Inaczej: speed, amfa, proszek (proch), feta, ścierwo, tynk, szuwaks, białe, biała mery, biała dama i in.; amina sympatykomimetyczna, silny stymulant układu nerwowego. Do klasy amfetamin należą również deksamfetamina (deksedryna) i metamfetamina. Czysta amfetamina ma zazwyczaj postać białego proszku. Wchłania się przez śluzówkę, więc zazwyczaj wciąga się ją przez nos lub wciera w dziąsło. Amfetaminę można podawać również dożylnie. Efektem zażycia jest podniesienie nastroju oraz przypływ energii. Symptomy wskazujące na odurzenie: tachykardia (przyspieszona akcja serca), rozszerzenie źrenic, wzrost ciśnienia tętniczego, nadreaktywność, pocenie, dreszcze, anoreksja, mdłości lub wymioty, bezsenność, niespotykana agresja, pretensjonalność, wyostrzona czujność, poruszenie. Długotrwałe użycie może prowadzić do zmian osobowościowych takich jak impulsywność, agresja, irytacja, podejrzliwość, psychoza/schizofrenia paranoidalna. Odstawienie może objawić się obniżonym nastrojem, zmęczeniem, zaburzeniami snu oraz depresją.

opiat, lek przeciwbólowy i znieczulający. Buprenorfina, podobnie jak metadon, stosowana jest w terapii osób uzależnionych od opiatów (np. heroina). Występuje w postaci tabletek przyjmowanych pod język, roztworów do wstrzykiwania i plastrów.

lub barbituraty; potoczna nazwa substancji pochodnych kwasu barbiturowego, kiedyś stosowanych jako leki nasenne, znieczulające czy przeciwpadaczkowe. Skutkami zażycia barbituranów są uczucie relaksu, dobry nastrój lub euforia podobna do marzeń sennych i pobudzenie. Do skutków ubocznych należą zaburzenia koordynacji, spowolnione ruchy, oczopląs, problemy z pamięcią, problemy z oceną sytuacji, przyćmiona świadomość, stany lękowe. Barbiturany są środkami silnie uzależniającymi fizycznie i psychicznie. Wzrost tolerancji powoduje szybkie zwiększanie się dawek. Środki te są częstą przyczyną celowych lub przypadkowych zatruć, w szczególności gdy są mieszane z alkoholem. Efekty odstawienia to: bezsenność, stany lękowe, majaczenia, czasami urojenia i halucynacje, gorączka, drżenie mięśniowe, które mogą się przerodzić w napady drgawkowe lub nawet ataki padaczki.

lokal, w którym uregulowano sprzedaż i konsumpcję marihuany, haszyszu, grzybów. Coffee shopy jako pierwsze pojawiły się w Holandii, a sprzedaż ograniczona jest szeregiem reguł: jednorazowo osoba może kupić maksymalnie określoną ilość marihuany, wstęp mają osoby powyżej 18. roku życia, obowiązuje w nich zakaz sprzedaży innych narkotyków oraz alkoholu. Korzystać z nich mogą zarejestrowani mieszkańcy danego regionu lub miasta.

inaczej: krak, kokaina przetworzona do postaci, którą się pali. Nazwa pochodzi od dźwięku wydawanego przez spalane kryształki. Crack jest dużo silniejszy od zwykłej kokainy, przez co działa bardziej intensywnie. Sposoby zażycia to palenie lub podgrzanie na kawałku folii aluminiowej/łyżce albo w fifce i wdychanie oparów. Działanie cracku jest bardzo szybkie i występuje 4-6 sekund po zażyciu. Symptomy odurzenia to: rozradowanie, zanik uczucia niepokoju, przesadna pewność siebie i zawyżona samoocena, upośledzenie widzenia, co wiąże się z podejmowaniem przez użytkownika nieodpowiedzialnych i nielegalnych działań bez względu na konsekwencje. Osoba pod wpływem kraku może mówić chaotycznie i nieskładnie. Przyjemne efekty zażycia trwają zaledwie 5 do 7 minut, po czym następuje obniżenie nastroju i dążenie do przywrócenia stanu po bezpośrednim zażyciu. Możliwe skutki uboczne to: panika, majaczenie, arytmia serca, nadciśnienie, wysoka gorączka, a nawet śmierć.

w przypadku osób używających narkotyków stwierdzenie uzależnienia.

(ang. smart drugs, legal hights) potoczna nazwa dla nowych substancji mogących mieć lub mających działanie psychoaktywne, a nieumieszczonych na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Dopalacze można kupić w Polsce w sklepach internetowych, a do 2010 roku w stacjonarnych sklepach – „smart shopach”. Dopalacze sprzedawane są w większości krajów Europy. Rząd polski postanowił walczyć z dopalaczami przez wpisywanie ich na listę substancji zakazanych.

inaczej: grzybki psylocybki, grzybki halucynki lub po prostu grzyby; grzyby zawierające substancje psychoaktywne takie jak psylocybina i psylocyna. W Polsce najpopularniejszą odmianą jest łysiczka lancetowata. Grzyby zażywa się doustnie, zjadając jeszcze świeże, suszone, lub gotując z nich wywar, tzw. herbatę grzybową. Efektem są zintensyfikowane postrzeganie kolorów i ogólne zaburzenia percepcji, czemu towarzyszą podniesienie humoru i poprawa nastroju. Do skutków ubocznych należą nudności, wymioty lub nawet psychozy. Zażycie grozi wystąpieniem zaburzeń postrzegania spowodowanego halucynogenami, czyli powtarzających się, trwałych flashbacków (nawrotów objawów zażycia), które mogą być uciążliwe.

inaczej: haho, gruda, kostka (kocha), hasz, sztuka, sztaba, klocek, czekolada, plastelina, chałwa, plak, placek, żyd, kwadrat, hahmęt; środek psychoaktywny o działaniu psychotropowym otrzymywany z żywicy konopi indyjskich. Występuje w postaci brązowych, suchych i kruchych bądź oleistych i lepkich grud. Główną substancją aktywną jest tetrahydrokanabinol (THC; zawarty również w marihuanie); działanie haszyszu jest podobne do działania marihuany, jednak zazwyczaj mocniejsze ze względu na większą zawartość THC. Zażycie haszyszu wywołuje uczucie odejścia wszystkich problemów, głębokiego relaksu, euforii, często wywołuje tzw. śmiechawki (gwałtowne i długotrwałe ataki śmiechu, najczęściej bez powodu), pobudza apetyt („gastrofaza” wywołana spadkiem poziomu cukru we krwi), ponadto działa rozkurczowo na mięśnie, zmniejsza ciśnienie śródgałkowe i rozszerza oskrzela. Z powodu właściwości przeciwbólowych THC haszysz bywa – choć nie w Polsce – stosowany w medycynie przy bólach spowodowanych m.in. stwardnieniem rozsianym i nowotworami.
Skutkami ubocznymi zażycia haszyszu jest czasowe upośledzenie pamięci krótkotrwałej, osłabienie koncentracji, przyspieszone tętno, uczucie chłodu, spadek aktywności fizycznej. Z racji tego, że THC długo utrzymuje się w organizmie, znanym efektem są flashbacki. Zdarzają się również tzw. bad tripy, czyli stany zatrucia THC. Objawiają się m.in. uczuciem lęku, szybkim biciem serca, drżeniem, depersonalizacją, utratą orientacji. Odradzane jest prowadzenie pojazdów po haszyszu, ze względu na jego działanie upośledzające koordynację i zaburzające percepcję. Prowadzenie pod wpływem THC jest w Polsce karane, jak prowadzenie po alkoholu. Choć niektóre badania wskazują, że działanie upośledzające funkcje psychokinetyczne jest niewielkie.
Długotrwałe i częste zażywanie może wywołać tzw. zespół amotywacyjny (stan charakteryzujący się zmniejszoną energią, zmniejszoną dążnością do osiągnięć, apatią, skróconym czasem skupienia uwagi, nieadekwatną oceną sytuacji, a przede wszystkim z upośledzoną zdolnością do komunikowania się z innymi), a w niektórych przypadkach psychozy. Haszysz może uzależnić, choć nie fizycznie. Haszysz zazwyczaj pali się z dodatkiem tytoniu w skrętach lub ze specjalnych fajek wodnych (zwanych potocznie bongosami).

inaczej: braun, brown, brown sugar, helena, hera, hel, kompot (polska heroina); należąca do grupy opiatów pochodna morfiny. Przyjmuje się ją dożylnie, pali, wdycha opary lub jak tabakę – przez błony śluzowe. Efekty pojawiają się szybko i mogą trwać kilka godzin, w zależności od ilości pobranej heroiny i drogi podawania. W ciągu kilku sekund po przyjęciu dożylnym występują euforia, odprężenie, spokój wewnętrzny, zadowolenie. Następuje zwężenie źrenic, zmniejszenie apetytu, opadanie powiek, senność, płytki oddech, potliwość. Heroina silnie uzależnia zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Po długotrwałym zażywaniu i nagłym zaprzestaniu pojawiają się tzw. objawy abstynencyjne – niepokój, ziewanie, pocenie, łzawienie, katar, gęsia skórka, skurcze, bóle mięśni, bezsenność, mdłości i wymioty, biegunka, gorączka. W efekcie przedawkowania występuje niewydolność oddechowa, śpiączka i zgon. Dożylne zażywanie heroiny niesie ze sobą wysokie ryzyko zakażenia się wirusem HIV i żółtaczki typu C oraz może powodować wrzody – bolesne zapalenie skóry, co z kolei może prowadzić do zakażenia krwi. heroina spowalnia funkcjonowanie ciała. Początkowo jej stosowanie może wywołać nudności i wymioty, ale reakcje te znikają przy długotrwałym stosowaniu.

inaczej: marihuana, trawa, gandzia, zioło, liście, ziele, zielone, maryśka, Mary Jane, baka, staff; środek psychoaktywny o działaniu psychotropowym uzyskiwany z żeńskich kwiatostanów konopi indyjskich. W niektórych religiach przypisuje jej się boskie pochodzenie. Główną substancją psychoaktywną jest tetrahydrokanabinol (THC; zawarty również w haszyszu), więc działanie jest podobne, choć nieco łagodniejsze, ze względu na niższe stężenie THC. Podobne również są skutki uboczne oraz efekty długotrwałego i częstego stosowania. Tak jak w przypadku haszyszu, odradza się prowadzenie samochodu.

Jednym z największych niebezpieczeństw związanych z zażywaniem marihuany jest fakt, że na czarnym rynku często dochodzi do tzw. chrzczenia trawy, czyli dodawania innych środków psychoaktywnych, w tym nawet heroiny. Marihuanę można zażywać paląc lub jedząc. Pali się ją wymieszaną z tytoniem, innymi wypełniaczami naturalnymi lub samą. Z kolei jeść ją można w postaci ciastek, kajmaku, budyniu lub nawet w tabletkach. Zdarzają się też nalewki lub napoje przygotowywane na bazie mleka.

Długotrwałe badania wykazały, że nawet długotrwałe używanie marihuany przez palenie u ludzi nie jest związane z podwyższonym ryzykiem raka.

W zastosowaniu medycznym okazała się skuteczna w zmniejszeniu nudności wywołanych przez chemioterapię, stymulowaniu apetytu u pacjentów z AIDS. Dodatkowo zmniejsza ciśnienie wewnątrzgałkowe u osób z jaskrą, a także zmniejsza spastyczność mięśni u pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi.

Krótkoterminowe skutki marihuany to natychmiastowe, chwilowe zmiany w myśleniu, przetwarzaniu informacji. Osoby pod jej wpływem nie mają problemów z pamiętaniem rzeczy, których nauczyły się wcześniej, ale wykazują zmniejszoną zdolność do uczenia się i przypominania sobie nowych informacji, jednak nie ma przekonywujących dowodów, że długotrwałe zażywanie powoduje trwałe uszkodzenie pamięci lub innych funkcji poznawczych

Niektóre skutki spożycia marihuany mogą obejmować uczucie paniki, lęku i paranoi, ale efekty są tymczasowe.

inaczej: koko, jumbo, koks; alkaloid otrzymywany z liści koki, o działaniu silnie pobudzającym układ nerwowy. Długotrwałe zażywanie prowadzi do uzależnienia. Kokaina występuje w postaci krystalicznego proszku wciąganego przez nos – wchłania się przez śluzówkę, może być również wcierana w śluzówkę jamy ustnej lub podawana doustnie, rzadziej palona (patrz. crack) i podawana dożylnie. Efekty działania to: rozradowanie, zanik uczucia niepokoju, przesadna pewność siebie i samoocena, upośledzenie widzenia, co wiąże się z podejmowaniem nieodpowiedzialnych i nielegalnych czynności przez użytkownika bez względu na konsekwencje. Mowa może stać się chaotyczna i nieskładna. Przyjemne efekty zażycia trwają zaledwie 5 do 7 minut czas trwania efektów zażycia kokainy zależy od drogi podawania, po czym następuje obniżenie nastroju i dążenie do przywrócenia stanu po bezpośrednim zażyciu. Mogącymi wystąpić skutkami ubocznymi są: panika, majaczenie, arytmia serca, nadciśnienie, wysoka gorączka, a nawet śmierć.

inaczej: leczenie zastępcze; jedna z metod terapii stosowana u osób uzależnionych od opiatów (heroina, morfina, kodeina). Pacjentom podaje się substytut narkotyku (np. metadon, buprenorfina). Celem terapii jest redukcja szkód społecznych i indywidualnych wywołanych uzależnieniem od nielegalnych substancji psychoaktywnych i umożliwienie pacjentom funkcjonowania w ramach społeczeństwa.

inaczej: kwas, acid, kryształki; alkaloid sporyszu, psychodeliczna substancja psychoaktywna bardzo popularna wśród hippisów. Na początku LSD było traktowane jako lek, i z taką myślą zostało wytworzone. Jest uznawane za najmocniejszą znaną substancję psychoaktywną. Nazwa pochodzi od niemieckiej nazwy Dietyloamidu kwasu D-lizergowego – Lyserg-Säure-Diäthylamid. W zależności od spożytej dawki wywołuje wzmocnienie odczuć, zaburzenia odczuwania czasu, halucynacje, synestezję („widzenia” dźwięków i „słyszenia” kolorów) oraz trwałe zmiany w strukturze połączeń między neuronami — co może mieć zarówno dobry, jak i zły skutek. W większości przypadków towarzyszą temu bardzo miłe odczucia, czasami również doświadczenia mistyczne (jedność ze wszechświatem czy bezpośrednia obecność bóstwa), jednak zdarzają się też bad tripy, czyli gwałtowny wzrost negatywnych emocji spotęgowany działaniem LSD.

Nie są znane przypadki uzależnienia fizycznego ani psychicznego od LSD, jednak zdarzały się przypadki samobójstw pod wpływem tego narkotyku. Zażycie LSD może wywołać psychozę. Znane też są przypadki zaburzenia postrzegania spowodowanego halucynogenami, czyli powtarzających się, trwałych flashbacków, które mogą być uciążliwe.

Brak możliwości fizycznego uzależnienia - niezależnie od częstotliwości przyjmowania, organizm nie włącza LSD do metabolizmu. Nie zaobserwowano, oprócz uczucia ospałości i czasem przygnębienia, żadnych objawów abstynencji po odstawieniu LSD.

Czasami nazywane: ecstasy, extasy, kółka, koła, piguły, pigsy, tabsy; półsyntetyczna substancja psychoaktywna o działaniu empatogennym i psychodelicznym, pochodna metamfetaminy. Środek psychiczny zmieniający sposób myślenia, postrzegania i odczuwania, wprowadzający osobę w stan podobny do psychozy funkcjonalnej, ale bez znaczącego upośledzenia pamięci i orientacji. MDMA występuje w postaci proszku (czyste) lub tabletek, do których dodawane są często inne substancje psychoaktywne, w tym amfetamina i heroina. Efekty odczuwa się w ciągu 20-30 minut od spożycia i charakteryzują się one rozszerzeniem źrenic, podniesieniem ciśnienia tętniczego, tachykardią, drżeniem, nadpobudliwością i wystąpieniem fazy psychodelicznej. Główne efekty działania MDMA to otwartość, pobudzenie, euforia, empatia czy wręcz uczucie miłości do wszystkich naokoło, intensyfikacja odbioru bodźców zewnętrznych, głębsze odczuwanie muzyki i ruchu, wzmocnienie odczuć związanych z dotykiem, co sprawia, że fizyczny kontakt z drugim człowiekiem jest przyjemniejszy. Zażycie ecstasy powoduje wzrost temperatury ciała, a co za tym idzie, może spowodować odwodnienie. Następnego dnia po zażyciu MDMA ze względu na obniżony poziom serotoniny często pojawia się uczucie silnego zmęczenia, zawroty głowy, mdłości, obniżenie zdolności koncentracji, obniżony nastrój, senność albo drażliwość. Stan taki może trwać do dwóch dni. Każdorazowe zażycie MDMA powoduje trwały spadek poziomu serotoniny w organizmie.

opiat, lek przeciwbólowy o działaniu kilkukrotnie silniejszym od morfiny. Metadon stosowany jest w terapii substytucyjnej osób uzależnionych od opiatów w celu zredukowania zespołu abstynencyjnego. Podawany jest drogą doustną, w formie syropu. Cechą charakterystyczną metadonu jest jego długi czas półtrwania w organizmie pacjenta – 20-35 godzin. Leczenie metadonem udokumentowano w setkach badań naukowych w celu zmniejszenia przestępczości, śmierci, choroby. W porównaniu do innych sposobów leczenia uzależnień metadon jest najbardziej rygorystycznie badany i przynosi najlepsze rezultaty. Hamuje uczucie głodu narkotykowego, nie wywołując przy tym efektu euforyzującego.

inaczej: meta, met, meth, śnieg; substancja psychoaktywna działająca na układ współczulny. Pochodna amfetaminy, ma jednak silniejsze i dłuższe działanie (nawet do 24 godzin). Powoduje pobudzenie, uczucie euforii oraz przyjaźni ze wszystkimi otaczającymi osobami.
Jest środkiem silnie uzależniającym i toksycznym, szybko prowadzącym do wyniszczenia organizmu, choć samo jej zażywanie nie prowadzi do śmierci. Skutkami ubocznymi mogą być zanik apetytu, bezsenność, pocenie się, szczękościsk, przyspieszona akcja serca, nudności, wymioty, biegunka. Efektem długotrwałego zażywania mogą być uszkodzenia mózgu, psychozy amfetaminowe (halucynacje, paranoja, urojenia, zaburzenia myślenia), uszkodzenia płuc i nerek mogące prowadzić do śmierci, obniżona odporność organizmu, uszkodzenia wątroby, zawał serca lub udar.
W wypadku odstawienia, u osób uzależnionych często występują depresje, dużo dłuższe i głębsze niż w przypadku uzależnienia od kokainy czy amfetaminy.
Metamfetamina ma postać białych kryształków, ale może mieć również kolor żółty, a nawet brązowy, i być lepka. Zazwyczaj jest wciągana przez nos (wchłaniana przez śluzówkę), palona lub wstrzykiwana. Zdarzają się przypadki zażywania doodbytniczego.
Jest wciąż dostępna legalnie pod nazwą 'Desoxyn', jest rzadko przepisywana w leczeniu ciężkiej otyłości, narkolepsji, ADHD.

osoba przejawiająca oznaki uzależnienia od substancji psychoaktywnych.

potoczne określenie uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Patrz: uzależnienie.

potoczne określenie dla substancji psychoaktywnych z grup opiatów, psychostymulantów, psychodelików, kokainy, marihuany i haszyszu. W niektórych krajach nazwa narkotyki odnosi się do całej grupy nielegalnych substancji psychoaktywnych.

anachroniczne rozróżnianie narkotyków na miękkie i twarde jest bardzo powszechne, jednak brakuje jednoznacznego kryterium. Zazwyczaj uważa się, że narkotykami twardymi są te ciężko i szybko uzależniające (najczęściej opiaty, kokaina), miękkimi zaś te, które nie uzależniają, lub uzależniają stosunkowo lekko (haszysz, marihuana i LSD). Jednakże w Holandii, gdzie posiadanie i używanie miękkich narkotyków jest legalne, LSD uznawane jest za narkotyk twardy.

substancje otrzymywane z przetworzonego maku lekarskiego oraz syntetyczne środki przeciwbólowe działające na receptor opiatowy znajdujący się w mózgu człowieka. Do opiatów należą: opium, morfina, heroina (kompot, brown sugar, proszek) oraz metadon i buprenorfina używane w terapii substytucyjnej osób uzależnionych od heroiny, czy też fentanyle. Substancje z grupy opiatów są powszechnie uważane za najbardziej uzależniające narkotyki.

współwystępowanie uzależnienia od substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki, leki) z innym zaburzeniem psychicznym czy uzależnieniami behawioralnymi (schizofrenia, depresja, seksoholizm, hazard).

program stawiający potencjalnym uczestnikom substytucyjnej terapii uzależnień szereg trudnych do spełnienia warunków, tak przy naborze, jak i w czasie trwania programu (w odróżnieniu od programów niskoprogowych). Leczenie substytucyjne w Polsce jest programem wysokoprogowym, co oznacza, że aby dostać się na terapię zastępczą, pacjent musi być osobą dorosłą, czynnie uzależnioną od długiego czasu, która podejmowała próby leczenia abstynencyjnego (drug-free). W czasie trwania programu pacjent jest zobowiązany do zachowania całkowitej abstynencji od środków psychoaktywnych, z wyjątkiem zażywanego substytutu i ewentualnie innych przepisanych leków, a także musi uczestniczyć w terapii oraz utrzymywać regularny kontakt z terapeutą. Ponadto jest zobowiązany do codziennego stawiennictwa po substytut (np. metadon jest wydawany w dawkach na jeden dzień; dopiero po długim okresie terapii przepisuje się go w tygodniowych dawkach). Zwolennicy programów wysokoprogowych uważają, że ułatwiają one kontrolę nad pacjentem i utrzymują go w stałym kontakcie z grupą i terapeutą. Przeciwnicy wskazują na nadmierną kontrolę i czasochłonność większości procedur. Ich zdaniem uniemożliwia to pacjentom podjęcie normalnej pracy.

działania, które mają na celu zminimalizowanie szkód i zagrożeń związanych z życiem człowieka we współczesnym społeczeństwie. Termin ten jest najczęściej używany w odniesieniu do uzależnień, w tym od substancji psychoaktywnych. Redukcja szkód oznacza politykę narkotykową nastawioną na zmniejszanie konsekwencji zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych używania i nadużywania substancji psychoaktywnych – konsekwencji dotykających osoby używające, ale także ich rodziny i całe społeczeństwo. Programy prowadzone w ramach podejścia redukcji szkód to: programy wymiany igieł i strzykawek dla osób używających i nadużywających narkotyków (ma to na celu zmniejszenie ryzyka zakażeń wirusem HIV oraz innymi chorobami przenoszonymi przez krew), terapia substytucyjna osób uzależnionych od opiatów (celem jest zmniejszenie ilości osób uzależnionych oraz umożliwienie im względnie normalnego funkcjonowania w społeczeństwie i powrotu do „normalnego” życia), rozdawanie prezerwatyw (w celu ograniczenia ilości zakażeń wirusem HIV oraz zmniejszenia ilości niechcianych ciąż wśród młodzieży) oraz jednorazowych papierowych rurek do wciągania (w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusowego zapalenia wątroby), profilaktyka (wszelkie działania mające przyczynić się do zwiększenia świadomości osób na temat uzależnień i zagrożeń związanych z przyjmowaniem substancji zmieniających świadomość). W ramach tego podejścia postuluje się również odejście od karania osób posiadających lub przyjmujących narkotyki, jeśli dana osoba zgodzi się na leczenie (dotyczy to osób nadużywających) lub udział w programach profilaktycznych (osoby używające).

substancja mająca wpływ na funkcjonowanie mózgu poprzez zmianę nastroju, procesów myślowych, zachowania. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do substancji psychoaktywnych należą: opiaty (heroina, morfina), psychostymulanty (amfetamina, metamfetamina), kokaina, marihuana i haszysz, psychodeliki (np. LSD), środki lotne (kleje), leki uspakajające i barbiturany, nikotyna, alkohol, steroidy.

tetrahydrokanabinol; główna substancja psychoaktywna w marihuanie i haszyszu, środkach psychoaktywnych uzyskiwanych z konopi. Ma działanie rozweselające, relaksujące i przeciwbólowe, z tego powodu produkty konopi wykorzystywane są w niektórych krajach w medycynie przy uśmierzaniu cierpienia np. w przypadku śmiertelnie chorych na raka, chorych na AIDS. Skutki uboczne, mogące się pojawić po długotrwałym i częstym stosowaniu, to zespół amotywacyjny (zmniejszona energia, spadek ambicji, nieadekwatna ocena sytuacji, wyraźne pogorszenie pamięci, roztargnienie, rozkojarzenie, nieracjonalne myśli, skłonność do ulegania sugestiom, kłopoty w porozumieniu się z innymi, zanik zainteresowań).

choroba polegająca na silnej potrzebie lub przymusie zażywania jakiejś substancji. Żeby można było postawić diagnozę o uzależnieniu pacjenta, w ciągu poprzedniego roku muszą wystąpić przynajmniej trzy z wymienionych zjawisk: silne pragnienie lub odczuwanie przymusu zażycia substancji, problemy w kontrolowaniu zachowania związanego z zażywaniem substancji, fizjologiczne objawy związane z zaprzestaniem zażywania substancji objawiające się charakterystycznym dla danej substancji zespołem abstynencyjnym połączone z zażywaniem tej substancji w celu zmniejszenia występujących objawów, podwyższenie tolerancji na narkotyk i w związku z tym zażywanie zwiększonej dawki w celu otrzymania efektów wcześniej doświadczanych przy dawkach mniejszych, coraz częstsze zaniedbywanie innych źródeł przyjemności i zainteresowań spowodowane zażywaniem substancji psychoaktywnej, zwiększenie ilości czasu poświęcanej na zdobycie i zażycie substancji lub do usuwania skutków jej działania; zażywanie substancji mimo szkodliwych następstw zdrowotnych (uszkodzenie wątroby, depresja, uszkodzone funkcjonowanie poznawcze).

osoba, która od czasu do czasu zażywa środki psychoaktywne, ale nie przejawia oznak uzależnienia.

stopniowe zmniejszanie dawek przyjmowanych substancji psychoaktywnych do osiągnięcia stanu, w którym osoba przestaje je całkowicie brać.