Lubimy myśleć o sobie, że jesteśmy dobrymi ludźmi. Potępiamy znieczulicę społeczną i uważamy, że sami się jej nie poddajemy. Ale skoro niemal każdy tak o sobie myśli – to skąd ona właściwie się bierze? I co sprawia, że zamiast odwagi tak często wybieramy tchórzostwo? Odpowiedzi na te pytania poszukuje film „Odwaga”, stworzony przez uczestników i uczestniczki zajęć teatralnych w Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie.
Smętne zimowe popołudnie. Po całym dniu lekcji ze szkoły wychodzą dzieci, które za moment będą świadkami tragicznego w skutkach wypadku. Pod kołami rozpędzonego samochodu ginie starsza kobieta. Przed śmiercią była wytykana palcami. Była chyba samotna, na pewno zdziwaczała, być może cierpiała na jakąś chorobę. Być może, bo nikt nie znalazł w sobie odwagi, by okazać jej za życia szacunek i zainteresowanie.
„Bałem się, że będą się ze mnie śmiali” – mówi chłopiec, który wraz z kolegami mógł uratować staruszkę, lecz tego nie zrobił. „Mama każe mi iść po szkole prosto do domu” – wyjaśnia dziewczynka, która oddaliła się z miejsca wypadku. „Ja nie potrzebuję być odważna” – dodaje inna, wbijając wzrok w okno. W okrutnym świecie nastoletniej burzy i naporu zmagamy się z rosnącymi oczekiwaniami przyjaciół, rodziny i nauczycieli. „Odwagą jest stanąć po stronie niepopularnego wyboru”. Dorosłym wcale nie przychodzi to łatwiej.
„O odwadze”. Rozmowa z Adamem Bodnarem na 10-lecie Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie
czytaj także
– Zaczęliśmy pracę od rozmowy z najmądrzejszymi, czyli z dziećmi – mówi Bogusław Słupczyński, opiekun grupy teatralnej w Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie. – U nas tak jest, że dzieci mówią w nieskrępowany sposób albo nic nie mówią, bo ich zdaniem nie ma o czym. Poprosiliśmy je o podanie jakichś skojarzeń związanych z odwagą. Na początku szło opornie, potem zaczęły się sypać dojrzałe myśli. W tej dziecięcej narracji temat odwagi stał się okazją do powiedzenia czegoś o sobie. A przy okazji okazało się, że odwaga jest czymś niejednoznacznym i trudnym do zdefiniowania.
Scenariusz filmu Odwaga powstał na bazie rozmów o odwadze z dziećmi uczęszczającymi do Świetlicy.
– Niektórzy aktorzy dostali teksty dłuższe, inni krótsze – opowiada Bogusław Słupczyński. – Po kilku latach znajomości już się wie, jak poszczególne dzieci komunikują się ze światem. Niektórym za cały monolog wystarcza jedno zdanie. I ja, pisząc scenariusz, musiałem to zdanie znaleźć. Dzieci muszą być trochę sobą w teatrze czy przed kamerą i trzeba to uszanować. Chcieliśmy pokazać widzom dziecięcą dojrzałość. Przyznam jednak, że to dotarło do nas dopiero na pewnym etapie realizacji. Do tego wszystkiego przyszła prawdziwa zima i coraz dłuższa i trudniejsza pandemia.
Scenariusz i reżyseria: Bogusław Słupczyński
Montaż i zdjęcia: Rafał Soliński
Grafika: Anna Pluta
Obsada: Kalina Czyż, Kaja Kawulok, Hanna Matusiak, Klara Ziovsky, Mila Cis, Laura Bukowska, Emilia Szczęsna, Julia Szczęsna, Iwona Żur, Wiktoria Bizoń, Łukasz Bizoń, Bruno Ziovsky, Lars Brachaczek, Szymon Gołuch, Piotr Gołuch, Maksymilian Osmelak
Zdjęcia kręcone były na ulicach Cieszyna i Skoczowa w okresie od grudnia 2020 do lutego 2021 roku. Zespół Świetlicy Krytyki Politycznej w Cieszynie składa podziękowania rodzicom i opiekunom dzieci za współpracę oraz przyjaciołom z Orange Polska za wsparcie.
