Kongres Kultury i Komunikacji w Cieszynie to pierwsze na taką skalę spotkanie ludzi w sprawie kultury. Zapraszamy też naszych czeskich sąsiadów.
Cieszyn to miasto „podwójne”: polskie i czeskie. Od 1920, kiedy przedzieliła je granica, znajdują się tutaj bliźniacze teatry, domy kultury, kina. Po polskiej stronie na 35 tysięcy mieszkańców działa ponad 140 organizacji pozarządowych zajmujących się szeroko rozumianą kultury. Bliskość czeskich sąsiadów sprawia, że współpracujemy z nimi w ramach wielu inicjatyw, ale często są to działania krótkotrwałe.
Od kilku lat można odnieść wrażenie, że choć inicjatywy kulturalne w Cieszynie angażują wielu różnych ludzi, mają tendencję do zanikania. Dodatkowym utrudnieniem są słabe połączenia komunikacyjne, które skazują miasto na peryferyjność. Aby więc rozmawiać o kulturze w mieście, należy brać pod uwagę komunikację na wielu poziomach.
Kongres Kultury i Komunikacji w Cieszynie to pierwsze na taką skalę spotkanie ludzi w sprawie kultury. To też pierwszy kongres, do udziału w którym zapraszamy naszych sąsiadów. 30 listopada rozpoczyna się wielka przygoda, ale i wysiłek diagnozowania tego, jak jest, i tego, jak chcemy, żeby było. Wysiłek wspólny: pracowników instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i sektora prywatnego, bezrobotnych, emerytów, młodzieży – wszystkich, którym zależy, żeby kultura była czymś bliskim i ważnym.
Kongres jest otwarty dla wszystkich mieszkańców. Można się zgłaszać, wybierając najlepszą dla siebie grupę tematyczną bądź proponując własną.
Kongres Kultury i Komunikacji poprzedziły przygotowania w ramach cyklu spotkań „Granica w budowie”. Jednym z wniosków, jakie się na nich pojawiły, były właśnie spotkania w grupach tematycznych oraz potrzeba stworzenia programu dla kultury przy udziale obywateli miasta oraz osób, które czują z nim związek.
Świetlica Krytyki Politycznej „Na Granicy” w Cieszynie, znajdująca się w budynku byłej strażnicy celniczej na granicy polsko-czeskiej, to miejsce, które kojarzy się nie tylko z granicami państwowymi i ich przekraczaniem. Pytanie o granice można nawet uznać za najbardziej banalne i przewidywalne w kontekście wszystkich innych, które warto zadać. Kongres Kultury i Komunikacji to także wyzwanie dla nas, Klubu KP – wymaga określenia własnego miejsca w Cieszynie i tego, czym ma być świetlica dla miasta.
Jak wziąć udział w Kongresie Kultury i Komunikacji w Cieszynie?
1. Kongres ma formułę otwartą. Do udziału mogą zgłaszać się mieszkańcy gminy, a także osoby związane z Cieszynem i Czeskim Cieszynem.
2. Aby zgłosić się na Kongres Kultury i Komunikacji w Cieszynie, należy:
• wysłać e-maila na adres: [email protected]
• w tytule e-maila wpisać nazwę grupy roboczej oraz koordynatora lokalnego, podać imię, nazwisko oraz krótko uzasadnić chęć udziału
• w treści e-maila można też zgłaszać wątki, które zdaniem zgłaszającej się osoby powinny zostać podjęte w ramach danej grupy roboczej
Zgłaszać można się też osobiście w biurze kongresu w Świetlicy Krytyki Politycznej „Na Granicy” (ul. Zamkowa 1, Most Przyjaźni) od poniedziałku do piątku (do 28.11.2012, między 10.00 a 18.00)
3. Uczestnictwo w kongresie można zgłaszać do 28.11.2012 (środa).
W razie pytań i wątpliwości można kontaktować się z organizatorami telefonicznie: Joanna Wowrzeczka (607 051 752), Anna Cieplak (604 778 950).
GRUPY TEMATYCZNE
1. Temat: Pomoc/partnerstwo/partycypacja
Prowadząca: Joanna Rzepka-Dziedzic, kuratorka Galerii „Szara”, prezeska Fundacji Kultury Audiowizualnej „Strefa Szarej”.
Obcowanie z kulturą wydaje się być oczywistą potrzebą każdego z nas, a przynajmniej do momentu, w którym zaczynamy mówić o jej finansowaniu, niezależnie od tego, czy dotyczy to instytucji, organizacji czy innych działań oddolnych. Jak wspierać „dużych”, a jak „małych” – czyli od pomocy do partnerstwa. Czy jest możliwe wieloletnie funkcjonowanie dużych wydarzeń kulturalnych bez znacznego wsparcia ze strony budżetu miasta? Rozwiązania systemowe – jak miasto może wspierać duże wydarzenia kulturalne?
Ekspertka: dr Łucja Ginko – wieloletnia dyrektorka Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego, Doradca Marszałka ds. Kultury
Miejsce: Galeria „Szara” (ul. Srebrna 1), godz: 15.30–19.00
2. Temat: Kultura motorem rozwoju – nowe zjawiska, inicjatywy, twórcy, animatorzy po 1989 roku
Prowadzący: Bogusław Słupczyński – reżyser teatralny, aktor, założyciel Teatru CST w Cieszynie i Stowarzyszenia na rzecz Odnowy i Współistnienia Kultur „Sałasz”.
Często w rozmowach o kulturze w Cieszynie pojawia się temat braku wsparcia dobrych inicjatyw ze strony samorządu, co rzekomo powiększa listę znikających z miasta kolejnych imprez kulturalnych. Przyjrzyjmy się zatem temu, co wydarzyło się w cieszyńskiej kulturze po 1989 roku. Czy więcej mamy osiągnięć, czy niewykorzystanych szans? Czy możliwy jest związek kultury z gospodarką?
Ekspert: Grzegorz Wójkowski (Stowarzyszenie Bona Fides)
Miejsce: Świetlica Krytyki Politycznej „Na Granicy”, ul. Zamkowa 1, godz: 18.00–21.30
3. Temat: Jak być niekulturalnie kulturalnym. „Leadership” w kulturze
Prowadzący: Michał Paluch – pedagog, współtwórca Freestyle City Festival i realizator projektu Transgranicznego Centrum Wolontariatu i Wsparcia Imprez.
Kultura jest nośnikiem wartości i antywartości. Rolą liderów społecznych jest nie tylko podtrzymywanie tego, co wzniosłe i historycznie sentymentalne. Lider ma zadanie znacznie trudniejsze – rozpoznawanie i eliminację duchów przeszłości, kultury monotonii, apatii społecznej i bylejakości. W jaki sposób rozliczyć się z normami kulturowymi cieszynian? Na jaką kulturę skazujemy kolejne pokolenia?
Miejsce: Biblioteka Miejska, ul. Głęboka 15, godz 15.30–19.00
Ekspertka: Hanna Gill-Piątek – Krytyka Polityczna, Zieloni 2004.
4. Temat: Freestyle w legalnym obiegu, czyli miejsce wolnego stylu w Cieszynie
Prowadzący: Wojciech Szczurek – szef biura Transgranicznego Centrum Wolontariatu, członek zarządu Freestyle City Festival, raper, mc, prekursor dyscypliny le parkour na Śląsku Cieszyńskim.
Czy freestyle musi być kontrkulturą? Cypher, tagi, jam session, dj-e w centrum miasta? Uliczna kultura wolnego stylu kojarzona jest często z kapturem, snowboardem i hermetycznym środowiskiem. Z drugiej strony imprezy sportów ekstremalnych czy koncerty rapowe cieszą się największym zainteresowaniem wśród młodzieży. Czy można dostać dotację na nielegal? Jak radzą sobie aktywiści ulicznej kultury na pograniczu dwóch miast granicznych?
Miejsce: Zamek „Cieszyn”, ul. Zamkowa 3, godz 15.30–19.00
5. Temat: Prawo do współuczestnictwa – kultura społeczna w Cieszynie
Prowadzący: Mariusz Andrukiewicz – prezes Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” w Cieszynie.
Ekspertka: Anna Szelest – Stowarzyszenie Wspierania Organizacji Pozarządowych MOST.
Tak jak w całej Polsce, tak i w Cieszynie społeczeństwo jest bardzo zróżnicowane, więc obok osób świetnie radzących sobie z życiem są i tacy, którzy z trudem się w nie włączają. Kultura spełnia w tych procesach kluczową rolę. W grupie będziemy dyskutować na temat zasad partycypacji społecznej, wykluczenia i włączenia w życie wspólnoty lokalnej różnych grup mieszkańców, a także na temat norm społecznych, zasad, ustaw jako narzędzi do konstruowania świadomej odpowiedzialności za wspólnotę lokalną. Ważny będzie również temat partnerstwa jako narzędzia promocji miasta.
Miejsce: Fundacja „Być Razem”, ul. Wałowa 4, godz 15.30–19.00
6. Temat: Kultura a region
Prowadzący: dr Grzegorz Studnicki – adiunkt w Zakładzie Pogranicza i Społeczności Lokalnych w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UŚ, pracownik Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
Ekspert: dr Wojciech Kłosowski – ekspert samorządowy, specjalista w dziedzinie strategicznego planowania rozwoju lokalnego, autor książek, wykładowca zarządzania kulturą w PAN.
Region to nie tylko muzea i miejsca pamięci, ale także ogromna liczba organizacji działających na rzecz dziedzictwa. Kultura regionalna to kultura spotkań, dyskusji, negocjacji i konfliktów na temat tego, co uważamy za godne upamiętniania, oraz tego, jak definiujemy własną tożsamość. Jakiej żywej kultury regionu chcemy? W jaki sposób ma być ona uwzględniana w edukacji oraz oficjalnych obiegach kultury? Jak korzystamy z dziedzictwa w obszarze pogranicza? Czy zauważamy sąsiadów? Ostatecznie: czy można decydować, jakie przejawy kultury są bardziej lub mniej wartościowe, i co z tego wynika dla polityki kulturalnej?
Miejsce: C.O.K „Dom Narodowy”, godz 15.30 – 19.00
ORGANIZATORZY
Kongres organizuje Świetlica Krytyki Politycznej „Na Granicy”. Współorganizatorami są Gmina Cieszyn reprezentowana przez burmistrza Mieczysława Szczurka oraz Transgraniczne Centrum Wolontariatu.
Patronat honorowy: marszałek województwa śląskiego Adam Matusiewicz oraz starosta powiatu cieszyńskiego Jerzy Nogowczyk.
Organizację Kongresu wspiera Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsko-Białej oraz niezależni eksperci. Patronem medialnym jest Radio Katowice oraz TVP3 Katowice.
