Widma zazwyczaj budzą strach, ale mogą też dawać nadzieję.
Centrum Badań nad Kulturą Wizualną z Kijowa otrzymało Nagrodę Księżnej Margriet przyznawaną przez European Cultural Foundation za działania na rzecz kultury. Drugim laureatem tegorocznej nagrody został zespół odpowiedzialny za przygotowanie Biennnale w Atenach. Gratulujemy!
Nagroda jest przyznawana co roku europejskim artystom i myślicielom, którzy za pomocą swojej pracy odkrywają potencjał kultury w czynieniu Europy bardziej inkluzywną. Laureaci nagrody działają na rzecz zmiany społecznej w przestrzeni sztuk wizualnych, literatury, muzyki, aktywizmu na rzecz kultury, krytycznego myślenia, architektury oraz sztuki cyfrowej – czytamy na stronie European Cultural Foundation.
Poniżej zamieszczamy przemówienie Wasyla Czerepanyna, szefa Centrum Badań nad Kulturą Wizualną oraz redaktora naczelnego ukraińskiej Krytyki Politycznej, wygłoszone po otrzymaniu nagrody.
***
Widmo krąży po Europie – widmo Ukrainy.
Widma zazwyczaj budzą strach. Dzieje się tak, ponieważ ożywiają nasze nieprzepracowane traumy z przeszłości. Ale widma mogą też dawać nadzieję, gdy pokazują, że nasza przyszłość może być sprawą owartą.
Widma krążą, bo domagają się, by ktoś wreszcie je rozpoznał. Dzisiejsze widmo Ukrainy pokazuje, że Europa – jak mówi Habermas – jest niedokończonym projektem.
Europa potrzebuje dopełnienia, dokończenia.
Europa od samego początku wspierała się na dwóch fundamentach – metapolityce i Realpolitik. Dlatego też od zawsze wykraczała poza swoje własne granice, była czymś więcej niż tylko konkretną fizyczną przestrzenią. Dzisiaj przyszłość Europy rozgrywa się na Ukrainie.
Widmo Ukrainy krąży po Europie, ponieważ właśnie w nim zawiera się ten dodatkowy wymiar Europy. Wymiar, który przekracza dzisiejsze materialne ograniczenia Europy uosabiane przez Unię Europejską.
Można dopatrywać się w tym widmie rewolucyjnej szansy, demokratycznej utopii albo politycznej agory Majdanu. Europa musi rozpoznać, czym ono jest, zaakceptować je i uznać za swoje. Zwłaszcza dzisiaj, kiedy nad Europą rozciąga się cień wojny, jest to szczególnie ważne.
Dzisiaj przyszłość Europy rozgrywa się na Ukrainie.
Mam nadzieję, że ta nagroda jest kolejnym krokiem na drodze do rozpoznania i uznania tego widma. Dlatego pragnę podziękować za nią European Cultural Foundation. Dziękuję również naszym przyjaciołom i współpracownikom z Krytyki Politycznej, fundacji ERSTE i Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu.
Na koniec chciałbym też osobiście podziękować moim przyjaciołom i towarzyszom z Centrum Badań nad Kulturą Wizualną w Kijowie. Wszystko, co udało się nam osiągnąć, jest zasługą tego wspaniałego zespołu. Oksana Briuchowiecka, Serhij Klymko, Justyna Krawczuk, Anna Krawiec, Lesia Kulczynska, Natalia Neszewiec, Oleksij Radynski i Nazarij Sowsun – dziękuję!
Bruksela, 31 marca 2015
przełożył Dawid Krawczyk
**Dziennik Opinii nr 97/2015 (881)
