Wywołujemy duchy gnieźnieńskich fabryk! Zestawiając stare i nowe fotografie tych miejsc, pytamy, co się stało po transformacji oraz jak zmieniła się wartość ludzkiej pracy.
14 września, niedziela, wernisaż – godz. 16.00, ul Chrobrego (deptak) w Gnieźnie, debata – godz. 16.30, Miejski Ośrodek Kultury, ul. Łubieńskiego 11, Gniezno
Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie zaprasza na wystawę fotograficzną oraz dyskusję, czyli akcję „Duchy transformacji – praca”. Pierwszą część tego wydarzenia stanowić będzie ekspozycja archiwalnych i współczesnych fotografii przedstawiających fabryki: Polanię, Spomasz, Polanex, Polokna czy tutejszą Cukrownię i Garbarnię. Nowe fotografie specjalnie dla naszego projektu wykonał Przemysław Degórski i jego grupa Fotoaktywni. Zdjęcia stworzą kontekst dla dyskusji, pokażą nam co stało się z tymi fabrykami i jak transformacja ustroju realnie zmieniała ich wygląd i przeznaczenie.
Po wernisażu podyskutujemy z naszymi gośćmi: Jarosławem Urbańskim (Inicjatywa Pracownicza), Robertem Gawłem (historyk, regionalista) i Maciejem Gdulą (socjolog, autor wielu publikacji na temat polskiej transformacji). Przedstawimy kontekst przemian i to na ile jesteśmy świadomi wszelkich zmian jakie się wydarzyły nie tylko w naszym mieście.
O wystawie:
Duchy – bo większość interesujących nas fabryk czy zakładów pracy, nie istnieje dziś w takiej postaci jak 25 lat temu, kiedy to w Polsce, w tym także Gnieźnie, z gospodarki centralnie planowanej realnego socjalizmu, nastąpiło przejście do tej kapitalistycznej w neoliberalnym wydaniu. Transformacji – ponieważ interesują nas właśnie te przemiany, które przyczyniły się do przedefiniowania znaczenia i wartości ludzkiej pracy.
W czasie PRL-u wszelki wytwórczy wysiłek oznaczał często stabilność i bezpieczeństwo zatrudnienia niemal do końca zawodowej kariery. Generowany głównie przez państwowe przedsiębiorstwa, wiązał się także z tym, że wynagrodzenie było pracownikom wypłacane, lecz wskutek systemu gospodarczego niewiele mogli za nie kupić. Natomiast w rodzącym się kapitalizmie w latach 90. konsumpcja nie była już skrępowana, lecz w zamian wolny rynek wymusił choćby konkurencyjność czy obniżanie kosztów produkcji, w tym pracy. Ta ostatnia to dziś więc często niepewne warunki zatrudnienia, gdzie umowa o pracę staje się coraz większym luksusem, a nieoskładkowane, niskopłatne i tymczasowe tzw. umowy śmieciowe stanowią już w Polsce blisko 27% form zatrudnienia. Oprócz tego wpływ na dewaluację pracy ma np. przeniesienie przemysłu do krajów azjatyckich, gdzie jest on tańszy kosztem ludzi i ich prawa do godnego życia, a zyskują na tym oczywiście nieliczni.
Także więc tutaj w Gnieźnie na przykładzie wybranych fabryk i zakładów – Polanii, Spomaszu, Polanexu, Polokien czy tutejszej Garbarni i Cukrowni, spróbujemy prześledzić te transformacyjne procesy. Studiując archiwalne fotografie tych obiektów sprzed 1989 roku jak i dokumentując je dzisiaj dzięki wsparciu fotografa Przemysława Degórskiego oraz jego grupy Fotoaktywni, spróbujemy więc także przez powyższą wystawę opowiedzieć o losach tych obiektów i ludzkiej pracy. Warto dodać, że wybór miejsc nie jest przypadkowy, gdyż były one jednymi z większych przedsiębiorstw w mieście i do dziś są powszechnie kojarzone przez mieszkańców grodu Lecha.
Przemysław Degórski
Zajmuję się fotografią od ponad 20 lat. W roku 2000 zostałem członkiem Gnieźnieńskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od 2001 r. jestem członkiem Związku Polskich Fotografów Przyrody (Okręg Wielkopolski). Od 2006 r. prowadzę warsztaty fotograficzne w Gnieźnie.
2011 – I miejsce w konkursie: „Zima w powiecie gnieźnieńskim”;
2012 – I miejsce w konkursie: „Tajemnicze zakątki gminy Łubowo”;
2013 – I miejsce w konkursie: „Zakrzewo 2012”
Grupa Fotoaktywni
Grupa fotograficzna powstała we wrześniu 2006 w Gnieźnieńskim MDK-u. Od 2009 roku działa w CK eSTeDe. Opiekunem pracowni jest Przemysław Degórski – wieloletni pasjonat fotografii i członek Związku Polskich Fotografów Przyrody. Zajęcia odbywają się w formie warsztatów oraz plenerów. Spotykamy się w każdy piątek w godz. 16:00 – 18:00. W soboty odbywają się zajęcia plenerowe. Miejsca i godziny plenerów ustalamy na piątkowych spotkaniach. Robimy też studyjne sesje zdjęciowe z zaproszonymi modelkami. Ważnym elementem zajęć są również regularne przeglądy zdjęć, podczas których uczestnicy zajęć prezentują swój dorobek fotograficzny, jest wtedy okazja do konstruktywnej krytyki, podzielenia się doświadczeniami i wskazówkami, na co warto zwrócić uwagę, aby zdjęcia były coraz lepsze. Nasze zajęcia to wymiana poglądów i doświadczeń na temat fotografii. Każdy ma nieco inne upodobania co do tematyki. Organizujemy też spotkania z różnymi osobami mającymi osiągnięcia w dziedzinie fotografii. Bierzemy udział w wystawach i imprezach fotograficznych.
Pod koniec każdego sezonu organizujemy na terenie eSTeDe wystawę naszego dorobku artystycznego.
W projekcie fotograficznym oprócz Przemysława Degórskiego, wezmą też udział nastepujące osoby: Leszek Nowak, Władysław Nielipiński, Kamila Bartkowiak, Weronika Cichocka , Aneta Dorobek, Wiola Degórska i Marcin Zieliński.
–
Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury – Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2014.
Wydarzenie realizowane w ramach projektu Miejskiego Ośrodka Kultury w Gnieźnie pn. „Fyrtel 6 Stanów Skupienia Kultury”.
