Dyskusyjny Klub Filmowy w ramach Uniwersytetu Krytycznego.
Uniwersytet Krytyczny | DKF: Czym się żywi kino grozy? | Religia: Harry Angel (Angel Heart, 1987, Kanada/USA/Wielka Brytania, reż. Alan Parker)
Prowadzenie: Klaudia Rachubińska, Antoni Michnik
8 maja, czwartek, godz. 19.00
Krytyka Polityczna, ul. Foksal 16, II p., Warszawa
Pomimo przemian współczesnego świata, w zbiorowej świadomości temat „horroru religijnego” postrzegany jest przede wszystkim przez pryzmat chrześcijaństwa. Kiedy w wyszukiwarkę googla wrzuci się hasło „horror religijny” lub „religious horror”, w pierwszej kolejności wyskakują filmy pomyślane w kontekście tradycji chrześcijańskiej z „Dzieckiem Rosemary”, „Egzorcystą” oraz „Omenem” na czele. Niekiedy pojawia się świadomość, że w podobnych kategoriach można interpretować część popularnych horrorów z dalekiego wschodu („Ring”, „Dark Water” itd.), niemniej wciąż wydaje się, że aby film został wpisany do tego gatunku musi poruszać lęki związane z tradycję chrześcijańską.
Z czasów, gdy zaczytywałem się w krótkich notkach recenzentów filmowych Gazety Telewizyjnej GW, pamiętam sugestię, że Alan Parker pragnął w swojej karierze nakręcić możliwie najwięcej różnych filmów gatunkowych, stąd „Harry Angel” pomyślany był jako połączenie filmu noir oraz horroru voodoo. Oczywiście horror voodoo również stworzony został w kontekście tradycji chrześcijańskiej: oto groźne, pierwotne wierzenia stanowią wyzwanie dla Amerykanów (przeważnie mężczyzn) oraz szerzej, pretekst do zderzenia białej amerykańskiej kultury protestantyzmu z „egzotyczną” kulturą rdzennych mieszkańców Ameryk, bądź Afroamerykanów. Parker wykorzystuje fakt, że gatunek ten powstał równolegle do filmu noir i zadaje pytania całkiem współczesne – w jakiej mierze nowoczesna, biała, (post?)chrześcijańska kultura przegląda się w demonizowanych tradycjach „pierwotnych kultów” oraz „pierwotnych kultur”.
_________
Straszne historie, pełne zjaw, potworów i krwawych morałów, towarzyszyły ludzkości od zawsze, pod fantastycznym przebraniem skrywając rzeczywiste kulturowe lęki. Nie inaczej jest w wypadku współczesnego kina grozy – pomimo zmieniających się trendów, istotą horrorów pozostaje nie tylko żerowanie na indywidualnych fobiach i obawach widzów, ale też odzwierciedlanie niepokojów społecznych i uniwersalnych lęków.
Klaudia Rachubińska – absolwentka Wydziału Psychologii UW, doktorantka Instytutu Kultury Polskiej UW, członkini Grupy ETC; zajmuje się problematyką ciała w kulturze, strategiami wizualnego konstruowania tożsamości, psychoanalizą kultury, myślą feministyczną drugiej i trzeciej fali. Do jej zainteresowań należą także związki między muzyką a wizualnością, intermedialność w sztuce współczesnej, performance i sztuki performatywne oraz działania neoawangardowego ruchu Fluxus.
Antoni Michnik – historyk kultury, absolwent Instytutu Historii Sztuki UW, student Kolegium MISH UW. Członek-założyciel Grupy ETC, współpracownik Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Publikował między innymi w „Zeszytach Literackich”, „Kwartalniku Filmowym”, „Kontekstach”, „Glissandzie”. Zajmuje się przede wszystkim kręgiem kultury niemieckiej oraz związkami muzyki z wizualnością (muzyką popularną, awangardami, kinem).
________
Kolejne spotkania cyklu:
22.05 Instynkty: Kalevet (2010, Izrael, reż. Aharon Keshales, Navot Papushado)
5.06 Media: Behind the Mask: The Rise of Leslie Vernon (2006, USA, reż. Scott Glosserman)
12.06 Widz: Udręka (Angustia, 1987, Hiszpania, reż. Bigas Luna)
26.06 Związki: Odishon (1999, Japonia, Korea Południowa, reż. Takeshi Miike)
________
Projekt „Uniwersytet Krytyczny 2014-2016” realizowany jest dzięki dofinansowaniu ze środków m.st. Warszawy.
