Wybory mogą być przełomowe dla myślenia o uniwersytecie jako instytucji demokratycznej i dobru wspólnym.
W bieżącym roku czekają nas wybory rektora, wydarzenie wielkiej wagi, dotyczące całej społeczności uniwersyteckiej. My, niżej podpisani, chcielibyśmy, aby stało się ono przełomowym dla myślenia o uniwersytecie jako instytucji demokratycznej i dobru wspólnym. Urzeczywistnienie takiej wizji uniwersytetu możliwe jest tylko pod warunkiem, że jego rektor zostaje wyłoniony jako rzeczywisty reprezentant wspólnoty uniwersyteckiej jako całości. Decyzje, które reprezentant ten będzie podejmować, powinny być motywowane odpowiedzialnością za i wobec wszystkich członków tej wspólnoty.
Dlatego też niżej podpisani apelują do Senatu o zorganizowanie otwartej kampanii wyborczej na stanowisko rektora i o zapewnienie instytucjonalnych warunków dla jej przebiegu. Oczekujemy, że kandydaci, których lista powinna zostać ogłoszona odpowiednio wcześnie, będą startować do wyborów z programem, którego treść zostanie podana do wiadomości publicznej. W programie tym kandydaci ustosunkować się powinni do wyzwań i problemów środowiska, które będą reprezentować. Prócz kwestii związanych z funkcjonowaniem poszczególnych instytutów i wydziałów, w programach tych powinny się znaleźć informacje na temat polityki, jaką kandydaci zamierzają prowadzić względem poszczególnych stanów uniwersyteckich: pracowników technicznych i administracyjnych, studentów, doktorantów, adiunktów i pracowników samodzielnych. Zwracamy się również o przedstawienie przed wyborami kandydatur na prorektorów i kanclerza uczelni wraz z ich uzasadnieniem. Dla celów urzeczywistnienia takiej wizji wyborów rektorskich postulujemy organizację cyklu debat z kandydatami, służących zapoznaniu się z ich programem wyborczym. W czasie ich trwania publiczność będzie mogła zadawać pytania dotyczące interesujących ją aspektów polityki uczelnianej, jaką zamierzają prowadzić kandydaci. By móc rzetelnie spełnić swoją funkcję, debaty te powinny się odbyć w terminach poprzedzających odpowiednio termin wyborów i być otwarte dla wszystkich członków środowiska. Chcielibyśmy jednocześnie podkreślić, że nie postulujemy zmiany trybu, w jakim odbywają się wybory rektorów, ale przedefiniowanie ich znaczenia dla społeczności uczelni.
Wiele się dziś mówi o konieczności wprowadzenia większej przejrzystości procedur obowiązujących w świecie uniwersytetu i nauki.
Zorganizowanie otwartej kampanii na stanowisko rektora stanowić będzie doskonały wzorzec takiej jawności. Uprzednia znajomość kierunku polityki, jaką zamierzają prowadzić poszczególni kandydaci, stworzy możliwość demokratycznej kontroli i rozliczania rektorów ze zobowiązań podjętych wobec instytucji, którą reprezentują. Możliwość świadomego uczestnictwa w procesie wyborczym, zapewniona w ten sposób wszystkim członkom społeczności, nie tylko członkom Kolegium Elektorów, sprzyjać będzie przy tym znacząco kształtowaniu postaw obywatelskich i wytwarzaniu poczucia odpowiedzialności za dobro wspólne, tak na uczelni, jak i poza nią.
Tylko otwarta kampania wyborcza na stanowisko rektora da wspólnocie uniwersyteckiej, jako całości, poczucie samostanowienia, które jest w naszym przekonaniu kluczowe dla myślenia o autonomii uczelni. Chcielibyśmy, by autonomia, jaką cieszy się ta instytucja, przekładała się także na autonomię wszystkich jej członków, odzwierciedlając w ten sposób ducha humanizmu, w jakim powstawał uniwersytet. Pozbawiona tego, etycznego, wymiaru, autonomia uczelni traci kluczowy dla siebie wymiar. Demokratyczne upodmiotowienie w procesie wyborczym, o którym była mowa powyżej, jest ważnym krokiem na drodze do realizacji tego postulatu.
Niżej podpisani upatrują więc w zbliżających się wyborach rektora szansy na nadanie właściwego znaczenia pojęciu autonomii uniwersytetu, propagowanie dobrych standardów instytucjonalnych oraz urzeczywistnienie idei uniwersytetu jako dobra wspólnego. Liczymy, że Senat Uniwersytetu dostrzeże tę szansę i że zbliżające się wybory rektorów staną się przełomowym wydarzeniem w życiu naszej uczelni.
z wyrazami szacunku
Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej
***
Petycję można podpisać na stronie komitethumanistyki.pl
**Dziennik Opinii nr 22/2016 (1172)
