Świat jest przytłoczony kryzysem. Nie jest to kryzys koniunkturalny, kryzys w systemie globalnej gospodarki kapitalistycznej, lecz kryzys strukturalny, kryzys samego systemu. Nadmierna komercjalizacja życia społecznego, komodyfikacja i konsumpcja napędzana kredytem, waloryzacja rynkowa, polegająca na utowarowieniu dóbr i usług to tylko niektóre z jego przyczyn. Skutki kryzysu wzmacnia szczególna cecha współczesnych demokratycznych systemów politycznych – wyborcy mogą wybierać rządzących, lecz nie mogą wybierać polityki, nie mając zarazem innych skutecznych narzędzi dokonania znaczącej korekty jej złego prowadzenia. Trwanie i rozlewanie się kryzysu dotychczasowej formy globalnego kapitalizmu rynkowego grozi wybuchem rewolucji antyliberalnej i antyrynkowej oraz nawrotem narodowych lub międzynarodowych form rządów totalitarnych. Przełamanie systemowego kryzysu staje się bardzo pilne.
Inauguracja roku akademickiego w Instytucie Studiów Zaawansowanych.
Goście: prof. Jerzy Hausner, Bogna Świątkowska, Michał Sutowski
Moderacja: Igor Stokfiszewski
Świat jest przytłoczony kryzysem. Nie jest to kryzys koniunkturalny, kryzys w systemie globalnej gospodarki kapitalistycznej, lecz kryzys strukturalny, kryzys samego systemu. Nadmierna komercjalizacja życia społecznego, komodyfikacja i konsumpcja napędzana kredytem, waloryzacja rynkowa, polegająca na utowarowieniu dóbr i usług to tylko niektóre z jego przyczyn. Skutki kryzysu wzmacnia szczególna cecha współczesnych demokratycznych systemów politycznych – wyborcy mogą wybierać rządzących, lecz nie mogą wybierać polityki, nie mając zarazem innych skutecznych narzędzi dokonania znaczącej korekty jej złego prowadzenia. Trwanie i rozlewanie się kryzysu dotychczasowej formy globalnego kapitalizmu rynkowego grozi wybuchem rewolucji antyliberalnej i antyrynkowej oraz nawrotem narodowych lub międzynarodowych form rządów totalitarnych. Przełamanie systemowego kryzysu staje się bardzo pilne. Może ono nastąpić poprzez odbudowanie i otwarcie przestrzeni publicznej, wspólnotowej, autonomicznej wobec tego, co prywatne, zindywidualizowane oraz wobec tego, co państwowe, powszechne i uogólnione, poprzez wyłonienie podmiotów społecznych zdolnych do wywołania zmiany instytucjonalnej, która stworzyłaby ramy dla nowej polityki rozwoju społeczno- gospodarczego oraz poprzez dokonanie głębokiej rewizji rozumienia państwa i rynku, a także relacji zachodzących między nimi. Obszarem, gdzie poszukiwać należy sposobów przełamania kryzysu cywilizacji rynkowej jest kultura rozumiana nie w kategoriach ekonomicznych, lecz antropologicznych. Centralnym zagadnieniem staje się zatem to, jak zbuntowanych konsumentów (oburzonych) przekształcić w aktywnych obywateli – uczestników kultury i rozwoju. Z odpowiedzi na to pytanie może stopniowo wyłonić się alternatywne myślenie, które stanie się podłożem głębokiej transformacji naszej cywilizacji.
prof. dr hab. Jerzy Hausner – profesor ekonomii, wykładowca Akademii Ekonomicznej w Krakowie. W latach 1996–1997 był szefem doradców wicepremiera Grzegorza Kołodki w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza, następnie pełnomocnikiem rządu ds. reformy zabezpieczenia społecznego i podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pełnił też funkcję społecznego doradcy prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w ramach powołanego w 1996 zespołu doradców ekonomicznych. W październiku 2001 r. wszedł w skład gabinetu Leszka Millera jako Minister pracy i polityki społecznej. Od stycznia 2003 r. Minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, a od czerwca 2003 r. także Wiceprezes Rady Ministrów. Firmował swoim nazwiskiem plan naprawy finansów publicznych (tzw. plan Hausnera). W rządzie Marka Belki (od maja 2004 r. do marca 2005 r.) piastował stanowisko Wicepremiera i Ministra gospodarki i pracy. Koordynował wówczas prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007– 2013. Specjalizuje się w ekonomii politycznej oraz gospodarce i administracji publicznej. Jest autorem i współautorem ponad 300 publikacji naukowych.