„Męska” redakcja przygotowuje materiały pod wpływem „męskiego widzenia świata”.
Na czele prestiżowego światowego tygodnika „The Economist” stoi kobieta. Redaktorki naczelne kierowały już „New York Times”, „Le Monde”, „Time”, „Newsweek”. Od tego lata kobieta jest redaktorką naczelną brytyjskiego „Guardiana”. Tymczasem w Czechach mediami informacyjnymi rządzą prawie sami mężczyźni.
Serwis HlidaciPes.org przeanalizował skład zespołów redakcyjnych największych czeskich dzienników, tygodników, portali informacyjnych i telewizji – słowem wszystkich mediów, które mają w Czechach znaczący wpływ na opinię publiczną. Wyniki analizy zostały zaprezentowane w czerwcu na II Kongresie Kobiet, który w tym roku skupiał się na temacie obecności kobiet w mediach.
Wśród czterdziestu dziennikarzy, którzy mają największy wpływ na to, co przeczytacie w sześciu największych czeskich dziennikach, na kierowniczych stanowiskach są trzy kobiety – redaktorka naczelna redakcji centralnej, koordynująca prace wszystkich regionalnych edycji „Deníku”, Marie Dlouhá, kierowniczka działu ekonomicznego w „MF Dnes” Zuzana Kubátová oraz kierująca działem zagranicznym „Lidových novin” Leona Šlajchrtová.
Więcej kobiet na stanowiskach redaktorki naczelnej, zastępczyni redaktora naczelnego czy kierowniczki jednego z czterech działów – kraj, świat, ekonomia lub komentarze – nie ma.
Odsetek kobiet na kierowniczych stanowiskach to niecałe 8%. Jeżeli włączymy do tego również tygodniki opinii oraz media elektroniczne, odsetek ten sięgnie niecałych 9%.
Kobiety na kierowniczych stanowiskach w dziennikach informacyjnych
Niektóre tytułu nie podają informacji o kierownikach działów i kierownikach edytorach ani w stopkach redakcyjnych, ani na stronie internetowej.
Na kierowniczych stanowiskach w pozostałych mediach, tygodnikach i mediach elektronicznych sytuacja wygląda podobnie. Obok Terezy Zavadilovéj, która kieruje darmowym ekonomicznym tytułem „E15” (w jego stopce znajdziemy też Janę Havligerovou, szefową działu „Komentarze” oraz Kateřinę Baumgartnerovou, która jest jedną z kierowniczek wydania) i Jitky Obzinovéj, redaktor naczelnej wiadomości i publicystyki telewizji Prima FTV, największą szansę na przełamanie męskiej dominacji na kierowniczych stanowiskach w mediach miała Sabina Slonková. Niestety, jako redaktor naczelna „MF Dnes” utrzymała stanowisko zaledwie pół roku, a jej miejsce zajął mężczyzna, Jaroslav Plesl.
Kierowniczymi stanowiskami dla kobiet gospodaruje się oszczędnie
Zuzana Kleknerová, zastępczyni redaktora naczelnego portalu Aktuálně.cz, kierująca jednocześnie działem zagranicznym portalu, jest jedną z najwyżej zasiadających kobiet w kierownictwie czeskich mediów. Dwie kolejne kobiety na kierowniczych stanowiskach znajdziemy w redakcji portalu iDnes.cz. Kierowniczką redakcji, decydującą o treści, jest Naděžda Petrová. Ivana Kchimelová kieruje działem wiadomości.
Kobiety na kierowniczych stanowiskach w internetowych serwisach informacyjnych
Niektóre serwisy nie podają nazwisk kierowników działów oraz kierowników edytorów.
Do dziennikarek, które mają wpływ na opinię publiczną, można zaliczyć również Martinę Riebauerovou, wydawczynię programów Wydarzenia, komentarze oraz Interview w ČT24 [całodobowej telewizji informacyjnej]. W tygodniku opinii „Echo” jedną z trojga wydawców, którzy mają największy wpływ na treść, jest Kamila Klausová.
Kobiety na kierowniczych stanowiskach w redakcjach wiadomości telewizyjnych
TV NOVA ani FTV Prima poza kierownikami całego zespołu wiadomości, innych nazwisk kierowników nie ujawniają.
„MF Dnes” straciła w tym roku dwie kobiety zajmujące kierownicze stanowiska. Wiosną odeszła wieloletnia szefowa działu komentarze, Jana Bendová, a niedawno redakcję opuściła szefowa newsroomu Simona Holecová. Obok Kubátovéj [kierującej działem ekonomicznym w „MF Dnes”] na stanowiskach kierowniczych w redakcji są jeszcze inne redaktorki, które zajmują się kulturą oraz dodatkami do dziennika.
Tylko męskie kierownictwo
Spis redakcji, w których na kierowniczych stanowiskach kobiety są wyjątkiem lub wcale ich nie ma, jest znacznie dłuższy. Żadnej kobiety nie ma na kierowniczym stanowisku w tygodniku „Respekt”, który równością płciową zajmuje się od dłuższego czasu. Podobna sytuacja ma miejsce w dzienniku „Právo” oraz w tygodnikach opinii „Téma”, „Ekonom”, „Reportér” czy „Euro” (w redakcjach tygodników opinii na ponad trzydziestu kierowniczych pozycjach są tylko dwie edytorki).
W dzienniku „Lidové noviny” kobiety kierują czterema tematycznymi dodatkami, ale w działach informacyjnych wśród kierowników nie ma żadnej kobiety. Podobnie wygląda sytuacja w „Hospodářskich novinach”, które razem z Aktuálně.cz, „Respektem” i „Ekonomem” należą do domu wydawniczego Economia. Wśród dwudziestu kierowników, włączając kierowników działów, jest tylko jedna kobieta – kierowniczka (nieinformacyjnego) piątkowego magazynu Irena Jirků.
Kobiety na kierowniczych stanowiskach w tygodnikach opinii
„Hospodářské noviny” i ich internetowa wersja IHNED.cz należą do tytułów, w których kobieta sama wywalczyła sobie kierownicze stanowisko. Lucie Tvarůžková przez kilka lat była zastępczynią redaktora naczelnego dziennika, aby zostać w końcu redaktor naczelną IHNED.cz. Jedną z pierwszych redaktorek naczelnych została Eva Hanáková, która przez kilka lat kierowała „Ekonomem” – obecnie kieruje tabletowym tygodnikiem „Dotyk”.
Trzeba wspomnieć, że to właśnie „Ekonom” niedawno ogłosił, że jako pierwszy dom mediowy w Czechach przyłączył się do europejskiej Karty różnorodności. Według kierownika Romana Latuskeho „ Ekonom” chce się przede wszystkim skoncentrować na wspieraniu kobiet. Spośród europejskich mediów Kartę różnorodności przyjęły m.in. „Deutschland”, AFP, „Die Zeit”, „Der Tagesspiegel”, „Deutsche Welle” czy Press Group Maison Moderne.
Kobiety nie potrafią prosić o to, co im się należy?
Ciekawe spojrzenie na liczbę kobiet na stanowiskach kierowniczych w mediach informacyjnych zaproponowała Petra Fundová, kierująca czeskim oddziałem niemieckiego wydawnictwa Burda.
Szanse kobiet i mężczyzn na karierę w mediach są uzależnione od tego, jak bardzo proaktywny jest ich stosunek do pracy, a w szczególności ich stosunek do wspinania się po szczeblach kariery. Tak jej wypowiedź na zajęciach o czeskich mediach organizowanych przez wydział nauk społecznych Uniwersytetu Karola sparafrazował portal Mediář: „Mężczyznom łatwiej przychodzi prosić o to, co im się według nich słusznie należy. Kobiety, według jej słów, są z natury istotami praktycznymi, dlatego częściej przedkładają życie osobiste nad karierę”.
Niektóre badania pokazują, że przy wyborze tematu – jego opracowaniu, rozłożeniu akcentów – ważną role odgrywa to, czy zajmuje się nim kobieta czy mężczyzna. Badania pokazują również, że stosunek odbiorców do treści prezentowanych przez media jest spersonalizowany i zależy od płci. Kobiety i mężczyźnie szukają w mediach różnych informacji, oczekując innej narracji. „Męska” redakcja przygotowuje materiały pod wpływem „męskiego widzenia świata”, czyli przede wszystkim dla męskich odbiorców.
**
Tekst ukazał się na portalu HlídacíPes.org, tłumaczenie Vendula Czabak.
Nie podobają ci się media bez kobiet? Zajrzyj na Ekspertki.org.
**Dziennik Opinii nr 231/2015 (1015)
