Reprezentacje Zagłady a odmowa konfrontacji z rzeczywistością w Polsce | Gross, Janicka, Sikorska-Miszczuk, Zeidler-Janiszewska, Czapliński.
Rytuały niewiedzy. Reprezentacje Zagłady a odmowa konfrontacji z rzeczywistością w Polsce.
Piętnaście lat później. ONR i Młodzież Wszechpolska zmartwychwstałe, legalne, bezkarne. Gross w prokuraturze. Co zostało z przełomu, jakim wydawała się debata jedwabieńska? Dlaczego konfrontacja ze stanem faktycznym, podjęta przez sztukę i naukę, nie uruchomiła rewizji kultury w skali społecznej? Dlaczego w „epicentrum” nie tak wcale dawnej Zagłady (H. Grynberg), nie może dojść do skutecznej kompromitacji mechanizmów przemocy i wykluczenia o zbrodniczym potencjale? Jak dokonuje się ich transmisja oraz uprawomocnienie? Na czym polegają rytuały niewiedzy i inne mechanizmy obronne, za sprawą których „nowe wraca” (N. Tenenbaum)? Co łączy politykę historyczną dawnych i obecnych władz państwowych? Jak przerwać „zabawę w kółko” (W. Gombrowicz)? Jak odrzucić toksyczne imaginarium i doprowadzić do przeformułowania kodów kultury?
Poniedziałek, 9 maja, godz. 18.00, Redakcja Krytyki Politycznej, ul. Foksal 16 p. II, Warszawa
Dyskutują i zapraszają do dyskusji:
Przemysław Czapliński
Jan Tomasz Gross
Elżbieta Janicka
Małgorzata Sikorska-Miszczuk
Moderatorka: Anna Zeidler-Janiszewska
O dyskutantkach i dyskutantach:
Przemysław Czapliński – Historyk literatury, tłumacz, krytyk literacki, współtwórca Zakładu Antropologii Literatury Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierownik Pracowni Krytyki Literackiej na tamtejszym Wydziale Filologii Polskiej, profesor zwyczajny. Autor książek m.in. takich: Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym (2004); Powrót centrali. Literatura w nowej rzeczywistości (2007); Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje (2009), Resztki nowoczesności. Dwa studia o literaturze i życiu (2011). Redaktor i współredaktor wielu tomów zbiorowych, m.in.: Lacan, Žižek – rewolucja pod spodem (2008); Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawienia (2009, wraz z Ewą Domańską); Kamp. Antologia przekładów (2012, wraz z Anną Mizerką).
Jan Tomasz Gross – historyk i socjolog. Profesor wydziału historii Uniwersytetu Princeton. Autor nie przetłumaczonych na język polski monografii: Polish society under German occupation. The Generalgouvernement, 1939-1944 (1979) oraz Revolution from Abroad. The Soviet Conquest of Poland’s Western Ukraine and Western Belorussia (1988, 2003). Po polsku ukazały się inne jego książki: Upiorna dekada: trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów, 1939-1948 (1998); Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka (2000); Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści (2008), Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów (2011, wraz z Ireną Grudzińską-Gross).
Elżbieta Janicka – kulturoznawczyni, fotografka. Pracuje w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Autorka ilustrowanego eseju Festung Warschau (2011) oraz pracy Przemoc filosemicka (2016, wraz z Tomaszem Żukowskim). Jej debiut książkowy to Sztuka czy naród? (2006), monografia twórczości Andrzeja Trzebińskiego, działacza Konfederacji Narodu dowodzonej przez Bolesława Piaseckiego (wojennego przedłużenia ONR Falanga). Edytorka apokryfu Wacława Antczaka Antoś Rozpylacz. Polski Odyseusz. Najsławniejszy wojownik w walce z Niemcami hitlerowskimi. Epopeja partyzantów z czasów powstania w Warszawie (2008). Członkini Rady Programowej „Otwartej Rzeczypospolitej” – Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii.
Małgorzata Sikorska-Miszczuk – dramatopisarka i scenarzystka. Ukończyła Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych oraz Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim, a także Studium Scenariuszowe PWSFTiT w Łodzi. Jest autorką takich sztuk jak: Szajba (2006), Śmierć Człowieka-Wiewiórki (2007), Katarzyna Medycejska (2008), Człowiek z Polski w czekoladzie (2008), Walizka (2008), Madonna (2009); Zaginiona Czechosłowacja (2009), Koniec świata (2010), Bruno Schulz: Mesjasz (2010), Żelazna Kurtyna (2012). Za sztukę Popiełuszko. Czarna msza otrzymała Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną (2012). Jej sztuka Burmistrz (2011) nawiązuje do odmowy konfrontacji z Zagładą we współczesnej Polsce. Spektakl Burmistrz został ostatnio wyreżyserowany przez Marię Kwiecień w Centrum Kultury w Lublinie (premiera: październik 2015).
Anna Zeidler-Janiszewska – filozofka i kulturoznawczyni. Pracuje w Katedrze Estetyki i Kultury Artystycznej Instytutu Kulturoznawstwa SWPS w Warszawie, profesor zwyczajny. Wiceprzewodnicząca Komitetu Nauk o Kulturze PAN. Zajmuje się estetyką, filozofią kultury oraz reprezentacjami Zagłady. Autorka m.in. książek takich jak: Sztuka, mit, hermeneutyka (1988); Między melancholią a żałobą (1996); Życie w kontekstach: rozmowy o tym, co za nami i o tym, co przed nami (2009, wraz z Zygmuntem Baumanem i Romanem Kubickim). Redaktorka licznych tomów zbiorowych, w tym: Pisanie miasta – czytanie miasta (1997); Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (Poznań 1998, wraz z Janem Stanisławem Wojciechowskim); Nowoczesność jako doświadczenie: dyscypliny, paradygmaty, dyskursy (2008, wraz z Ryszardem Nyczem) oraz Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia (2009, wraz z Tomaszem Majewskim i Mają Wójcik).
Wydarzenie odbędzie się po konferencji „Historia przed pamięcią”, której współorganizatorem jest Niemiecki Instytut Historyczny.
Wydarzenie współfinansują École des Hautes Études en Sciences Sociales (EHESS) oraz Fondation pour la Mémoire de la Shoah.
