W poniedziałek na stronach Codziennika Feministycznego, Praktyki Teoretycznej i Nowego Obywatela ukazał się list otwarty do środowisk lewicowych.
Widmo krąży po ulicach – widmo innej Rzeczpospolitej. Wszystkie potęgi starej III RP połączyły się w świętej nagonce przeciw temu widmu: Kaczyński i Schetyna, TVP i TVN, krytycy „Okrągłego Stołu” i jego obrońcy.
To widmo prowadzi nas poza alternatywę starego porządku i pełzającego autorytaryzmu, który usiłuje go wywrócić. Alternatywę, która przez ostatnich 28 lat skutecznie uniemożliwiała konsekwentną demokratyzację życia publicznego, wyjście poza neoliberalną politykę gospodarczą kolejnych rządów i zakwestionowane pasożytniczej pozycji elit politycznych i biznesowych. Zwracamy się z apelem do środowisk lewicowych, trwale marginalizowanych przez tę alternatywę, by nie egzorcyzmowały tego widma, lecz pomogły mu zaistnieć.
czytaj także
Błyskawiczne zawłaszczanie państwa i demontaż instytucji liberalnej demokracji, postępujące w kolejnych dziedzinach, budzą w nas szczery niepokój. Obecna wymiana kadrowa w sądownictwie, podporządkowana wyłącznie interesom partii rządzącej, a nie obywatelkom i obywatelom, na dobro których powołuje się PiS, wywołała słuszne protesty. Naszym zdaniem łatwość i spektakularność, z jakimi na naszych oczach wali się III RP, potwierdzają jedynie diagnozę, że transformacja polityczno-gospodarcza Polski miała wyjątkowo wątłą podstawę społeczną. W związku z tym obrona status quo jest w dzisiejszych warunkach nie tylko szkodliwa – bo abstrahuje od tej diagnozy – ale przede wszystkim niemożliwa.
Skompromitowani politycy obecnej opozycji, kojarzeni przez znaczną część społeczeństwa z ich antyspołeczną polityką, wyższościowym, elitarnym tonem i brakiem jakichkolwiek propozycji programowych, które mogłyby przyczynić się do poprawy sytuacji, w jakiej żyje większość społeczeństwa, są wyjątkowo słabymi obrońcami demokracji. Demokracja to nie tylko zbiór abstrakcyjnych wartości, to nie tylko wolne wybory, pluralistyczne media czy sprawiedliwe sądy: to przede wszystkim realna inkluzja społeczna, to sprawne państwo, z którym obywatelki i obywatele mogą się identyfikować, to poczucie bycia reprezentowanym przez polityków. Tego wszystkiego III RP przez 28 lat trwania nie potrafiła zapewnić.
III RP nie spełniła swojej obietnicy – obietnicy złożonej polskiemu społeczeństwu w schyłkowej fazie PRL-u, gdy po ideałach „Solidarności” i postulatach Sierpnia 1980 roku nie pozostał ślad w rzeczywistości planu Balcerowicza, bezrefleksyjnej prywatyzacji gospodarki czy uelastyczniania rynku pracy. Skoro III RP definitywnie nie spełniła swojej obietnicy – o czym właśnie się przekonujemy – to czas ją pożegnać. III RP jest projektem niemożliwym. Nie ma do niej powrotu. W tym zwrotnym momencie historii potrzebujemy nowej Rzeczpospolitej, nowych opowieści, które pomogą ją zbudować. Jeżeli przyłączymy się do obrony starego porządku, nowy budował będzie nam Jarosław Kaczyński.
Niemożliwa jest skuteczna obrona demokratycznych wartości bez włączenia do tego zadania przynajmniej części wyborczyń i wyborców, którzy, z rozczarowania III RP, poparli w ostatnich wyborach PiS, dali się uwieść radykalnej retoryce Pawła Kukiza albo po prostu zostali w domach. Partia rządząca dąży do podziału polskiego społeczeństwa po linii „elity” kontra „lud”: to dlatego uderza w sędziów, artystów czy polityków opozycji, a równocześnie przeprowadza socjalne zmiany ważne i korzystne dla większości społeczeństwa. Obecna narracja liberalnej opozycji – demonizująca elektorat PiS, oskarżający go o „sprzedanie się” partii rządzącej – nie wychodzi jednak poza narrację PiS, a jedynie zamienia w niej role „dobrych” i „złych”. Restauracja elit uniemożliwia włączenie do demokratycznego projektu grup, które z zadowoleniem powitały takie zmiany jak programy Rodzina+ i Mieszkanie Plus, minimalną płacę godzinową czy obniżenie wieku emerytalnego. Zanim elity zaczną oskarżać „szarego człowieka”, że sprzedał się za 500 złotych, zapytajmy elit, dlaczego sprzedały „szarego człowieka” za swoje przywileje. Dzisiaj za 28 lat przywilejów elit zapłacimy wszyscy.
Zwracamy się z naszym apelem akurat do środowisk lewicowych, ponieważ uważamy, że demokracja jest dziś do obrony jedynie w nowej, szerszej formule, która powinna być im z założenia bliska. Mowa o formule, która uwzględnia niedomagania i niesprawiedliwości, na których zbudowana została III RP. By móc ją rozwinąć, lewica musi odważyć się mówić własnym głosem, czytelnie odróżniać się od liberałów, nie bać się krytykować starego porządku i wychodzić w swoich propozycjach poza niego. Wspólne demonstrowanie z przedstawicielami elit nie wystarczy do realizacji tego scenariusza: widmo zmiany zostanie przesłonięte przez establishment i media, rozbrojone przez kolejne ultra-neoliberalne tyrady Leszka Balcerowicza, seksistowskie żarciki Władysława Frasyniuka czy układy polityków obozu liberalnego, którzy będą grać na osłabienie lewicy.
Obecna sytuacja w sądownictwie stanowi dobry przykład tego, że odkładanie reform poskutkowało tym, że wiele obywatelek i obywateli nie ma poczucia, iż żyje w państwie prawa, które stoi po stronie słabszych. Partia rządząca odwołuje się do retoryki „przywracania państwa społeczeństwu”, podczas gdy zagarnia je dla własnych interesów. Mimo to, lewica nie powinna uchylać się od realizacji zadania, które PiS deklaratywnie głosi, ale przedstawiać rzeczywiste drogi jego realizacji.
czytaj także
Zdecydowaliśmy się podpisać ten list, ponieważ wiemy, że w najbliższym czasie środowiska lewicowe będą – który to już raz – rozgrywane w ramach alternatywy, która napędzała stary porządek. Prawicowy autorytaryzm będzie karmił liberalną opozycję, a jej opór będzie wzmacniał poparcie dla rządu. Wyrwać z tego zaklętego kręgu może nas tylko taka lewica, która odważy się – wbrew wszelkim oportunistycznym kalkulacjom politycznym – wziąć przykład ze swoich siostrzanych partii i ruchów społecznych, które w innym krajach odważyły się powiedzieć, że inna polityka jest możliwa. Nadzieją napawa nas tak znaczna obecność na protestach w obronie sądów młodych Polek i Polaków. Ich postawa wobec starych elit politycznych nie grzeszy nadmiernym zaufaniem. Rolą lewicy powinno być przekonanie młodego pokolenia, że przetrwanie demokratycznego państwa zależy od tego, czy będzie ono działać w interesie większości społeczeństwa. Że można budować państwo, które nie opiera się na pogardzie klasowej, na dyskryminacji kobiet i mniejszości, na służalczości względem milionerów, kościoła i wszelkich uprzywilejowanych kast. Musimy im tylko powiedzieć – razem, bez względu na to, jak wiele nas różni – że inna Rzeczpospolita jest możliwa!
Niniejszy list podpisali i podpisały:
Osoby chętne do podpisania się pod listem proszone są o wysłanie maila z imieniem, nazwiskiem i afiliacją na adres: [email protected]
Stanisław Abramik, kulturoznawca; Małgorzata Joanna Adamczyk, antropolożka, feministka, Partia Razem; Anton Ambroziak, „Codziennik Feministyczny”; Łukasz Androsiuk, pracownik naukowo-dydaktyczny; Adam Antecki, Stowarzyszenie im. Edwarda Abramowskiego; Jakub Baran, Partia Razem; Tomasz Bąk, poeta; Miłosz Biedrzycki, autor wierszy; Barbara Bielawska, feministka, aktywistka, Partia Razem; Katarzyna Bojarska, kulturoznawczyni, tłumaczka; Łukasz Boniecki, Partia Razem; Monika Borys, kulturoznawczyni, dziennikarka; Cezary Brudka, Poznań; Barbara Brzezicka, nauczycielka akademicka, Partia Razem; Piotr Bujak, artysta wizualny; Olga Byrska, krytyczka literacka; Agata Chałupnik, kulturoznawczyni, Instytut Kultury Polskiej UW; Michał Charzyński, dziennikarz Tygodnika Faktycznie, Partia Zieloni; Michał Cichocki, filozof; Sebastian Cichocki, Partia Razem; Adam Cioch, dziennikarz tygodnika „Faktycznie”, „Porozumienie dla V Rzeczpospolitej”; Przemysław Czapliński, literaturoznawca, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Marcin Czachor, Wydawnictwo „Heterodox”; Agata Czarnacka, filozofka polityki; Przemysław Czechanowski, historyk, Partia Razem; Katarzyna Czeczot, historyczka literatury; Jakub Czerw; Wojtek Dada (Duda), artysta, wykładowca akademicki; Kuba Danecki, autor Dystopijnej przyszłości, w której miasta zostały zniszczone przez potwory; Rafał Derda, Partia Razem; Sylwana Dimtchev, blog „Zwykły Zeszyt”; Olga Drenda, etnolożka, dziennikarka; Katarzyna Duda, badaczka, Ośrodek Myśli Społecznej im. F. Lassalle’a; Ignacy Dudkiewicz, „Magazyn Kontakt”; Damian Duszczenko, Partia Razem; Agata Dziuban, socjolożka; Zuzanna Dziuban, kulturoznawczyni; Roman Fierfas; Mirosław Filiciak, kulturoznawca; Piotr Forecki, politolog, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Bartosz Frąckowiak, reżyser teatralny; Marta Frej, artystka, autorka memów; Paweł Frelik, literaturoznawca, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej; Michał Gamrot, ekonomista; Michał Gęsiarz, Partia Razem; Kuba Gierej, rolnik, Partia Razem; Jakub Głuszak, poeta; Katarzyna Górna, artystka wizualna; August Grabski, historyk; Piotr Graczyk, filozof; Anna Grodzka, aktywistka społeczna; Piotr Grudka, politolog; Karolina Grzegorczyk, kulturoznawczyni; Krzysztof Gubański, socjolog; Krzysztof Gutfrański, historyk sztuki, kurator; Florentyna Gust, Partia Razem; Aleksandra Hołubowicz, doktorantka, Partia Razem; Stanisław Ignaciuk, architekt; Piotr Iskra, poeta i student; Mikołaj Iwański, ekonomista, nauczyciel akademicki; Karolina Iwaszkiewicz, tłumaczka i redaktorka, Partia Razem; Natalia Jakacka, lekarka; Rafał Jakubowicz, artysta, nauczyciel akademicki; Bohdan Jałowiecki, socjolog; Grzegorz Janiczak, aktywista społeczny, obywatel; Mateusz Janik, filozof, „Praktyka Teoretyczna”; Mateusz Janiszewski, lekarz, pisarz; Paweł Jankiewicz, barman; Grzegorz Janoszka, Partia Razem; Jerzy Jarniewicz, filolog; Paweł Jaworski, niezależny publicysta; Marek Jedliński, łódzki klub „Krytyki Politycznej”; Tomasz Jędrzejczak, Partia Razem; Zofia Jurek, Partia Razem; Piotr Juskowiak, „Praktyka Teoretyczna”; Paweł Kaczmarski, „Praktyka Teoretyczna”; Karol Paweł Kaczorowski, socjolog; Bartłomiej Kaleta, Partia Razem; Anna Kałuża, krytyczka literacka, Uniwersytet Śląski; Kuba Kapral, twórca teatralny, dramatopisarz; Mateusz Karolak, „Praktyka Teoretyczna”; Michał Kasprzak, redaktor kwartalnika „Wakat”; Marta Keil, kuratorka; Krzysztof Kędziora, filozof; Kacper Kępiński, Partia Razem, Krakowskie Stowarzyszenie Przestrzeń-Ludzie-Miasto; Tomasz Kitliński, filozof, artysta niezdefiniowany; Paweł Kleczewski, Partia Razem; Gabriel Klimont, „Praktyka Teoretyczna”; Ewa Kociszewska, historyczka sztuki, ASP w Warszawie; Jakub Kocjan, gazeta „Opinia Bieżąca”; Robert Koliński, partia Razem; Szczepan Kopyt, poeta, muzyk; Marta Koronkiewicz, krytyczka literacka, Uniwersytet Wrocławski; Monika Kostera, pracowniczka naukowa, nauki o zarządzaniu; Dorota Kostrzewa, redaktorka; Agnieszka Kowalczyk, „Praktyka Teoretyczna”; Justyna Kowalska-Leder, kulturoznawczyni; Piotr Krajewski, nauczyciel, Partia Razem; Joanna Krakowska, historyczka teatru; Jędrzej Krakowski, ekonomista, działacz opozycji w PRL; Stanisław Krawczyk, „Magazyn Kontakt”; Judyta Król, ruch miejski Lepszy Gdańsk; Grzegorz Krystek, Partia Razem; Paweł Krzaczkowski, „Recykling Idei”; Jakub Krzeski, „Praktyka Teoretyczna”; Kamila Księżopolska, dziennikarka, specjalistka ds. komunikacji społecznej; Konrad Kubala, socjolog, „Władza Sądzenia”; Roman Kubicki, filozof, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Julia Kubisa, socjolożka; Piotr Kuligowski, historyk; Dawid Kujawa, krytyk literacki; Czesław Kulesza, Fundacja „Naprzód”; Agnieszka Kurant, artystka; Roman Kurkiewicz, dziennikarz, „Przegląd”; Kamila Kuryło, „Codziennik Feministyczny”; Jonatan Kurzwelly, antropolog; Joanna Kusiak, socjolożka; Monika Kwaśniewska, teatrolożka; Ludmiła Laskowska, polonistka; Piotr Laskowski, historyk idei; Natalia Legoń, Partia Razem; Paweł Leszkowicz, kurator i historyk sztuki; Kacper Leśniewicz, dziennikarz, „Przegląd”, „Nowe Peryferie”; Bartek Lis, socjolog, animator kultury; Marcin Lubaś, antropolog społeczny; Wojciech Łobodziński, gazeta „Opinia Bieżąca”; Kamil Łukaszek, Ruch Sprawiedliwości Społecznej; Justyna Majek, prekariuszka, Partia Razem; Ewa Majewska, filozofka feministyczna, Partia Razem; Emilia Makówka, Partia Razem; Jaga Marszewska, pracownica sezonowa w rolnictwie, Partia Razem; Maciej Maryl, socjolog, literaturoznawca; Robert Maślak, biolog, nauczyciel akademicki, partia Razem; Marek Maślanka, Partia Razem; Dawid Mateusz, poeta; Krystyna Mazur, kulturoznawczyni, nauczycielka akademicka; Igor Mencel, Partia Razem; Kuba Mikurda, filozof, filmoznawca; Magdalena Mips, Partia Razem; Cezary Miżejewski, działacz spółdzielczy, stały współpracownik „Nowego Obywatela”; Łukasz Moll, Partia Razem; Izabela Morska, kulturoznawczyni, Uniwersytet Gdański; Paweł Mościcki, filozof, „Widok”; Adam Mrozowicki, socjolog, nauczyciel akademicki; Małgorzata Myk, krytyczka literacka, Uniwersytet Łódzki; Krzysztof Nawratek, architekt, urbanista; Jędrzej Niklas, prawnik; Beata Nowak, Zielone Wiadomości, Partia Zieloni; Kamil Nowak, Fundacja Wiedzieć Więcej; Piotr Nowak, „Strajk.eu”; Samuel Nowak, Partia Razem; Włodzimierz Nowak, Stowarzyszenie Urbanator, menedżer, liberał; Benedykt O’Connor, gazeta „Opinia Bieżąca”; Patryk Oczadły, Partia Razem; Remigiusz Okraska, redaktor naczelny „Nowego Obywatela”, twórca portalu lewicowo.pl; Maria Onyszkiewicz; Witek Orski, artysta; Wiktor Ostasz, historyk, Uniwersytet Oksfordzki; Adam Ostolski, Partia Zieloni; Anna Pajęcka, dziennikarka, Partia Razem; Michalina Pągowska; Marek Pawlak, antropolog, Uniwersytet Jagielloński; Grzegorz Pertek, polonista; Kasper Pfeifer, poeta; Anna Piekarska, „Praktyka Teoretyczna”; Kira Pietrek, poetka; Ewa Pietruszewska, Fundacja Wiedzieć Więcej; Krzysztof Pijarski, artysta, historyk sztuki; Justyna Plec, Partia Razem; Adam Pluszka, poeta, redaktor i tłumacz, Partia Razem; Tomasz Płomiński, filozof; Kacper Pobłocki, antropolog; Lalka Podobińska, Stowarzyszenie „Społeczeństwo FAIR”; Beata Anna Polak, Pracownia Pytań Granicznych UAM; Tomasz Polak, teolog, filozof, Pracownia Pytań Granicznych UAM; Karol Poręba, krytyk literacki; Michał Pospiszyl, „Praktyka Teoretyczna”; Piotr Puldzian Płucienniczak, socjolog, artysta, Partia Razem; Anna Ptak, kuratorka; Julita Pyrkosz, Młodzieżówka Socjalistyczna Taychan; Michał Pytlik, Partia Razem; Agata Pyzik, publicystka, krytyczka; Gavin Rae, Fundacja „Naprzód”; Joanna Rajkowska, artystka; Mikołaj Ratajczak, „Praktyka Teoretyczna”; Tomasz Rawski, socjolog, nauczyciel akademicki, Partia Razem; Robert Reisigová-Kielawski, Partia Zieloni; Martyna Równiak; Małgorzata Sadowska-Sobczyk, Partia Razem; Bartosz Sadulski, poeta; Maciej Sanigórski, aktywista, działacz związkowy; Elżbieta Sawicka, fryzjer/stylista; Michał Siermiński, „Bez Dogmatu”; Piotr Skalski, filozof; Paulina Skorupska, teatrolożka; Dominik Skrzypkowski, menadżer kultury; Łukasz P. Skurczyński, teolog; Jakub Skurzyński, radca prawny, Partia Razem; Janek Simon, artysta; Amadeusz Smirnow, Partia Razem; Marek Sobczyk, artysta; Maciej Sosnowski, IFiS PAN; Jan Sowa, socjolog, kulturoznawca, Partia Razem; Monika Sroka-Bizoń, architektka i nauczycielka akademicka, Politechnika Śląska; Bojan Stanisławski, „Strajk.eu”; Maja Staśko, krytyczka literacka; Igor Strapko, Partia Razem; Justyna Struzik, socjolożka; Szymon Surmacz, działacz społeczny, Partia Razem; Łukasz Surowiec, artysta wizualny, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie; Krystian Szadkowski, „Praktyka Teoretyczna”; Andrzej Szahaj, filozof polityki, kulturoznawca, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Kacha Szaniawska, redaktorka; Artur Szarecki, kulturoznawca; Ryszard Szarfenberg, polityk społeczny, nauczyciel akademicki; Weronika Szczawińska, reżyserka; Magda Szcześniak, kulturoznawczyni; Maciej Szlinder, „Praktyka Teoretyczna”, Partia Razem; Michał Szmagaj, Partia Razem; Kuba Szreder, socjolog sztuki, kurator; Paweł Szroniak, literaturoznawca, kurator; Jakub Sztajnke; Aneta Szyłak, kuratorka; Anna Szymańska, Partia Razem; Mateusz Szymański, kulturoznawca, Partia Razem; Weronika Śmigielska, stowarzyszenie „Miasto Wspólne”; Filip Świderski, religioznawca, pracownik biurowy; Mateusz Tarwacki, kulturoznawca, Partia Razem; Jakub Tobiasz; Marek Tobolewski, lewica.pl, Partia Razem; Misza Tomaszewski, redaktor naczelny Magazynu Kontakt; Maciej Tramer, literaturoznawca, Uniwersytet Śląski; Marta Trawińska, socjolożka, edukatorka społeczna; Marta Tymińska, kulturoznawczyni, aktywistka; Krzysztof Uniłowski, krytyk literacki; Błażej Warkocki, literaturoznawca; Piotr Wawer Jr., aktor, dramaturg; Marta Wicha; Dawid Wiktor, ruch obywatelski Nowa Alternatywa; Tomasz Wiśniewski, historyk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Paweł Wita, Partia Razem; Paweł Wodziński, reżyser; Grzegorz Wojciechowski, dziennikarz, publicysta, pisarz, „Odrodzone Słowo Polskie”; Krzysztof Wołodźko, „Nowy Obywatel” (zgłasza votum separatum wobec tezy o autorytarnym charakterze rządów PiS); Joanna Wowrzeczka, artystka; Monika Woźniak; Łukasz Wójcicki, „Głosy Przeciw Przemocy”; Bartosz Wójcik, filozof; Grzegorz Wójcik, socjolog i filmoznawca; Hanna Maria Zagulska, aktywistka społeczna; Dariusz Zalega, redaktor „Le Monde Diplomatique”, projekt „Zbuntowany Śląsk”; Tomasz Załuski, historyk sztuki i filozof; Łukasz Zaremba, kulturoznawca; Remigiusz Zarzycki, politolog, wieloletni działacz na rzecz JOW; Anna Zeidler-Janiszewska, filozofka, kulturoznawczyni; Michał Ziątek, historyk, nauczyciel
Przyszłość, lewica, dialog. Dlaczego nie podpisałem listu do środowisk lewicowych
czytaj także
