Kiedy w 2012 hasłem warszawskiej Manify było „Przecinamy pępowinę między państwem a Kościołem!”, nawet część osób działających w ruchu kobiecym uznała ten przekaz za nazbyt radykalny. Dziś nikt już nie ma wątpliwości – to minimum tego, co musimy zrobić. Komentarz Elżbiety Korolczuk.
Czarny Piątek potwierdził, że mamy do czynienia z kobiecą rewolucją, a nie wybuchem chwilowego gniewu.
Kiedy 3 października 2016 w ramach Ogólnopolskiego Strajku Kobiet na ulice polskich miast i miasteczek wyszło ponad 100 tysięcy kobiet, władza mogła mieć nadzieję, że ten gniew się szybko wypali. Stąd manipulacje i uniki: brak inicjatyw rządowych czy parlamentarnych w zakresie zakazu aborcji, przy jednoczesnych deklaracjach polityków rządzącej partii, że będą dążyć do dalszych ograniczeń w prawie; umizgiwanie się do Kościoła i ruchów antyaborcyjnych, ale głosowanie za dopuszczeniem do dalszych prac projektu Ratujmy Kobiety w lutym 2018. PiS miał nadzieję, że zapał protestujących wypali się z czasem, a ograniczenie zmian do eliminacji jednego z trzech wyjątków w obowiązującym zakazie przerywania ciąży sprawi, że opór będzie mniejszy. Nic takiego się nie stało. Wręcz przeciwnie, opór stężał i wyraźnie się umocnił.
PiS nie wstał z kolan, tylko położył się krzyżem. Przed Rydzykiem
czytaj także
Strajk Kobiet wyrósł na dobrze zsieciowany masowy ruch, kierowany przez charyzmatyczne i zdeterminowane liderki, a świadomość obywatelek i obywateli co do tego, kto odpowiada za zamach na prawa kobiet w Polsce, rośnie. Stąd wyraźnie antyklerykalny rys Czarnego Piątku. Wśród własnoręcznie robionych transparentów dominowały hasła odnoszące się do roli hierarchów Kościoła w spychaniu kobiet jako politycznego podmiotu do podziemia. Jak pisze Agata Szczęśniak: „Ostentacyjny nacisk Kościoła, by zaostrzyć prawo, a w praktyce zakazać przerywania ciąży, pokazał Kościół jako skostniałą, ideologiczną, a przede wszystkim okrutną instytucję, która nie dostrzega cierpienia kobiet i żyjących dzieci”.
Bezdzietni i bezżenni faceci zdecydowali: Kościół zbierze podpisy i zakaże w Polsce aborcji
czytaj także
Mocny antyklerykalny charakter Czarnego Piątku to efekt antydemokratycznej postawy polskich hierarchów. Widać rosnącą świadomość, że zakulisowe rozgrywki hierarchów Kościoła są nie tylko zagrożeniem dla praw kobiet, ale też dla demokracji. Nie dlatego, że „feministki nie lubią Kościoła”, tylko dlatego, że każdy ruch, którego celem jest wzmocnienie głosu obywateli i obywatelek, znajdzie się prędzej czy później na kursie kolizyjnym z instytucją, której przedstawiciele uznają się za głosicieli jedyne słusznych prawd i zasad, które powinny obowiązywać wszystkich.
Biskupi stawiają się ponad prawem i demokratycznymi procedurami. Głoszą, że „prawdy nie ustala się przez głosowanie. Dlatego nawet parlament nie jest powołany do tworzenia odrębnego porządku moralnego, innego niż ten, który jest głęboko wpisany w serce człowieka, w jego sumienie”. Słowa kardynała Dziwisza wypowiedziane w 2013 roku w kontekście debaty o in vitro powtórzył dwa lata później arcybiskup Głódź w kontekście debaty o związkach jednopłciowych i konwencji antyprzemocowej. Pouczał, że „szyderstwem z rodziny są projekty legalizacji prawnych związków jednopłciowych. Tak jak bólem i zniewagą jest stwierdzenie, że źródłem przemocy w relacjach rodzinnych jest tradycja i wiara… Bożych prawd, takich jak prawo do życia czy świętość małżeństwa, nie ustala się w parlamentarnym głosowaniu”.
Kościół nie ukrywa, że publicznej debaty i procesu deliberacji nie ceni, a prawa jednostki uznaje za aberrację. Do niedawna i politycy, i media udawały, że problemu nie ma, powtarzając do znudzenia tezę, że to Kościół, a nie robotnicza mobilizacja przyniosła Polsce wolność po 1989 roku. Teza ta nie tylko nie znajduje potwierdzenia w rzetelnych badaniach, lecz dziś ze szczególnym impetem straciła swój dar przekonywania: dla nowego pokolenia rzekome zasługi w okresie PRL nie są już wystarczającą legitymacją do tego, by akceptować antydemokratyczne działania Kościoła katolickiego w Polsce.
W sytuacji, gdy coraz mniej Polek i Polaków uczęszcza do kościołów, a codzienne życie – praktyki, decyzje i poglądy – są coraz odleglejsze od nauczania hierarchów, nie da się dłużej podtrzymywać iluzji, że hierarchowie reprezentują większość obywateli i obywatelek. Coraz lepiej widać, że reprezentują jedynie siebie, że Kościół jako instytucja dba wyłącznie o swoje interesy, a żeby je chronić, jest gotów poświęcić nawet dzieci, które padły ofiarą księży-pedofili.
Sekielski: Księża wykorzystują seksualnie dzieci. Ludzie to wiedzą, a mimo tego milczą. Dlaczego?
czytaj także
Sprawa jest w sumie prosta: gdyby biskupi i księża rzeczywiście reprezentowali większość społeczeństwa, nie musieliby szantażować posłów ekskomuniką. Wystarczyłoby potępić aborcję w kościołach, a problem w katolickim rzekomo społeczeństwie powinien po prostu zniknąć. Tymczasem reprezentanci Kościoła zamiast zwiększać swój autorytet duchowy i moralny, skupiają się na zwiększeniu władzy politycznej, wzmacniając sojusz tronu i ołtarza. Oferują wsparcie w wyborach temu, kto da im więcej.
Ponoszą przy tym klęski, najbardziej chyba spektakularną w kwestii in vitro. W debacie o dopuszczalności zapłodnienia pozaustrojowego przedstawiciele Kościoła wytoczyli najcięższe działa: porównywanie in vitro do aborcji, rewelacje o „bruździe dotykowej”, kłamstwa o tym, że dzieci z in vitro cierpią na szereg zaburzeń psychofizycznych, w tym „syndrom ocaleńca” z powodu „śmierci swoich braci i sióstr w próbówkach”. Pojawiły się oskarżenia potencjalnych rodziców o podejście konsumpcyjne do rodzicielstwa oraz opowieści o światowym lobby, które promuje nowe technologie reprodukcyjne, by następnie zwiększyć ilość aborcji.
czytaj także
Żadna ze strategii nie zadziałała – jak pokazują badania CBOS, odsetek osób, które na pytanie „czy w sytuacji, gdy małżeństwo nie może mieć dzieci, powinno mieć możliwość dokonania zabiegu zapłodnienia poza organizmem kobiety” odpowiadają „zdecydowanie tak”, wzrósł z 33% w 2008 roku do 57% w 2012 roku.
W sytuacji, gdy nie udało się przekonać społeczeństwa, hierarchowie zaczęli wywierać presję na polityków. Skutecznie, bowiem rząd PiS zlikwidował program wsparcia finansowego dla par, których nie stać na drogie zabiegi w prywatnych klinikach.
czytaj także
Ta sama logika dotyczy aborcji – wszyscy wiedzą, że zakaz aborcji dotyczy tylko i wyłącznie kobiet, które nie stać na wyjazd do Niemiec czy na Słowację. Jeśli przejdzie zakaz aborcji z uwagi na wady płodu, to nabije on kieszeń nie tylko zagranicznym klinikom, w których można dokonać przerwania ciąży, ale też prywatnym gabinetom oferującym badania prenatalne. Już dziś wiele kobiet, które mogą sobie na to pozwolić, wybiera prywatną opiekę zdrowotną, dlatego że chcą mieć szansę na godne traktowanie, na minimum partnerstwa w relacji z lekarzem. Co będzie, gdy wprowadzone zostanie prawo nakazujące traktować kobiety w ciąży jak żywe inkubatory, bez praw, bez uczuć, bez głosu?
czytaj także
Kościół twierdzi, że kieruje się nienaruszalnymi zasadami moralnymi, ale efekty jego działań nader często ograniczają prawa najuboższych. To taka pseudodemokracja dla bogatych, których stać na to, by kupić sobie wolność. Nie ma na to zgody kobiet. „Nie będziesz dysponował ciałem bliźniej swojej”, „Można dzielić Polskę tnąc krzyżem jak brzytwą”, „PiS i kler – piekła ster”, „Episkopacie, zostaw moje gacie!”, a nawet znacznie ostrzejsze „Hej biskupie, trzymaj ręce w swojej dupie!” – wszystkie te hasła (i wiele innych, podobnych, które pojawiły się na protestach), pokazują, że czas cierpliwego znoszenia wszechwładzy kościelnych hierarchów się skończył.
Kiedy w 2012 hasłem warszawskiej Manify było „Przecinamy pępowinę między państwem a Kościołem!”, nawet część osób działających w ruchu kobiecym uznała ten przekaz za nazbyt radykalny. Pojawiał się argument, że polskie społeczeństwo jest wierzące i przywiązane do Kościoła, więc lepiej go nie zrażać ostrą krytyką działań kościelnych hierarchów. To argument, który wciąż się pojawia, ale dziś głównie w wypowiedziach polityków parlamentarnej opozycji, którzy najwyraźniej nie dostrzegają, że ta taktyka jedynie ich pogrąża. Widać wyraźnie, że politycy są znacznie bardziej konserwatywni niż duża część społeczeństwa.
Wiśniewska: Na Nowoczesną i PO nie możemy liczyć. Czas zjednoczyć lewicę
czytaj także
Co ważne, także osoby wierzące widzą hipokryzję kościelnych dostojników, którzy z zaciekłością potępiają kobiety walczące o swoje prawa. Szkoda, że podobnej determinacji nie przejawiają np. w sprawie pedofilii. Biskupi i księża zrobili w ciągu ostatnich dwóch dekad wiele, by pokazać że religijna wiara i Kościół instytucjonalny to w Polsce dwie różne rzeczy. Dziś zbierają tego owoce.
**
OGLĄDAJ DALEJ: Elżbieta Korolczuk w Przy Kawie o sprawie
