Cięcia. Mówiona historia transformacji

Zebrane przez Aleksandrę Leyk i Joannę Wawrzyniak opowieści składają się na mozaikową, wieloaspektową historię polskiej transformacji ustrojowej oglądanej nie z odległych ministerialnych gabinetów i okien biurowców, lecz wprost znad taśmy produkcyjnej. To książka ważna, potrzebna. Przede wszystkim jednak jest to książka ciekawa.

Książka Leyk i Wawrzyniak jest fascynująca i bardzo potrzebna. Jest najlepszym, jaki znam w literaturze socjologicznej, zapisem społecznego doświadczenia polskiej transformacji.

Socjolożki Aleksandra Leyk i Joanna Wawrzyniak oddały głos tym, których opowieści zagłuszał przetaczający się przez Polskę transformacyjny walec. Opisane przez nie doświadczenia pracowników prywatyzowanych zakładów pokazują, że czas przełomu, to nie tylko - jak chcieliby ojcowie założyciele III RP - przykład „gospodarczego cudu”, ale przede wszystkim bolesna „terapia szokowa”, po której wielu nie mogło już stanąć na nogi.

Cięcia odsłaniają mroczne wymiary przemian ustrojowych, o których nie mówi się w dominującym nurcie polskiej debaty publicznej. Bohaterowie książki pokazują, że procesom prywatyzacji i komercjalizacji towarzyszyły masowe zwolnienia, które wiązały się z tysiącami ludzkich dramatów. Przemiany ustrojowe pozbawiły wielu ludzi pracy, bezpieczeństwa, stabilności, poczucia własnej wartości. Ci, którzy zachowali pracę, w przejmujący sposób dowodzą, że restrukturyzacja ich firm oznaczała nie tylko usprawnienie i modernizację produkcji, ale też często zanik solidarności między pracownikami i utratę satysfakcji z wykonywanej pracy.