dr Andrzej Franaszek

Herbert jako poeta i eseista

Zbigniew Herbert – twórca postaci Pana Cogito, wybitny poeta z pokolenia Białoszewskiego, Różewicza i Szymborskiej, podróżnik, autor esejów, a przede wszystkim wierszy, które przed trzydziestu laty znali i cytowali „wszyscy” – „Przesłania Pana Cogito” czy „Potęgi smaku”. Ale też uczestnik gwałtownych polemik z Czesławem Miłoszem i rozliczeń z postawami twórców w okresie stalinowskim, sędzia, wystawiający jednoznaczne oceny, w latach 90. pisarz wykorzystywany jako „wieszcz” przez prawicę.

Akademik, spadkobierca „mitu śródziemnomorskiego” czy też twórca silnie zaangażowany politycznie? Moralny rygorysta czy raczej esteta, pielgrzymujący przez sale muzealne – do obrazów Vermeera lub Fra Angelico? Klasyk skupiający się na klarowności, prostocie przekazu, czy raczej autor frapujących próz poetyckich, rządzących się prawami nieposkromionej wyobraźni? Doskonale znany czytelnikom anglo- i niemieckojęzycznym laureat światowych nagród, czy może twórca niedoceniony, w późnych latach – nieczytany?

Przeczytajmy Herberta raz jeszcze – od początku i bez uprzedzeń. Sprawdźmy, czy jego poetycka oraz eseistyczna twórczość przetrwały próbę czasu. Dowiedzmy się, które z jego oblicz jest dla nas najważniejsze. Przyjrzyjmy się także jego życiu – próbując rekonstruować biografię…

Bibliografia podmiotowa
(w czasie zajęć dokonamy wyboru konkretnych wierszy, esejów, listów…)

Zbigniew Herbert, Wiersze zebrane, oprac. edytorskie Ryszard Krynicki, Wydawnictwo a5, Kraków 2008.
Zbigniew Herbert, Utwory rozproszone (Rekonesans), wybór i oprac. edytorskie Ryszard Krynicki, Wydawnictwo a5, Kraków 2011.
Zbigniew Herbert, Bajki, oprac. Ryszard Krynicki, Wydawnictwo a5, Kraków 2009.
Zbigniew Herbert, Barbarzyńca w ogrodzie, Czytelnik, Warszawa 1962.
Zbigniew Herbert, Martwa natura z wędzidłem, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1993.
Zbigniew Herbert, Labirynt nad morzem, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2000.
Zbigniew Herbert, Król mrówek, Wydawnictwo a5, Kraków 2001.
Zbigniew Herbert, Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2001.
Zbigniew Herbert, „Mistrz z Delft” i inne utwory odnalezione, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2008.
Zbigniew Herbert, Herbert nieznany. Rozmowy, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2008.
Zbigniew Herbert, Stanisław Barańczak, Korespondencja (1972-1996), Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2005.
Zbigniew Herbert, Henryk Elzenberg, Korespondencja, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2002.
Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Korespondencja, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2006.

Bibliografia przedmiotowa
(w czasie zajęć dokonamy wyboru konkretnych szkiców…)

Stanisław Barańczak, Uciekinier z utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, War-szawa 2001.
Czytanie Herberta, pod red. Przemysława Czaplińskiego, Piotra Śliwińskiego, Ewy Wiegandt, Wydawnictwo WiS, Poznań 1995.
Andrzej Franaszek, Ciemne źródło. (O twórczości Zbigniewa Herberta), Wydawnictwo Znak, Kraków 2008.
Poznawanie Herberta, wybór i wstęp Andrzej Franaszek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
Poznawanie Herberta, t. 2, wybór i wstęp Andrzej Franaszek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
Upór i trwanie. Wspomnienia o Zbigniewie Herbercie, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000.
Julian Kornhauser, Uśmiech Sfinksa. O poezji Zbigniewa Herberta, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Jacek Łukasiewicz, Herbert, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.
Twórczość Zbigniewa Herbert. Studia, red. Marzena Woźniak-Łabieniec, Jerzy Wiśniewski, Universitas, Kraków  2001.
Joanna Siedlecka, Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002.
Portret z początku wieku. Twórczość Zbigniewa Herberta – kontynuacje i rewizje, studia pod red. Wojciecha Ligęzy przy współudziale Magdaleny Cichej, Lublin 2005.
Mateusz Antoniuk, Otwieranie głosu. Studium o wczesnej twórczości Zbigniewa Herberta (do roku 1957), Wydawnic-two Platan, Kraków 2009.
Poeci czytają Herberta, zebrał i opracował Andrzej Franaszek, Wydawnictwo a5, Kraków 2009.

Informacje dla studentek i studentów:
Seminarium odbywa się co dwa tygodnie, w czwartki, w godzinach 18.00–19.30, począwszy od 17 października 2013.

Seminarium roczne, terminy spotkań w semestrze zimowym:
2013: 
17, 31 X; 14, 28 XI, 12 XII;
2014: 
9, 23 I.

Terminy spotkań w semestrze letnim:
2014:
27 II; 13, 27 III; 10, 24 IV; 8, 22 V; 5 VI.

Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl. 
Termin naboru mija 29 września 2013. Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.

dr Andrzej FRANASZEK (1971) – historyk literatury i krytyk literacki, redaktor działu kultury w „Tygodniku Powszechnym”, adiunkt w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Autor książki „Miłosz. Biografia” (Wydawnictwo Znak, 2011), za którą otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich, Nagrodę Nike Czytelników „Gazety Wyborczej”, Nagrodę im. Kazimierza Wyki oraz Nagrodę Ministra Kultury i Edukacji Narodowej. Jest autorem także m.in. prac „Ciemne źródło. Esej o cierpieniu w twórczości Zbigniewa Herberta” (nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 1999 r., wydanie II: Znak 2008) oraz „Przepustka z piekła. 44 szkice o literaturze i przygodach duszy” (Znak 2010), licznych szkiców, a także scenariuszy filmów dokumentalnych.