduje, że nie można z góry podać tematu poszczególnych zajęć. Słuchacze wcześniej proponują prowadzącemu tematy, wspólnie dokonuje się wyboru, prowadzący „zadaje” lekturę i na następnych zajęciach omawia wybrane przypadki.
Przykładowo:
– eliminacja sportowego klubu Legia z rozgrywek piłkarskich mogłaby być kazusem do omówienia spraw: potrzeby proporcjonalności sankcji w prawie; celu sankcji; refleksji nad formalizmem prawa; zjawisko posłuszeństwa prawu, legitymizacja decyzji rozstrzygającej (siła czy racja), odwołanie od wyroku w prawie (zmiana rozstrzygnięcia, zmiana zasad rozstrzygania), „moralności Kalego” w prawie;
– wypowiedź rzecznika prasowego episkopatu, że odpowiedzialność odszkodowawcza kościoła za wypadki pedofilii księży oznaczałaby wprowadzenie odpowiedzialności zbiorowej mogłaby służyć jako powód do omówienia ewolucji zasad odpowiedzialności odszkodowawczej władzy (świeckiej i duchownej) za szkody wyrządzone przez jej funkcjonariuszy (mechanizmy i sens odpowiedzialności osób prawnych za osobę trzecią; dysfunkcje tej odpowiedzialności, falsyfikacja tezy o traktowaniu takiej odpowiedzialności jako „odpowiedzialności zbiorowej”).
Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co 2 tygodnie, w czwartki, w godzinach 16.30–18.30, począwszy od 16 października 2014.
Terminy spotkań:
2014: 16.10, 30.10, 13.11, 27.11, 11.12;
2015: 8.01, 22.01.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl.
Termin naboru mija 2 października 2014.
Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.
prof. dr Ewa Łętowska – profesor nauk prawnych (Instytut Nauk Prawnych PAN), specjalistka ds. prawa cywilnego i konstytucyjnego; pierwsza polska Rzeczniczka Praw Obywatelskich (1987-1992), sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego (1999-2002) oraz Trybunału Konstytucyjnego (2002-2011); autorka wielu podręczników, prac naukowych i książek popularyzatorskich, m. in: Podstawy prawa cywilnego (1993), Po co ludziom konstytucja (1994), Prawo umów konsumenckich (1999), Rzeźbienie państwa prawa (2012), O prawie i mitach (2013).