Ameryka – w przeszłości i obecnie – jest państwem pełnym rasizmu i etnicznego szowinizmu, uciekającym się do masowej przemocy.
Masakra w Las Vegas i wszystkie jej konsekwencje to typowa Americana [gatunek muzyczny wywodzący się ze Stanów Zjednoczonych, określany jako „progresywne country”. Bezpośrednie nawiązanie do morderstwa w czasie koncertu w Las Vegas – przyp. tłum.]. Niepoczytalna osoba wnosi prawie dwadzieścia tuzinów zaawansowanej broni automatycznej do pokoju na 32. piętrze hotelu, aby mordować z niego uczestników koncertu muzycznego. Dokonuje masowego mordu, a następnie popełnia samobójstwo.
W odpowiedzi na to wydarzenie wojny kulturowe wybuchają na nowo – adwokaci ograniczenia publicznego dostępu do broni toczą zażarty bój z entuzjastami militariów. Mimo tego obydwie strony zgadzają się co do jednego: nic się nie zmieni. Po tygodniu transmitowanych w telewizji pogrzebów i ściskających za serce obrazów, amerykańskie życie wróci do normy – aż do następnej masakry.
Masowa przemoc jest głęboko zakorzeniona w kulturze amerykańskiej. Pochodzący z Europy amerykańscy osadnicy w ciągu dwóch wieków dopuścili się ludobójstwa na rdzennych mieszkańcach Ameryki oraz ustanowili niewolniczą gospodarkę, tak mocno utrwaloną, że zakończyć ją mogła tylko wyniszczająca wojna domowa. W niemal wszystkich innych krajach, nawet w czasach Carskiej Rosji, niewolnictwo i pańszczyzna zostały zakończone dekretem lub innym ustawodawstwem, bez trwającego potem przez lata rozlewu krwi. Kiedy wojna się skończyła, Ameryka ustanowiła i wdrożyła stuletni system apartheidu.
Po dziś dzień wskaźniki dotyczące ilości zabójstw i kary pozbawienia wolności są w Ameryce kilkukrotnie wyższe niż w Europie. W kraju, który jednocześnie prowadzi wiele pozornie niekończących się wojen za granicą, każdego roku słyszy się o kilku nowych strzelaninach. Ameryka, w dużym skrócie, jest państwem – w przeszłości i obecnie – pełnym rasizmu i etnicznego szowinizmu, uciekającym się do masowej przemocy.
Strzelanina w Las Vegas jeszcze raz wyraźnie udowodniła potrzebę wprowadzenia zakazu posiadania broni automatycznej. Gdy Ameryka wprowadziła taki zakaz, od września 1994 r. do września 2004 r., pomogło to ograniczyć masowe morderstwa. Kongresowi nie udało się go jednak przedłużyć z powodu intensywnego lobbingu ze strony entuzjastów broni. Nie ma również żadnych planów jego ponownego przywrócenia na szczeblu federalnym. Możliwe jest wprowadzenie zakazu używania tzw. „bump stock” – urządzenia użytego właśnie przez zabójcę z Las Vegas, które umożliwia przerobienie karabinu półautomatycznego na broń w pełni automatyczną. Poza tą jedną inicjatywą w najbliższym czasie na szczeblu federalnym nie będzie żadnych innych działań dotyczących ograniczenia posiadania broni.
Gdy w 1996 r. Australia zabroniła używania broni maszynowej, gwałtownie spadła liczba masowych strzelanin. Amerykańscy miłośnicy broni odrzucają jednak tego typu dowody, a wydarzenia – takie jak to w Las Vegas – służą jedynie wzmocnieniu ich przekonania, że broń palna jest ich jedyną prawdziwą ochroną przed niebezpiecznym światem. Według danych pochodzących z najnowszych badań, przywiązanie do broni jest szczególnie intensywne wśród mniej wykształconych, białych republikańskich mężczyzn, zamieszkujących głównie na obszarach wiejskich i podmiejskich na Południowym i Środkowym Zachodzie. Ta sama grupa demograficzna stanowi trzon wyborców popierających prezydenta Donalda Trumpa.
czytaj także
Pomimo głębokich podziałów ideologicznych w kraju widać promyk nadziei. Zgodnie z konstytucją Stanów Zjednoczonych poszczególne stany mają prawo zdelegalizować dostęp do broni automatycznej i wprowadzić regulacje dotyczące broni palnej (nie mogą jednak całkowicie zabronić posiadania pistoletów i strzelb, zgodnie z interpretację przez Sąd Najwyższy tzw. „drugiej poprawki” i „prawa do noszenia broni”). Mój własny stan – Nowy Jork – już zakazał broni maszynowej, podobnie jak niektóre inne stany. Zamiast toczyć kolejną z góry przegraną bitwę w Waszyngtonie, bardziej obiecujące wydaje się być zachęcenie pozostałych regionów do skorzystania ze swoich uprawnień.
Stany, które tego dokonają, doprowadzą do obniżenia liczby masowych strzelanin na swoim terytorium, będą miały dynamicznie rozwijające się gospodarki, a ich obywatele będą się czuli bezpieczniej. Las Vegas ucierpi teraz nie tylko z powodu traumy po ostatniej masakrze, ale także ze względu na brak turystów i obniżenie ilości organizowanych tam konferencji, przynajmniej do czasu, gdy Nevada rozprawi się z prawem do posiadania broni automatycznej i zapewni bezpieczeństwo swoim gościom.
W dzisiejszej Ameryce są nie tylko czerwone (konserwatywne) stany i niebieskie (postępowe) stany, ale de facto czerwone kraje i niebieskie kraje, odległe regiony – o odmiennych kulturach, bohaterach, polityce, dialektach, gospodarkach i ideach wolności. W Nowym Jorku wolność oznacza brak obaw, że każdego dnia tysiące nieznajomych, dzielących z tobą miejskie chodniki i parki, nosi przy sobie karabin czy pistolet. W Teksasie lub Las Vegas – to prawo do noszenia własnej, sprawdzonej broni gdziekolwiek nie pójdziesz.
Nadszedł czas, aby czerwone i niebieskie stany poszły swoimi drogami. Nie musimy walczyć w kolejnej wojnie domowej, aby zgodzić się na ugodowy i minimalny ruch, prowadzący do poluzowania powiązań między stanami. W tej kwestii konserwatyści mają rację: zredukujmy władzę rządu federalnego i przekażmy więcej przychodów oraz regulacji prawnych z powrotem do poszczególnych stanów. Pamiętajmy jednak, że podlegają one konstytucyjnym ograniczeniom dotyczącym praw podstawowych i kompetencji organów władzy. W ten sposób każda strona wojen kulturowych może zbliżyć się do swoich preferowanych rozwiązań bez utrudniania drugiej – osiągnięcia tego samego.
Mój własny stan rozwinąłby się w takiej luźnej federacji, wykorzystałby nowe kompetencje do zaostrzenia prawa w kwestii posiadania broni oraz – do proporcjonalnego poszerzenia usług społecznych dzięki oszczędnościom z podatków (płaconych obecnie rządowi federalnemu). Z kolei słabszy rząd federalny oznaczałby mniej amerykańskich „wojen z wyboru” na Bliskim Wschodzie.
Za jakiś czas Stany Zjednoczone również wprowadzą na szczeblu federalnym prawodawstwo dotyczące kontroli broni. Gdy więcej kongresmanów zda sobie sprawę, że ich własne życie leży na szali, w końcu zobaczymy działania na skalę całego kraju. Przykre, że niektórzy się już o tym przekonali. Dwóch członków Kongresu zostało postrzelonych w tym dziesięcioleciu (Gabrielle Giffords w 2011 roku i Steve Scalise na początku tego roku). Na razie jednak członkowie Kongresu nadal pozostają uzależnieni politycznie od szalonych bandytów i zwolenników posiadania broni. Niestety jest to przerażające, ale taka jest prawda.
W Ameryce Trumpa nastroje powodujące niestabilność i sięganie po przemoc z użyciem broni palnej są podsycane codziennie. Idealnym rozwiązaniem byłoby szybkie wdrożenie prawa na skalę krajową, ale póki to się nie stanie należy zachęcać poszczególne stany, aby wybrały dla siebie drogę „broniopoczytalności”.
Zandberg: Prawicowi fetyszyści broni znajdują się w mniejszości
czytaj także
**
Copyright: Project Syndicate, 2017. Z angielskiego tłumaczyła Marta Modzelewska.
