Znieśmy patenty na szczepionki. Apel do Rady Europejskiej

Od ponad roku Europa i świat zmagają się z pandemią koronawirusa. Od początku pandemii w Europie na COVID-19 zachorowało 30 270 754 osób, a 735 717 zmarło. To tak, jakby miasto wielkości Frankfurtu po prostu zniknęło.

W ciągu ostatniego roku liczyliśmy na to, że szczepionka sprawi, że pandemia zniknie, ludzie wrócą do normalnej pracy i normalnego życia. Teraz, gdy zaczęliśmy proces szczepień, ta perspektywa wydaje się równie daleka jak rok temu. Wynika to z przerw w dostawach szczepionek, które nie pozwalają na pełne wykorzystanie potencjału systemów ochrony zdrowia w zakresie szczepienia społeczeństwa. Opóźnienia w wyszczepianiu społeczeństwa są również niepokojące z tego względu, że każdy kolejny przypadek zachorowania na COVID-19 zwiększa ryzyko powstania nowego szczepu, na który obecnie zarejestrowane szczepionki nie będą zapewniały odporności.

Ogólne postanowienia Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) przewidują ochronę patentową trwającą minimum 20 lat. Jednak ze względu na utrzymujące się zagrożenia dla zdrowia publicznego i ryzyko powstania nowych szczepów wirusa wzywamy Radę Europejską do poparcia inicjatywy Republiki Południowej Afryki i Indii w sprawie zawieszenia prawa patentowego w odniesieniu do szczepionek i leków na COVID-19. Podobne w duchu działania proponuje art. 5 Deklaracji z Doha, w którym podkreślono, iż może się to odbyć w przypadku epidemii HIV, malarii lub innych chorób. Taki stan mamy obecnie i należy przedsięwziąć wszelkie środki, by znieść ochronę patentową w celu ratowania naszych obywateli.

Za zniesieniem patentów przemawia również fakt, iż państwa Unii Europejskiej finansowały w dużej części lub w całości badania i opracowywanie szczepionki na SARS-CoV-2. W roku 2020 przeznaczyły na te cele 7 mld euro, jednak mimo dużych nakładów finansowych pozbawione zostały zysków. Obecnie państwa – strony traktatu TRIPS są w sytuacji, w której biorą na siebie pełne ryzyko i koszty badań, natomiast w przypadku powodzenia inwestycji zyski w całości otrzymują prywatne koncerny farmaceutyczne. Społeczeństwom Unii Europejskiej należą się stosunki handlowe, które przynoszą obopólne korzyści finansowe dla stron.

Zniesienie patentu pozwoliłoby na szybsze osiągnięcie odporności zbiorowej w Europie, ale również przygotowanie i rozwój infrastruktury, która ochroniłaby zdrowie publiczne w wypadku wystąpienia kolejnej pandemii.

List zainicjowała partia Razem, a podpisały go partie lewicowe z całej Unii Europejskiej.