Seminaria Instytutu Krytyki Politycznej

Kultura i rozwój

W warunkach cywilizacji informacyjnej nie da się oddzielić rozwoju gospodarczego od społecznego – oba aspekty przenikają się i wzajemnie wzmacniają. Rośnie przy tym znaczenie czynnika, jakim dla odkrywania, wykorzystywania, waloryzowania i pomnażania zasobów jest kultura – jedna z „miękkich” odmian kapitału, osadzona w relacjach społecznych, a zarazem kluczowa dla podtrzymania stabilnej i zrównoważonej dynamiki rozwoju. Niezbędna do niego jest zdolność przetwarzania zakumulowanych przez poprzednie pokolenia kapitałów – dziedzictwa – w sposób twórczy, a zatem podmiotowy. Komunikacyjny, a zarazem zbiorowy charakter tego procesu oznacza zarazem konieczność współdziałania wielu różnych podmiotów. Wszystko to oznacza, po pierwsze, konieczność potraktowania kultury – kluczowego zasobu rozwojowego – jako przysługującego człowiekowi w charakterze jednego z praw człowieka; po drugie, potrzebę stworzenia inteligentnych sieci koordynacji działań zbiorowych.
Seminarium poświęcone tym zagadnieniom jest dwujęzyczne – polsko- oraz angielskojęzyczne; na każdych zajęciach prezentowany jest referat przygotowany przez jednego z uczestników, do którego uwagi przedstawiają dwaj wyznaczeni komentatorzy. Autor referatu jest zobowiązany dostarczyć jego pisemną wersję z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Po uzyskaniu pozytywnych recenzji, referaty zostaną opublikowane w specjalnym tomie; raz w roku najlepsze teksty z seminarium zostaną zaprezentowane na międzynarodowej konferencji.

  1. W cywilizacji informacyjnej (poprzemysłowej) nie ma sensu rozdzielanie rozwoju gospodarczego i rozwoju społecznego. Dzisiaj nie chodzi już tylko o to, aby dostrzec, że jeden wpływa na drugi. Sedno w tym, aby przyjąć, że jeden jest drugim: jeśli rozwój nie jest społeczny, to nie jest też gospodarczy – i odwrotnie.
  2. Rozwój dokonuje się za sprawą przenikania się i wzmacniania się tego, co ekonomiczne i społeczne, materialne i duchowe, twarde i miękkie.
  3. Wpływu kultury na rozwój terytorialny (np. województwa czy miasta) nie należy sprowadzać do kwestii promocji i zewnętrznej atrakcyjności, czyli do zagadnienia przyciągania dodatkowych zasobów: inwestorów, kapitału turystów czy nowych rezydentów. O wiele ważniejsze jest dostrzeżenie jej znaczenia dla odkrywania, wykorzystywania, waloryzowania i pomnażania własnych zasobów.
  4. Głównym kryterium rozwoju nie jest poziom czy dynamika tworzonego PKB, lecz szeroko ujmowana jakość życia mieszkańców.
  5. Kluczem do zrozumienia istoty rozwoju jest kategoria „podtrzymywalności” (sustainability). Ponieważ w Polsce źle tłumaczymy i rozumiemy to pojęcie, ważne jest, aby pokreślić, że nie idzie w tym przypadku o równowagę, ale o zmianę. Jeżeli w odniesieniu do równowagi rozwój ma mieć sensowną konotację, to idzie nie o równowagę a równoważenie, nie o stałość, stabilizację a stabilność.
  6. Rozwój wynika z efektywnego wykorzystania różnych kapitałów – twardych i miękkich. Współcześnie rola tych drugich – czyli kapitału: ludzkiego, intelektualnego, społecznego i kulturowego – rośnie.
  7. To oznacza, że coraz większej wagi nabiera kapitał, który jest w ludziach i jest osadzony w relacjach społecznych (kapitały miękkie) w stosunku do kapitałów (twardych), którymi ludzie mogą i potrafią się posłużyć (np. kapitał finansowy).
  8. Dziedzictwo jest zakumulowanym przez wcześniejsze pokolenia zasobem kapitałów.
  9. Aby móc włączyć te zakumulowane kapitały w rozwój, niezbędna jest tożsamość, ale rozumiana jako podmiotowość. Rzecz nie tylko w tym, kim się jest, z czego się wyrasta i co się posiada, ale także w tym, do czego się dąży, co się chce osiągnąć.
  10. Pożytkowanie dziedzictwa wymaga interpretacji i kreatywności, jest nie tylko jego poznawaniem i chronieniem, ale jego waloryzowaniem i uzupełnianiem. Rozwój to twórcze przeobrażenie własnego dziedzictwa.
  11. Prawo do kultury to prawo do rozwoju i powinno być traktowane jako jedno z podstawowych, konstytucyjnych praw człowieka.
  12. Z tego prawa może faktycznie skorzystać tylko jednostka lub zbiorowość autonomiczna i kreatywna. Tym samym, samo legislacyjne ustanowienie prawa do kultury jest zdecydowanie niewystarczające.
  13. Nowoczesny rozwój to proces, w którym popyt generuje podaż (stąd znaczenie edukacji kulturalnej), ale też podaż tworzy popyt (stąd znaczenie wolnego Internetu).
  14. Rozwój wiąże się ze zmianą technologiczną. Technologie jednak nie zapewniają rozwoju. Czasami mogą go blokować. Technologie jedynie umożliwiają rozwój, który dokonuje się za sprawą komunikacji i współdziałania wielu różnych podmiotów. Sieci koordynacji działań są społecznym interfejsem i katalizatorem rozwoju.
  15. Dla rozwoju niezbędne są inteligentne sieci koordynacji działań zbiorowych, czyli takie, które generują wiedzę społeczną.
 
Program II semestru 2012/2013
 
Prezentacje (wstępny plan):
19.02 – Wojciech Spirewski (seminarzysta): Inne światy – inne drogi rozwoju. Kultura czy polityka?
26.02 – Jakub Gradziuk (seminarzysta): Moje Boisko Orlik 2012 jako czynnik rozwoju lokalnego
12.03 – dr Agata Siwiak (niezależna kuratorka i producentka, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),  Agata Grenda (dyr. Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego): Projekt Wielkopolska: Rewolucje. Sztuka partycypacyjna i polityka kulturalna
19.03 – Natalia Karczewska (seminarzystka): Dobra intelektualne: prawa autorskie a prawo dostępu do wiedzy / Koreferat: Aleksander Szymański
9.04 – Magdalena Materna (Open Art Projects): Otwock
16.04 – Jacek Weichert (seminarzysta): W poszukiwaniu straconego czytelnika. Rynek książki w dobie cyfrowej rewolucji 
23.04 – prof. Bob Jessop (Lancaster University): Culture and Development: or Imaginaries and Differential Accumulation. Uwaga: wykład odbędzie się wyjątkowo o godz. 18.00
7.05 – Marcin Beme (założyciel firmy Audioteka S.A.): Audioteka
14.05 – Aleksander Pałasiński (seminarzysta):  Interakcje artystyczne w miejscu pracy
21.05 – dr Tomasz Rakowski (Uniwersytet Warszawski): Prolog
4.06 – Małgorzata Miśniakiewicz (seminarzystka): Sztuka a demokracja w przestrzeni publicznej w Polsce 
11.06 – Bartek B. Orlicki (seminarzysta): Kryzys a kultura

18.06 – Izabela Zygmunt (seminarzystka): Biblioteka Sąsiedzka na warszawskiej Pradze – dlaczego powstała i co może osiągnąć niezależna, społeczna instytucja kultury?
25.06 Joanna Kasha (seminarzystka): Kultura w sieci … dyskursy globalizacyjne: między teorią a praktyką


Informacje dla studentów:
Seminarium odbywa się we wtorki, w godzinach 17.00–18.30, począwszy od 19 lutego 2013,
według poniższego planu.
Terminy spotkań:
19.02, 26.02,
12.03, 19.03,
9.04, 16.04, 23.04
7.05, 14.05, 21.05
4.06, 11.06, 18.06, 25.06
Ze względu na dobór lektur uczestnicy seminarium powinni znać język angielski na poziomie rozumienia tekstu naukowego.
Obowiązują zapisy według zasad ogłoszonych na www.instytut-studiow.pl. Istnieje możliwosc dopisania do grupy osób, który nie uczęszczały na zajęcia 1. semestru. Nowe osoby prosimy o wypełnienie formularza aplikacyjnego.
Termin naboru mija 7 lutego 2013. Liczba miejsc ograniczona.
Udział w seminarium jest bezpłatny.

prof. dr hab. Jerzy HAUSNER (1949) – profesor ekonomii, wykładowca Akademii Ekonomicznej w Krakowie. W latach 1996–1997 był szefem doradców wicepremiera Grzegorza Kołodki w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza, następnie pełnomocnikiem rządu ds. reformy zabezpieczenia społecznego i podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pełnił też funkcję społecznego doradcy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w ramach powołanego w 1996 zespołu doradców ekonomicznych. W październiku 2001 r. wszedł w skład gabinetu Leszka Millera jako Minister pracy i polityki społecznej. Od stycznia 2003 r. Minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, a od czerwca 2003 r. także Wiceprezes Rady Ministrów. Firmował swoim nazwiskiem plan naprawy finansów publicznych (tzw. plan Hausnera). W rządzie Marka Belki (od maja 2004 r. do marca 2005 r.) piastował stanowisko Wicepremiera i Ministra gospodarki i pracy. Koordynował wówczas prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007–2013. Specjalizuje się w ekonomii politycznej oraz gospodarce i administracji publicznej. Jest autorem i współautorem ponad 300 publikacji naukowych.

__
Przeczytany do końca tekst jest bezcenny. Ale nie powstaje za darmo. Niezależność Krytyki Politycznej jest możliwa tylko dzięki stałej hojności osób takich jak Ty. Potrzebujemy Twojej energii. Wesprzyj nas teraz.

Zamknij